I. Koszty i korzyści z pełnej unii walutowej

Spis treści
Przedmowa do wydania polskiego
Wprowadzenie
9
11
I. Koszty i korzyści z pełnej unii walutowej
1. Koszty wspólnej waluty
1.1.
Zmiany popytu (teoria Mundella)
1.2.
Różne preferencje krajów co do inflacji i bezrobocia
1.3.
Różnice rynków pracy krajów europejskich
1.4.
Różnice systemów prawnych
1.5.
Różnice stóp wzrostu gospodarczego
1.6.
Różne systemy fiskalne i problem senioratu
1.7.
Wnioski
15
16
22
24
27
28
29
31
2. Teoria optymalnych obszarów walutowych: krytyka
2.1.
Na ile istotne są różnice między krajami?
2.1.1. Czy występowanie szoku popytowego w jednym kraju
jest prawdopodobne?
2.1.2. Szoki asymetryczne a budżet w poszczególnych krajach UE . . .
2.1.3. Różnice instytucjonalne na rynkach pracy
2.1.4. Różne systemy prawne a rynki finansowe
2.1.5. Czy różnice stóp wzrostu gospodarczego mają znaczenie?
2.2.
Nominalna i realna deprecjacja waluty
2.2.1. Dewaluacja jako narzędzie korygowania szoków asymetrycznych
popytu
2.2.2. Dewaluacja jako narzędzie korygowania różnych preferencji
politycznych
2.2.3. Wydajność pracy a inflacja w unii walutowej
2.3.
Dewaluacja, zgodność czasowa i wiarygodność
33
33
33
37
38
40
42
44
44
49
55
56
6
2.3.1.
2.3.2.
2.3.3.
2.4.
2.5.
Spis treści
Model Barro-Gordona: interpretacja geometryczna
Model Barro-Gordona dla gospodarki otwartej
Wiarygodność a koszty unii walutowej
Koszty unii walutowej a stopień otwartości gospodarki kraju . . .
Wnioski
56
62
63
65
67
3. Korzyści ze wspólnej waluty
3.1.
Bezpośrednie korzyści z wyeliminowania kosztów
transakcyjnych
3.2.
Pośrednie korzyści z wyeliminowania kosztów transakcyjnych . . .
3.3.
Korzyści z mniejszej niepewności kursu walutowego
3.4.
Niepewność kursu walutowego a mechanizm cenowy
3.5.
Niepewność kursu walutowego a wzrost gospodarczy
3.6.
Korzyści z waluty międzynarodowej
3.7.
Korzyści z unii walutowej a stopień otwartości gospodarki kraju . .
3.8.
Wnioski
69
4. Porównanie kosztów i korzyści
4.1.
Porównanie kosztów i korzyści
4.2.
Unia walutowa, sztywność cen i płac oraz mobilność
siły roboczej
4.3.
Szoki asymetryczne a elastyczność rynku pracy
4.4.
Studium przypadku
4.5.
Koszty i korzyści w długim okresie
4.6.
Wnioski
88
88
!|
69
70
72
74
77
82
83
87
91
92
96
101
104
n. Niepełna unia walutowa
5. Europejski System Walutowy
5.1.
Problem reputacji prowadzący do niskiej wiarygodności stałego
kursu walutowego
5.2.
Problem dostosowania
5.3.
Problem n - l w systemie kursów walutowych
okresowo stałych
5.3.1. Rozwiązanie asymetryczne (oparte na dominacji)
5.3.2. Rozwiązanie symetryczne (oparte na współpracy)
5.3.3. Porównanie systemów symetrycznych i asymetrycznych
5.3.4. Wybór lidera w EMS
5.4.
EMS w latach osiemdziesiątych
5.4.1. Przedziały wahań kursów walutowych
5.4.2. Kontrola przepływu kapitału
5.5.
Dezintegracja EMS w latach 1992-1993
107
109
110
111
114
114
116
119
121
121
124
125
Spis treści
5.5.1.
5.5.2.
5.5.3.
5.5.4.
5.6.
5.7.
5.8.
Kryzysy spekulacyjne lira i pesety
Kryzysy spekulacyjne funta szterlinga i franka francuskiego . . . .
Samospełniająca się spekulacja
Rola Niemiec
Wiarygodność EMS: analiza formalna
EMS w latach 1993-1998
Wnioski
7
125
127
128
129
129
137
139
6. Przejście do unii walutowej
6.1.
Traktat z Maastricht
6.2.
Dlaczego wybrano makroekonomiczne kryteria konwergencji? . . .
6.2.1. Kryterium konwergencji inflacji
6.2.2. Kryterium konwergencji polityki budżetowej
6.2.3. Kryterium konwergencji kursu walutowego (wymóg braku
dewaluacji)
6.2.4. Kryterium konwergencji stóp procentowych
6.3.
Problemy ze strategią z Maastricht
6.4.
Techniczne problemy wejścia do EMU
6.4.1. Jak ustalano kurs zamiany (konwersji)?
6.4.2. Co zrobić, aby nieodwołalne stałe kursy walutowe
były wiarygodne?
6.5.
Jak zorganizować stosunki między krajami należącymi
i nie należącymi do EMU?
6.6.
Wnioski
141
142
143
144
146
7. Europejski Bank Centralny
7.1.
Projekt ECB w Traktacie z Maastricht
7.2.
Dlaczego zwyciężył model niemiecki?
7.3.
Europejski Bank Centralny jako konserwatywny bank centralny . .
7.4.
Jak rozwiązywać problemy: najlepsze pierwsze rozwiązanie . . . .
7.5.
Niezależność i odpowiedzialność
7.6.
Europejski Bank Centralny: ramy instytucjonalne
7.6.1. Instytucje Eurolandu: Eurosystem
7.6.2. Czy Eurosystem jest zbyt zdecentralizowany?
7.7.
Nadzór bankowy i stabilność finansowa w Eurolandzie
7.8.
Wnioski
165
165
167
170
173
176
182
182
183
188
190
8. Polityka pieniężna w Eurolandzie
8.1.
Bankowość centralna a szoki asymetryczne
8.2.
Europejska Unia Walutowa a Europejski System Walutowy . . . .
8.3.
Transmisja asymetryczna a optymalna polityka pieniężna
8.4.
Strategia Polityki Pieniężnej ECB — zarys
8.5.
Strategia Polityki Pieniężnej ECB — ocena
195
195
199
201
203
206
148
148
149
154
155
159
162
164
8
8.5.1.
8.5.2.
8.5.3.
8.5.4.
8.6.
8.6.1.
8.6.2.
8.6.3.
8.7.
Spis treści
Wybór celu
Czy cel inflacyjny do 2% jest za niski?
Nadmierne zaufanie do zasobów pieniądza
Cel inflacyjny — model dla ECB?
Instrumenty polityki pieniężnej w Eurolandzie
Operacje otwartego rynku
Operacje overnight
Rezerwy obowiązkowe
Wnioski
206
207
209
210
211
211
214
214
215
9. Polityka fiskalna w unii walutowej
9.1.
Polityka fiskalna a teoria optymalnych obszarów walutowych . . .
9.2.
Niezmienność krajowego deficytu budżetowego
9.3.
Argumenty za wprowadzeniem zasad kształtowania krajowego
deficytu budżetowego
9.4.
Dyscyplina fiskalna w unii walutowej
9.5.
Ryzyko niewypłacalności i wsparcia finansowego
w unii walutowej
9.6.
Pakt o stabilności: ocena
9.7.
Wnioski
216
216
219
10. Euro a rynki
finansowe
10.1. Europejska Unia Walutowa a integracja rynków finansowych
w Europie
10.1.1. Procesy integracji rynków obligacji i akcji
10.1.2. Procesy integracji sektora bankowego
10.2. Dlaczego integracja rynku finansowego jest ważna
dla unii walutowej?
10.3. Warunki, jakie musi spełniać euro, aby stało się walutą
międzynarodową
10.3.1. Czynniki strukturalne
10.3.2. Otoczenie polityczne
240
225
228
231
234
238
240
241
242
243
246
246
249
Bibliografia
253
Indeks
265