M - Krakowska Akademia

Krakowska Akademia
im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Karta przedmiotu
obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2015/2016
WydziałLekarski
Kierunek studiów: Lekarski
Profil: Praktyczny
Forma studiów: Stacjonarne
Kod kierunku: LEK
Stopień studiów: Magisterskie, jednolite
Specjalności:
1
2
Bez specjalności
Przedmiot
Nazwa przedmiotu
Społeczne konstruowanie ciała i cielesności (Fakultet)
Kod przedmiotu
WL LEKPJednolite magisterskieS PF1 15/16
Kategoria przedmiotu
Przedmioty fakultatywne
Liczba punktów ECTS
2
Język wykładowy
polski
Forma zajęć, liczba godzin w planie studiów
Semestr
9
W
15
C
0
K
0
S
15
L
0
I
0
Zp
0
Pz
0
Sk
0
Legenda: W — WykładC — ĆwiczeniaK — KonwersatoriumS — SeminariumL — LaboratoriumI — Zp,pz,sk Zp — Zajęcia PraktycznePz — Praktyka ZawodowaSk
— Samokształcenie
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
3
Cele przedmiotu
Cel 1 Zadaniem kursu jest zaznajomienie studentów ze współczesną refleksją na temat ciała i cielesności w obszarze
nauk społecznych.
Cel 2 Przedstawione zostaną wybrane konceptualizacje ciała w kulturze współczesnej, społeczne formy kontroli
cielesności oraz czynniki wpływające na postrzeganie cielesności zarówno w wymiarze indywidualnym jak
i społecznym.
4
Modułowe efekty kształcenia
MW1 D.W1.zna aktualny stan wiedzy na temat społecznego wymiaru zdrowia i choroby, wpływu środowiska społecznego (rodziny, sieci relacji społecznych) i nierówności społecznych na stan zdrowia oraz na temat społecznokulturowych różnic i roli stresu społecznego w zachowaniach zdrowotnych i autodestrukcyjnych;
MW2 DW.16. rozumie kulturowe, etniczne i narodowe uwarunkowania zachowań ludzkich
5
Treści programowe
Lp
W1
W2
W3
W4
W5
W6
W7
W8
W9
Wykład
Tematyka zajęć
Opis szczegółowy bloków tematycznych
1. Ciało i celesność w historii kultury europejskiej. Antyczne modele i wzory
cielesności. Historia poznania ciała i symbolika cielesna. Deprecjacje cielesności
w kulturze średniowiecznej.
2. Nowożytne odkrycie ciała i formy jego kontroli. Wizualność, kanony
etetyczne i kulturowe waloryzacje biologicznych aspektów ludzkiej egzystencji.
3. Poznanie zmysłowe i kontrola doznań zmysłowych w aspekcie kulturowym.
Zapachy, wydzieliny, doznania - w świetle wybranych tekstów źródłowych.
4. Społeczności tradycyjne. Rola ciała i symbolika ciała na przykładzie
wybranych kultur. Sposoby kontroli ciała, kanony estetyczne, modyfikacje i ich
religijna waloryzacja.
5. Wprowadzenie do współczesnej refleksji na temat społecznego konstruowania
cielesności. Główne koncepcje teoretyczne socjologii i antropologii ciała,
omówienie klasycznych opracowań (Foucault, Goffman, Shilling, Turner)
6. "Rzucasz jak dziewczynka" - społeczne konstruowanie płci i seksualności.
Feministyczne ujęcie kwestii płci kulturowej, atrakcyjnośc jako forma dominacji.
7. Biologiczne aspekty wpływające na atrakcyjność fizyczną. Kulturowe
źródła atrakcyjności oraz zaburzenia w postrzeganiu i akceptacji własnego ciała.
Analiza wybranych przykładów z kultury popularnej.
8. Społeczna kontrola nad ciałem. Rola medycyny i społeczne aspekty związane
z "dobrym wyglądem", "zdrowym trybem życia". Anglosaska socjologia
i antropologia medycyny i jej wpływ na rozumienie ciała jako przedmiotu
społecznych interakcji
9. Narodziny biopolityki. Współczesna reflesja nauk społecznych dotycząca
kontroli i form ekspresji cielesnej.
Razem
Strona 2/5
Liczba godzin
1
1
2
2
2
2
2
1
2
15
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Lp
S1
S2
S3
S4
S5
S6
S7
S8
Seminarium
Tematyka zajęć
Opis szczegółowy bloków tematycznych
1. Techniki posługiwania się ciałem - klasyfikacje antropologiczno-socjologiczne.
Oglądamy fragmenty wybranych filmów dokumentalnych
i paradokumentów poświęconych cielesności. Omawiamy tekst: A.) Banaszak E.,
Florkowski R., Intymne, prywatne, publiczne. O częściach ciała, które
należy zakrywać, w: Moralne obrazy. Społeczne i socjologiczne
(de)konstruowanie seksualności, red. E. Banaszak, P. Czajkowski, Wrocław
2008, s.11-41. Dyskusja na temat: Czy potrafimy odczytywać zachowania
cielesne?
2. Granice władzy nad ciałem. Kulturowe aspekty modyfikacji ciała Omawiamy
teksty: A) Majka-Rostek D., Ekstremalne modyfikacje ciała, w: Corpus delicti
rozkoszne ciało. Szkice nie tylko z socjologii ciała, red E. Banaszak, P.
Czajkowski, Warszawa 2010, s.105-121. B.)Chirurgia rytualna, w: Bettelheim
Bruno, Rany symboliczne: Rytuały inicjacji i zazdrość męska, Warszawa 1989,
s.193-222. Dyskusja na tematy: A) Czy ciało jest własnością jednostki? B) Czy
kultura determinuje nasze zachowania cielesne.
3. Idealizacje cielesne i kanony urody Omawiamy teksty: A)Maj A., Co to
znaczy dbać o siebie? Przemiany zaleceń dotyczących dbałości o ciało na
podstawie wybranych poradników pielęgnacji ciała, w: Corpus delicti rozkoszne
ciało. Szkice nie tylko z socjologii ciała, red E. Banaszak, P. Czajkowski,
Warszawa 2010, s.82-104. B).Tyrania szczupłego ciała i jej konsekwencje, w:
Melosik Z., Tożsamość, ciało i władza w kulturze instant, Kraków 2010, s.45-72.
Dyskusja na tematy: A.) Czy potrafimy zdystansować się od mód kulturowych?
B.) Czy kanony urody są stałą czy też zmienną kulturową?
4. Ciało w kulturze konsumpcyjnej Omawiamy teksty: A) Wyzywająca
cielesność i przyjemności karnawałowe, [w:], J. Fiske,Zrozumieć kulturę
popularną, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego 2010, s. 73-106
B).Zinovieff S., Myśliwi i zwierzyna. Kamaki a wieloznaczność seksualnych
łowów w pewnym greckim mieście, w: Gender perspektywa antropologiczna, t.2:
Kobiecość, męskość, seksualność red. R.E. Hryciuk [], Warszawa 2007,
s.158-174. Dyskusja na temat: A.) Kto kogo konsumuje w kulturze
współczesnego konsumpcjonizmu?
5. Ciała w przestrzeni publicznej. Idiomy ciała. A.) Prezentacja wybranych
fragmentów filmów dotyczących zachowania w miejscach publicznych. B.) Próba
empirycznego zastosowania teorii - ćwiczenie różnych form notacji zachowań
cielesnych. C.) Gra interakcyjna, której przedmiotem będzie manifestowanie
emocji poprzez zachowania cielesne.
6. Ciało i seksualność. Zakazane przyjemności cielesne Omawiamy teksty: A.)
Ciemne oświecenie czy barbarzyńska nauka?, w: Roudinesco E., Nasza mroczna
strona: z dziejów perwersji, Warszawa 2009, s.69-104. B.) Przeciekające obrazy.
Jak porno przenika do życia mężczyzny, [w:] G. Dines, Pornoland. Jak
skradziono naszą seksualność, Wydawnictwo w Drodze 2012, s. 149-176.
C.)Utopie hard core, w: Linda Williams, Hard core: władza, przyjemność
i szaleństwo widzialności, Gdańsk 2010, s. 167-199. D) Banaszak E., Florkowski
R., Krótki kurs pornografii w kulturze popularnej, Moralne obrazy. Społeczne
i socjologiczne (de)konstruowanie seksualności, red. E. Banaszak, P.
Czajkowski, Wrocław 2008, s.65-85. Dyskusja na temat: A) Seksualizacja sfery
prywatnej, czy zagraża nam kultura porno?
7. Ciało poza ciałem A)Fellous M., Przeszczep: paradoks tożsamości
i radykalnej obcości, w: Antropologia ciała: zagadnienia i wybór tekstów, red.
A Chałupnik [etc.], Warszawa 2008, s.282-286. B.)T. Boellstorff, Dojrzewanie
w Second Life. Antropologia człowieka wirtualnego, kraków 2012, s. 197-231.
Dyskusja na temat: A) Światy wirtualne a świat realny, czy wirtualność
i awatary zastąpią nasze ciała?
8. Ciało w kulturze popularnej. Podsumowanie kursu, dyskusje.
Strona 3/5
Liczba godzin
2
2
2
2
2
3
1
1
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Lp
6
Seminarium
Tematyka zajęć
Opis szczegółowy bloków tematycznych
Razem
Liczba godzin
15
Metody oceny
Ocena podsumowująca
P4. Kolokwium
P5. Referat
P11. Aktywność na zajęciach
Kryteria oceny
Na ocenę 3
Na ocenę 3.5
Na ocenę 4
Na ocenę 4.5
Na ocenę 5
7
Dostateczna ocena z kolokwium, sporadyczna aktywność na zajęciach
Przynajmniej dostateczna ocena z kolokwium, aktywość na zajęciach, referat
Przynajmniej plus dostateczna ocena z kolokwium, pozytywnie oceniony referat,
twórczy i aktywny udział w dyskusjach.
Przynajmniej dobra ocena z kolokwium, pozytywnie oceniony referat, twórczy
i aktywny udział w dyskusjach.
Przynajmniej plus dobra ocena z kolokwium, aktywny udział w zajęciach, referat
oceniony przynajmniej na ocenę plus dobrą.
Wykaz literatury
Literatura podstawowa:
[1] Schilling Ch. — Socjologia ciała, Warszawa, 2010, Wydawnictwo Naukowe PWN
[2] Seidman S. — Społeczne tworzenie seksualności, Warszawa, 2012, Wydawnictwo Naukowe PWN
[3] Buczkowski A. — Społeczne tworzenie ciała płeć kulturowa i płeć biologiczna, Kraków, 2005, Universitas
Literatura uzupełniająca:
[1] Friedman D.M., — Kulturowa historia penisa, Warszawa, 2003, Muza
[2] Banaszak E. — Corpus delicti rozkoszne ciało. Szkice nie tylko z socjologii ciała, Warszawa, 2010, DIFIN
[3] Giddens A — Przemiany intymności. Seksualność, miłość i erotyzm we współczesnych społeczeństwach,
Warszawa, 2006, Wydawnictwo Naukowe PWN
[4] Brocki M. — Język ciała w ujęciu antropologicznym, Wrocław, 2001, Wydawnictwo Astrum
Publikacje/prace zbiorowe:
[1] Antropologia ciała — A Chałupnik (red.) , Warszawa, 2008
[2] Ciało cielesne — K. Konarska (red.) , Wrocław, 2011
[3] Moralne obrazy. Społeczne i socjologiczne (de)konstruowanie seksualności — E. Banaszak (red.) , Wrocław,
2008
Strona 4/5
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
8
Informacje o nauczycielach akademickich
Oboba odpowiedzialna za kartę
dr Dariusz Grzonka (kontakt: [email protected])
Oboby prowadzące przedmiot
dr Dariusz Grzonka (kontakt: [email protected])
Strona 5/5