OTWARCI NA ZMIANĘ NA CZŁUCHOWSKIM RYNKU PRACY

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w
ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
OTWARCI NA ZMIANĘ NA
CZŁUCHOWSKIM RYNKU
PRACY. WYNIKI BADAŃ
Na zlecenie Gminy Człuchów:
Pracownia Badań Społecznych i Marketingowych „Soma”
Nota metodologiczna
2
Pracownia Badań „Soma” na zlecenie Gminy Człuchów, w ramach projektu
„Otwarci na zmianę na rynku pracy – rozwój dialogu między
pracodawcami i osobami poszukującymi pracy na człuchowskim rynku
pracy”
(numer
umowy
UDA-POKL.06.03.00-22-043/08-00),
przeprowadziła badanie potrzeb przedsiębiorców oraz bezrobotnych z
Miasta i Gminy Człuchów
Wywiady z przedsiębiorcami miały charakter wywiadów telefonicznych.
Łącznie zrealizowano 200 wywiadów (aby je zrealizować wykonano
telefony do około 2000 firm). Prowadzono je w dniach 1-25.09.2009.
Wywiady z bezrobotnymi miały charakter wywiadów bezpośrednich,
przeprowadzanych w Klubie Pracy po spotkaniach organizowanych przez
PUP. Wywiady prowadzono w dniach 27.07-4.08.2009.
Próby badawcze
zbiorowości.
odpowiadały
rzeczywistym
cechom
badanych
Planowane zmiany zatrudnienia
3
Jak będzie zmieniał się rynek pracy? Czy przedsiębiorcy poszukują
pracowników?
co trzeci przedsiębiorca w najbliższym roku lub latach będzie zwiększał
zatrudnienie w firmie
plany takie dotyczą na ogół firm zatrudniających od 2 do 5 osób
nie będzie to ulegało zmianom w kolejnych latach
Kierunek zmian w sferze zatrudnienia
28
67
3,5
1,5
zwiększenie
zatrudnienia
redukcja
zatrudnienia
nie jestem pewien
kierunku zmian
nie planuję zmian
Źródło: Badanie „Otwarci na zmianę na runku pracy”, Miasto i Gmina Człuchów 2009.
Planowane zmiany zatrudnienia
4
Kogo szukają pracodawcy?
niskokwalifikowanych pracowników usług
niskokwalifikowanych pracowników fizycznych
1/3 wszystkich planowanych miejsc pracy to miejsca dla specjalistów i
menadżerów
Jak szukają pracowników?
z pośrednictwem Urzędu Pracy
kanałami nieformalnymi
z pomocy instytucji samorządowych
b. rzadko korzystają z biur pośrednictwa pracy ani ogłoszeń w mediach
Planowane zmiany zatrudnienia
5
Po co szukają pracowników? Czy rozwój firmy uzależniany jest
od zwiększenia zatrudnienia bądź zmiany charakteru zmian
miejsc pracy?
przedsiębiorcy są bardzo ostrożni w swoich planach
nawet, gdy mają potrzebę rozwoju firmy, podzielają przekonanie, że
nie stać ich ani na nowych pracowników,
nie chcą także (nie mogą?) zmieniać charakteru już istniejących miejsc
pracy.
Współpraca z lokalnymi instytucjami
6
Z kim współpracują przedsiębiorcy?
Powiatowy Urząd Pracy
Urząd Gminy
Urząd Miasta
Nie istnieją na mapie kontaktów przedsiębiorców między
innymi takie instytucje jak Gdański Związek Pracodawców, czy
Agencja Rozwoju Regionalnego.
Współpraca z lokalnymi instytucjami
7
Pracodawcy współpracują na ogół z PUPem przede wszystkim ze
względu na łatwość w poszukiwaniu odpowiednich pracowników.
Chcieliby jednak, aby ta współpraca miała szerszy charakter i
polegała na:
wspólnych projektach aktywizacji bezrobotnych,
wspólnych działaniach służących przygotowaniu ich do wejścia (powrotu) na
rynek pracy, na przykład wpływ na kierunki szkoleń organizowane przez
urząd pracy dla osób bezrobotnych.
Forma współpracy z PUP
obecna
oczekiwana
wyszukiwanie osób o odpowiednich kwalifikacjach
44
49
wymiana informacji
41
51
organizacja staŜu
31
37,5
wspólne projekty aktywizacji bezrobotnych
5
15,5
1,5
9,5
konsultacje szkoleń dla bezrobotnych
Ocena osób poszukujących pracy
8
Mimo że połowa pracodawców nie ma zdania na temat
poziomu
kwalifikacji
osób
bezrobotnych,
wyrażają
przekonanie, że osoby te różnią się od już zatrudnionych
(znacząco bądź jedynie pod pewnymi względami), a
przekonanie to skutkuje nawet rezygnacją z zatrudniania.
Jak firma ocenia kwalifikacje osób poszukujących pracy?
14
8,5
14,5
12,5
zdecydowanie za
niskie
za niskie
trudno powiedzieć
wystarczające
50,5
w zupełności
wystarczające
Ocena osób poszukujących pracy
9
Co sprawia, że przedsiębiorcy nie chcą zatrudniać obecnych
bezrobotnych?
niskie kwalifikacje bezrobotnych
brak umiejętności praktycznych
brak motywacji do pracy
brak umiejętności zarządzania sobą w czasie
brak umiejętności organizacji pracy
10
Radzenie sobie z niskimi
kwalifikacjami nowozatrudnionych
Jak przedsiębiorcy radzą sobie z usuwaniem tych
braków?
Jak przedsiębiorca radzi sobie z niskimi kwalifikacjami kandydatów do pracy?
sam organizuje szkolenia i kursy
5,5
40
33
powierza przygotowanie do
pracy specjalistycznej instytucji
zdaje się na szkolenia
prowadzone przez PUP
5
16,5
podnoszenie kwalifikacji to
sprawa osób poszukujących
pracy
brak danych
Bezrobotni – poziom kwalifikacji
11
Pracodawcy na ogół trafnie rozpoznają poziom kwalifikacji
osób bezrobotnych.
Tylko 27% badanych miało wysokie kwalifikacje.
Zawód wyuczony
brak kwalifikacji
zawodowych
praca
umysłowa/specjalista
mundurowy
2,45
13,50
2,45
30,06
24,54
7,98
15,34
3,68
usługi
wysokokwalifikowane
usługi
niskokwalifikowane
praca fizyczna
wysokokwalifikowana
praca fizyczna
niskokwalifikowana
rolnik
Bezrobotni – wyobrażenia o pracy
12
Wyobrażenia osób bezrobotnych o pracy nierzadko są mało
realistyczne. Bezrobotni chcieliby, aby ich przyszła praca:
wiązała się z zajmowaniem samodzielnego, prestiżowego stanowiska,
przynosiła dość wysokie dochody (bezrobotni – średnio – chcieliby
otrzymywać ok. 2000 zł miesięcznie netto)
dawała stałe dochody dzięki zatrudnieniu na pełnym etacie (nie są oni
w zasadzie zainteresowani prowadzeniem własnej działalności),
realizowana była w standardowy sposób (regularne godziny, stałe
stanowisko pracy, wynagrodzenie łączące znaczący podstawowy
element i premię za osiągnięcia),
wykonywana była blisko miejsca zamieszkania – bezrobotni są mało
mobilni i w poszukiwaniach pracy (szukają w miejscu zamieszkania lub
najbliższej okolicy) i w planach dotyczących przyszłości.
Bezrobotni - potencjał
13
Bezrobotni dysponują jednak kapitałem, który może skutkować
pozytywnie – dość liczna grupa bezrobotnych gotowa jest
podnosić swoje kwalifikacje (część z nich już ten zamiar
aktywnie realizuje) i jest zmotywowana do podjęcia pracy.
Bezrobotni chcieliby
zdobyć wykształcenie, które pozwoli im na uzyskanie lepszej pozycji na
rynku pracy
zdobyć nowe kwalifikacje
najczęściej wskazywane są konkretne zawody (raczej wymagające
niskich kwalifikacji),
znacznie rzadziej umiejętności uniwersalne, przydatne na wielu
stanowiskach (obsługa komputera, znajomość języków obcych, itp.).
Bezrobotni – chęć podjęcia pracy
14
Ponad połowa bezrobotnych jest gotowa podjąć pracę od zaraz.
Pozostali muszą najpierw pokonać rozmaite bariery, faktyczne (np.
brak rozwiązań opiekuńczych – trudność ze znalezieniem opieki dla
dzieci lub osób starszych) i osobiste (niechęć do zmiany trybu życia,
konieczność nauczenia się innej organizacji czasu, itp.).
Gdyby zaproponowano P. dzisiaj pracę, od kiedy gotów byłby
P./gotowa była P. ją podjąć?
od zaraz
1,1
13,3
od jutra
8,0
5,9
50,5
za kilka dni
10,6
10,6
nie wcześniej niż za
2-3 tyg.
dłużej niż za 2-3 tyg.
Bezrobotni – chęć podjęcia pracy
15
Gotowość do podjęcia pracy ma charakter deklaratywny, nie
przekłada się na aktywność w poszukiwaniu pracy (co piąty
badany w ogóle nie szukał dotychczas pracy).
Badani wybierają mało aktywne formy poszukiwań pracy –
przede wszystkim jest to przeglądanie ofert pracy
zamieszczanych w gazetach oraz w Urzędzie Pracy, chociaż
część bezrobotnych składa też wizyty w zakładach pracy w
poszukiwaniu oferty dla siebie.
Bezrobotni – bariery do pokonania
16
To, co – poza brakiem doświadczenia zawodowego –
przeszkadza bezrobotnym w poruszaniu się na rynku pracy, to
jego bardzo niska znajomość przejawiająca się między innymi:
słabym rozpoznaniem potrzeb zatrudnieniowych pracodawców,
brakiem świadomości przydatności posiadanych kwalifikacji,
nieumiejętność korzystania z nowo zdobywanych kwalifikacji w
poszukiwaniu miejsca pracy (bezrobotni szukają pracy w zawodzie
wyuczonym bez względu na to, jakie nowe kwalifikacje zdobywają),
brakiem wiedzy o tym, jakie źródła informowania o miejscach pracy
wykorzystują najchętniej pracodawcy.
Bezrobotni – bariery do pokonania
17
Skutkami słabego rozpoznania lokalnego rynku pracy oraz
długiego pozostawania poza nim, są między innymi:
niemożność przekształcenia nabytej wiedzy w umiejętności praktyczne
budowanie wśród bezrobotnych (na ogół nieuzasadnionych) lęków
przed (niesprawiedliwymi, nieuczciwymi) pracodawcami
niepewność co własnych możliwości poruszania się na rynku pracy.
Podsumowanie
18
Zarówno przedsiębiorcy, bezrobotni, jak i instytucje
lokalne mają gotowość wpływania na kształt
lokalnego rynku pracy.
Barierami do tego są:
Wzajemne postawy
Nierealistyczne wyobrażenia (o rynku pracy, o
bezrobotnych, o możliwościach współpracy)
Współpraca lokalna nie wykorzystująca wszystkich
możliwości partnerów – brak lub ograniczony dialog
społeczny.
19
Dziękuję za uwagę!