Pozwolenie na wykonanie gazociągu Nord Stream w wodach

Pozwolenie na wykonanie gazociągu Nord Stream w wodach

Please note:
This is an unofficial translation for courtesy purposes only. As such, Nord Stream disclaims any and all responsibility for the accuracy of such translation, including but not limted to any damage which may derive from its use.
To jest tłumaczenie.
W razie rozbieżności wiążący jest duński oryginał.
Nord Stream AG
Grafenauweg 2
6304 Zug
Szwajcaria
3. december 2009
Sprawa nr 1110/8609-0002
1110/8609-0003 i 1110/8609-0004
Ref. hre/kle
Wykorzystanie energii
Do rąk: p. Matthias Warnig
Strona 1/34
Zgoda na budowę odcinka rurociągu Nord Stream do transportu gazu ziemnego w wodach duńskich
W piśmie z dnia 3 marca 2009 r. firma Nord Stream AG zwróciła się do Danish Energy
Agency (DEA, Duńska Agencja Energii) o zgodę na budowę w duńskim sektorze Morza Bałtyckiego, na wschód i południe od Bornholmu, dwóch równoległych nitek rurociągu do
transportu gazu ziemnego.
Budowa oraz eksploatacja instalacji rurociągowych do transportu węglowodorów w duńskich
wodach terytorialnych i na szelfie kontynentalnym wymaga zgody wydanej przez Ministry of
Climate and Energy (Ministerstwo Klimatu i Energii). Uprawnienia decyzyjne w tym zakresie
zostały przekazane DEA.
Niniejszym DEA wydaje zgodę na budowę wnioskowanych nitek rurociągu do transportu gazu ziemnego.
Zgoda zostaje wydana na podstawie ustawy o szelfie kontynentalnym, patrz ujednolicony
tekst ustawy nr 1101 z dnia 18 listopada 2005 r., zmienionej ustawą nr 548 z dnia 6 czerwca
2007 r. oraz ustawą nr 1400 z dnia 27 grudnia 2008 r., a także zgodnie z zasadą suwerennej
władzy państwa na wodach terytorialnych i z rozporządzeniem nr 361 z dnia 25 kwietnia
2006 r. w sprawie niektórych instalacji rurociągowych do transportu węglowodorów w wodach terytorialnych i na szelfie kontynentalnym.
Niniejszą zgodę wydaje się ponadto z zastrzeżeniem warunków wymienionych w sekcji 4.2:
Warunki.
Niniejsza zgoda dotyczy budowy włącznie z instalacją rurociągu do transportu gazu ziemnego
w wodach duńskich. Przed oddaniem rurociągu do eksploatacji firma Nord Stream AG musi
zwrócić się do DEA o zgodę na eksploatację, patrz art. 2 rozporządzenia nr 361 z dnia 25
kwietnia 2006 r. w sprawie niektórych instalacji rurociągowych do transportu węglowodorów
w wodach terytorialnych i na szelfie kontynentalnym.
Danish Energy Agency
Amaliegade 44
DK-1256 Copenhagen K
Tel. +45 33 92 67 00
Fax +45 33 11 47 43
E-mail: [email protected]
www.ens.dk
Office Hours:
Monday–Thursday 8.30–16
Friday 8.30–15.30
CVR no. 59 77 87 14
EAN no. 5798000020009
Kirsten L. Erichsen
Tel. dir
[email protected]
Please note:
This is an unofficial translation for courtesy purposes only. As such, Nord Stream disclaims any and all responsibility for the accuracy of such translation, including but not limted to any damage which may derive from its use.
To jest tłumaczenie.
W razie rozbieżności wiążący jest duński oryginał.
Niniejsza zgoda nie obejmuje zezwoleń, zatwierdzeń itd. wymaganych na podstawie innych
przepisów.
Strona 2/34
To jest tłumaczenie.
W razie rozbieżności wiążący jest duński oryginał.
Please note:
This is an unofficial translation for courtesy purposes only. As such, Nord Stream disclaims any and all responsibility for the accuracy of such translation, including but not limted to any damage which may derive from its use.
1 Wniosek
W piśmie z dnia 3 marca 2009 r. firma Nord Stream AG zwróciła się do DEA o zgodę
na budowę w duńskim sektorze Morza Bałtyckiego, na wschód i południe od Bornholmu, dwóch równoległych nitek rurociągu do przesyłu gazu ziemnego.
1.1
Wnioskodawca
W 2000 roku Komisja Europejska zaaprobowała biegnący przez Morze Bałtyckie rurociąg do transportu gazu ziemnego jako część transeuropejskich sieci energetycznych
(TEN-E).
Z dokumentacji wniosku wynika, że firmy OAO Gazprom, BASF AG (obecnie BASF
SE) i E.ON AG wspólnie zdecydowały o podjęciu się zadania polegającego na budowie
i eksploatacji tego rurociągu do transportu gazu ziemnego. W 2005 roku firmy te utworzyły konsorcjum o nazwie North European Gas Company. W 2006 roku nadano mu
nową nazwę: Nord Stream AG. W październiku 2006 roku Parlament Europejski i Rada
potwierdziły status projektu jako części sieci TEN-E.
Ponadto z dokumentacji wniosku wynika, że firma Nord Stream AG stanowi konsorcjum obejmujące następujące podmioty: OAO Gazprom (51% udziałów),
BASF/Wintershall Holding AG (20%), E.ON/E.ON Ruhrgas (20%) i N.V. Nederlandse
Gasunie (9%).
Siedziba główna firmy Nord Stream AG znajduje się pod adresem: Grafenauweg 2,
6304 Zug, Szwajcaria.
1.2
Dokumentacja wniosku
Wniosek obejmuje część techniczną oraz część opisującą OOŚ dla proponowanego projektu:
I. Część techniczna
Segregator 1: Wniosek i mapy
Segregator 2: Szczegółowe dane techniczne
II. Część dotycząca oddziaływania na środowisko
Segregator 3: Podsumowanie w języku nietechnicznym
Segregator 4: OOŚ z atlasem (duński odcinek projektu)
Segregator 5: Raport Espoo z atlasem (całość projektu w Morzu Bałtyckim)
Oprócz dokumentacji wniosku z dnia 3 marca 2009 r., firma przedstawiła następujące
materiały:
1. Notatka 4.3A-6, Rozmieszczenie iperytu lepkiego, wrzesień 2008 r., Ramboll.
2. Możliwe oddziaływania rurociągu na napływ wody głębinowej w miejscu przecięcia szlaku napływu w Bałtyku Właściwym. Szwedzki Instytut Meteorologii i
Hydrologii, Uniwersytet w Göteborgu; recenzja naukowa: Jacob Steen Møller z
Duńskiego Uniwersytetu Technicznego, wrzesień 2009 r.
3. Saipem Energy Services. Projekt Nord Stream. Raport identyfikacji zagrożeń
(Hazid), 2 marca 2009 r.
Strona 3/34
Please note:
This is an unofficial translation for courtesy purposes only. As such, Nord Stream disclaims any and all responsibility for the accuracy of such translation, including but not limted to any damage which may derive from its use.
To jest tłumaczenie.
W razie rozbieżności wiążący jest duński oryginał.
4. Umowa między firmą Nord Stream AG i Duńskim Związkiem Rybackim oraz
Związkami Rybackimi z Bornholmu i Christiansø, a także raport „Rybołówstwo
komercyjne u wybrzeży Bornholmu. Podstawa zrozumienia. Maj 2009 r.”
5. Notatka firmy Ramboll „Informacja dla władz duńskich dotycząca współużytkowanego tarliska dorsza”, 10/8 2009.
6. Umowa między firmą Nord Stream AG i Cultural Heritage Agency (Agencja
Dziedzictwa Kulturowego) oraz Muzeum Łodzi Wikingów w sprawie wydobycia sterów znalezionych na południowy wschód od Bornholmu, wrzesień 2009 r.
7. Umowa między firmą Nord Stream AG i Duńskim Muzeum Narodowym w
sprawie konserwacji sterów znalezionych na dnie morskim na południowy
wschód od Dueodde, wrzesień 2009 r.
8. Dokument roboczy firmy Ramboll, „Dokumentacja obiektów dziedzictwa kulturowego w korytarzu instalacyjnym rurociągu Nord Stream i w jego pobliżu —
opisy obiektów”, czerwiec 2009 r.
1.3
Projekt budowy rurociągu Nord Stream
Z dokumentacji wniosku wynika, że projekt realizowany w wodach duńskich będzie
stanowić część większego projektu budowy rurociągu.
Służący do transportu gazu ziemnego rurociąg Nord Stream będzie dostarczał gaz
ziemny z Rosji na rynek europejski. Rurociąg będzie się rozpoczynał w zatoce Portowaja, niedaleko Wyborga, na rosyjskim odcinku wybrzeża bałtyckiego i stamtąd będzie
biegł przez rosyjskie, fińskie, szwedzkie, duńskie i niemieckie wody terytorialne, wychodząc na ląd w Lubminie, niedaleko Greifswaldu, na niemieckim wybrzeżu Morza
Bałtyckiego.
Zdolność przesyłowa rurociągu, po jego pełnym wdrożeniu, wyniesie 55 mld m3 gazu
ziemnego rocznie.
Z dokumentacji wniosku wynika, że rozpoczęcie instalacji pierwszej z dwóch równoległych nitek rurociągu planuje się na kwiecień 2010 r., a zakończenie na koniec 2011 r.
Przewiduje się, że budowa drugiej nitki rozpocznie się z końcem pierwszego kwartału
2011 r., a zakończona zostanie w 2012 r.; patrz segregator 1, sekcja 3.1.
Oczekuje się, że po ukończeniu północno-zachodniej nitki rurociągu we wrześniu 2011
r. rozpocznie się przesył 27,5 mld m3 gazu ziemnego. Południowo-wschodnia nitka rurociągu powinna wejść do eksploatacji w listopadzie 2012 r., co umożliwi osiągnięcie
pełnej zdolności przesyłowej, wynoszącej 55 mld m3.
Rurociąg będzie się składał z dwóch równoległych nitek, wykonanych z rur stalowych o
średnicy 48 cali (122 cm). Każda z nitek, zwanych odpowiednio PZ (północnozachodnia) i PW (południowo-wschodnia), będzie mieć ok. 1220 km długości. Zgodnie
z planem odległość między nitkami wyniesie ok. 100 m, z możliwością odchyleń w
przypadku nierówności dna morskiego.
Strona 4/34
To jest tłumaczenie.
W razie rozbieżności wiążący jest duński oryginał.
1.4
Proponowany rurociąg (terytorium duńskie)
Please note:
This is an unofficial translation for courtesy purposes only. As such, Nord Stream disclaims any and all responsibility for the accuracy of such translation, including but not limted to any damage which may derive from its use.
1.4.1
Lokalizacja duńskiej część projektu budowy rurociągu przez Morze Bałtyckie
Duńska część rurociągu w Morzu Bałtyckim, na wschód i południe od Bornholmu, jest
opisana w sposób przedstawiony poniżej, patrz segregator 1, sekcja 3:
Północno-zachodnia nitka rurociągu:
49,4 km na szelfie kontynentalnym i 87,7 km w duńskich wodach terytorialnych, razem
137,1 km. Biegnie ona od punktu kilometrowego (PK) 1004,9 do PK 1142,0 rurociągu,
mierząc od punktu wyjścia w Rosji.
Południowo-wschodnia nitka rurociągu:
49,5 km na szelfie kontynentalnym i 87,6 km w duńskich wodach terytorialnych, razem
137,1 km. Biegnie ona od PK 1004,1 do PK 1141,1 rurociągu, mierząc od punktu wyjścia w Rosji.
Lokalizacja określona za pomocą punktów kilometrowych (PK) może ulec niewielkim
zmianom, ponieważ możliwe są drobne lokalne korekty wcześniejszego przebiegu trasy
na północ od terytorium duńskiego.
Współrzędne szczegółowej lokalizacji w wodach duńskich znajdują się w załączniku
IIA do wniosku.
Nitki rurociągu zostaną zainstalowane na dnie morskim, w odległości ok. 100 m jedna
od drugiej, przy czym na odcinku duńskim odległość ta może wynieść miejscami do
525 m ze względu na nierówności dna wymuszające niewielką zmianę trasy.
Najbliżej Bornholmu rurociąg będzie przebiegał na południe od Dueodde — w odległości 9,3 km od wyspy.
1.4.2
Harmonogram instalacji dwóch równoległych nitek rurociągu w wodach
duńskich
Jak wynika z dokumentacji wniosku, firma Nord Stream AG planuje instalację północno-zachodniej nitki rurociągu w drugim kwartale 2010 r., natomiast druga nitka ma
być instalowana od końca pierwszego kwartału 2011 r. i ukończona w trzecim kwartale
2011 r. Firma zastrzega sobie możliwość wprowadzenia zmian w harmonogramie budowy poszczególnych odcinków rurociągu, jeśli będzie to konieczne ze względu na
bardziej szczegółowy projekt techniczny i wymogi budowy, patrz segregator 1, sekcja
3.
1.4.3
Kwestie techniczne
1.4.3.1
Ingerencja w dno morskie
Zakres i typ ingerencji w dno morskie opisano w dokumentacji wniosku (segregator 1,
sekcja 7.3.1). Na odcinku o długości ok. 10 km przewiduje się prace wykopowe po położeniu rur, w miejscu gdzie północno-wschodnia nitka rurociągu przecina podmorski
grzbiet na wschód od Svaneke. W tej samej lokalizacji przewiduje się prace wykopowe
Strona 5/34
To jest tłumaczenie.
W razie rozbieżności wiążący jest duński oryginał.
Please note:
This is an unofficial translation for courtesy purposes only. As such, Nord Stream disclaims any and all responsibility for the accuracy of such translation, including but not limted to any damage which may derive from its use.
po położeniu rur na wynoszącym 15 km odcinku południowo-wschodniej nitki rurociągu. Według oceny firmy jest to niezbędne dla zapewnienia integralności rurociągu.
Badania przeprowadzone przez firmę wykazały, że pozostała część trasy w wodach
duńskich przebiega po miękkich osadach dna morskiego, oczekuje się więc, że w trakcie eksploatacji nitki rurociągu zagłębią się w nich w sposób naturalny. W niektórych
miejscach osady zalegające na powierzchni dna morskiego i pod nią są jednak twarde,
więc rurociąg nie zagłębi się w nich w sposób naturalny i możliwe jest wystąpienie
ograniczonej liczby wolnych przęseł. Firma nie uważa ich za zagrożenie dla integralności rurociągu. Kontrola każdej z nitek, włącznie z badaniem po położeniu rur, wykaże, czy jest konieczna ingerencja stabilizująca rurociąg, polegająca np. na przeprowadzeniu prac wykopowych lub pokryciu rurociągu materiałem zapewniającym jego stabilność.
W sektorze duńskim firma nie planuje zwałowania materiału skalnego w celu stabilizacji rurociągu. Na trzech skrzyżowaniach z liniami kablowymi firma zastosuje materiały pokrywające, co w niewielkim stopniu może się wiązać ze zwałowaniem materiału
skalnego. Firma informuje, że materiał ten zostanie pozyskany z kamieniołomów w Finlandii, Szwecji lub być może Norwegii.
1.4.3.2
Zawartość węglowodorów i skład gazu ziemnego
Gaz ziemny przed wtłoczeniem do rurociągu będzie przygotowywany w Rosji zgodnie
ze specyfikacjami handlowymi. W związku z tym firma informuje, że przez rurociąg
będzie przesyłany suchy gaz ziemny niskosiarkowy (niezasiarczony).
1.4.3.3
Projekt techniczny
Firma informuje, że rurociąg zaprojektowano zgodnie z normami i uznanymi praktykami w zakresie budowy rurociągów. Projekt techniczny jest zgodny z normą DNV
OS F101 oraz normami powiązanymi i uznanymi praktykami.
Dla obu nitek rurociągu firma ustaliła okres trwałości projektowej wynoszący 50 lat.
Firma zwróciła się do instytutu Det Norske Veritas (DNV) jako do niezależnego podmiotu zewnętrznego o weryfikację projektu technicznego. W związku z tym po wyjaśnieniu wszystkich odnośnych kwestii DNV wyda certyfikat zgodności projektu technicznego.
Ciśnienie w rurociągu
Firma zaprojektuje całość rurociągu z uwzględnieniem trzech klas ciśnienia, tzn. będzie
on podzielony na trzy segmenty, z których każdy będzie mieć własną specyfikację ciśnienia maksymalnego. W początkowym segmencie I rurociągu (od PK 0 do PK 300)
maksymalne ciśnienie projektowe będzie wynosić 220 barów, w środkowym segmencie
II (od PK 300 do PK 675) – 200 barów, a w końcowym segmencie III (od PK 675 do
PK 1222) – 170 barów. Całość części duńskiej mieści się w segmencie III, gdzie maksymalne ciśnienie projektowe będzie wynosić 170 barów.
Firma informuje, że podział na klasy ciśnienia jest możliwy, ponieważ na trasie rurociągu ciśnienie będzie spadać ze względu na straty wskutek tarcia. Dzięki temu w segmentach II i III możliwe jest użycie rur stalowych o mniejszej grubości ścianek.
Strona 6/34
To jest tłumaczenie.
W razie rozbieżności wiążący jest duński oryginał.
Please note:
This is an unofficial translation for courtesy purposes only. As such, Nord Stream disclaims any and all responsibility for the accuracy of such translation, including but not limted to any damage which may derive from its use.
W odniesieniu do trzech klas ciśnienia firma ustanowi system monitorowania ciśnienia,
gwarantujący, że podczas późniejszej eksploatacji rurociągu nie zostanie przekroczone
maksymalne ciśnienie projektowe.
Temperatura w rurociągu
Temperatura projektowa na odcinkach podmorskich będzie wynosić od –10 do +60°C.
Oczekuje się, że temperatura eksploatacyjna będzie wynosić od –10 do +40°C.
Średnica rurociągu i grubość ścianek
Firma projektuje rurociąg o średnicy nominalnej 48 cali oraz o stałej średnicy wewnętrznej 1153 mm na całej długości rurociągu. Grubość ścianek rurociągu odpowiada
maksymalnemu ciśnieniu operacyjnemu i różni się zależnie od klasy ciśnienia, największa będzie zatem segmencie I, zaczynającym się w Rosji i cechującym się najwyższym ciśnieniem projektowym, najmniejsza będzie natomiast w segmencie III,
biegnącym m.in. przez wody duńskie. Zgodnie z zastosowaną normą projektową DNV
OS-F101, grubość ścianek w sektorze duńskim, w segmencie III, wyniesie 26,8 mm.
Aby zminimalizować ryzyko zapadnięcia rurociągu podczas instalacji, w niektórych
obszarach o większej głębokości wody firma umieści w regularnych odstępach między
głównymi rurami specjalne elementy rurowe — usztywniacze. Elementy takie zostaną
użyte w sektorze duńskim na odcinku rurociągu zaczynającym się w wodach szwedzkich przy PK 1004 i kończącym się przy PK 1020 na wodach duńskich – tzn. dłuższym
niż 16 km.
Materiały i korozja
Nitki rurociągu zostaną wykonane z pojedynczych rur stalowych o długości 12,2 m,
zespawanych ze sobą w procesie instalacji ciągłej. We wniosku zaznaczono, że zostanie
użyta stal węglowa gatunku SAWL 485 I FD, wybrana zgodnie z zastosowaną normą
projektową DNV OS-F101.
Od wewnątrz rury stalowe zostaną pokryte materiałem epoksydowym zmniejszającym
tarcie, a co za tym idzie – poprawiającym przepływ.
Od zewnątrz rurociąg zostanie pokryty trójwarstwową powłoką polietylenową, stanowiącą element zabezpieczenia rurociągu przed korozją. Dodatkową ochronę antykorozyjną zapewni instalacja anod protektorowych z aluminium. Na powierzchni zewnętrzna warstwa antykorozyjna zostanie pokryta powłoką obciążającą. Będzie się ona składać z betonu z dodatkiem rudy żelaza. Podstawowym celem tej powłoki jest zapewnienie stabilności rurociągu na dnie morskim, poza tym będzie ona stanowić dodatkową
zewnętrzną ochronę przed uszkodzeniami mechanicznymi, np. wskutek kontaktu ze
sprzętem połowowym.
1.4.3.4
Produkcja
Rury stalowe do pierwszej, północno-zachodniej nitki rurociągu będą produkowane w
stalowniach i walcowniach rur w Niemczech i Rosji. Rury przewodowe do odcinka nitki północno-zachodniej biegnącego przez sektor duński będą produkowane w Niemczech, przez firmę Europipe.
Strona 7/34
To jest tłumaczenie.
W razie rozbieżności wiążący jest duński oryginał.
Please note:
This is an unofficial translation for courtesy purposes only. As such, Nord Stream disclaims any and all responsibility for the accuracy of such translation, including but not limted to any damage which may derive from its use.
Powłoki wewnętrzne i zewnętrzne powłoki antykorozyjne będą nanoszone w walcowniach, a zewnętrzna powłoka betonowa i anody protektorowe będą zakładane w składzie
rur przewodowych w Mukran na Rugii.
W odniesieniu do produkcji i dostaw rur przewodowych na potrzeby południowowschodniej nitki rurociągu nie podjęto jeszcze żadnych decyzji.
1.4.3.5
Instalacja
Instalacja rozpocznie się w kwietniu 2010 r. w miejscach wyjścia na ląd w Rosji i Niemczech i potrwa, łącznie dla obu nitek, trzy lata.
ƒ
ƒ
ƒ
ƒ
ƒ
ƒ
ƒ
ƒ
Instalacja rurociągu rozpocznie się od budowy odpowiednich obiektów w miejscach wyjścia na ląd w Niemczech i Rosji. W obu zostaną one zbudowane na
potrzeby obu nitek rurociągu, w celu uniknięcia dodatkowego oddziaływania na
środowisko.
Jednocześnie prowadzone będą prace przygotowawcze na dnie morskim, zapewniające stabilność podłoża rurociągu w miejscach, gdzie nie cechuje się ono
naturalną stabilnością.
Nitki rurociągu będą instalowane osobno, przy czym pierwsza będzie północnozachodnia, która zostanie ułożona w ciągu 11 miesięcy, gdyż jej części będą
układane przez dwa pracujące równolegle głębokowodne statki układające. Instalacja nitki południowo-wschodniej zajmie 14 miesięcy, ponieważ zostanie
użyty tylko jeden statek układający. Na potrzeby instalacji nitki południowowschodniej firma może wynająć dodatkowy statek układający, co oznaczałoby
skrócenie procesu układania rur. W płytkich wodach w pobliżu wyjścia na ląd w
Niemczech obie nitki rurociągu zostaną zainstalowane przy wykorzystaniu płytkowodnego statku układającego.
Po zakończeniu prac instalacyjnych zostanie zapewniona stabilność rurociągu
(prace po ułożeniu rur).
W dwóch miejscach, przy PK 300 w sektorze fińskim i przy PK 675 w sektorze
szwedzkim, zostaną wykonane podmorskie połączenia odcinków rurociągu.
Powstaną one w miejscach, w których zmienia się klasa ciśnienia rurociągu, a co
za tym idzie – wymiary użytych rur stalowych.
Połączenie nad powierzchnią wody zostanie wykonane w sektorze niemieckim,
przy PK 1196.
Po instalacji każdej z nitek rurociągu każdy z tych trzech segmentów zostanie
poddany próbom ciśnieniowym z wykorzystaniem wody morskiej, służącym
sprawdzeniu, czy spełniono wymogi dotyczące ciśnienia. Następnie przed
wtłoczeniem gazu ziemnego rurociąg zostanie opróżniony z wody i osuszony.
Po przeprowadzeniu prób ciśnieniowych nitki rurociągu zostaną uznane za gotowe i napełnione gazem ziemnym.
Instalację północno-zachodniej nitki rurociągu w sektorze duńskim planuje się na
drugi kwartał 2010 r., a powiązane ingerencje (prace wykopowe) w wybranych lokalizacjach na trzeci kwartał 2001 r., po czym wykonane zostaną próby ciśnieniowe i odcinek ten zostanie przygotowany do eksploatacji wraz z resztą tej nitki w drugim i trzecim
kwartale 2011 r. Rozpoczęcie eksploatacji planuje się na wrzesień 2011 r. Instalację południowo-wschodniej nitki rurociągu w sektorze duńskim planuje się na koniec
pierwszego i drugi kwartał 2001 r.; ingerencja w dno morskie planowana jest na trzeci
Strona 8/34
To jest tłumaczenie.
W razie rozbieżności wiążący jest duński oryginał.
Please note:
This is an unofficial translation for courtesy purposes only. As such, Nord Stream disclaims any and all responsibility for the accuracy of such translation, including but not limted to any damage which may derive from its use.
kwartał 2011 r., po czym w czwartym kwartale 2011 r. mają się odbyć próby ciśnieniowe i przygotowanie do eksploatacji, a w czwartym kwartale 2012 r. ta nitka ma zostać
oddana do eksploatacji.
We wniosku firma informuje, że przewidywane są skrzyżowania z trzema liniami kablowymi na południe od Dueodde, w tym z dwoma czynnymi kablami telekomunikacyjnymi i z jednym kablem nieużywanym. W sekcji poświęconej analizie ryzyka opisano,
jak zostaną wykonane i zabezpieczone skrzyżowania z liniami kablowymi, a także zaznaczono, że nieużywany kabel zostanie przecięty, a jego część znajdująca się w korytarzu rurociągu zostanie usunięta.
Firma informuje, że zawrze odpowiednie umowy z właścicielami odnośnych kabli.
1.4.3.6
Układanie rur
Proces układania nitek rurociągu ze statków układających będzie miał charakter ciągły,
zastosowana zostanie konwencjonalna metoda S-lay. Poszczególne elementy rurociągu
(rury przewodowe) o długości ponad 12 m będą dostarczane drogą morską na statek
układający. Tam będą one spawane w jedno ciągłe pasmo rurowe i opuszczane na dno
morskie.
Jakość poszczególnych spawów zostanie sprawdzona metodą ultradźwiękową, której
kryteria akceptacji jakości spawów ustala się odpowiednio do wybranych norm.
W celu uniknięcia przeciążenia rurociągu, jego integralność podczas układania będzie
kontrolowana ze statku układającego. Posłużą do tego napinacze, użyte z uwzględnieniem prędkości układania i warunków dna morskiego.
Oczekuje się, że prędkość układania wyniesie ok. 2–3 km dziennie, zależnie od warunków pogodowych.
W sektorze duńskim będą używane tylko kotwiczone statki układające. Dlatego też
przed rozpoczęciem budowy zostanie przeprowadzone badanie korytarza kotwiczenia w
odległości do 1 km po obu stronach rurociągu (w wodzie o głębokości mniejszej niż 100
m korytarz badania zostanie zawężony do 800 m; taka właśnie będzie jego szerokość w
sektorze duńskim).
Firma Nord Stream AG stwierdziła potem, że może być potrzebny korytarz o szerokości
1,5 km po obu stronach statku układającego.
1.4.3.7
Wycofanie z eksploatacji
Rurociąg zaprojektowano z myślą o eksploatacji przez 50 lat. Firma informuje we wniosku, że na dalszym etapie może zdecydować się na przedłużenie czasu eksploatacji
rurociągu na podstawie dogłębnej oceny i dokumentacji bezpieczeństwa technicznego
rurociągu. Firma zaznacza, że metody wycofania z eksploatacji zgodne będą z odnośnym doświadczeniem oraz obecnymi i przyszłymi przepisami.
Po upływie okresu eksploatacji rurociągu lub jeśli przestanie on być używany ze
względów finansowych, możliwe jest jego zamknięcie. Firma informuje, że wycofanie z
eksploatacji przeprowadzone zostanie zgodnie z krajowymi i międzynarodowymi nor-
Strona 9/34
To jest tłumaczenie.
W razie rozbieżności wiążący jest duński oryginał.
mami branżowymi obowiązującymi w danym czasie, patrz wniosek, segregator 1, pozycje 3.7, 10, 10.1 i 10.2, a także że uwzględnione zostanie odnośne doświadczenie oraz
obecne i przyszłe przepisy dotyczące tej dziedziny.
Please note:
This is an unofficial translation for courtesy purposes only. As such, Nord Stream disclaims any and all responsibility for the accuracy of such translation, including but not limted to any damage which may derive from its use.
1.4.4
Aspekty bezpieczeństwa
1.4.4.1
Ocena ryzyka
Firma przygotowała ocenę ryzyka dla całości projektu, a w szczególności dla sektora
duńskiego. Podstawę oceny stanowi identyfikacja zagrożeń związanych z rurociągiem
(Hazards Identification — HAZID). Oceny ryzyka przeprowadza się zgodnie z zasadami określonymi w normie ISO 17776, Wytyczne dotyczące narzędzi i technik identyfikacji zagrożeń i oceny ryzyka.
W ocenach ryzyka firma uwzględniła i opisała kwestie uważane za związane z istotnymi zagrożeniami dla rurociągu, zidentyfikowanymi w HAZID.
Na podstawie ocen ryzyka firma stwierdziła, że wybrana trasa w sektorze duńskim wiąże się z najmniejszym ryzykiem. Firma uważa łączne ryzyko dla alternatywnych tras na
północ i zachód od Bornholmu za wyższe od ryzyka dla trasy S na południe od Bornholmu. Wynika to m.in. z większego natężenia ruchu morskiego na północ od wyspy.
Strona 10/34
Please note:
This is an unofficial translation for courtesy purposes only. As such, Nord Stream disclaims any and all responsibility for the accuracy of such translation, including but not limted to any damage which may derive from its use.
To jest tłumaczenie.
W razie rozbieżności wiążący jest duński oryginał.
System zarządzania projektem technicznym i instalacją
Firma opisała swój system zarządzania w załączniku IIE do dokumentacji wniosku.
Wynika z niego, że system opracowano zgodnie z zasadami norm OHSAS 18001:1999
w zakresie zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy oraz ISO 14001:2004 w zakresie zarządzania ochroną środowiska. Firma ustanowiła politykę bezpieczeństwa oraz higieny pracy i ochrony środowiska (BHPiOŚ).
1.4.4.2
Wybór trasy
Zasadniczo na całej długości rurociągu firma dokonała wyboru trasy, opisanej w dokumentacji wniosku, na podstawie szeregu kryteriów selekcji, patrz segregator 1, sekcja 3,
a także analiz, badań i zgromadzonych próbek geofizycznych, geotechnicznych i środowiskowych.
Ogólnie rzecz biorąc, dokonując wyboru trasy, firma dążyła do:
ƒ
ƒ
ƒ
ƒ
ƒ
ƒ
ƒ
minimalizacji łącznej długości rurociągu;
ominięcia obszarów wymagających szczególnej uwagi, w tym rezerwatów przyrody, miejsc występowania wrażliwych gatunków flory i fauny, obiektów dziedzictwa kulturowego itd.;
ominięcia obszarów prowadzenia działalności morskiej stojącej w konflikcie z
instalacją i eksploatacją rurociągu, w tym rybołówstwa, wydobycia surowców,
ćwiczeń wojskowych, produkcji energii wiatrowej na pełnym morzu, a także
wyznaczonych obszarów kotwiczenia;
uwzględnienia tras ruchu żeglugowego i jego struktury, w celu uniknięcia styczności z opuszczanymi kotwicami itd.;
ominięcia obszarów o nieodpowiednich warunkach dna morskiego i (lub) problematycznych warunkach geologicznych na głębszych poziomach (batymetria),
mogących powodować problemy ze stabilnością i zwiększać potrzebę budowy
zabezpieczeń, zwałowania materiału skalnego, prac wykopowych itd.;
w miarę możliwości do ominięcia istniejących linii kablowych;
uwzględnienia innych planowanych rurociągów i infrastruktury.
Takimi samymi względami kierowano się, wybierając trasę w sektorze duńskim. Firma
dokonała wyboru trasy w tym sektorze na podstawie oceny ryzyka dla różnych wariantów, w tym dla dwóch innych przebiegów trasy na północ od Bornholmu. Firma
uważa, że wybrana trasa stanowi, w ujęciu globalnym, wariant optymalny pod względem bezpieczeństwa i oddziaływania na środowisko w porównaniu z pozostałymi rozpatrywanymi możliwymi trasami na północny zachód lub południowy wschód od Bornholmu.
1.4.4.3
Bezpieczeństwo ruchu morskiego
Firma ocenia oddziaływania na ruch morski, mające miejsce podczas instalacji i eksploatacji rurociągu, jako lokalne, krótkotrwałe i o małej intensywności, patrz segregator 3,
sekcja 6. Oddziaływania wystąpią głównie na etapie instalacji. W celu minimalizacji
oddziaływań na ruch morski podczas budowy firma planuje utworzenie strefy bezpieczeństwa wokół statku układającego, monitorowanej przez jednostki strażnicze. Zakłada
się, że zmiany pozycji statku układającego będą stale zgłaszane organom kontroli ruchu
morskiego.
Strona 11/34
Please note:
This is an unofficial translation for courtesy purposes only. As such, Nord Stream disclaims any and all responsibility for the accuracy of such translation, including but not limted to any damage which may derive from its use.
To jest tłumaczenie.
W razie rozbieżności wiążący jest duński oryginał.
1.4.4.4
Rybołówstwo
Oddziaływanie na rybołówstwo opisano w segregatorze 1, pozycja 4.2, w dokumentacji
wniosku. Proponowana trasa rurociągu biegnie przez tarlisko dorsza znajdujące się w
wodach szwedzkich i duńskich. Rurociąg biegł będzie przez niektóre ważne obszary połowowe na wschód i południe od Bornholmu. Opisano pięć obszarów, zidentyfikowanych w porozumieniu ze Związkami Rybackimi z Bornholmu i Christiansø jako obszary
potencjalnych – spowodowanych obecnością rurociągu – utrudnień w działalności
statków rybackich prowadzących połowy włokami. Z dokumentacji wniosku wynika, że
w trzech miejscach w sektorze duńskim mogą powstać niezbyt długie wolne przęsła
(przy PK 1005 – niedaleko granicy ze Szwecją oraz przy PK 1042 i PK 1084). Okolica
PK 1042 to obszar, w którym prowadzone są intensywne połowy włokami. Pozostałych
dwóch obszarów nie uważa się za problematyczne w odniesieniu do rybołówstwa.
Ponadto z dokumentacji wniosku wynika, że firma Nord Stream AG dokładnie omówiła
wysokość rurociągu ze związkami rybackimi. Zdaniem firmy Nord Stream AG połowy
włokami nie spowodują uszkodzenia rurociągu, gdyż włoki da się przeciągnąć nad nim.
W sektorze duńskim dotychczas brak doświadczeń z przeciąganiem włoków nad rurociągami o średnicy 48 cali. Rybacy z Bornholmu stwierdzili, że mogą je przeciągać,
jeśli rury będą do połowy zagłębione.
We wniosku opisano badania prowadzone nadal – we współpracy ze związkami rybackimi – w chwili złożenia wniosku, w tym dotyczące instalacji rurociągu w sposób zadowalający dla rybaków. W pracach tych uczestniczyły także organizacje FOGA (Fishermen's Information of Oil and Gas Activities — informacja dla rybaków o działaniach
sektora naftowego i gazowniczego), Ramboll, Det Norske Veritas (DNV) i Sintef.
Po złożeniu dokumentacji wniosku do DEA wpłynęły następujące dokumenty: „Umowa
między firmą Nord Stream i Duńskim Związkiem Rybackim oraz Związkami Rybackimi z Bornholmu i Christiansø, 17 sierpnia 2009 r.”, a także notatka „Rybołówstwo komercyjne u wybrzeży Bornholmu. Podstawa zrozumienia. Maj 2009 r.”. Z dokumentów
tych wynika, że strony osiągnęły porozumienie co do instalacji rurociągu na dnie
morskim w sposób zadowalający dla rybaków. Według umowy z 17 sierpnia 2009 r.,
zawarto umowę dotyczącą wielkości rekompensat za dochody utracone w związku z
instalacją i eksploatacją rurociągu, które otrzymają dotknięci rybacy.
1.4.4.5
Prace nurkowe
Z wniosku wynika, że w związku z instalacją rurociągu w sektorze duńskim nie planuje
się żadnych prac nurkowych. Firma przewiduje, że wszystkie prace podmorskie prowadzone będą za pomocą zdalnie sterowanych robotów podwodnych (ROV). Gwarantuje, że prace nurkowe (jeśli okażą się konieczne), prowadzone będą zgodnie z obowiązującymi przepisami duńskimi, patrz segregator 1, pozycja 9.6.
1.4.4.6
Strefa ochronna
Dokumentacja wniosku wskazuje na potrzebę utworzenia strefy ochronnej o szerokości
2000 m, koniecznej ze względu na kotwiczenie statku układającego, patrz segregator 1,
pozycja 5.3. Firma Nord Stream AG wnioskuje o utworzenie tymczasowej strefy bezpieczeństwa rozciągającej się na ok. 1 km po każdej stronie rurociągu. Podczas budowy
będzie ona strefą zakazaną dla niepowołanych jednostek, np. statków rybackich, patrz
segregator I, pozycja 5.3.2.
Strona 12/34
To jest tłumaczenie.
W razie rozbieżności wiążący jest duński oryginał.
Firma Nord Stream AG stwierdziła potem, że potrzebny może być korytarz o szerokości
1,5 km po obu stronach statku układającego.
Please note:
This is an unofficial translation for courtesy purposes only. As such, Nord Stream disclaims any and all responsibility for the accuracy of such translation, including but not limted to any damage which may derive from its use.
1.4.4.7
Zatopione chemiczne i konwencjonalne środki bojowe oraz obszary
ćwiczeń wojskowych
Obszar wokół Bornholmu dzieli się na trzy strefy ryzyka pod względem występowania
zatopionych środków bojowych, zwłaszcza chemicznych. Strefa ryzyka 1 obejmuje
obszary zatopienia chemicznych środków bojowych [obszar zatopienia]. Strefa ryzyka 2
to obszary, gdzie nie zaleca się połowów włokami. W strefie ryzyka 3 obowiązkowe
jest posiadanie na statkach rybackich specjalnego sprzętu pierwszej pomocy na wypadek styczności z chemicznymi środkami bojowymi. Ponadto zidentyfikowano dwa
obszary awaryjnego zatopienia środków bojowych.
Rurociąg zostanie zainstalowany poza strefami ryzyka 1 i 2 i obszarami awaryjnego zatopienia, przecinał będzie jednak strefę ryzyka 3. Na całej swojej długości będzie biegł
w odległości co najmniej 5,8 km od strefy ryzyka 1 ustanowionej ze względu na zatopione chemiczne środki bojowe oraz poza strefą ryzyka 2 (w odległości nie mniejszej
niż 1,8 km), patrz segregator 1, pozycja 4.3. Najmniejsza odległość między trasą rurociągu a obszarami awaryjnego zatopienia wyniesie 4,4 km.
Firma Nord Stream AG przeprowadziła na trasie szczegółowe badania i pobrała próbki
do analizy chemicznej. Miejsca pobrania próbek przedstawiono w załączniku G, segregator I. Pobrano dwa zestawy próbek dna morskiego i wody porowej. Jeden wysłano do
duńskiego National Environmental Research Institute (NERI, Krajowy Instytut Badań
Środowiskowych) przy Uniwersytecie w Aarhus, a drugi do fińskiego laboratorium Verifin przy Uniwersytecie Helsińskim. Verifin to międzynarodowe laboratorium, którego
zadaniem jest weryfikacja konwencji o zakazie broni chemicznej; jest ono akredytowane zgodnie z tą konwencją. Ze wszystkich badań i analiz przeprowadzonych przez Verifin i NERI wynika, że w próbkach dna morskiego można znaleźć stężenia chemicznych
środków bojowych. Odrębna ocena ryzyka przygotowana została przez NERI. Wynika z
niej, że skażenia chemicznymi środkami bojowymi występują w bardzo ograniczonym
zakresie, że w chwili obecnej nie ma zagrożenia dla środowiska oraz że sytuacji tej nie
zmieni instalacja rurociągu, patrz „Notatka 4.3A-6 Rozmieszczenie iperytu lepkiego,
wrzesień 2008 r.”, przygotowana przez firmę Ramboll. Dokładniejszą ocenę oddziaływania na środowisko przedstawiono w OOŚ, segregator 3.
Z dokumentacji wniosku, segregator 3, sekcja 6.3, wynika, że podczas badania dna
morskiego na proponowanej trasie znaleziono trzy egzemplarze zatopionych chemicznych środków bojowych. Nie zidentyfikowano zatopionych konwencjonalnych środków
bojowych.
Z wniosku wynika również, że firma Nord Stream AG jest świadoma zasadniczo
większego ryzyka napotkania chemicznych środków bojowych oraz że zagwarantuje
podjęcie przez podwykonawców wszystkich właściwych środków, a także będzie stosować zasady reagowania w sytuacjach awaryjnych opracowane przez Admiral Danish
Fleet (Admiralicja Floty Duńskiej) na Bornholmie. Sposób zarządzania ryzykiem związanym ze środkami bojowymi określa umowa zawarta między firmami Nord Stream
AG i Saipem w ramach systemu Nord Stream AG zarządzania bezpieczeństwem i hi-
Strona 13/34
To jest tłumaczenie.
W razie rozbieżności wiążący jest duński oryginał.
Please note:
This is an unofficial translation for courtesy purposes only. As such, Nord Stream disclaims any and all responsibility for the accuracy of such translation, including but not limted to any damage which may derive from its use.
gieną pracy, ochroną środowiska i jakością (system BHPOŚiJ), patrz segregator 1, pozycja 4.3.
Firma informuje, że więcej niż połowa trasy w sektorze duńskim będzie przecinać
obszar strzeleckich ćwiczeń wojskowych. W związku z tym firma będzie działać w porozumieniu z odpowiednimi organami, aby zagwarantować, że żadne ćwiczenia strzeleckie nie będą mieć miejsca podczas instalacji rurociągu.
Strona 14/34
Please note:
This is an unofficial translation for courtesy purposes only. As such, Nord Stream disclaims any and all responsibility for the accuracy of such translation, including but not limted to any damage which may derive from its use.
To jest tłumaczenie.
W razie rozbieżności wiążący jest duński oryginał.
1.4.4.8
Środowisko
Firma opisała uwarunkowania środowiskowe w segregatorze 3 dokumentacji wniosku
(Podsumowanie w języku nietechnicznym) i w segregatorze 4 OOŚ (Ocena oddziaływania na środowisko) z atlasem, przedstawiając odnośne warunki w obszarze proponowanej trasy rurociągu oraz przygotowaną przez firmę ocenę oddziaływania duńskiego
odcinka rurociągu na środowisko Morza Bałtyckiego. Ponadto wnioskowi towarzyszy
tzw. raport Espoo. Zawiera on opis i ocenę oddziaływania na środowisko zgodnie z
konwencją z Espoo o ocenach oddziaływania na środowisko w kontekście transgranicznym. Obejmuje opracowaną przez firmę ocenę oddziaływania rurociągu na środowisko
na całej długości jego trasy.
1.4.4.9
Specjalne obszary chronione: Natura 2000, Ramsar, bałtyckie obszary chronione
Z pozycji 4.3.1.1 w segregatorze 3 dokumentacji wniosku wynika, że władze duńskie
wyznaczyły na trasie rurociągu szereg obszarów Natura 2000. Są to tereny objęte specjalną ochroną ze względów ochrony gatunków ptaków wymienionych w dyrektywie
ptasiej UE lub jako specjalne siedliska zgodnie z dyrektywą siedliskową. Obszary te to:
ƒ
ƒ
ƒ
ƒ
ƒ
ƒ
ƒ
ƒ
Ławica Dawida. Odległość od trasy rurociągu wynosi ok. 44,3 km;
Hammeren i Slotslyngen. Odległość od trasy rurociągu wynosi ok. 38,3 km;
Ertholmene. Odległość od trasy rurociągu wynosi ok. 11,2 km;
Randkløve Skår. Odległość od trasy rurociągu wynosi ok. 17 km;
Dueodde. Odległość od trasy rurociągu wynosi ok. 9,2 km;
Bakkebrædt i Bakkegrund. Odległość od trasy rurociągu wynosi ok. 16,1 km;
Hvideodde Rev. Odległość od trasy rurociągu wynosi ok. 32,5 km;
Adlergrund. Odległość od trasy rurociągu wynosi ok. 18,4 km.
Zgodnie z konwencją Ramsar z 1971 r., specjalną ochroną objęte są niektóre obszary
wodno-błotne. Na terytorium duńskim archipelag Ertholmene, będący obszarem Ramsar, znajduje się w odległości 11,2 km od trasy rurociągu. Pokrywa on się z obszarem
ochrony ptaków Natura 2000, patrz segregator 1, pozycja 4.3.1.2.
Ertholmene i Ławica Dawida zostały wyznaczone jako bałtyckie obszary chronione
zgodnie z zaleceniem HELCOM 1994, patrz segregator 1, pozycja 4.3.1.3.
Z dokumentacji wniosku, patrz pozycja 6.3.1.4 w segregatorze 1, wynika, że zdaniem
wnioskodawcy instalacja i eksploatacja rurociągu nie wpłyną na wspomniane obszary.
1.4.4.10
Dziedzictwo kulturowe
Z materiałów dołączonych do wniosku wynika, że podczas badań na proponowanej trasie rurociągu zlokalizowano szereg wraków. Cztery z nich znaleziono w korytarzu o
szerokości +/-200 m po obu stronach linii środkowej trasy rurociągu, patrz segregator 1,
sekcja 4.7, mapa F. Z wniosku wynika, że Heritage Agency of Denmark (Duńska
Agencja Dziedzictwa Narodowego) nie ma żadnych zastrzeżeń do trasy rurociągu, ale
postawiła następujące warunki odnośnie do prac instalacyjnych:
ƒ
ƒ
należy zachować odpowiednią odległość od znalezionych wraków;
podczas wytyczania trasy oraz instalacji rurociągu na dnie morskim nie można
stosować dysz wodnych (wypłukiwania);
Strona 15/34
To jest tłumaczenie.
W razie rozbieżności wiążący jest duński oryginał.
ƒ
Please note:
This is an unofficial translation for courtesy purposes only. As such, Nord Stream disclaims any and all responsibility for the accuracy of such translation, including but not limted to any damage which may derive from its use.
ƒ
2
dane sejsmiczne należy przekazać do Muzeum Łodzi Wikingów w Roskilde;
pozycje mat, materiału skalnego i innych środków ochronnych stosowanych w
miejscach, gdzie rurociąg przecina inne korytarze instalacyjne, a także ich specyfikacje, należy przekazać do Heritage Agency of Denmark.
Ocena oddziaływania na środowisko (OOŚ)
Uwarunkowania środowiskowe odnoszące się do proponowanego projektu budowy rurociągu przedstawiono w segregatorze 3 dokumentacji wniosku – Podsumowanie w języku nietechnicznym, a także w segregatorze 4 – OOŚ i atlas (dla sektora duńskiego) i
segregatorze 5 – Raport Espoo z atlasem (cała trasa rurociągu).
Firma przygotowała ocenę oddziaływania na środowisko (OOŚ) dla proponowanego
projektu budowy rurociągu zgodnie z ustawą o szelfie kontynentalnym, art. 4a i 4c, a
także z rozporządzeniem nr 884 z dnia 21 września 2000 r. w sprawie ocen oddziaływania na środowisko (OOŚ) dla niektórych instalacji rurociągowych do transportu węglowodorów w wodach terytorialnych i na szelfie kontynentalnym.
Raport Espoo przygotowano na podstawie konwencji z Espoo (ocena oddziaływania na
środowisko w kontekście transgranicznym), patrz rozporządzenie w sprawie konwencji
z dnia 25 lutego 1991 r. o ocenach oddziaływania na środowisko w kontekście transgranicznym.
Przez osiem tygodni OOŚ były przedmiotem publicznych przesłuchań z udziałem odnośnych władz duńskich, organizacji i społeczeństwa (od 9 marca 2009 r. do 8 maja
2009 r.), patrz art. 4 rozporządzenia nr 884 z dnia 21 września 2000 r. w sprawie ocen
oddziaływania na środowisko (OOŚ) dla niektórych instalacji rurociągowych do transportu węglowodorów w wodach terytorialnych i na szelfie kontynentalnym. Dnia 21
kwietnia 2009 r. w Rønne na Bornholmie odbyło się publiczne spotkanie zorganizowane przez Danish Energy Agency.
Ponadto zgodnie z art. 5 konwencji z Espoo raport Espoo był przedmiotem przesłuchania w pozostałych krajach nadbałtyckich: w Rosji, Finlandii, Szwecji, Niemczech,
Polsce, Estonii, na Łotwie i Litwie. Z krajami tymi przeprowadzono konsultacje w celu
upewnienia się, czy ich zdaniem duńska część projektu może mieć istotne oddziaływania transgraniczne na ich odnośne terytoria. Przesłuchania w tych krajach miały miejsce od 9 marca do 9 czerwca 2009 r. Na podstawie odpowiedzi uzyskanych z tych krajów odbyły się tzw. konsultacje między niektórymi z nich. W czasie tych konsultacji
Dania odpowiadała na pytania oraz przedstawiała dodatkowe informacje i wyniki badań
Rosji, Finlandii, Szwecji, Niemcom, Polsce, Estonii, Łotwie i Litwie.
Przygotowując ocenę oddziaływania na środowisko na duńskim odcinku rurociągu, firma Nord Stream AG regularnie konsultowała się z władzami duńskimi. OOŚ opracowana przez firmę w dużej mierze uwzględnia punkt widzenia władz duńskich i ich
wymagania w zakresie oceny. Podczas publicznego przesłuchania DEA otrzymała
uwagi od:
Strona 16/34
Please note:
This is an unofficial translation for courtesy purposes only. As such, Nord Stream disclaims any and all responsibility for the accuracy of such translation, including but not limted to any damage which may derive from its use.
To jest tłumaczenie.
W razie rozbieżności wiążący jest duński oryginał.
Agency for Spatial and Environmental Planning (Agencja Planowania Przestrzennego i
Środowiskowego);
Danish Environmental Protection Agency (Duńska Agencja Ochrony Środowiska);
Danish Maritime Authority (Duński Urząd Morski);
Danish Maritime Safety Administration (Duński Urząd Bezpieczeństwa Morskiego);
Admiral Danish Fleet;
Cultural Heritage Agency;
Gminy Bornholm;
Duńskiego Związku Rybackiego;
Danish Society for Nature Conservation (Duńskie Towarzystwo na Rzecz Ochrony
Przyrody);
INFORSE-Europe;
Estońskiego Towarzystwa Przyrodniczego i Estońskiej Rady Ekologicznych Organizacji Pozarządowych;
Estońskiej Akademii Nauk;
SwePol Link.
W ramach publicznych przesłuchań w pozostałych krajach nadbałtyckich, przeprowadzonych zgodnie z konwencją Espoo o oddziaływaniach transgranicznych, otrzymano
uwagi od:
Rosji
Finlandii
Szwecji
Niemiec
Estonii
Łotwy
Litwy
Polski
Przed publicznymi przesłuchaniami poświęconymi OOŚ przygotowanej przez wnioskodawcę zgodnie z art. 5 konwencji z Espoo, od kwietnia 2006 r. firma Nord Stream AG
współpracowała ze wszystkimi krajami nadbałtyckimi, co zaowocowało dyskusjami na
temat oddziaływań projektu na środowisko. Dyskusje dotyczyły głównie wymogów w
zakresie przygotowania OOŚ. Od początku dla wszystkich stron było jasne, że wszystkie kraje nadbałtyckie należy uznać za mające obszary, w których możliwe jest oddziaływanie na środowisko, patrz art. 3 konwencji z Espoo.
W związku z tym dnia 14 listopada 2006 r. zgodnie z art. 3 konwencji z Espoo Dania
powiadomiła o projekcie pozostałe kraje nadbałtyckie. Dnia 7 listopada 2007 r. Dania
przedstawiła dodatkowe informacje o badaniach wariantów trasy, przeprowadzonych
przez firmę Nord Stream. Kraje nadbałtyckie poproszono o przekazanie ewentualnych
uwag do dnia 18 stycznia 2008 r. Dnia 23 kwietnia 2008 r. Dania powiadomiła o planach zbadania jeszcze jednego wariantu, tzw. trasy S. Dnia 14 listopada 2008 r. Dania
poinformowała pozostałe kraje o badaniach trasy S (proponowana trasa) i poprosiła o
przekazanie uwag do dnia 23 stycznia 2009 r.
Po przekazaniu powiadomienia i konferencjach Dania otrzymała uwagi. Są one stale
brane pod uwagę przez władze duńskie.
Strona 17/34
To jest tłumaczenie.
W razie rozbieżności wiążący jest duński oryginał.
Please note:
This is an unofficial translation for courtesy purposes only. As such, Nord Stream disclaims any and all responsibility for the accuracy of such translation, including but not limted to any damage which may derive from its use.
DEA opublikowała opisy projektu i przez osiem tygodni, od dnia 14 listopada 2007 r.
oraz od dnia 14 listopada 2008 r., odpowiednio, prowadziła w Danii przesłuchania na
ich temat, a także zorganizowała na Bornholmie, dnia 11 stycznia 2007 r., poświęcone
im spotkanie publiczne.
DEA przedstawiła otrzymane uwagi firmie Nord Stream AG, którą poprosiła o ustosunkowanie się do nich.
Po ogólnej ocenie przedstawionych dokumentów, w tym oświadczeń poczynionych
podczas publicznych przesłuchań i uwag do nich, a także po konsultacjach z właściwymi organami, DEA uznaje ocenę oddziaływania na środowisko dotycząca części
projektu budowy rurociągu w zakresie instalacji w wodach duńskich za zadowalającą.
3
Uwagi władz i ocena
3.1
Proponowany projekt budowy rurociągu (sektor duński)
3.1.1
Lokalizacja duńskiego odcinka rurociągu bałtyckiego
Współrzędne określające dokładną lokalizację w wodach duńskich podano w załączniku
II A do wniosku. Zgodnie z planem odległość między nitkami wyniesie ok. 100 m, z
możliwością odchyleń w przypadku nierówności dna morskiego.
Ostateczne współrzędne określające lokalizację rurociągu i punktów kilometrowych
można będzie ustalić dopiero po ułożeniu rurociągu.
Kiedy dostępne będą ostateczne współrzędne, firma Nord Stream AG musi powiadomić
o nich Danish Energy Agency i Danish Maritime Safety Administration, a także National Survey and Cadastre (Krajowy Kataster Nieruchomości), patrz warunek 9.
DEA nie ma więcej uwag.
3.1.2
Harmonogram układania dwóch równoległych nitek rurociągu w sektorze duńskim
DEA nie ma więcej uwag.
3.2
Aspekty techniczne
3.2.1
Ingerencja w dno morskie
Ponieważ dno morskie i warstwy znajdujące się pod nim dobrze nadają się do układania
rurociągu bezpośrednio na dnie, nie planuje się ingerencji w dno morskie przed ułożeniem rurociągu. Na większej części trasy rurociągu ingerencja po jego położeniu, zapewniająca stabilność i integralność, również nie będzie potrzebna, z wyjątkiem jednego obszaru, „grzbietu Svaneke”, gdzie planuje się zagłębienie ułożonych rur w wyoranym rowie.
Strona 18/34
To jest tłumaczenie.
W razie rozbieżności wiążący jest duński oryginał.
Please note:
This is an unofficial translation for courtesy purposes only. As such, Nord Stream disclaims any and all responsibility for the accuracy of such translation, including but not limted to any damage which may derive from its use.
DEA uważa, że firma będzie musiała dokonać oceny każdej z nitek rurociągu po jej
ułożeniu, włącznie z badaniem po ułożeniu rur mającym na celu ustalenie, czy oprócz
przewidywanych już prac potrzebna będzie jeszcze dodatkowa ingerencja. Po zakończeniu oceny firma powinna przesłać ją do DEA wraz z planami ewentualnych dodatkowych ingerencji, patrz warunek 8.
DEA nie ma więcej uwag.
3.2.2
Zawartość węglowodorów i skład/specyfikacja gazu
Skład gazu wpływa na tempo korozji rurociągu. Ponieważ specyfikacja gazu podana
przez firmę wskazuje na suchy i niskosiarkowy (tzn. bez efektu kwasowego) gaz ziemny, ryzyko korozji z jego strony powinno być minimalne. Zakłada się, że gaz zostanie
przygotowany zgodnie ze specyfikacją użytkownika, w związku z czym warunek ten
uważa się za spełniony. W rezultacie specyfikacja projektowa nie przewiduje przygotowania rurociągu na „działanie kwasów”.
Ponieważ rurociąg nie zostanie zaprojektowany z myślą o „działaniu kwasów”, skład
gazu, w tym zawartość H2S lub CO2 podczas eksploatacji muszą być monitorowane i
kontrolowane przez firmę w ramach przyszłego wykorzystania rurociągu w celu zapobiegania nasilaniu się korozji.
DEA nie ma więcej uwag.
3.2.3
Projekt techniczny
Wybrane normy projektowe, w tym norma DNV OS F-101 itd., to uznane normy zgodne z wytycznymi DEA.
Rurociągu nie projektuje się z myślą o „działaniu kwasów”, gdyż firma dopilnuje, aby
przesyłany przez niego był wyłącznie odpowiednio przygotowany gaz. Danish Energy
Agency oczekuje, że zostanie to zagwarantowane w związku z udzieleniem w przyszłości zgody na eksploatację.
Det Norske Veritas (DNV) zweryfikuje projekt techniczny jako niezależna strona trzecia.
Wydany przez DNV certyfikat zgodności projektu technicznego musi zostać przedstawiony DEA, patrz warunek 12.
Ciśnienie w rurociągu
DEA uważa, że podział na klasy ciśnienia jest dopuszczalny ze względu na naturalny
spadek ciśnienia na trasie rurociągu. Firma uzasadniła w projekcie wybór trzech klas
ciśnienia i konsekwencje, jakie ma on w odniesieniu do rozmiarów rur stalowych itd.,
oraz zaznaczyła, że utworzony zostanie system monitorowania ciśnienia, gwarantujący,
że ciśnienie projektowe nie zostanie przekroczone.
DEA oczekuje, że w związku ze zgodą na eksploatację, która ma zostać wydana w
przyszłości, firma zagwarantuje i udokumentuje w swoich procedurach operacyjnych,
że ciśnienie w rurociągu utrzymywać się będzie w parametrach projektowych oraz że
stworzy system bezpieczeństwa ciśnieniowego, zapewniający, że ciśnienie w rurociągu
Strona 19/34
To jest tłumaczenie.
W razie rozbieżności wiążący jest duński oryginał.
Please note:
This is an unofficial translation for courtesy purposes only. As such, Nord Stream disclaims any and all responsibility for the accuracy of such translation, including but not limted to any damage which may derive from its use.
nie przekroczy przyjętego limitu, ustalonego przez firmę zgodnie z zasadą oceny ryzyka
ALARP („As Low As Reasonably Practical” — najniższy zasadnie możliwy poziom).
Strona 20/34
To jest tłumaczenie.
W razie rozbieżności wiążący jest duński oryginał.
Please note:
This is an unofficial translation for courtesy purposes only. As such, Nord Stream disclaims any and all responsibility for the accuracy of such translation, including but not limted to any damage which may derive from its use.
Temperatura w rurociągu
Danish Energy Agency oczekuje, że w celu uzyskania zgody na eksploatację firma opracuje procedury operacyjne i wykaże, że temperatury robocze w normalnych warunkach eksploatacyjnych mieszczą się w parametrach projektowych.
Średnica rurociągu i grubość ścianek
Na całej długości rurociąg będzie miał średnicę wewnętrzną wynoszącą 1153 mm, a
grubość ścianek w sektorze duńskim wynosić będzie 26,8 mm.
Materiały i zapobieganie korozji
DEA uważa, że firma wybrała odpowiednie materiały i nie będzie stosować wymogów
dotyczących antykorozyjnych powłok wewnętrznych, gdyż gaz ziemny w rurociągu
będzie suchy i niskosiarkowy.
DEA nie ma więcej uwag dotyczących proponowanego projektu technicznego.
3.2.4
Produkcja
DEA nie ma więcej uwag.
3.2.5
Instalacja
DEA nie ma więcej uwag.
3.2.6
Układanie rur
DEA nie ma więcej uwag.
3.2.7
Wycofanie z eksploatacji
Rurociąg zaprojektowano z myślą o eksploatacji przez 50 lat. Przed upływem okresu
trwałości projektowej firma może z odpowiednim wyprzedzeniem zwrócić się do Danish Energy Agency o przedłużenie tego okresu, załączając ocenę i dokumentację bezpieczeństwa dalszej eksploatacji.
Jeśli rurociąg przestanie być używany, konieczne będzie rozpatrzenie sposobu wycofania go z eksploatacji. DEA uważa, że należy tego dokonać zgodnie z obowiązującymi
wówczas zasadami lub międzynarodowymi normami w zakresie zarówno bezpieczeństwa, jak i ochrony środowiska.
3.3
Aspekty bezpieczeństwa
3.3.1
Ocena ryzyka
DEA uważa, że firma w stopniu więcej niż należytym uwzględniła ocenę ryzyka oraz
dokonała jej zgodnie z uznanymi zasadami określonymi w normie ISO 17776.
Stwierdza się, że analiza identyfikacji zagrożeń (HAZID) została przeprowadzona
zgodnie z właściwymi metodami przez zespół dysponujący niezbędnymi kwalifikacjami
i objęła wszystkie odnośne dziedziny, patrz sekcja 1.4.4.1.
DEA nie ma więcej uwag dotyczących oceny ryzyka.
System zarządzania na etapie projektu technicznego i instalacji
Strona 21/34
To jest tłumaczenie.
W razie rozbieżności wiążący jest duński oryginał.
DEA nie ma więcej uwag dotyczących etapu projektu technicznego i instalacji.
Please note:
This is an unofficial translation for courtesy purposes only. As such, Nord Stream disclaims any and all responsibility for the accuracy of such translation, including but not limted to any damage which may derive from its use.
3.3.2
Wybór trasy
Wybór trasy
Firma uważa, że zagrożenia dla bezpieczeństwa obu nitek rurociągu są akceptowalne i
zostały ograniczone zgodnie z zasadą ALARP do najniższych praktycznie możliwych
poziomów dzięki wyborowi trasy dookoła Bornholmu, która cechuje się najniższym ryzykiem.
3.3.3
Bezpieczeństwo żeglugi
Danish Maritime Authority stwierdza w swoich uwagach do przesłuchania, że proponowana trasa rurociągu w wodach duńskich biec będzie na wschód i południe od Bornholmu. Ogólnie rzecz biorąc, uważamy, że trasa ta będzie się wiązać z mniejszym potencjałem ryzyka dla żeglugi zarówno na etapie budowy, jak i eksploatacji, niż pozostałe analizowane warianty, a zatem należy ją uznać za najbardziej dogodną pod względem bezpieczeństwa żeglugi. Urząd nie ma więcej uwag dotyczących proponowanego
rurociągu.
Z materiałów wynika również, że przygotowano oceny takich aspektów, jak bezpieczeństwo morskie, ruch żeglugowy, etap budowy i ryzyko kolizji ze statkami, skrzyżowania z innymi rurociągami i liniami kablowymi na dnie morskim, rybołówstwo i
etap eksploatacji.
Międzynarodowa Organizacja Morska (International Maritime Organisation — IMO)
wyznaczyła na Morzu Bałtyckim szczególnie wrażliwy obszar morski (Particular Sensitive Sea Area — PSSA), podlegający ochronie przed zanieczyszczeniami, zbyt intensywnym ruchem żeglugowym itd. Dlatego też władze ponoszą szczególną odpowiedzialność za spełnienie warunków dotyczących ochrony środowiska i bezpieczeństwa żeglugi, w tym koordynacji ruchu statków i planowanego rurociągu. Uważa się, że ułatwi
to wybrana trasa, gdyż w porównaniu z innymi analizowanymi obszarami ruch żeglugowy na wschód i południe od Bornholmu jest względnie mało intensywny.
Urząd ma następujące wymogi odnoszące się do etapu budowy:
ƒ
ƒ
ƒ
ƒ
wokół statku układającego należy ustanowić strefę roboczą, podlegającą ocenie
urzędu. Wniosek o utworzenie tymczasowej strefy zakazu nieuprawnionego ruchu żeglugowego, kotwiczenia, połowów i nurkowania należy przedstawić urzędowi z wyprzedzeniem nie mniejszym niż sześć tygodni;
statki prowadzące prace związane z układaniem kabli, nurkowaniem, wypłukiwaniem itd. muszą być wyposażone w odpowiednie sygnały świetlne i znaki,
patrz międzynarodowe przepisy dotyczące szlaków żeglugowych, a także prowadzić stały nasłuch na kanale 16 VHF i właściwych kanałach komercyjnych;
statki uczestniczące w projekcie muszą być wyposażone w automatyczny system
identyfikacji (AIS) klasy A, który powinien być stale włączony;
wszelkie informacje o pracach związanych z układaniem rur, z podaniem nazw
statków, sygnałów wywoławczych, kanałów roboczych, harmonogramów, pozycji oraz innych istotnych szczegółów należy przekazać do Danish Maritime
Safety Administration z wyprzedzeniem nie mniejszym niż sześć tygodni, w ce-
Strona 22/34
To jest tłumaczenie.
W razie rozbieżności wiążący jest duński oryginał.
Please note:
This is an unofficial translation for courtesy purposes only. As such, Nord Stream disclaims any and all responsibility for the accuracy of such translation, including but not limted to any damage which may derive from its use.
lu przygotowania powiadomienia dla żeglugi, zakomunikowania go za pomocą
systemu NAVTEX i wydania ostrzeżeń nawigacyjnych. Należy na bieżąco przekazywać informacje o pozycji strefy roboczej zgodnie z przepisami Danish Maritime Safety Administration.
3.3.4
Rybołówstwo
Proponowana trasa rurociągu biegnie przez ważne łowiska na wschód i południe od
Bornholmu. Po negocjacjach z Duńskim Związkiem Rybackim oraz Związkami Rybackimi z Bornholmu i Christiansø, organizacje te zawarły z firmą Nord Stream AG
umowę w sprawie rekompensaty za zyski lub inne wynagrodzenie utracone w związku z
układaniem, a następnie eksploatacją rurociągu w wodach duńskich. Dlatego też dyrekcja uważa, że podjęto ostateczną decyzję w sprawie rekompensaty dla rybaków zwykle
prowadzących w tym obszarze połowy komercyjne, na których dochody rurociąg będzie
mieć wpływ, patrz sekcja 78 ustawy nr 978, ujednolicony tekst, z dnia 26 września 2008
r., zmienionej ustawą nr 1336 z dnia 19 grudnia 2008 r. o rybołówstwie i akwakulturze.
3.3.5
Prace nurkowe
Danish Maritime Authority wymaga, aby wszelkie prace nurkowe, odpowiednio od
swojego charakteru, prowadzone były zgodnie z rozporządzeniem nr 685 z dnia 12 lipca
2000 r. w sprawie morskich prac nurkowych i wyposażenia nurkowego lub z rozporządzeniem nr 828 z dnia 1 września 2000 r. w sprawie bezpiecznego prowadzenia prac
nurkowych. Danish Maritime Authority zaznacza, że na początku 2010 r. oczekuje się
nowelizacji tych rozporządzeń.
3.3.6
Strefa ochronna i strefa bezpieczeństwa
3.3.6.1
Strefa ochronna rurociągu po instalacji
Danish Maritime Authority informuje, że zgodnie z rozporządzeniem nr 939 z dnia 27
listopada 1992 r. w sprawie ochrony kabli i rurociągów podmorskich utworzona zostanie strefa ochronna rozciągająca się na 200 m po obu stronach rurociągu na całej jego
długości, tak jak pokazano na mapie morskiej. W strefie ochronnej zakazane będzie
kotwiczenie, wydobycie piasku, materiału skalnego oraz używanie włoków dennych. W
ten sposób po naniesieniu rurociągu na mapę morską automatycznie zostanie zapewniona ochrona interesów jego właścicieli.
Urząd zaznacza, że firma Nord Stream AG może wystąpić o uchylenie zakazu używania
włoków dennych w strefie ochronnej 2 x 200 m od rurociągu, patrz rozporządzenie nr
939 z dnia 27 listopada 1992 r. w sprawie ochrony kabli i rurociągów podmorskich, załączając oświadczenie, że nie występuje ryzyko uszkodzenia rurociągu przez takie włoki.
Firma Nord Stream AG poinformowała DEA, że wystąpi do Maritime Authority o
uchylenie zakazu używania włoków dennych.
3.3.6.2
Strefa bezpieczeństwa podczas instalacji
Po rozpoczęciu układania rur (w sektorze duńskim) informacje o miejscu prowadzenia
prac i jego lokalizacji oraz o trasie rurociągu muszą być regularnie przekazywane do
Danish Maritime Safety Administration. Początkowe/wstępne powiadomienie powinno
zostać zawarte w Efterretning for Søfarende (EfS) (wiadomości żeglugowe) nie później
Strona 23/34
To jest tłumaczenie.
W razie rozbieżności wiążący jest duński oryginał.
Please note:
This is an unofficial translation for courtesy purposes only. As such, Nord Stream disclaims any and all responsibility for the accuracy of such translation, including but not limted to any damage which may derive from its use.
niż sześć tygodni przed rozpoczęciem prac instalacyjnych. Następnie w EfS muszą być
zamieszczane regularne aktualizacje i ostrzeżenia nawigacyjne. Poza normalnymi godzinami pracy ostrzeżenia należy przekazywać do Admiral Danish Fleet.
Następnie Danish Maritime Safety Administration przekaże szczegółowe informacje do
Efterretning for Sørfarende (EfS) (wiadomości żeglugowe) i do Søkortrettelser (służba
aktualizacji map morskich), a strefa ochronna na trasie rurociągu wejdzie w życie z rozpoczęciem etapu budowy. Zgodnie ze wspomnianym rozporządzeniem w strefie ochronnej bez uprzedniej zgody właściciela nie mogą być prowadzone żadne prace ani
działania podmorskie. Dotyczy to także projektu Nord Stream w miejscach, w których
rurociąg krzyżował się będzie z innymi rurociągami i kablami podmorskimi.
3.3.6.3
Wymogi Danish Maritime Safety Administration przed instalacją, w
jej trakcie i po jej ukończeniu
Danish Maritime Safety Administration ma następujące wymogi odnoszące się do układania rurociągu i prac prowadzonych po jego ułożeniu:
ƒ
ƒ
ƒ
ƒ
ƒ
ƒ
Nie później niż sześć tygodni przed rozpoczęciem budowy rurociągu, Maritime
Safety Administration musi otrzymać odpowiednią informację wraz z planem/współrzędnymi trasy rurociągu. Przedstawione muszą zostać harmonogram
i szczegółowy opis prac, z podaniem nazw wykorzystanych statków, sygnałów
wywoławczych, osób kontaktowych i stopnia utrudnienia żeglugi.
Przez cały czas trwania prac należy na bieżąco informować Maritime Safety
Administration o zmianach harmonogramu, stosowanych metod itp.
Po ułożeniu rurociągu poza obszarem zajętym bezpośrednio przez niego na dnie
morskim nie mogą być prowadzone żadne prace pogłębiarskie.
Po zakończeniu prac należy poinformować Maritime Safety Administration i
National Survey and Cadastre oraz przekazać im w najwcześniejszym możliwym terminie aktualne szczegółowe rysunki i dokładne dane dotyczące pozycji,
uwzględniające następujące aspekty:
1. Lokalizacja rurociągu przedstawiona na szczegółowych planach w skali
1:25,000, lub, co jest opcją preferowaną, przebieg całej trasy zaznaczony
z dokładnością nie mniejszą niż +/-5 m.
2. Wskazanie, gdzie przekraczane są inne struktury i rurociąg zmienia kierunek w odnośnym układzie współrzędnych (np. UTM), wraz z datami.
3. Zaznaczenie rurociągu zgodnie z systemem DVR90 na rysunkach w tej
samej skali oraz w skali pionowej 1:200 lub lepszej na profilu wzdłużnym trasy.
4. Podanie w planach (lub na rysunkach) wszelkich szczegółów dotyczących uwarunkowań dna morskiego i wraków lub innych obiektów pochodzenia ludzkiego znalezionych podczas prac.
5. Wspomniane współrzędne zmian kierunku rurociągu można przedstawić
również w formacie elektronicznym (np. Excel).
Wspomniane rysunki można dostarczyć w formacie elektronicznym (np. AutoCAD). Dane można również dostarczyć w postaci plików GIS.
W razie późniejszych napraw bądź kontroli rurociągu, należy informować Maritime Safety Administration zgodnie z właściwymi zasadami.
Strona 24/34
To jest tłumaczenie.
W razie rozbieżności wiążący jest duński oryginał.
Jeśli naprawa rurociągu może spowodować zmianę jego położenia, zaktualizowane szczegółowe rysunki i dokładne dane dotyczące pozycji, o których
mowa powyżej, po zakończeniu prac należy przekazać do Maritime Safety Administration.
Please note:
This is an unofficial translation for courtesy purposes only. As such, Nord Stream disclaims any and all responsibility for the accuracy of such translation, including but not limted to any damage which may derive from its use.
ƒ
Strona 25/34
To jest tłumaczenie.
W razie rozbieżności wiążący jest duński oryginał.
Please note:
This is an unofficial translation for courtesy purposes only. As such, Nord Stream disclaims any and all responsibility for the accuracy of such translation, including but not limted to any damage which may derive from its use.
3.3.7
Zatopione chemiczne i konwencjonalne środki bojowe oraz obszary
ćwiczeń wojskowych
Danish Agency for Spatial and Environmental Planning zauważa, że badania trasy opisane we wniosku świadczą, w odniesieniu do chemicznych środków bojowych, o możliwości ułożenia rurociągu bez powodowania szkód w środowisku Morza Bałtyckiego,
patrz także sekcja 3.3.8.
Admiral Danish Fleet (SOK) ma następujące uwagi:
Ryzyko związane z zatopionymi chemicznymi środkami bojowymi dotyczy tylko etapu
układania rur. Firma Nord Stream AG musi mieć przygotowane procedury awaryjne
postępowania w przypadku ewentualnych znalezisk. Z ogólnego doświadczenia wynika,
że należy unikać chemicznych środków bojowych zatopionych ok. 60 lat temu i że
zwykle najlepiej jest zostawiać je tam, gdzie są. Pozostawione pod wodą chemiczne
środki bojowe nie powinny stanowić żadnego zagrożenia dla rurociągu. Firma Nord
Stream AG musi zagwarantować eliminację wszelkiego ryzyka styczności ludzi z zatopionymi chemicznymi środkami bojowymi podczas układania rurociągu.
W razie znalezienia konwencjonalnych i chemicznych środków bojowych, firma Nord
Stream AG musi bezzwłocznie zgłosić znalezisko do SOK, Bornholm Marine District
(Bornholmski Urząd Morski), patrz instrukcje w roczniku rybackim: „Wyławianie amunicji i innych środków bojowych, uszkodzenia itd.”
Wybrana trasa prowadzi przez obszary ćwiczeń wojskowych, w tym poligony łodzi
podwodnych i strzeleckie. Prace związane z układaniem rurociągu nie będą mieć wpływu na działania łodzi podwodnych ani na ćwiczenia strzeleckie. Trasa nie przecina żadnego z obszarów uważanych za „poligony bezpiecznego kładzenia się na dnie”. Z tego
względu nie ma powodów, aby wkopywać rurociąg w miejscach, gdzie przecina on obszary ćwiczeń łodzi podwodnych.
3.3.8
Środowisko
Danish Agency for Spatial and Environmental Planning zauważa, że badania trasy opisane we wniosku świadczą, w odniesieniu do chemicznych środków bojowych, o możliwości ułożenia rurociągu bez powodowania szkód w środowisku Morza Bałtyckiego.
Danish National Forest and Nature Agency (Duńska Agencja Leśnictwa i Zasobów Naturalnych, obecnie Danish Agency for Spatial and Environmental Planning) stwierdziła
9 lutego 2007 r. w swoich uwagach do raportu Espoo, który był wówczas przedmiotem
przesłuchania, że proponowany projekt budowy rurociągu może wpłynąć na bieg
prądów płynących z cieśniny Kattegat do Morza Bałtyckiego. 7 maja 2007 r. Danish
Agency for Spatial and Environmental Planning otrzymała dokument ilustrujący to zagadnienie, a następnie 23 września 2009 r. raport „Możliwe oddziaływania rurociągu na
napływ wody głębinowej w miejscu przecięcia szlaku napływu w Bałtyku Właściwym.
Szwedzki Instytut Meteorologii i Hydrologii, Uniwersytet w Göteborgu; recenzja naukowa: Jacob Steen Møller z Duńskiego Uniwersytetu Technicznego”.
W rezultacie Danish Agency for Spatial and Environmental Planning uważa kwestię
przepływów za wystarczająco wyjaśnioną i zgadza się z oceną, że rurociąg nie utrudni
napływu wody do Morza Bałtyckiego.
Strona 26/34
To jest tłumaczenie.
W razie rozbieżności wiążący jest duński oryginał.
Please note:
This is an unofficial translation for courtesy purposes only. As such, Nord Stream disclaims any and all responsibility for the accuracy of such translation, including but not limted to any damage which may derive from its use.
Danish Agency for Spatial and Environmental Planning pragnie podkreślić, że potrzebny jest program monitorowania środowiska na etapie budowy, w tym układania
rurociągu, i później na etapie eksploatacji. W programie monitorowania uczestniczyć
muszą organy ochrony środowiska, patrz warunki 4 i 5.
Jak zauważa Danish Agency for Spatial and Environmental Planning, firma stwierdziła,
że kiedy potrzebny będzie materiał skalny do stabilizacji rurociągu lub na skrzyżowaniach z liniami kablowymi, użyty zostanie materiał z kamieniołomów w Finlandii
lub Szwecji. Nie powinno to pociągać za sobą ryzyka zawleczenia gatunków inwazyjnych do środowiska morskiego, patrz warunek 11.
Danish Environmental Protection Agency podkreśla, że chemikalia niebezpieczne dla
środowiska zasadniczo nie powinny być uwalniane w duńskiej części Morza Bałtyckiego, lecz powinny być transportowane do oczyszczalni lądowych. Na uwalnianie
wszelkich chemikaliów, które nie są niebezpieczne dla środowiska i które są używane w
związku z próbami oraz konserwacją rurociągu, należy każdorazowo uzyskać uprzednią
zgodę Danish Environmental Protection Agency. Ponadto agencja ta dokona oceny w
odniesieniu do planu działania HELCOM na rzecz Morza Bałtyckiego, patrz warunek
12.
3.3.9
Specjalne obszary chronione: Natura 2000, Ramsar, bałtyckie obszary chronione
Władze duńskie nie mają żadnych uwag do przygotowanej przez firmę Nord Stream
oceny oddziaływań projektu na te obszary, patrz segregator 3 dokumentacji wniosku,
Podsumowanie w języku nietechnicznym, oraz segregator 4, OOŚ z atlasem.
3.3.10
Dziedzictwo kulturowe
Heritage Agency of Denmark informuje, że zawarta została umowa między firmą Nord
Stream AG a Heritage Agency of Denmark i Muzeum Łodzi Wikingów, dotycząca sposobu traktowania ośmiu znalezisk dokonanych na trasie opisanej we wniosku lub w jej
bezpośrednim pobliżu. Heritage Agency of Denmark uważa, że pięć z tych
wraków/obiektów należy objąć ochroną.
Zgodnie z umową jeden z pięciu obiektów, drewniany ster z szesnastowiecznego statku,
został już wydobyty.
W odniesieniu do pozostałych czterech znalezisk, Heritage Agency of Denmark uważa,
że znajdują się one w bezpiecznej odległości od trasy obu nitek rurociągu i że nie zachodzi ryzyko uszkodzenia obiektów o znaczeniu historyczno-kulturowym. Opinia ta
wynika z wielkiej dokładności, z jaką wyznaczono trasę rurociągu.
Heritage Agency of Denmark podkreśla, że trasy, których dotyczyły dane pierwotnie
analizowane przez Muzeum Łodzi Wikingów to główne trasy o szerokości +/-75 m. Na
tych trasach odkryto – oprócz pięciu znalezisk objętych ochroną – szereg wraków mających ponad 100 lat. Znajdują się one w bezpiecznej odległości od rurociągu, istnieje
jednak ryzyko uszkodzenia ich podczas kotwiczenia.
Strona 27/34
To jest tłumaczenie.
W razie rozbieżności wiążący jest duński oryginał.
Please note:
This is an unofficial translation for courtesy purposes only. As such, Nord Stream disclaims any and all responsibility for the accuracy of such translation, including but not limted to any damage which may derive from its use.
W każdym przypadku firma Nord Stream AG musi sprawdzić, czy możliwe jest kotwiczenie bez naruszania tych wraków.
Heritage Agency of Denmark odnosi się do dodatkowego badania sejsmicznego, które
firma Nord Stream AG ma przeprowadzić przy wsparciu zdalnie sterowanych robotów
podwodnych w korytarzu kotwiczenia o szerokości +/-800 m, w którym kotwiczony
będzie statek układający. Agencja zauważa, że także w korytarzu tym znaleziony zostanie prawdopodobnie szereg wraków i (lub) obiektów, które, wraz z obiektami znalezionymi bliżej trasy rurociągu, zostaną sprawdzone przez Muzeum Łodzi Wikingów.
W każdym przypadku firma Nord Stream AG będzie musiała zagwarantować, że manipulacje kotwicami, łańcuchami i kablami nie spowodują naruszenia zachowanych
wraków.
Heritage Agency of Denmark uważa, że bieżący nadzór muzealny nad układaniem rur i
kotwiczeniem statków nie będzie potrzebny. Opinia ta opiera się jednak na założeniu, że
w razie dokonania nowych znalezisk natychmiast będzie o nich informowane Muzeum
Łodzi Wikingów lub Heritage Agency of Denmark.
Heritage Agency of Denmark będzie zobowiązana za umożliwienie przedstawicielowi
Muzeum Łodzi Wikingów pobytu na statku układającym podczas instalacji rur w pobliżu tzw. „drewnianego wraku”, MMT ID nr: S-DK 1-2-36-4472, E 490570, N
6076993.
Heritage Agency of Denmark będzie również wdzięczna za poszerzenie w pobliżu
dwóch wraków zakresu przeprowadzanej później kontroli wizualnej rurociągu w sposób
umożliwiający udokumentowanie, że na wrakach ani w ich pobliżu nie zachodzi erozja.
Chodzi o następujące wraki: „drewniany wrak”, MMT ID nr: S-DK 1-2-36-4472, E
490570, N 6076993 oraz „żelazny wrak” MMT ID nr: S-S33-3802, E 524904, N
6125968. Pierwsza kontrola może zostać przeprowadzona po dwóch latach, a następna
po czterech latach. Jeśli po trzech kontrolach nie zostanie stwierdzona erozja, dalsze
kontrole nie będą przeprowadzane.
4
Zgoda
4.1
Decyzja
Na podstawie powyższego i zgodnie z art. 4 ustawy o szelfie kontynentalnym, patrz
ujednolicony tekst ustawy nr 1101 z dnia 18 listopada 2005 r., zmienionej przez art. 2
ustawy nr 548 z dnia 6 czerwca 2007 r. i art. 3 ustawy nr 1400 z dnia 27 grudnia 2008
r.; a także z zasadą o suwerenności władzy państwa na wodach terytorialnych, jak
również z art. 2 rozporządzenia nr 361 z dnia 25 kwietnia 2006 w sprawie niektórych
instalacji rurociągowych do transportu węglowodorów w wodach terytorialnych i na
szelfie kontynentalnym, Danish Energy Agency niniejszym udziela zgody na instalację
dwóch równoległych nitek rurociągu do transportu gazu ziemnego w wodach duńskich
na wschód i południe od Bornholmu.
Strona 28/34
To jest tłumaczenie.
W razie rozbieżności wiążący jest duński oryginał.
Please note:
This is an unofficial translation for courtesy purposes only. As such, Nord Stream disclaims any and all responsibility for the accuracy of such translation, including but not limted to any damage which may derive from its use.
Zgody udziela się na podstawie wniosku zawartego w piśmie z dnia 3 marca 2009 r.
wraz z następującymi załącznikami do dokumentacji:
I. Część techniczna
Segregator 1: Wniosek i mapy
Segregator 2: Szczegółowe dane techniczne
II. Część dotycząca oddziaływania na środowisko
Segregator 3: Podsumowanie w języku nietechnicznym
Segregator 4: OOŚ z atlasem (duński odcinek projektu)
Segregator 5: Raport Espoo z atlasem (całość projektu w Morzu Bałtyckim)
a także na podstawie innych materiałów przedstawionych DEA oraz innym organom w
rezultacie publicznych przesłuchań dotyczących OOŚ Espoo i duńskiej OOŚ, jak
również dodatkowych materiałów, których zażądały władze duńskie.
Ponadto zawarta została prywatna umowa między firmą Nord Stream AG a Duńskim
Związkiem Rybackim oraz Związkami Rybackimi z Bornholmu i Christiansø, umowa
między firmą Nord Stream AG i Cultural Heritage Agency, a także umowa między firmą Nord Stream AG i Muzeum Łodzi Wikingów.
Zgody udziela się po konsultacjach z Danish Environmental Protection Agency, Danish
Agency for Spatial and Environmental Planning, Danish Maritime Safety Administration, Maritime Safety Administration, Admiral Danish Fleet, Directorate for Fisheries
(Dyrekcja ds. Rybołówstwa) i Heritage Agency of Denmark.
Niniejsza zgoda nie obejmuje zezwoleń, zatwierdzeń itd. wymaganych na podstawie innych przepisów.
Decyzja nie podlega wykonaniu przed upływem terminu składania odwołań, który to
termin wynosi cztery tygodnie od publikacji zgody, patrz. art. 6a ust. 4 i 5 ustawy o
szelfie kontynentalnym.
4.2
Warunki
Zgody na podstawie art. 4 ustawy o szelfie kontynentalnym udziela się pod poniższymi
warunkami, patrz art. 4 ust. 2 ustawy o szelfie kontynentalnym, a także art. 3 rozporządzenia nr 361 z dnia 25 kwietnia 2006 w sprawie niektórych instalacji rurociągowych
do transportu węglowodorów w wodach terytorialnych i na szelfie kontynentalnym:
1. Rurociąg przecina instalacje kablowe. Firma Nord Stream AG musi zawrzeć umowy
z właścicielami tych instalacji, udzielając im odpowiednich zabezpieczeń.
2. Firma Nord Stream AG musi wykupić ubezpieczenie obejmujące wszelkie szkody
spowodowane działaniami prowadzonymi na mocy udzielonej zgody, bez względu
na to, czy szkody będą wynikiem wypadku czy nie, patrz art. 5 rozporządzenia nr
361 z dnia 25 kwietnia 2006 w sprawie niektórych instalacji rurociągowych do
transportu węglowodorów w wodach terytorialnych i na szelfie kontynentalnym.
Strona 29/34
Please note:
This is an unofficial translation for courtesy purposes only. As such, Nord Stream disclaims any and all responsibility for the accuracy of such translation, including but not limted to any damage which may derive from its use.
To jest tłumaczenie.
W razie rozbieżności wiążący jest duński oryginał.
3. Kiedy rurociąg przestanie być używany, należy rozważyć sposób wycofania go z
eksploatacji zgodnie z obowiązującymi wówczas uznanymi zasadami lub międzynarodową praktyką. Odpowiednio wcześnie przed oczekiwanym wycofaniem rurociągu z eksploatacji firma musi przygotować plan określający sposób jego wycofania z
eksploatacji i przedstawić ten plan władzom. Po przeprowadzeniu rozmów z firmą,
Danish Energy Agency może nakazać jej usunięcie z dna morskiego w określonym
terminie całości lub części instalacji rurociągowych, których dotyczy niniejsza zgoda, kiedy rurociąg przestanie być używany.
4. Firma Nord Stream AG musi przygotować program monitorowania na etapie budowy, w tym instalacji rurociągu na dnie morskim. Program monitorowania musi
obejmować warunki środowiskowe oraz zostać zatwierdzony przez władze przed
instalacją rurociągu na dnie morskim.
5. Firma Nord Stream AG musi przygotować program monitorowania na etapie eksploatacji. Program monitorowania musi obejmować warunki środowiskowe oraz
zostać zatwierdzony przez władze przed oddaniem rurociągu do eksploatacji.
6. Firma Nord Stream AG musi przygotować program monitorowania na etapie eksploatacji. Program monitorowania musi obejmować warunki bezpieczeństwa i zostać
zatwierdzony przez Danish Energy Agency przed oddaniem rurociągu do eksploatacji.
7. Duńska część rurociągu Nord Stream obejmuje tylko część trasy rurociągu. Aby
możliwa była jego budowa, niezbędne jest uzyskanie zgód Rosji, Finlandii, Szwecji,
Danii i Niemiec. Jeśli firma Nord Stream AG nie uzyska niezbędnych zgód na realizację projektu lub zrezygnuje z niego z innych względów, niniejsza zgoda traci
ważność. Jeśli firma Nord Stream AG postanowi zrezygnować z projektu budowy
rurociągu, musi powiadomić o tym Danish Energy Agency.
8. Ocena rurociągu po instalacji, włącznie z badaniami po położeniu rur, a także wnioski dotyczące konieczności dodatkowej ingerencji w dno morskie muszą zostać
przedstawione do zatwierdzenia Danish Energy Agency.
9. Po zakończeniu budowy ostateczną lokalizację (współrzędne) zainstalowanego rurociągu należy zgłosić do Danish Energy Agency, Danish Maritime Safety Administration oraz National Survey and Cadastre.
10. Materiały wykorzystane do stabilizacji rurociągu nie mogą przynieść szkód faunie i
florze Morza Bałtyckiego, np. poprzez wprowadzenie gatunków inwazyjnych w
związku ze zwałowaniem materiału skalnego.
11. Chemikalia niebezpieczne dla środowiska zasadniczo nie powinny być uwalniane w
duńskiej części Morza Bałtyckiego, lecz powinny być transportowane do oczyszczalni lądowych. Na uwalnianie wszelkich chemikaliów, które nie są niebezpieczne
dla środowiska i które są używane w związku z próbami oraz konserwacją rurociągu, należy każdorazowo uzyskać uprzednią zgodę Danish Environmental Protection
Agency. Ponadto agencja ta dokona oceny w odniesieniu do planu działania HELCOM na rzecz Morza Bałtyckiego.
12. DNV musi wydać certyfikat zgodności projektu technicznego, a ten, kiedy zostanie
wydany, musi zostać przekazany do Danish Energy Agency.
Strona 30/34
To jest tłumaczenie.
W razie rozbieżności wiążący jest duński oryginał.
13. Na etapie budowy i eksploatacji rurociąg podlegał będzie kontroli ze strony władz
duńskich.
Please note:
This is an unofficial translation for courtesy purposes only. As such, Nord Stream disclaims any and all responsibility for the accuracy of such translation, including but not limted to any damage which may derive from its use.
5
Wytyczne w sprawie odwołania
5.3
Wytyczne w sprawie odwołania zgodnie z ustawą o szelfie kontynentalnym
Od decyzji można odwołać się w ciągu czterech tygodni do: Ministry of Climate and
Energy, Stormgade 2-6, 1470 Copenhagen K.
Od decyzji w sprawie warunków środowiskowych można odwołać się na piśmie do:
Energy Appeal Committee (Komitet Odwoławczy ds. Energii), Frederiksborggade 15,
1360 Copenhagen K, w ciągu czterech tygodni od publikacji decyzji, patrz art. 6a ustawy o szelfie kontynentalnym, ujednolicony tekst ustawy nr 1101 z dnia 18 listopada
2005 r., zmienionej przez art. 2 ustawy nr 548 z dnia 6 czerwca 2007 r., a także art. 3
ustawy nr 1400 z dnia 27 grudnia 2008 r.
Prawo do odwołania przysługuje każdej osobie, której żywotnego lub osobistego interesu dotyczy decyzja, a także lokalnym i krajowym stowarzyszeniom i organizacjom,
których działalność służy przede wszystkim ochronie przyrody i środowiska. Odnosi się
to również do lokalnych i krajowych stowarzyszeń, których działalność ma charakter
przede wszystkim rekreacyjny, o ile niniejsza decyzja dotyczy ich interesów.
Z poważaniem
Birgitta Jacobsen
Strona 31/34
Please note:
This is an unofficial translation for courtesy purposes only. As such, Nord Stream disclaims any and all responsibility for the accuracy of such translation, including but not limted to any damage which may derive from its use.
To jest tłumaczenie.
W razie rozbieżności wiążący jest duński oryginał.
Spis treści
Strona 32/34
To jest tłumaczenie.
W razie rozbieżności wiążący jest duński oryginał.
Please note:
This is an unofficial translation for courtesy purposes only. As such, Nord Stream disclaims any and all responsibility for the accuracy of such translation, including but not limted to any damage which may derive from its use.
Załącznik: Lista adresów odnośnych organów duńskich
Danish Energy Agency
(Duńska Agencja Energii)
Amaliegade 44
DK-1256 Copenhagen K
Agency for Spatial and Environmental Planning
(Agencja Planowania Przestrzennego i Środowiskowego)
Haraldsgade 44
DK-2100 Copenhagen Ø
Danish Environmental Protection Agency
(Duński Urząd Ochrony Środowiska)
Strandgade 29
DK-1401 Copenhagen K
Danish Maritime Safety Administration
(Duński Urząd Bezpieczeństwa Morskiego)
Overgaden oven Vandet 62B
DK-1923 Copenhagen K
Danish Maritime Authority
(Duński Urząd Morski)
Vermundsgade 38B
DK-2100 Copenhagen Ø
Admiral Danish Fleet
(Admiralicja Floty Duńskiej)
Sødalsparken 20
Postboks 1483
DK-8220 Brabrand
Bornholms Marinedistrikt
(Bornholmski Urząd Morski)
Segenvej 31
DK-3700 Rønne
Heritage Agency of Denmark
(Duńska Agencja Dziedzictwa Narodowego)
H.C. Andersens Boulevard 2
DK-1553 Copenhagen V
The Viking Ship Museum
(Muzeum Statków Wikingów)
Vindeboder 12
4000 Roskilde
Strona 33/34
Please note:
This is an unofficial translation for courtesy purposes only. As such, Nord Stream disclaims any and all responsibility for the accuracy of such translation, including but not limted to any damage which may derive from its use.
To jest tłumaczenie.
W razie rozbieżności wiążący jest duński oryginał.
Danish Directorate of Fisheries
(Duńska Dyrekcja ds. Rybołówstwa)
Nyropsgade 30
DK-1780 Copenhagen V
Strona 34/34