Identyfikacja i nazewnictwo substancji w

Identyfikacja i nazewnictwo
substancji w REACH
Craig A Barker
Ciba Specialty Chemicals Inc
Bazylea, Szwajcaria
1
Identyfikacja i nazewnictwo substancji w REACH
• System REACH wymaga rejestracji wszystkich substancji
wytwarzanych i importowanych w iloś
ilości powyŜ
powyŜej 1 tony.
• Dla substancji juŜ
juŜ wprowadzonych wymagana jest takŜ
takŜe
rejestracja wstę
wstępna.
• Aby dokonać
dokonać rejestracji, musimy zdawać
zdawać sobie sprawę
sprawę, jakie
substancje mamy (zidentyfikować
(zidentyfikować nasze substancje).
substancje).
• RIP 3.10 zmienia zasady nazewnictwa przyję
przyjęte podczas tworzenia
wykazu EINECS
• Identyfikacja jednakowych substancji jest istotna z punktu
widzenia rejestracji wstę
wstępnej, dzielenia się
się danymi/tworzenia
konsorcjó
konsorcjów, wspomagania grupowania oraz dla rejestracji
substancji jeszcze nie wprowadzonych.
wprowadzonych.
2
Identyfikacja i nazewnictwo substancji w REACH
W ramach technicznych przygotowań do
wprowadzenia systemu REACH, Komisja
Europejska koordynuje opracowanie wytycznych
poprzez Projekty WdroŜenia REACH (ang. RIP).
PoniewaŜ REACH koncentruje się wyłącznie na
substancjach, jednoznaczna identyfikacja
substancji jest szczególnie istotna.
Wytyczne RIP 3.10 (Technical Guidance
Document - TGD), choć nie maja mocy prawnej,
przedstawiają metodologię identyfikacji,
nazewnictwa i informowania o substancjach w
systemie REACH
3
Substancje w REACH
“pierwiastek chemiczny lub jego związki w
stanie, w jakim występują w przyrodzie lub
zostają uzyskane za pomocą procesu
produkcyjnego, z wszelkimi dodatkami
wymaganymi do zachowania ich trwałości
oraz wszelkimi zanieczyszczeniami
powstałymi w wyniku zastosowanego procesu
wyłączając rozpuszczalniki, które moŜna
oddzielić bez wpływu na stabilność i skład
substancji.”
To jest definicja z REACHa
REACHa
4
Podczas rejestracji wstępnej szczegółowa
identyfikacja nie jest wymagana, ale potencjalny
rejestrujący musi podać nazwę substancji wraz z
numerem WE i CAS, jeśli substancja je posiada.
RIP 3.10 zakłada, Ŝe nazewnictwo będzie zgodne z
zasadami podanymi w tych wytycznych.
Rejestracji powinna towarzyszyć informacja o
identyfikacji substancji. Powinna być ona
wystarczająca, Ŝeby dokładnie zidentyfikować
kaŜdą substancję.
JeŜeli podanie pewnych informacji nie jest
technicznie moŜliwe lub naukowo uzasadnione,
naleŜy podać odpowiednie uzasadnienie.
5
Identyfikacja i nazewnictwo substancji w REACH
Informacja o substancji powinna zawierać
elementy wymienione z Załączniku VI:
Nazwa wg IUPAC i/lub inne ide3ntyfikatory, np.
numer CAS, numer WE
Informacje o wzorze cząsteczkowym i
strukturalnym
Skład chemiczny
Teoretycznie większość substancji moŜna
zidentyfikować po składzie chemicznym, jeśli
znana jest zawartość kaŜdego zidentyfikowanego
składnika. Niestety w praktyce nie jest to moŜliwe
oraz pomocne w przypadku wszystkich substancji.
6
Identyfikacja i nazewnictwo substancji w REACH
Substancje: podział
podział – RIP 3.10
- Dobrze zdefiniowane substancje
- Jednoskładnikowe substancje
- Wieloskładnikowe substancje
- Substancje UVCB
- substancje o nieznanym lub
zróŜnicowanym składzie, produkty
złoŜonych reakcji, materiał biologiczny
7
Dobrze zdefiniowane substancje
Substancje jednoskładnikowe
Skł
Skład chemiczny: jeden gł
główny skł
składnik > 80%
(identyfikacja substancji zgodnie z gł
głównym
skł
składnikiem)
adnikiem)
Substancje wieloskładnikowe
mieszanina głównych skł
składnikó
adników
o zawartoś
zawartości 10 - 80% kaŜ
kaŜdy (substancja
zidentyfikowana poprzez identyfikację
identyfikację głównych
skł
składnikó
adników)
Dla substancji definiowanych poprzez cos wię
więcej niŜ
niŜ
skł
skład chemiczny, na przykł
przykład dla form krystalicznych.
Substancje definiować
definiować moŜ
moŜna poprzez fizyczne i inne
parametry: np. budowa krystalograficzna
8
Substancje jednoskł
jednoskładnikowe
Główny
składnik
(%)
Zanieczysz
czenia
(%)
Nazwa
Nazwa
m-ksylen
91%
o-ksylen
5
m-ksylen
o-ksylen
87%
m-ksylen
10
o-ksylen
Skład chemiczny: jeden główny składnik > 80 %;
•
ToŜsamość chemiczna: oparta na głównym składniku (nazwa,
numer CAS, numer WE, …)
•
Typowe stęŜenie i zakres
•
Zanieczyszczenia mające wpływ na klasyfikację lub obecne w
ilości > 1 % powinny być wymienione
9
Substancje jednoskł
jednoskładnikowe (Wyją
Wyjątki)
tki)
Wyjątek od reguły 80% jest moŜliwy wraz z
uzasadnieniem, na przykład gdy:
–
Zakres stęŜeń głównego składnika i
zanieczyszczeń wahają się wokół 80% i zawartość
głównego składnika
czasami jest ≤ 80 %.
–
Zawartość składnika jest <80% ale moŜna
wykazać, Ŝe substancja ma podobne właściwości
fizykochemiczne i taki sam profil zagroŜenia jak
inne substancje jednoskładnikowe o tej samej
toŜsamości, które spełniają kryterium 80%
10
Substancje wieloskł
wieloskładnikowe - przykł
przykłady
Główne
składniki
Zawartość
m-ksylen
50
o-ksylen
45
Zanieczyszczenia
p-ksylen
Zawartość
(%)
5
Nazwa
Mieszanina
m-ksylenu i
o-ksylenu
• Skład chemiczny: mieszanina głównych składników o
zawartości 10 - 80 % kaŜdy;
• ToŜsamość chemiczna: kaŜdy główny składnik
(“mieszanina ..”)
• Typowe stęŜenia i zakres
11
Dobrze zdefiniowane, ale wymagają
wymagające
wię
większej iloś
ilości informacji
Dobrze zdefiniowane: Substancje definiowane przez
coś więcej niŜ skład chemiczny, np. niektóre
nieorganiczne minerały
• Skład chemiczny jako jedno- lub
wieloskładnikowa substancja
ORAZ
• Inne parametry: np. budowa kryształu,
(geologiczny) skład mineralny.
12
Substancje UVCB
Substancje biologiczne
Gatunki i rodziny roślin i zwierząt.
Część rośliny/organ o znanym lub rodzajowym
składzie.
Chromatografia i inne wyróŜniki
Substancje chemiczne i mineralne o słabo
zdefiniowanym, złoŜonym lub zróŜnicowanym składzie
(UVC)
Znany lub rodzajowy skład
Chromatografia i inne wyróŜniki
Odniesienie do wykazu standardowego
13
Nazewnictwo UVCB
Ogólnie rzecz biorąc, nazewnictwo substancji
UVCB powinno uwzględniać źródło
pochodzenia i proces:
Pochodzenie biologiczne jest definiowane
poprzez nazwę gatunku.
Pochodzenie inne niŜ biologiczne jest
definiowane poprzez materiał początkowy.
Proces jest definiowany poprzez typ reakcji
chemicznej Synteza lub stopień rafinacji np.
ekstracja, frakcjonowanie lub pozostałość.
14
ToŜ
ToŜsamość
samość substancji UVCB
ToŜsamość chemiczna oparta o:
Nazwę chemiczną
Źródło (np. gatunek rośliny)
Proces (np. ektracja)
Inne (np. wykaz enzymów, załącznik VI punkt 2 itd)
• Wszystkie znane składniki >10% muszą być wymienione
• ToŜsamość chemiczna zaleŜna od UVCB:
–
Np. “…ekstracja” “produkt reakcji …”
• Brak zróŜnicowania pomiędzy składnikami i
zanieczyszczeniami: pojęcia „główne składniki” i
„zanieczyszczenia” nie są odpowiednie dla substancji
UVCB
• RIP 3.10 podaje szczegóły dla
grup substancji UVCB
15
Przykł
Przykłady UVCB (1)
WE 263-153-4
CAS: 61790-63-4
produkty kondensacji kokosowych
kwasów tluszczowych z dietanoloaminą
Produkt reakcji moŜe wyglądać następująco:
Kwasy tłuszczowe, kokos, składniki z
dietanoloaminą
CAS # dla poszczególnych substancji moŜe być
wymieniony w pliku rejestracji wstępnej dla Forum.
16
Przykł
Przykład UVCB (2)
• Produkt pochodzenia roślinnego
(rafinowany):
Terpentyna:
WE: 232-350-7
CAS: 8006-64-2
KaŜda lotna frakcja terpentynowa lub
destylaty pochodzące z ekstracji
rozpuszczalnikami gum pochodzących z
pulpy drzewnej. ZłoŜone głównie ze
związków terpenowych o wzorze C10H16:
alfapinen, betapinen, limenen, karen. MoŜe
zawierać acylkiczne, monocykliczne lub
bicykliczne terpeny, utlenione terpeny i
anetole. Właściwy skład róŜnicuje się w
zaleŜności od metod otrzymywania, wieku,
lokalizacji i gatunków drewna.
17
Definicja preparatu (mieszaniny)
“Preparat
Preparat:
Preparat: mieszanina lub roztwó
roztwór zł
złoŜony z dwó
dwóch
lub wię
więcej substancji.
substancji.“
- REACH
- 92/32/EEC (7. poprawka do dyrektywy 67/548/EEC o
niebezpiecznych substancjach)
- 1999/45/EC (dyrektywa preparatowa)
Wg RIP 3.10: Preparat składa się ze składników
(substancji), a substancja z elementów
Mieszanina
Mieszanina oznacza mieszaninę
mieszaninę lub roztwó
roztwór dwó
dwóch
lub wię
więcej substancji nieprzereagowanych.
nieprzereagowanych.
Uwaga:
Uwaga: Mieszanina i preparat to synonimy.
18
Substancje
Substancje a preparaty:
preparaty:
Substancja
A+B+C
One substance:
Trzy
substancje:
Preparat (mieszanina)
Substance
“D+E+F”
Substancja
“A”
Substancja “B”
Substancja “C”
In REACH:
one
registration
W REACH:
trzy
rejestracje
A+B+C
Reakcja
Mieszanie: bez reakcji
D+E+F
A+B+C
19
Kryteria dla takich samych substancji
Istotne dla utworzenia forum SIEF i grupowaniu
- Powinny zawierać te same elementy
- Zanieczyszczenia mogą zawaŜyć na zastosowaniu danych
- JeŜeli są wystarczająco podobne, moŜliwe jest dzielenie się
danymi
Wymaga opinii eksperta
Przykłady:
- Postaci uwodnione i bezwodne mogą być tymi samymi
substancjami
- Centra chiralne są mieszaninami racematów
- Kwasy lub zasady i ich sole róŜnią się
- Rozgałęzione i liniowe, nasycone i nienasycone są uwazane
za róŜne
20