Pobierz - Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w

WYDZIAŁ PROMOCJI HANDLU I INWESTYCJI
AMBASADY
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
W KIJOWIE
Kijów, luty 2014 r.
RYNEK NAPOJÓW BEZALKOHOLOWYCH *
Rynek napojów bezalkoholowych Ukrainy charakteryzuje się praktycznie całkowitą
zależnością od producentów krajowych (udział importu w latach 2009-2013 nie przewyższał
2%) oraz sezonowością popytu. Monopolizacja produkcji przez firmy krajowe oraz ciągły
wzrost światowych cen na surowiec znacznie zmniejsza możliwości producentów
zagranicznych w tym segmencie. Dodatkowym ciężarem dla firm zagranicznych są też spore
koszty związane z reklamą swojego towaru na nowym rynku, podczas gdy marki krajowe są
od lat dobrze znane ukraińskim konsumentom.
100
0,7%
1,0%
99,3%
99,0%
1,4%
80
1,8%
60
40
import
98,6%
98,2%
produkcja krajowa
20
0
2010
2011
2012
X.2013
Wykres 1. Stosunek produkcji krajowej do importu
Od 2009 r. zauważalna jest negatywna dynamika rozwoju rynku napojów bezalkoholowych
na Ukrainie, co związane jest przede wszystkim ze zniżeniem możliwości finansowych
ludności, która woli wydawać środki na bardziej niezbędne pozycje towarowe (towary tej
grupy nie należą przecież do towarów pierwszej potrzeby), ale również z nasyceniem rynku.
Wzrost w branży (około 0,5%) odnotowano tylko w 2012 r. w związku z organizacją na
Ukrainie Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej EURO 2012 i związanego z tym napływu
turystów zagranicznych.
Natomiast wg danych za 10 miesięcy 2013 r. produkcja napojów bezalkoholowych spadła o
8,5% w porównaniu do odpowiedniego okresu 2012 r. Eksport w omawianym okresie
wprawdzie zwiększył się o 23,7% ale spożycie wewnętrzne zmniejszyło się o 10,7% i
wyniosło 105,3 mln dal.
Wydatki konsumentów na napoje bezalkoholowe średnio wahają się w granicach 5,3 – 5,9%
ogólnych wydatków gospodarstw domowych na produkty spożywcze. Przy czym największe
spożycie odnotowano w pierwszej połowie 2012 r. w trakcie wspomnianych Mistrzostw Euro
2012. W wyrażeniu pieniężnym w 2013 r. gospodarstwa domowe wydatkowały średnio 98
1
* nie dotyczy soków
UAH (około 9 EUR). Jedną z głównych tendencji ukraińskiego rynku napojów
bezalkoholowych jest porównywalnie niskie spożycie na osobę na tle innych krajów.
Ukraiński wskaźnik spożycia napojów bezalkoholowych na osobę stanowi 70% rosyjskiego i
zaledwie 28% polskiego.
W strukturze rynku napojów bezalkoholowych zauważalna jest tendencja zwiększenia
spożycia funkcjonalnych napojów kosztem ograniczenia spożycia słodkiej wody. Związane
jest to przede wszystkim z ogólnoświatową modą na zdrowe odżywianie się. Producenci,
reagując na potrzeby rynku rozszerzają swój asortyment w danym segmencie. Ponadto w
letnim okresie konsumenci ukraińscy coraz częściej wybierają kwas i Icetea i udział tych
pozycji w strukturze produkcji stopniowo rośnie.
Ponad 70% produkcji napojów bezalkoholowych na Ukrainie przypada na Kijów i obwód
Kijowski oraz obwody: Dnipropetrowski, Mikołajewski i Czerkaski. Kolejne 20%
produkowane jest w obwodach: Winnickim, Chmielnickim, Lwowskim, Zaporoskim i
Charkowskim.
W handlu zagranicznym wg danych za 10 miesięcy 2013 r. przedsiębiorstwa ukraińskie
wyeksportowały ponad 10% wyprodukowanych w kraju napojów bezalkoholowych. Trafiły
one przede wszystkim do konsumentów z Rosji, Mołdawii, Białorusi, Kazachstanu, Kirgizji i
Gruzji (czyli krajów z WNP) - prawie 80% eksportu. W imporcie natomiast, oprócz Rosji, z
której pochodzi 35,4% importu, przeważają kraje europejskie – udział importu napojów
bezalkoholowych z Austrii, Szwajcarii i Holandii za 10 mies. 2013 r. stanowił 33%.
Kolejnymi kierunkami importu są Gruzja i Białoruś, z których w omawianym okresie na
ukraiński rynek trafiło w sumie 8,9% importu napojów bezalkoholowych.
20,50%
Rosja
24,10%
Rosja
Mołdawia
6,30%
6,70%
14,90%
35,40%
13,90%
Wykres 2. Geografia eksportu
Szwajcaria
Kazachstan
2,80%
Gruzja
Kirgizja
5,20%
Holandia
Gruzja
13,60%
Austria
22,90%
Białoruś
Inne
6,10%
13,30% 14,30%
Białoruś
Inne
Wykres 3. Geografia importu
W Ukrainie działa ponad 130 przedsiębiorstw – producentów napojów bezalkoholowych, z
których pierwsza siódemka zajmuje około 70% rynku w wyrażeniu ilościowym.
Największym producentem pozostaje „Coca-Cola Beverages Ukraine Ltd” z 15,7% udziałem
w rynku (na koniec 2012 r.). Drugie miejsce zajęła spółka „Aquaplast” Sp. z o.o. z marką
„Fruits” – 14,4%. Trzecią pozycję utrzymuje „Obołoń” z markami „Żywczik”, „Limonad”,
„Sitro”, „Obołoń Lime”, „Cola Nova” i „Rio-de-Mojito” (11,4%). Następne w kolejności są:
„Sandora” Sp. z o.o. (Pepsi) – 10,8%, „Malbi Beverages” Sp. z o.o. (m.in. marka „Bon
Boisson”) – 6,6%, „Erlan” S.A.(marka „Biola”) – 5,9% i „Panda” – 5,4% udziału w rynku.
Najpopularniejszymi markami wśród konsumentów ukraińskich są: Coca-Cola, Fanta,
Schweppes, Sprite, Obołoń, Żywczik, Rosinka, Bon Boisson, Biola i Pepsi. Natomiast
spośród napojów energetycznych największą popularnością cieszą się: Red Bull, Burn, Non
Stop, Revo Energy, Black Energy Drink, Pepsi MAX i EnerGO. Liderami spożycia w
2
segmencie Icetea są: Nestea (Coca-Cola Beverages Ukraine), Lipton Ice Tea (Sandora), Biola
Ice Tea (Erlan) i Rosinka.
Na Ukrainie tradycyjną pozycję z tendencją wzrostową zajmuje napój niespotykany w krajach
europejskich – kwas. Tradycje picia kwasu pochodzą jeszcze z czasów Związku Radzieckiego
i kultywowane są w krajach WNP. Poziom spożycia kwasu na Ukrainie daleki jest wprawdzie
od radzieckiego – 2,6 l w stosunku do 18 l na osobę rocznie, jednak jego udział w strukturze
spożycia napojów bezalkoholowych stale wzrasta.
8,30%
0,60%
Słodka woda
Kwas
Inne
91,10%
Wykres 4. Struktura produkcji napojów bezalkoholowych
ŹRÓDŁA:
1. Czasopismo „Produkty & Ingredienty”
2. Opracowanie American Chaber of Commerce pt. „Ukraina – przegląd gospodarczy
2014”
3. Państwowy Komitet Statystyki Ukrainy
Opracowano: Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Kijowie
3