Pobierz jako plik PDF

powiat_klodzki
http://powiat.klodzko.pl/kampania-informacyjno-edukacyjna/pro
gram-profilaktyki-raka-jajnika/
Profilaktyka raka jajnika
Profilaktyka raka jajnika
Rak jajnika nadal pozostaje trzecim co do częstości występowania i trzecim pod względem liczby
zgonów nowotworem narządów płciowych u kobiet w Polsce. Mimo znaczącego postępu w leczeniu
operacyjnym we wczesnych stadiach zaawansowania, stosowania radykalnych zabiegów
redukujących masę nowotworu oraz efektywności leczenia chemioterapeutykami w stadiach
zaawansowanych, choroba ta stanowi problem medyczny i społeczny. W Polsce w ciągu ostatnich 20
lat następuje wzrost wskaźników zachorowalności i śmiertelności z powodu tego nowotworu. Późne
rozpoznanie i złe rokowanie powodują, że zajmuje on główne miejsce wśród przyczyn zgonów kobiet.
Fazy profilaktyki.
Obecnie coraz większe znaczenie ma profilaktyka oraz zapobieganie, zwłaszcza że efekty leczenia
raka jajnika w Polsce w dalszym ciągu są niezadowalające. W profilaktyce schorzeń nowotworowych
można wyróżnić 3 fazy działań prewencyjnych: -profilaktykę pierwotną - obejmującą działania
prewencyjne (zapobiegawcze) podejmowane przed zachorowaniem, którą mają eliminować znane
czynniki zwiększające ryzyko zachorowania, - profilaktykę wtórną - obejmującą działanie
ukierunkowane na wczesne wykrywanie stanów przednowotworowych i wczesnych postaci raka
(badanie przesiewowe), - profilaktyka trzeciorzędowa - obejmującą właściwą diagnostykę,
odpowiednie i szybko wdrożone leczenie, profilaktykę nawrotów oraz rehabilitację. W programie
profilaktycznym raka jajnika szczególnego znaczenia nabierają działania realizowane w ramach
pierwotnej i wtórnej profilaktyki. Profilaktyka pierwotna ma na celu obniżenie współczynnika
zachorowalności i umieralności. Można to osiągnąć poprzez właściwą edukację zdrowotną
propagującą prozdrowotny styl życia oraz eliminując znane czynniki ryzyka.
Czynniki ryzyka rozwoju raka jajnika.
Do czynników ryzyka raka jajnika należą: - czynniki rodzinne i genetyczne - rak jajnika w I stopniu
pokrewieństwa (matka, siostra, córka) lub w I i II stopniu pokrewieństwa (babka, ciotka), zespół raka
sutka i jajnika, zespół Lynch II (rak okrężnicy i odbytnicy, rak trzonu macicy, rak jajnika) - czynniki
demograficzne - wiek, miejsce zamieszkania. Dane National Cancer Institute dotyczące epidemiologii
wykazały wzrost częstości raka jajnika po 40rż. i szczytową zachorowalność w wieku 75-79 lat. Stąd
wniosek,że częstość występowania tego nowotworu znacząco wzrasta wraz z wiekiem kobiet. Kobiety
mieszkające w krajach wysoko uprzemysłowionych z wyższym statusem socjoekonomicznym są
znacznie bardziej narażone na rozwój raka jajnika; - styl życia - dieta bogatotłuszczowa, pełne mleko,
kawa, nikotyna; - czynniki środowiskowe - talk; - niepłodność; - nierództwo. Czynniki protekcyjne
(zmniejszające ryzyko raka) - to przebyte ciąże, poronienia, długotrwałe karmienie piersią,
antykoncepcja hormonalna
Profilaktyka pierwotna
Właściwa edukacja zdrowotna realizowana na poziomie profilaktyki pierwotnej powinna ułatwić
kobietomzrozumienie, w jaki sposób ich postępowanie i ich środowisko wpływają na stan zdrowia
oraz jak można wspomagać i korzystnie korygować zachowania zdrowotne. Znajomość czynników
ryzyka pozwala także na wyodrębnienie grup szczególnego ryzyka. Kobiety z tych grup należy objąć
programem regularnych badań diagnostycznych
Profilaktyka wtórna
Badanie przesiewowe raka jajnika obejmuje badanie ginekologiczne, ulrtasonograficzne badanie
sondą dopochwową oraz ocenę stężenia antygenu Ca 125 Badanie sondą dopochwową umożliwia
uwidocznienie jajników i zmian z nich wychodzących. Metoda ta pozwala ocenić ich wielkość, kształt,
strukturę wewnętrzną oraz położenie w miednicy mniejszej. Nowoczesne techniki ultrasonograficzne
Data publikacji 2017-03-03 18:03:20, Strona: 1/2
powiat_klodzki
http://powiat.klodzko.pl/kampania-informacyjno-edukacyjna/pro
gram-profilaktyki-raka-jajnika/
pozwalają zaobserwować bardzo niewielkie zmiany morfologiczne, które zwykle uchodzą uwadze w
czasie badania ginekologicznego, sugerujące podejrzenie wczesnego stadium procesu
nowotworowego. W piśmiennictwie istnieją opracowania wskazujące, że wywiad i badanie
ginekologiczne nadal pozostają ważnymi metodami w rozpoznawaniu tego nowotworu,
chociażwykazano wiele niedoskonałości takiego postępowania Największą wadą badania
ginekologicznego 2-ręcznego jest jego niska czułość i swoistość, ale nie należy z niego całkowicie
rezygnować. Antygen Ca 125 jest wskaźnikiem nowotworowym charakterystycznym dla raka jajnika.
Jego podwyższone stężenie powyżej 35 U/ml w znacznym stopniu nasuwa podejrzenie procesu
złośliwego. Stężenie tego wskaźnika koreluje ze stopniem klinicznego zawansowania nowotworu.
Jednak wskaźnik nie jest całkowicie swoisty dla tego nowotworu i jego podwyższone stężenie można
stwierdzić także w innych schorzeniach, takich jak endometrioza, mięśniak czy stany zapalne
przydatków.
Data publikacji 2017-03-03 18:03:20, Strona: 2/2