Zobacz

UZASADNIENIE PODJĘCIA TEMATU KSIĄŻKI
Podejmując się napisania książki kierowałem się aktualnymi potrzebami zmian
w rozwiązaniach strukturalno-organizacyjnych Krajowego Systemu RatowniczoGaśniczego, które pozwoliłyby na efektywne wykorzystanie potencjałów organizacyjnych,
technicznych i intelektualnych różnych podmiotów ratowniczych oraz współdziałających.
Zmiany te powinny doprowadzić do tego, aby system ten nie stanowił wyizolowanego
składnika bezpieczeństwa narodowego, lecz był ważnym czynnikiem, żywo reagującym
na wszelkie zmiany i w wysokim stopniu współdziałającym z otoczeniem. Rozwój
sprawnego, wydajnego, właściwie zorganizowanego systemu bezpieczeństwa państwa
pozostaje w dalszym ciągu podstawowym zadaniem polskiej polityki bezpieczeństwa. Na
system ten składają się organy oraz instytucje należące do władz ustawodawczych,
odpowiedzialne za bezpieczeństwo w świetle Konstytucji RP i właściwych ustaw,
wykonawczych i sądowniczych, w tym Parlament, Prezydent RP, Rada Ministrów
i centralne organy administracji rządowej.
Ważnym elementem systemu bezpieczeństwa są siły zbrojne oraz służby
i instytucje rządowe, zobowiązane do zapobiegania i przeciwdziałania zagrożeniom
zewnętrznym, zapewnienia bezpieczeństwa publicznego, prowadzenia działań
ratowniczych oraz ochrony ludności i mienia w sytuacjach nadzwyczajnych, a także –
w zakresie przewidzianym w Konstytucji RP i właściwych ustawach – władze
samorządowe oraz inne podmioty prawne, w tym przedsiębiorcy tworzący potencjał
przemysłowo-obronny.
Zintegrowany System Ratowniczy Rzeczypospolitej Polskiej (ZSR RP) stanowi
integralną część bezpieczeństwa wewnętrznego państwa, obejmującą prognozowanie,
rozpoznawanie i zwalczanie pożarów, klęsk żywiołowych lub innych miejscowych
zagrożeń w celu ratowania życia, zdrowia, mienia lub środowiska.
Podstawowymi i najważniejszymi ogniwami systemu są podmioty ratownicze, które
w zależności od zakresu zobowiązań, kompetencji, możliwości sprzętowych, wyszkolenia
i integracji w ramach reguł systemu państwowego, realizują zadania z zakresu
ratownictwa chemicznego, ekologicznego, technicznego, medycznego i gaszenia
pożarów. Wśród jednostek ochrony przeciwpożarowej, wchodzących w skład systemu,
największy potencjał ilościowy stanowią jednostki ochotniczych straży pożarnych.
W dalszej części książki udzielę czytelnikowi odpowiedzi na zasadnicze pytanie, jak
powinien być zorganizowany Zintegrowany System Ratowniczy RP, aby odgrywał istotną
rolę w systemie bezpieczeństwa Polski.
Zbierając materiały do napisania książki oraz formułując tytuł Zintegrowany System
Ratowniczy RP, kierowałem się swoim dotychczasowym doświadczeniem zawodowym
(łącznie 21 lat służby w Państwowej Straży Pożarnej), m.in. na stanowisku Naczelnika
Wydziału Operacyjnego w KP PSP, ściśle związanym z zadaniami KSRG, 8 lat pracy
w instytucji podległej Ministrowi Obrony Narodowej, tj. Wojskowej Ochronie
Przeciwpożarowej. Byłem członkiem o charakterze czasowym zespołu reagowania
kryzysowego jednego z powiatów woj. kujawsko-pomorskiego. Moje zainteresowania
oscylują wokół zakresu zarządzania kryzysowego i bezpieczeństwa narodowego.
W budowaniu problemu badawczego można posiłkować się określonym zasobem
materiałów źródłowych dotyczących problematyki związanej zarówno z Krajowym
Systemem Ratowniczo-Gaśniczym, jak i Bezpieczeństwem Wewnętrznym RP.
Dotychczas powstało szereg prac badawczych, artykułów czy publikacji, lecz, ze względu
na rangę i aktualność tej problematyki, jest to nadal obszar intensywnych rozważań,
dyskusji naukowych oraz politycznych, pomimo iż nie brakuje opracowań, które w sposób
kompleksowy przedstawiałyby zakres propozycji i elementów bezpieczeństwa na
przyszłe lata oraz literatury uwzględniającej analizę obecnego stanu badanego problemu.
Biorąc pod uwagę charakter współczesnych zagrożeń bezpieczeństwa państwa,
moje dotychczasowe doświadczenia i zainteresowania oraz aktualne potrzeby
i możliwości użycia sił i środków Zintegrowanego Systemu Ratowniczego w kontekście
bezpieczeństwa wewnętrznego państwa, podjąłem się próby napisania książki
obejmującej te zagadnienia.
Czynniki omówione wcześniej spowodowały zawężenie obszaru zainteresowań,
do realnych możliwości prowadzenia działań przez siły Zintegrowanego Systemu
Ratowniczego w kontekście Bezpieczeństwa Wewnętrznego RP oraz zrodziły
pytania, które będą osnową problemów naukowych. Czy w związku z zachodzącymi
zmianami społeczno-gospodarczymi w Polsce istnieje potrzeba dostosowania zadań
Zintegrowanego Systemu Ratowniczego do ewoluującego otoczenia związanego
z rozwojem kraju? Czy zadania nałożone na Zintegrowany System Ratowniczy
w dziedzinie bezpieczeństwa wewnętrznego właściwie obrazują jego miejsce
w szeroko pojętym systemie bezpieczeństwa narodowego?
W rezultacie powyższych przemyśleń ustalono tytuł książki: „Zintegrowany System
Ratowniczy Rzeczypospolitej Polskiej”.
Zgodnie z projektem Strategii Rozwoju Systemu Bezpieczeństwa Narodowego RP
2012-2022 (MON), Strategii Rozwoju Kraju 2020, (MRR) i Strategii Sprawne Państwo
2011-2020, (MSWiA) pilną potrzebą staje się opracowanie oraz wdrożenie
„zintegrowanego systemu ratowniczego, nowego sytemu bezpieczeństwa narodowego,
gwarantującego szybkie i sprawne działanie w każdych warunkach oraz w reakcji na
wszelkiego typu zagrożenia czy kryzys”. Integracja taka oznacza potrzebę konsolidacji
istniejących systemów bezpieczeństwa wewnętrznego, do których należą: Krajowy
System Ratowniczo-Gaśniczy (wykorzystujący infrastrukturę PSP oraz OSP), System
Utrzymywania Ładu i Porządku Publicznego (wykorzystujący siły i środki Policji) oraz
System Zabezpieczenia i Ochrony Granic (oparty na Straży Granicznej).
W książce starałem się sprostać tym oczekiwaniom i podjąłem „próbę określenia
współczesnej roli Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego w aspekcie
Systemu Bezpieczeństwa Wewnętrznego RP”, a w szczególności podejmuję próbę
odpowiedzi na pytanie: „czy KSRG odpowiada oczekiwaniom Zintegrowanego
Systemu Ratowniczego RP?”
Po określeniu potrzeb związanych z wprowadzeniem zmian w istniejących
rozwiązaniach strukturalno-organizacyjnych KSRG, w publikacji rozważony zostaje
problem zawarty w pytaniu: jakie rozwiązania taktyczno-techniczne w zakresie
prognozowania, rozpoznawania i zwalczania pożarów, klęsk żywiołowych lub innych
miejscowych zagrożeń powinny być wprowadzone do KSRG, aby system ten mógł
stanowić integralną część Zintegrowanego Systemu Ratowniczego RP?
Odpowiedź na to pytanie, wiąże się z opracowaniem propozycji zmian zarówno
o charakterze organizacyjno-technicznym, jak i legislacyjnym.
Należy również podkreślić systemowy charakter podjętych badań, które związane są
z oceną struktury i wzajemnych powiązań podmiotów składających się na zintegrowany
system bezpieczeństwa narodowego.
Reasumując, można stwierdzić, że przedstawione założenia pozwolą na ocenę
funkcjonowania KSRG i jego roli w strukturach Systemu Bezpieczeństwa Wewnętrznego
kraju oraz pozwolą – chociażby częściowo – na rozwiązanie problemów związanych z
budową zintegrowanego systemu bezpieczeństwa narodowego.