Hodowla zwierząt w SK w Dobrzyniewie Sp. z oo

wek pochodzących z centrum genetycznego, są w wieku 8-10
miesięcy poddawane ocenie genomicznej w laboratorium w
USA. Katedra Weterynarii pod kierownictwem prof. Jaśkowskiego będzie realizowała w Stadninie grant, którego tematem jest
„Przyspieszenie postępu genetycznego bydła mlecznego przy
pomocy embriotransferu i wyceny genomicznej”.
W hodowli bydła spółka uzyskała w 2010 roku następujące
wyróżnienia:
• 2 tytuły wiceczempiona: w kategorii jałówek w wieku 14-15
miesięcy oraz jałówek w wieku 16-18 miesięcy na XI Regionalnej Kujawsko-Pomorskiej Wystawie Zwierząt Hodowlanych w
Minikowie w dniach 3-4 lipca;
• tytuł najlepszej obory w kraju w przedziale 150-300
krów, nadany przez Polską Federację Hodowców Bydła i
Producentów Mleka dla obory w Gospodarstwie Nowe Jankowice;
• ponadto krowy z SK „Nowe Jankowice” reprezentowały polską hodowlę na X Europejskim Czempionacie Bydła Holsztyńskiego, który odbył się w Cremonie (Włochy) w dniach 28-31
października 2010 roku.
Dalsze plany spółki to zwiększenie stada podstawowego
krów oraz realizacja programu polepszenia zdrowotności. Stadnina zamierza również w tym roku wyeliminować nosicieli BVD
i uzyskać certyfikat stada wolnego od BVD.
Hodowla zwierząt w SK w
Dobrzyniewie Sp. z o.o.
Felicjan Pikulik
Stadnina Koni w Dobrzyniewie
Stadnina Koni w Dobrzyniewie Spółka z o.o. działalność gospodarczą prowadzi na terenie gmin: Wyrzysk we wschodniej części powiatu pilskiego, woj. wielkopolskiego oraz Sadki w zachodniej części powiatu nakielskiego, woj. kujawsko-pomorskiego.
Właścicielem spółki jest Agencja Nieruchomości Rolnych.
Od dziesiątków lat spółka rozwijała, w dogodnych warunkach, hodowlę zwierząt gospodarskich. Od roku 1954 zaczęto
kompletować stada zarodowe bydła oraz trzody chlewnej. Powołany został wtedy Zespół Hodowli Zarodowej, który od roku
1959 funkcjonował jako Państwowy Ośrodek Hodowli Zarodowej w Dobrzyniewie. Po przeprowadzonej restrukturyzacji powołana została Stadnina Koni w Dobrzyniewie Spółka z o.o.,
która działa od 1 maja 1993 r. Prezesem Zarządu od początku
powstania spółki jest mgr inż. Felicjan Pikulik.
SK Dobrzyniewo to jeden z większych ośrodków hodowlanych w Polsce. Obecnie hoduje bydło mleczne, trzodę chlewną,
konie rasy wielkopolskiej i szlachetnej półkrwi. Posiada też stado zachowawcze koni rasy konik polski. W układzie organizacyjnym spółki działają następujące jednostki gospodarcze na
ograniczonym wewnętrznym rozrachunku:
– Gospodarstwo Dobrzyniewo z Suszarnią i Mieszalnią Pasz
w Gleśnie i gorzelnią rolniczą w Dobrzyniewie;
– Gospodarstwo Glesno z ośrodkiem rekreacyjno-wypoczynkowym, fermą trzody chlewnej w Gleszczonku oraz hodowlą zachowawczą konika polskiego w Marynce;
– Gospodarstwo Mrozowo.
Spółka gospodaruje na powierzchni 2530 ha, z czego 59 ha
stanowi własność spółki, pozostałe 2471 ha dzierżawi od Agencji Nieruchomości Rolnych. Produkcja roślinna prowadzona jest
na powierzchni 2368 ha użytków rolnych, w tym 2246 ha gruntów ornych. Głównymi produktami roślinnymi oferowanymi do
sprzedaży są: pszenica konsumpcyjna, rzepak ozimy oraz buraki cukrowe. Jednak większość struktury zasiewów podporządkowana jest potrzebom hodowli zwierząt w zakresie pełnego
32
Fot. 1. Krowy przy stole paszowym w oborze Mrozowo (fot. A. Klimek)
pokrycia zapotrzebowania na pasze objętościowe oraz treściwe.
Spółka prowadzi hodowlę bydła mlecznego rasy polskiej
holsztyńsko-fryzyjskiej odmiany czarno-białej. Realizuje założenia programu hodowli, którego głównym celem jest postęp genetyczny w zakresie cech mleczności z jednoczesnym doskonaleniem cech typu i budowy, ze szczególnym uwzględnieniem budowy wymienia i nóg oraz cech funkcjonalnych. Stan bydła ogółem na 31 maja 2011 r. wynosił 1770 sztuk, w tym 840 krów.
W 2003 roku w gospodarstwie Mrozowo został oddany nowo
wybudowany kompleks dwóch obór wolnostanowiskowych na
432 krowy wraz z halą udojową 2x12 typu „rybia ość” z szybkim
wyjściem. Zmodernizowano istniejące budynki, tworząc porodówkę, oborę krów zasuszonych, jałowniki oraz stację pojenia
cieląt na 100 szt. Dodatkowo zakupiono 30 sztuk budek dla cieląt
typu „Igloo”. W 2007 roku w gospodarstwie Glesno oddano do
użytku nową oborę wolnostanowiskową na 249 krów wraz z halą
udojową 2x10 typu „rybia ość” z szybkim wyjściem i stacją pojenia
cieląt na 100 szt. Zmodernizowano budynek owczarni na jałownik
ze stołem paszowym pośrodku, kalenicą – świetlik oraz kurtynami
i utwardzonymi wybiegami. W listopadzie 2008 roku w gospodarstwie Dobrzyniewo zakończono przebudowę budynku owczarni
na oborę uwiązową na 120 stanowisk krów, ze stołem paszowym
pośrodku budynku, mieszaczami powietrza, kurtynami.
Oprócz poprawy warunków środowiskowych zmieniono system żywienia bydła. Obecnie bydło żywione jest wyłącznie paszami pełnoporcjowymi (TMR), dzięki wykorzystaniu wozów
paszowych z frezami. W zakresie programów żywienia spółka
współpracuje z prof. dr. hab. Maciejem Kowalskim z UR w Kra-
przegląd hodowlany nr 8/2011
Fot. 2. Obory z halą udojową w Mrozowie (fot. A. Klimek)
kowie oraz prof. dr. hab. Adamem Traczykowskim z UTP w Bydgoszczy. Nadzór nad rozrodem bydła sprawuje dr Janusz Zbylut
z PIWet Oddział w Bydgoszczy. Spółka korzysta również z konsultacji prof. dr. hab. Zdzisława Gajewskiego z SGGW w Warszawie. Embiotransfer wykonują: dr Janusz Zbylut i dr Jarosław
Czeladko. W 2010 roku płukaniu poddano 3 dawczynie, uzyskując 30 zarodków, w tym 28 dobrych.
Ocenę kondycji krów mlecznych, wg angielskiej metody
BCS, prowadził dr hab. Piotr Sablik z Akademii Rolniczej w
Szczecinie, a obecnie wykonują ją przeszkoleni zootechnicy gospodarstw. Ocena typu i budowy wszystkich krów prowadzona
jest pod kierunkiem Romana Januszewskiego, szefa pracowników G-15.
Spółka korzysta również z programu indywidualnego doboru
buhajów, reprezentujących najlepszą genetykę w skali światowej. Jako jedna z siedmiu firm spółka została włączona przez
Agencję Nieruchomości Rolnych do zastosowania komputerowego programu doboru par rodzicielskich SELECTIS – POLSKA, uwzględniającego różne cele hodowlane. Początkowo
program realizowany był pod kierunkiem prof. dr. hab. Marka
Łukaszewicza i dr. Tadeusza Jasiorowskiego. Obecnie spółka
korzysta z programów doboru buhajów firmy ABS.
Materiałem wyjściowym dla stada krów w oborze Dobrzyniewo były zarówno jałówki cielne, jak i jałowice niecielne rasy
czarno-białej z dolewem od 37,5 do 75% hf zaimportowane 13
grudnia 1988 r. z Danii. Dla obory w Mrozowie materiałem wyjściowym, oprócz własnych zwierząt, były jałowice cielne rasy hf
zakupione w lipcu i sierpniu 2003 roku we Francji oraz w kwietniu 2004 roku w Niemczech. W oborze Glesno hodowla bydła
oparta jest na materiale własnym rasy czarno-białej, systematycznie krzyżowanym wypierająco rasą hf oraz zakupionych w
2007 roku z Niemiec jałowicach cielnych.
Średni udział genów rasy hf w stadach bydła wynosi obecnie
95,9%, a u krów 94,7%; w poszczególnych obiektach przedstaTabela
Wydajność krów w SK Dobrzyniewo
Lata
2006
2007
2008
2009
2010
Przeciętna
liczba krów
826,6
850,8
843,4
799,5
777,6
Przeciętna wydajność
mleko
(kg)
kg
%
kg
%
9404
9721
9380
9430
10 127
394
415
354
396
427
4,19
4,27
3,78
4,20
4,22
307
321
309
311
338
3,26
3,31
3,30
3,29
3,34
tłuszcz
białko
wia się następująco: Dobrzyniewo – 98,5%, w tym krowy 99,1%;
Mrozowo – 96,5%, w tym krowy 95,9%; Glesno – 95,9%, w tym
krowy 95,0%. Aktualnie wszystkie obory w SK Dobrzyniewo są
uznane za wolne od białaczki.
W 2010 roku w oborach spółki używano nasienie buhajów
pochodzenia zagranicznego: GOLDWYN, SHOTTLE, JEEVES,
TOYSTORY, SANCHEZ, HAMEL, BAXTER, także nasienie
seksowane buhajów zagranicznych: FOKUS, MINISTER,
ROSS oraz wycenionych buhajów krajowych: ORDER i GORDON oraz testowych: GREGON, GRAS, GOLDBER.
Od 1972 roku prowadzona jest Centralna Wychowalnia Buhajów. Obecnie spółka posiada 58 matek buhajów, od których
w 2010 roku sprzedano 5 buhajów do stacji unasieniania i 5
buhajów do krycia naturalnego. Jako dawczynie zarodków zakwalifikowano 8 krów z wysokim indeksem i punktacją powyżej
83 oraz 6 jałowic.
W wyniku stałego doskonalenia cech użytkowych, przy jednoczesnej poprawie warunków środowiskowych, odnotowuje
się wzrost wydajności mleka (tab.).
Hodowla trzody chlewnej w Dobrzyniewie sięga początku lat
50. ubiegłego wieku. Początkowo prace hodowlane prowadzono
na rasie wbp w chlewniach Bagdad i Gleszczonek. W 1973 roku
zaimportowano z Norwegii loszki i knurki norweskiej landrace,
tzw. linię 21. Od 1988 roku po imporcie zwierząt z Anglii i w 1989
roku z Danii, poszerzono hodowlę o rasę ojcowską hampshire, a
od 2000 roku o rasę duroc. Obecnie trzoda chlewna utrzymywana jest w fermie Gleszczonek. Stan trzody chlewnej ogółem na
dzień 31 maja br. wyniósł 2402 szt., w tym 150 loch.
Aktualnie pracę hodowlaną spółka prowadzi w obrębie rasy
matecznej pbz (125 loch stada podstawowego) oraz rasy ojcowskiej duroc (25 loch stada podstawowego). Od listopada 2009
roku zwierzęta utrzymywane są w nowoczesnej porodówce
oraz zmodernizowanej chlewni dla loch niskoprośnych. Zmodernizowane budynki inwentarskie pozwoliły w zdecydowany
sposób poprawić dobrostan zwierząt oraz zwiększyć efektywność pracy obsługi. Dzięki temu uzyskano również lepsze wyniki produkcyjne.
Ferma trzody chlewnej w Gleszczonku prowadzi pracę hodowlaną przede wszystkim w obrębie rasy pbz, opierając się na
własnym materiale hodowlanym. Produkuje loszki i knurki czystorasowe, które sprzedaje w celu zaspokojenia potrzeb lokalnego rynku na materiał hodowlany. Ferma uczestniczy także w programie organizacji systemu hybrydyzacji świń na bazie ferm będących w posiadaniu Agencji Nieruchomości Rolnych, opracowanym przez zespół pod kierunkiem prof. dr. hab. Mariana Różyckiego. W ramach tego programu prowadzi pracę hodowlaną
w obrębie rasy ojcowskiej duroc i produkuje knurki mieszańcowe.
Prowadzi również produkcję tuczników, które pozyskuje w wyniku krzyżowania trójrasowego, w celu wykorzystania efektu heterozji, co pozwala na uzyskanie lepszych wyników produkcyjnych.
Spółka hoduje konie rasy wielkopolskiej i szlachetnej półkrwi
oraz konie rasy konik polski. Stado koni hodowlanych rasy wielkopolskiej i szlachetnej półkrwi liczy 35 sztuk, w tym 10 klaczy
matek. Konie rasy konik polski od 1978 roku hodowane są zgodnie z programem hodowli zachowawczej tej rasy; 25 klaczy
uczestniczy w programie rolnośrodowiskowym zachowania zagrożonych zasobów genetycznych zwierząt – lokalnych ras
koni. Stado hodowlane konika polskiego liczy 77 sztuk, w tym
26 klaczy matek. Hodowla oparta jest na solidnych tradycjach i
konsekwentnie realizowanych programach hodowlanych, dlatego przyniosła spółce wiele sukcesów.