Socjologia_ogólna

WyŜsza Szkoła Biznesu w Dąbrowie Górniczej
Kierunek studiów: INFORMATYKA
Przedmiot: Socjologia ogólna
Specjalność: PRZEDMIOT DO WYBORU GRUPA A
Liczba godzin w
semestrze
1
3
ECTS
WYKŁADOWCA
II
III
IV
30 w
5
Prof. zw. dr hab. Jacek Wódz, prof. dr Zdzisława Dacko-Pikiewicz
FORMA ZAJĘĆ
wykład
CELE
PRZEDMIOTU
Poznanie podstawowych koncepcji i teorii związanych tym z zakresem części problematyki socjologii
ogólnej, która obejmuje wiedzę o grupach społecznych, opartych na bezpośrednich interakcjach –
tzn. mikrostruktur społecznych.
Wiedza: rozumienie podstawowych pojęć socjologicznych; rozumienie zasadniczych procesów
społecznych mających miejsce w małych grupach; znajomość podstawowych typologii grup
społecznych rozumienia wpływu czynników społecznych i grupowych na zachowania
jednostek.
EFEKTY
KSZTAŁCENIA
I
2
V
VI
Kompetencje: umiejętność analizy tekstu naukowego, znajomość słownictwa merytorycznie
związanego z mikrosocjologią, umiejętność analizy współczesnych procesów społecznych w
kontekście poznanych teorii socjologicznych.
Postawy: znajomość tworzenia się takich zjawisk jak stereotypy, uprzedzenia i dyskryminacja w
grupie pozwala na monitorowanie własnych zachowań społecznych i większą tolerancję
względem „Innego”.
WARUNKI
WSTĘPNE
TREŚĆ
PRZEDMIOTU
---
W ramach zajęć z Socjologii poruszone zostają podstawowe koncepcje teoretyczne związane z
funkcjonowaniem małych grup społecznych, m.in.:
- Człowiek - istota społeczna oraz relacja Jednostki wobec społeczeństwa (z zakresu
socjologii humanistycznej);
- Koncepcje dotyczące osobowości, socjalizacji, teorii postaw, toŜsamości i jaźni w literaturze
przedmiotu;
Teorie grupy społecznej (nurt interakcjonizmu symbolicznego oraz podejście funkcjonalnostrukturalne);
struktura grupy społecznej (wartości wspólnogrupowe, funkcje grupy, więź społeczna w
grupie, organizacja wewnętrzna grupy, komunikacja i łączność w grupie);
- typologia grup społecznych (grupy formalne, nieformalne, typologie F. Tonniesa i CH.H.
Cooley’a)
- teoria grup odniesienia (grupy odniesienia normatywnego i porównawczego, mechanizm
względnego upośledzenia lub uprzywilejowania społecznego);
Wiedza o interakcjach według „oficjalnej nauki” (na przykładzie podręcznika Newcomba);
teoria „naturalnej” wymiany G.C. Homansa,
- norma wzajemności (powstawanie więzi grupowych, podziału pracy i relacji pomiędzy
pozycjami społecznymi);
- sprawiedliwość w wymianie społecznej;
- analiza transakcyjna Erica Berne’a,;
- teoria „symbolicznej interakcji” George’a Herberta Meada,
- teorie dotyczące ról społecznych (role formalne i nieformalne, internalizacja roli, instytucje
społeczne a role społeczne ich członków);
jednostka a otoczenie społeczne: ku orientacji ja-inny;
teoria integracji i dezintegracji społecznej (dezintegracja normatywna i funkcjonalna,
hipoteza krzywej „i”, opinia społeczna i stereotypy; metody integracji normatywnej i
funkcjonalnej)
- koncepcja Ervinga Goffmana: Człowiek w teatrze Ŝycia codziennego (człowiek społeczny
LITERATURA
METODY
NAUCZANIA
POMOCE
NAUKOWE
PRZYKŁADOWE
TEMATY
PROJEKTÓW
SPOSÓB I
WARUNKI
ZALICZENIA
PRZEDMIOTU
PRZYKŁADOWE
ZAGADNIENIA (ew.
pytania)
EGZAMINU/
ZALICZENIA
jako aktor, występy, fasada, kulisy i scena społecznych występów);
charakterystyka instytucji totalnych;
Podstawowa:
1. Blau P. M., Sprawiedliwość w wymianie społecznej, w: Współczesne teorie wymiany społecznej,
red. M. Kempny, J. Szmatka, Warszawa 1992.
2. Turowski J., Socjologia. Małe struktury społeczne, Lublin 2001.
3. Współczesne teorie wymiany społecznej, red. M. Kempny, J. Szmatka, Warszawa 1992.
4. Uzupełniająca:
5. Goffman E., Instytucje totalne, w: Elementy teorii socjologicznej, Warszawa 1976.
6. Gofmann E., Człowiek w teatrze Ŝycia codziennego, Warszawa 2000.
7. Gouldner A.W., Norma wzajemności. Preliminaria, w: Współczesne teorie wymiany społecznej,
red. M. Kempny, J. Szmatka, Warszawa 1992.
8. Ikrzemiński I., Co się dzieje między ludźmi, Warszawa 1992.
9. Łoś M., „Role społeczne” w nowej roli, w: Małe struktury społeczne, wybór i wstęp I. Madej,
Lublin 1999.
10. Małe struktury społeczne, wybór i wstęp I. Madej, Lublin 1999.
11. Mikołajewska B., Ku orientacji ja-inny, w: Małe struktury społeczne, wybór i wstęp I. Madej, Lublin
1999.
Omówienie literatury przedmiotu, dyskusja nad zjawiskami i procesami społecznymi zachodzącymi w
ramach małych grup społecznych.
-----
Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest pozytywna ocena z kolokwium kończącego semestr. Ocena
odzwierciedla takŜe aktywność i przygotowanie do zajęć studenta.
Przykłady pytań:
- Omów koncepcję opisującą człowieka jako istotę społeczną.
- Podaj definicje jednostki ludzkiej funkcjonujące w naukach społecznych;
- Przedstaw koncepcje dotyczące osobowości (ew. socjalizacji, teorii postaw, toŜsamości i
jaźni) funkcjonujące w literaturze przedmiotu;
Omów znane Ci teorie grupy społecznej;
Zdefiniuj i podaj znane Ci wartości wewnątrz grupowe;
- Omów zjawisko więzi społecznej w grupie;
- Omów organizację wewnętrzną małej grupy społecznej,
- W jaki sposób funkcjonuje komunikacja i łączność w grupie społecznej?
- Podaj znane Ci z literatury przedmiotu typologie grup społecznych
- Przedstaw typologie grup społecznych F. Tonniesa i CH.H. Cooley’a;
- Jakie zjawiska mające miejsce w małych grupach społecznych opisuje teoria grup
odniesienia?
Przedstaw teorie naturalnej” wymiany G.C. Homansa,
- Opisz funkcjonowanie grup społecznych w oparciu o normę wzajemności;
- Na jakich podstawach opiera się sprawiedliwość w wymianie społecznej?
- Przedstaw koncepcję analizy transakcyjnej Erica Berne’a;
- Podaj ramy teorii „symbolicznej interakcji” George’a Herberta Meada,
- WskaŜ znane Ci teorie dotyczące ról społecznych;
Podaj przyczyny dezintegracji normatywnej (funkcjonalnej) w grupie;
- Opisz metody integracji grupy;
- Przedstaw hipotezę krzywej „i”;
- Opisz genezę i funkcjonowanie stereotypów w społeczeństwie.
Człowiek społeczny jako aktor- opisz koncepcję E. Goffmana;
- Podaj charakterystykę instytucji totalnych