program - Instytut Judaistyki

program
MIĘDZYNAROD
OWA
KONFERENCJA
NAUKOWA
27–29 października 2015 r.
Pałac Krzysztofory
(Kraków, Rynek Główny 35, Sala Miedziana)
27 października 2015 r.
9:00–9:20 – rozpoczęcie obrad
Judenraty i elity w społecznościach lokalnych
Panel I – 9:20–10:40
Prowadzenie: Aleksandra Namysło (IPN Katowice)
• Sebastian Piątkowski (IPN Radom), Naczelna Rada Starszych Ludności Żydowskiej Dystryktu Radomskiego oraz struktury jej podległe. Portret zbiorowy członków,
pracowników i współpracowników
• Leszek Hońdo (Instytut Judaistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego), Judenrat
w Tarnowie
• Łukasz Połomski (Fundacja Nomina Rosae / Instytut Historii Uniwersytetu Pedagogicznego im. KEN w Krakowie), Elity nowosądeckich Żydów wobec Zagłady
• dyskusja
10:40–10:55 – przerwa na kawę
Panel II – 10:55–12:15
Prowadzenie: Aleksandra Namysło (IPN Katowice)
• Wiesław Paszkowski (Muzeum Częstochowskie w Częstochowie), Kształtowanie się elit żydowskich w okresie okupacji niemieckiej (na przykładzie Częstochowy)
• Adam Sitarek (IPN Łódź), „Jachsenci”, „szyszki” – zjawisko tzw. nowych elit
na przykładzie getta łódzkiego
•M
aria Ferenc-Piotrowska (Szkoła Nauk Społecznych w Warszawie), Opinie
i propozycje reform żydowskiej opieki społecznej w getcie warszawskim jako przykład zaangażowania elit w sprawy publiczne
•d
yskusja
2
12:15–12:45 – przerwa na kawę
Panel III – 12:45–14:15
Prowadzenie: Sebastian Piątkowski (IPN Radom)
• Aleksandra Bańkowska (Żydowski Instytut Historyczny), W poszukiwaniu elit:
rekrutacja członków komitetów lokalnych Żydowskiej Samopomocy Społecznej
w Generalnym Gubernatorstwie w latach 1940–1942
• Katharina Friedla (Instytut Yad Vashem w Jerozolimie, Izrael), Elity społeczności żydowskiej Wrocławia w obliczu Zagłady. Reakcje i strategie przetrwania. Studium przypadku
• Grzegorz Berendt (IPN Gdańsk), Rabini polescy pod okupacją niemiecką we
wspomnieniach ocalonych z Zagłady
• dyskusja
14:15–15:30 – przerwa
Żydowska Służba Porządkowa
Panel IV – 15:30–17:15
Prowadzenie: Sebastian Piątkowski (IPN Radom)
•K
atarzyna Person (Żydowski Instytut Historyczny), Żydowska Służba Porządkowa w getcie warszawskim jako przykład elity wojennej. Analiza składu osobowego
• Jakub Chmielewski (Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie),
Udział Żydowskiej Służby Porządkowej w akcjach wysiedleńczych na przykładzie
gett w Izbicy, Lublinie i Zamościu. Próba porównania
• Andrzej Żbikowski (Żydowski Instytut Historyczny), Policjanci żydowscy
a „judenratnicy”, procesy przed Sądem Społecznym CKŻP
• dyskusja
17:15– 18:00 – Prezentacja książki Ryszarda Kotarby
pt. Niemiecki obóz w Płaszowie 1942–1945. Przewodnik historyczny
3
28 października 2015 r.
Elity artystyczne, intelektualne i religijne
Panel V – 9:00–10.20
Prowadzenie: Adam Sitarek (IPN Łódź)
•A
gata Dąbrowska (Uniwersytet Łódzki), Działalność teatralna żydowskich elit
w okupowanej Polsce w latach 1939–1945
• Ewa Rogalewska (IPN Białystok), Artyści w wileńskim getcie
•P
iotr Krajewski (Uniwersytet Adama Mickiewicza / Akademia Muzyczna
im. I. J. Paderewskiego w Poznaniu), Muzyczna elita żydowska w Theresienstadt
• dyskusja
10:20–10:35 – przerwa na kawę
Panel VI – 10:35–11:55
Prowadzenie: Adam Sitarek (IPN Łódź)
• Krystyna Boyko i Yulia Bohdanova (Uniwersytet Narodowy „Politechnika Lwowska”, Ukraina), Akta osobowe pracowników Politechniki Lwowskiej
w latach 1939–1941 jako jedno ze źródeł w badaniach procesów kształtowania
się elit żydowskich na początku drugiej wojny światowej
• Marta Janczewska (Żydowski Instytut Historyczny), Publicyści „Gazety Żydowskiej” i ich programy społeczne i artystyczne jako strategia działania w zawłaszczonej przestrzeni komunikacyjnej
• Estera Flieger (Instytut Historii Uniwersytetu Łódzkiego), Losy i badania his­
toryków żydowskich podczas II wojny światowej. Pionierzy badań nad Zagładą
– Filip Friedman i Artur Eisenbach
• dyskusja
4
11:55–12:10 – przerwa na kawę
Panel VII – 12:10–13:50
Prowadzenie: Martyna Grądzka-Rejak (IPN Kraków)
• Anna Kupinska (Central European University Budapest, Węgry), Źli pasterze,
czy dobrzy przywódcy? Dylematy moralne i kontrowersje wokół chasydzkich rabinów, którzy uciekli przed Zagładą i opuścili swoich wiernych
• Lee H. Igel (New York University, USA), Siła „wysportowanych Żydów”. Sport,
społeczeństwo i przywódcy społeczności żydowskich podczas II wojny światowej
• Mirosław Szumiło (Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie),
Żydzi w kadrze kierowniczej Związku Patriotów Polskich w ZSRS (1943–1946)
• Jarosław Rabiński (Katolicki Uniwersytet Lubelski), Nowa elita? Przedstawiciele społeczności żydowskiej w otoczeniu gen. Władysława Sikorskiego w latach 1939–1943
• dyskusja
13:50–15:00 – przerwa
Elity żydowskie w okupowanej Europie
Panel VIII – 15:00–16:20
Prowadzenie: Grzegorz Berendt (IPN Gdańsk)
• Catalin Parfene (Faculty of History, University of Bucharest, Rumunia / École
des Hautes Études en Sciences Sociales, Francja), Orędownicy „Romanizacji”,
ofiary antysemityzmu. Żydowskie elity w Rumunii podczas II wojny światowej
• Naida Mihal Brandl (Department of Judaic Studies, University of Zagreb, Chorwacja), Elity i przywódcy społeczności żydowskiej w Zagrzebiu w Chorwacji w 1945 r.
• Francine Friedman (Ball State University, Indiana, USA), Żydowskie elity w Bośni podczas II wojny światowej
• dyskusja
5
16:20–16:35 – przerwa na kawę
Panel IX – 16:35–18:15
Prowadzenie: Grzegorz Berendt (IPN Gdańsk)
•V
adim Altskan (United States Holocaust Memorial Museum w Waszyngtonie, USA), Pozorny wybór. Przywódcy Judenratu w getcie w Szawlach na Litwie
(1941–1944)
•W
asyl Hułaj (Uniwersytet Narodowy „Politechnika Lwowska”, Ukraina),
Społeczność żydowska Ukrainy Zachodniej w realiach okupacji sowieckiej (wrzesień 1939 – czerwiec 1941): lojalność, współpraca, deportacje
•O
leg Surovtsev (Uniwersytet w Czerniowcach, Ukraina), Żydowskie elity na
Bukowinie podczas II wojny światowej
•d
yskusja
29 października 2015 r.
Indywidualne losy członków elit żydowskich
Panel X – 9:00–10:20
Prowadzenie: Edyta Gawron (Instytut Judaistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego)
• Naomi Menuhin (Ben-Gurion University Beer Sheva, Izrael), Niedokończona
symfonia. Doktor Izrael Milejkowski – lekarz i przywódca
• Miri Freilich (Beit Berl College w Kfar Sabie, Izrael), Rola przywódców Beitaru
w przygotowaniach do akcji powstańczych w gettach (1942–1943)
• Mohsen Hamli (University of Manouba, Tunezja), Szejk Rubin Ben Attia z Kabisu
w Tunezji (styczeń 1942 – lipiec 1943)
• dyskusja
6
10:20–10:40 – przerwa na kawę
Panel XI – 10:40–12:00
Prowadzenie: Edyta Gawron (Instytut Judaistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego)
• Denisa Nestakova (Comenius University, Bratysława, Słowacja), Gisi Fleischmann – przywódczyni Żydów na Słowacji podczas II wojny światowej
•N
ebojsa Ozimic (National Museum Niš, Serbia), Dr Borivoje Beraha: lekarz i prezes społeczności żydowskiej w Niszu
• Verena Buser (Alice Salomon University for Applied Sciences and Center
for Jewish Studies Berlin-Brandenburg, Niemcy), Karl Demerer – przywódca
elity obozowej w Blachowni
12.00–12.15 – przerwa na kawę
12.15–14.00 – dyskusja podsumowująca
Prowadzenie: Michał Trębacz (IPN Łódź)
Jacek Leociak (Centrum Badań nad Zagładą Żydów / Uniwersytet Warszawski)
Witold Mędykowski (Instytut Yad Vashem w Jerozolimie)
Grzegorz Berendt (IPN Gdańsk)
7