Pobierz PDF - Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we

PRACE ORYGINALNE
Piel. Zdr. Publ. 2014, 4, 4, 371–375
ISSN 2082-9876
© Copyright by Wroclaw Medical University
Piotr Hańczyce, f, Marta Pakułaa–d
Wiedza ciężarnych kobiet na temat
przedwczesnych porodów
Knowledge of Pregnant Women About Preterm Delivery
Studenci kierunku polożnictwo, Wydział Nauk o Zdrowiu, Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich
we Wrocławiu, Wrocław
A – koncepcja i projekt badania; B – gromadzenie i/lub zestawianie danych; C – analiza i interpretacja danych;
D – napisanie artykułu; E – krytyczne zrecenzowanie artykułu; F – zatwierdzenie ostatecznej wersji artykułu
Streszczenie
Wprowadzenie. Poród przedwczesny i wynikające z niego wcześniactwo to problemy niezmiernie często występujące na oddziałach patologii ciąży oraz intensywnej opieki neonatologicznej. Mimo rozwoju medycyny perinatologicznej obserwuje się zwiększenie liczby przedwczesnych porodów. Wcześniactwo w dalszym ciągu jest jedną
z głównych przyczyn umieralności noworodków i zwiększonej ich zachorowalności.
Cel pracy. Analiza wiedzy kobiet na temat przedwczesnych porodów.
Materiał i metody. Badaniu poddano 100 ciężarnych kobiet hospitalizowanych na oddziale patologii ciąży.
Narzędziem badawczym był samodzielnie skonstruowany kwestionariusz ankietowy.
Wyniki. Ankietowane wiedzą, że stres, używki, przedwczesne pęknięcie błon płodowych, problemy z łożyskiem powodują przedwczesny poród. Wiedzą, że jest konieczna hospitalizacja i oszczędzający tryb życia w przypadku ryzyka
wystąpienia takiego porodu. Znają skutki przedwczesnego porodu dla noworodka. Jako profilaktykę porodu przedwczesnego wskazały zapobieganie zakażeniom, kontrolę USG szyjki macicy, zakładanie szwu Mc’Donalda, eliminację
stresu oraz oszczędzający tryb życia.
Wnioski. Analiza wyników sondażu wykazała, że kobiety w ciąży mają wiedzę o porodach przedwczesnych, ale nie
jest ona w pełni zadowalająca. Z tego właśnie względu istnieje konieczność większego zaangażowania się personelu
medycznego w proces edukacji ciężarnych odnośnie do właściwego trybu życia w ciąży jako elementu profilaktyki
zagrażającego porodu przedwczesnego (Piel. Zdr. Publ. 2014, 4, 4, 371–375).
Słowa kluczowe: poród przedwczesny, wcześniactwo, przedwczesne pęknięcie błon płodowych, profilaktyka porodu
przedwczesnego.
Abstract
Background. Preterm delivery and the problems resulting from prematurity frequently occur on the pregnancy
pathology and neonatal intensive care units. Despite the development of medicine the increased number of premature births is observed. Prematurity remains a major cause of infant mortality and increased morbidity.
Objectives. The aim of this study was to analyze women’s knowledge about premature births.
Material and Methods. We studied 100 pregnant women hospitalized in the department of pathology of pregnancy. The research tool was a self-constructed questionnaire.
Results. The respondents know that stress, stimulants, PROM (premature rupture of membranes), and problems
with the placenta cause premature delivery. They know that hospitalization and lifestyle changes are required to
save lives in the case of pre-term labor. They know the consequences of preterm birth for a newborn. They also
know different types of premature birth prevention such as prevention of infection, cervical ultrasound control, the
McDonald’s suturing, and the elimination of stress.
Conclusions. The analysis of the survey results showed that pregnant women have knowledge about premature
births, but it is not fully satisfactory. For this reason, there is a need for greater involvement of medical personnel
in pregnant education process regarding the proper lifestyle during pregnancy as part of the prevention of pre-term
labor (Piel. Zdr. Publ. 2014, 4, 4, 371–375).
Key words: preterm delivery, prematurity, premature rupture of membranes, prevention of premature birth.
372
Poród przedwczesny definiuje się jako ukończenie ciąży po skończonym 22. tygodniu ciąży,
a przed upływem 37. Jako poród przedwczesny
rozumie się także ukończenie ciąży przed osiągnięciem przez płód wieku, który umożliwiłby mu optymalną zdolność do życia poza macicą matki [1].
Mimo poprawy jakości opieki zdrowotnej obserwuje się tendencję wzrostową porodów przedwczesnych, co jest przyczyną zwiększonej umieralności i liczby zachorowań wśród noworodków.
Wcześniactwo to nie tylko problem dla rodziców,
których dziecko zdecydowanie za wcześnie przyszło na świat, ale także dla całego społeczeństwa.
Wcześniactwo odbija się na jego sferze ekonomicznej, demograficznej, populacyjnej, społeczno-socjologicznej, rodzinnej oraz psychologicznej.
Na oddziałach patologii ciąży zwiększa się liczba ciężarnych, którym zagraża przedwczesny poród. Niestety, ale zwiększa się także w zawrotnym
tempie liczba przedwczesnych porodów i ich negatywnych skutków dla noworodków.
Wiele ciężarnych kobiet nie rozumie tego problemu, nie zdaje sobie sprawy, że one same mogą
swoim postępowaniem zmniejszyć ryzyko wystąpienia u siebie przedwczesnego porodu. Czasem
wystarczy zmienić swój styl życia, co zdecydowanie obniży ryzyko takiego porodu. W dzisiejszych
czasach, w dobie gonitwy za pieniądzem, lepszym
statusem zawodowym i społecznym ludzie nie mają czasu i ochoty zająć się swoim stanem zdrowia.
Tak też jest w przypadku ciężarnych kobiet. Wiele
z nich, mimo zajścia w ciążę, nie zmienia swojego
stylu życia, nie zwalnia jego tempa, nie zdaje sobie
sprawy, że są odpowiedzialne za rozwijające się nowe życie w ich łonie. A gdy nagle coś złego się wydarzy, często jest już za późno.
Celem niniejszej pracy była ocena wiedzy ciężarnych kobiet hospitalizowanych na oddziale patologii ciąży na temat porodu przedwczesnego.
Materiał i metody
Badania przeprowadzono wśród 100 losowo
wybranych ciężarnych kobiet przebywających na
oddziale patologii ciąży w okresie od 12 czerwca
do 8 sierpnia 2011 r. Grupa badana była zróżnicowana pod względem wieku, miejsca zamieszkania,
wykształcenia, stanu cywilnego, warunków bytowych, liczby ciąż oraz wieku ciążowego.
Badanie przeprowadzono za pomocą kwestionariusza ankietowego skonstruowanego do celów
tej pracy, zawierającego 28 pytań. Ankietowane kobiety odpowiadały na 2 rodzaje pytań – zamknięte
oraz otwarte. W pytaniach zamkniętych należało
wybrać jedną bądź kilka przedstawionych odpowiedzi. W pytaniach otwartych natomiast ciężar-
P. Hańczyc, M. Pakuła
ne kobiety na podstawie własnej wiedzy oraz doświadczeń wpisywały odpowiedź.
W większości pytania zamknięte były jednokrotnego wyboru, ale w przypadku 8 pytań można
było wybrać kilka spośród podanych odpowiedzi
(wielokrotnego wyboru).
Wszystkie pacjentki zostały poinformowane o dobrowolności oraz anonimowości badania.
Przekazano im także, że uzyskane dzięki ankietom
dane posłużą wyłącznie do celów naukowych.
Wyniki
Badana grupa ciężarnych kobiet była zróżnicowana pod względem wieku. Wśród respondentek najwięcej było pacjentek w przedziale wiekowym 21–29 lat – aż 51 (51%), w grupie wiekowej
30–39 lat było 36 kobiet (36%), między 16. a 20. r.ż.
– 9 (9%), a najmniejszą grupę badanej populacji stanowiły ciężarne powyżej 39. r.ż. – 4 kobiety (4%).
Spośród wszystkich ankietowanych 40 (40%)
poinformowało, że jest w pierwszej ciąży, w drugiej ciąży było 31 ankietowanych (31%), w trzeciej 17 (17%), w czwartej 5 (5%), w piątej 2 (2%),
a w szóstej 4 (4%). Jedynie 1 ankietowana (1%)
podała, że jest w 8. ciąży. Dwadzieścia respondentek (20%) zaznaczyło, że w przeszłości wystąpiło
u nich poronienie.
Najwięcej ciężarnych było w 37. i 38. tygodniu
ciąży – po 11 (11%), po 10 respondentek (10%)
było w 34., 36. i 40. tygodniu ciąży, 9 (9%) wskazało na 39. tydzień ciąży, w 35. tygodniu ciąży było
7 ciężarnych (7%), po 6 respondentek (6%) było
w 38. i 33. tygodniu, 4 ciężarne (4%) wskazały na
29. tydzień trwania ciąży, a jedynie 3 ciężarne (3%)
podały, że ich ciąża w chwili przeprowadzania ankiety trwała 26 tygodni, 2 ciężarne (2%) były w 22.
i 31. tygodniu, a w 41. i 27. tygodniu ciąży były
2 ciężarne (po 1%).
Prawie połowa, bo aż 49 ankietowanych (49%),
zaznaczyła odpowiedź, że ich ciąża była planowana, niewiele mniej – 47 kobiet (47%) przyznało, że
ich ciąża nie była planowana. Cztery ciężarne (4%)
zaznaczyły natomiast, że ich ciąża była skutkiem
zastosowania wspomagania rozrodu.
Więcej niż połowa, bo 54 respondentki (54%),
zaznaczyła następującą definicję porodu przedwczesnego: „ukończenie ciąży między 22. a 37. tygodniem ciąży”, aż 40 kobiet (40%) zaznaczyło, że
poród przedwczesny to urodzenie dziecka do 37.
tygodnia ciąży, 6 ankietowanych (6%) nie wskazało żadnej odpowiedzi.
Wśród respondentek będących obecnie w ciąży problem zagrażającego porodu przedwczesnego
dotyczył 30 kobiet (30%), w poprzedniej/poprzednich ciążach 7 (7%), 4 respondentki (4%) wskazały,
Wiedza ciężarnych kobiet na temat przedwczesnych porodów
że takie ryzyko pojawiło się zarówno w poprzedniej
ciąży, jak i w obecnej, a u 59 (59%) ciężarnych nie
zaobserwowano objawów przedwczesnego porodu.
Spośród 56 ankietowanych, u których ten problem
się pojawił, 18 (32%) podało, że główną przyczyną
zagrażającego porodu przedwczesnego było rozwieranie i skracanie się szyjki macicy, na drugim
miejscu była przedwczesna czynność skurczowa
mięśnia macicy – 11 respondentek (20%), a przedwczesne pęknięcie pęcherza płodowego wystąpiło
u 10 ciężarnych (18%). Po 3 ankietowane (5%)
wskazały w odpowiedziach: ciążę bliźniaczą, plamienie/krwawienie, niewydolność cieśniowo-szyjkową. Wśród pozostałych odpowiedzi pojawiły się
przedwczesne odklejenie się łożyska – 1 ciężarna
(3%) oraz zaznaczone przez 2 kobiety wielowodzie
(4%), zakażenia (4%).
Ankietowane kobiety w zdecydowanej większości jako przyczyny wywołujące przedwczesny
poród wybrały przedwczesne pęknięcie pęcherza
płodowego oraz używki – kolejno 79 (79%) i 76
(76%). Równie liczna grupa ankietowanych wskazała na niewydolność cieśniowo-szyjkową – 65
(65%). Stres i przemęczenie oraz patologie związane z łożyskiem zaznaczyły po 63 respondentki
(63%). Niewiele ponad połowa ankietowanych
– 51 (51%) zaznaczyła stratę poprzednich ciąż, poród przedwczesny w poprzedniej ciąży, a 49 (49%)
ciążę mnogą. 43 (43%) i 39 (39%) ciężarnych kobiet wybrało ponadto zakażenia układu moczowopłciowego oraz mięśniaki i wady macicy. Wiek
poniżej 18 bądź powyżej 35 lat jest uważany za
przyczynę przedwczesnego porodu przez 33 ankietowane (33%). Najmniej ciężarnych zaznaczyło
choroby wikłające ciążę, wielowodzie oraz techniki wspomaganego rozrodu – kolejno 29 (29%), 28
(28%) i 19 (19%).
Według największej liczby respondentek najczęstszą przyczyną przedwczesnego porodu są
zakażenia wewnątrzmaciczne – 34 ankietowane
(34%). Na drugim miejscu znalazła się niewydolność cieśniowo-szyjkowa – 24 ciężarne kobiety
(24%), a 21 (21%) i 17 (17%) ankietowanych zaznaczyło łożysko przodujące i ciążę mnogą.
Najwięcej respondentek uważa, że objawem
przedterminowego porodu jest przedwczesne
odejście wód płodowych – 86 (86%). Równie często były wybierane odpowiedzi: bezobjawowe rozwieranie się szyjki macicy i wystąpienie czynności
skurczowej – kolejno 76 (76%) i 75 (75%) respondentek. Wśród pozostałych odpowiedzi 46 (46%)
ciężarnych wybrało bóle podbrzusza i napięcie
brzucha, 27 (27%) ból w krzyżu i ucisk w miednicy, 24 (24%) zmienioną wydzielinę pochwową.
Najmniej respondentek uważało, że biegunka
i częstsze oddawanie moczu mogą być objawem
przedwczesnego porodu – 9 (9%) i 7 (7%).
373
Zdaniem 86 (86%) respondentek najwłaściwszym postępowaniem w przypadku zagrożenia
przedwczesnym porodem jest konieczność hospitalizacji, według 69 (69%) wykonywanie kontrolnych USG i KTG, 68 (68%) uważa, że należy
hamować czynność skurczową mięśnia macicy,
a 62 (62%) osoby są za podawaniem leków na dojrzewanie pęcherzyków płucnych płodu. 50 (50%)
respondentek uważa za wskazane częściowe lub
całkowite wykluczenie z życia zawodowego i prac
domowych, a 45 (45%) ankietowanych antybiotykoterapię w przypadku przedwczesnego odejścia
płynu owodniowego. Najmniej respondentek jest
zdania, że eliminacja stresu u ciężarnej kobiety ma
znaczenie w postępowaniu w sytuacji zagrożenia
wystąpienia porodu przedwczesnego – zaledwie 42
(42%) ankietowane.
Najwięcej respondentek uważa, że ciąża powinna być zakończona w sposób indywidualnie
dostosowany do sytuacji położniczej – 60 (58%).
27 ankietowanych (26%) sądzi natomiast, że powinno być wykonane cesarskie cięcie, 10 (9%) jest
zdania, że należy rodzić siłami natury w każdym
przypadku, a 7 kobiet (7%) wybrało odpowiedź:
„poród siłami natury po ukończonym 33. tygodniu
ciąży przy położeniu podłużnym główkowym”.
28 respondentek (22%) jest zdania, że częste
wizyty kontrolne u lekarza prowadzącego ciążę mają znaczenie profilaktyczne. Po 21 ankietowanych
(16%) podało, że należy zrezygnować ze stosowanych używek oraz wyeliminować stres. 14 kobiet
ciężarnych (11%) uważa ponadto, że zachowaniem
prozdrowotnym będzie dbałość o higienę osobistą.
Według ciężarnych kobiet pozytywny wpływ na
zapobieganie przedwczesnemu porodowi mają:
zdrowa dieta i styl życia – 12 ankietowanych (9%),
odpoczynek – 11 (8%), umiarkowany wysiłek fizyczny – 10 (7%) oraz stosowanie się do zaleceń
lekarza i położnej – 5 (4%). 7 respondentek (5%)
wybrało inne odpowiedzi, wśród których pojawiły się: rezygnacja z pracy zawodowej, ograniczenie czynników ryzyka, rezygnacja ze współżycia
z partnerem, szybkie zgłoszenie się do szpitala,
kontrola stanu dziecka oraz unikanie czynników
negatywnie wpływających na rozwój dziecka oraz
przebieg ciąż.
Większość respondentek, bo aż 82 (82%), uważa za formę profilaktyki „analizę czynników ryzyka, częstsze badania kobiet w ciąży ryzykownej”.
Liczna grupa kobiet – 75 (75%) uznała, że wczesne
rozpoznanie zagrożenia przedwczesnym porodem i wczesne rozpoczęcie leczenia mają znaczący
wpływ na zapobiegnięcie porodowi przedwczesnemu. Dla 57 ankietowanych (57%) ważna jest kontrola ultrasonograficzna szyjki macicy, unikanie
stresów oraz ustalenie odpowiedniego stylu życia,
56 ciężarnych kobiet (56%) wybrało zapobieganie
374
zakażeniom, a 41 (41%) profilaktyczne zakładanie
szwu szyjkowego.
Według 98 (98%) respondentek najpoważniejszym dla noworodka skutkiem przedterminowego
porodu są problemy z oddychaniem z powodu
niedojrzałości układu oddechowego. 75 (75%)
wskazało natomiast na większe ryzyko wystąpienia
zakażeń na skutek niedojrzałości układu odpornościowego, a 62 (62%) na retinopatię wcześniaczą. Według 57 respondentek (57%) powikłaniem
u noworodka będzie uszkodzenie ośrodkowego
układu nerwowego, a zdaniem 55 ankietowanych
(55%) kłopoty z odżywianiem. Najmniej ciężarnych kobiet uważało, że na skutek przedterminowego porodu u noworodka dojdzie do zaburzeń
metabolicznych oraz wychłodzenia organizmu
– odpowiednio 28 (28%) i 27 (27%).
Omówienie
Poród przedwczesny jest ogromnym problemem dla matki, jej partnera, ich dziecka, ale także
dla całego społeczeństwa. Ciężarna, której zagraża przedwczesny poród bardzo często wymaga
hospitalizacji przez wiele tygodni, a z tym wiąże
się niezmiernie droga farmakoterapia, wszelkiego
rodzaju badania laboratoryjne oraz specjalistyczne. Wcześniak natomiast od pierwszych minut
swojego życia wymaga wielospecjalistycznej opieki. Postęp medycyny perinatologicznej jest ogromny, noworodki z coraz krócej trwających ciąż są
w stanie przeżyć. Należy zapobiegać przedwczesnym porodom, uświadamiać ciężarne o objawach,
przyczynach takich porodów i możliwościach ich
uniknięcia. Ciężarne powinny znać profilaktykę
przedwczesnego porodu, żeby w jak największym
stopniu odsunąć od siebie ryzyko urodzenia dziecka przed wyznaczonym terminem [2].
Według wielu autorów najczęstszymi przyczynami przedwczesnych porodów są: zakażenia i stany zapalne, przedwczesne pęknięcie błon
płodowych (PROM), krwawienia wewnątrzmaciczne, nadmierne rozciągnięcie mięśnia macicy.
Do takiego porodu predysponuje także poród
przedwczesny w poprzedniej ciąży, choroby wikłające przebieg ciąży, używki, wielorodność, zapłodnienie pozaustrojowe. Niestety, lista przyczyn
przedwczesnego ukończenia ciąży stale się zwiększa [1, 3, 4].
Ankietowane zgodnie przyznały, że stres, używki, przedwczesne pęknięcie pęcherza płodowego,
niewydolność cieśniowo-szyjkowa, problemy z łożyskiem to przyczyny przedwczesnego porodu – te
odpowiedzi wskazała ponad połowa respondentek.
Niewielka grupa ankietowanych uważa jednak, że
przyczyną przedwczesnego ukończenia ciąży mo-
P. Hańczyc, M. Pakuła
gą być choroby wikłające przebieg ciąży, stosowanie technik wspomaganego rozrodu oraz wiek
ciężarnej poniżej 18. i powyżej 35. r.ż. Na pytanie
o najczęstszą przyczynę przedwczesnego porodu
34 ciężarne (34%) wskazały na zakażenie wewnątrzmaciczne, 24 (24%) na niewydolność cieśniowo-szyjkową, a więc tak naprawdę kobiety w ciąży nie
są do końca w tej kwestii wyedukowane.
Dużą wagę przykłada się do profilaktyki przedwczesnego porodu jako sposobu jego zapobiegania
lub znacznego zmniejszania ryzyka jego wystąpienia. Liczna grupa autorów podkreśla, że dużą rolę
w profilaktyce odgrywa zmiana stylu życia, a więc
rezygnacja z używek, zdrowy i higieniczny tryb
życia, wyłączenie z pracy zawodowej, unikanie
sytuacji stresujących, częstsze badania ciężarnych
w ciąży podwyższonego ryzyka [1, 4]. Z badań
własnych autorów niniejszego artykułu wynika,
że na 100 respondentek 26 (26%) paliło papierosy,
4 (4%) nadużywały alkoholu, a 2 (2%) się narkotyzowały. Aż 52 ankietowane (52%) przyznały, że
ich zdaniem nie ma zachowań prozdrowotnych
podczas ciąży, które miałyby zminimalizować ryzyko przedwczesnego porodu. Pozostała grupa ankietowanych, tj. 48 (48%), wymieniła jednak wiele
takich zachowań. Do najczęściej wskazywanych
należały: częstsze kontrole u lekarza prowadzącego
ciążę, rezygnacja z używek, eliminacja stresu, dbanie o higieną osobistą, zdrowa dieta i styl życia.
Ważnym zagadnieniem jest także sposób rozwiązania ciąży. Trzeba indywidualnie zdecydować,
czy dany wcześniak powinien urodzić się przez cesarskie cięcie, czy też można podjąć próbę porodu
siłami natury, ponieważ sposób porodu wpływa
w znacznym stopniu na jego dalsze losy. Według
wielu autorów w przypadku skrajnego wcześniactwa, a więc przed ukończonym 28. tygodniem ciąży, należy wykonać cesarskie cięcie. Poród siłami
natury może się odbyć po 32. tygodniu ciąży przy
położeniu płodu podłużnym główkowym [1, 5].
Świadomość, że sposób zakończenia ciąży powinien być indywidualnie dostosowany do sytuacji
położniczej miało 60 (60%) respondentek.
Nierozłącznie z problematyką przedwczesnego
porodu jest związane wcześniactwo, gdyż noworodek urodzony przedwcześnie jest właśnie wcześniakiem. Według Sawulickiej-Oleszczuk i Kostuch
u noworodka urodzonego za wcześnie zaburzenia
występują praktycznie w każdym układzie, każdy
układ jest niedojrzały. Na skutek niedojrzałości
układu oddechowego dochodzi do zespołu zaburzeń oddychania, dysplazji oskrzelowo-płucnej. Taki noworodek bardzo często wymaga zastosowania
mechanicznej wentylacji za pomocą CPAP-u, metody Infant Flow bądź respiratora. Im dłużej trwa
tlenoterapia, tym większe jest ryzyko wystąpienia
retinopatii wcześniaczej. Wcześniaki urodzone
375
Wiedza ciężarnych kobiet na temat przedwczesnych porodów
przed 34. tygodniem ciąży nie mają rozwiniętego
odruchu ssania, a więc wymagają karmienia pozajelitowego bądź przez sondę dożołądkową. Układ
termoregulacji nie jest w pełni rozwinięty, gdyż
występuje za mała ilość brunatnej tkanki tłuszczowej, a więc takie dziecko ma ogromne trudności
z utrzymaniem właściwej temperatury ciała i wy­
chładza swój organizm. U wcześniaków pojawiają
się zaburzenia w gospodarce elektrolitowej, najczęściej dochodzi do hipoglikemii [6, 7].
Z analizy badań wynika, że kobiety w ciąży
mają świadomość, że u wcześniaka występują problemy z oddychaniem – tę odpowiedź wskazały
prawie wszystkie respondentki, tj. 92 (92%) kobiety. Ciężarne zdają sobie sprawę z tego, że u wcześniaków zdecydowanie częściej zwiększa się ryzyko wystąpienia infekcji – tę odpowiedź wskazało
75 respondentek (75%). Nieliczna grupa ankietowanych wskazała jako skutki wcześniactwa zaburzenia metaboliczne oraz zaburzenia termoregulacji – kolejno 28 (28%) i 27 (27%).
Zadowalająca jest wiedza ciężarnych na temat
postępowania w sytuacji zagrażającego porodu
przedwczesnego. Respondentki zdają sobie sprawę, że jest konieczna hospitalizacja i ocena stanu
płodu za pomocą USG i KTG, a także hamowanie
czynności skurczowej oraz podaż steroidów w celu
przyspieszenia dojrzewania pęcherzyków płucnych
płodu. W mniejszym stopniu przyznają, że wyeliminowanie stresu może okazać się konieczne.
Jeśli natomiast chodzi o objawy zagrażającego
porodu przedwczesnego, to prawie żadna ankietowana nie wskazała częstszego oddawania moczu
i biegunki. Zdecydowana większość zaznaczyła
objawy: bezobjawowe rozwieranie się szyki macicy, przedwczesne odpłynięcie płynu owodniowego
oraz wystąpienie czynności skurczowej mięśnia
macicy.
Należy zatem poszerzyć wiedzę dotyczącą porodu przedwczesnego oraz na temat prozdrowotnych zachowań wśród ciężarnych kobiet, ponieważ
od świadomości ciężarnych zależy ograniczenie
występowania przedwczesnych porodów. Lepiej
jest zapobiegać niż leczyć. Należy podkreślić tutaj
rolę położnych oraz ginekologów, którzy mają za
zadanie, oprócz sprawowania opieki nad ciężarną
kobietą i jej dzieckiem, także prowadzić edukację
wśród ciężarnych. Przeprowadzone badania wskazują, że kobiety w ciąży wymagają usystematyzowania ich wiedzy z zakresu objawów i przyczyn
przedwczesnego porodu, skutków dla noworodka
oraz sposobów eliminowania zagrożenia porodem
przedwczesnym.
Wnioski
Analiza zebranych danych umożliwiła wyciągnięcie następujących wniosków:
–  porody przedwczesne to problem współczesnego położnictwa dotykający coraz większą liczbę
ciężarnych kobiet,
–  ciężarne mają zadowalającą wiedzę odnośnie do sposobów postępowania w przypadku zagrażającego porodu przedwczesnego,
–  kobiety ciężarne powinny mieć większą wiedzę dotyczącą przyczyn oraz objawów przedterminowego porodu,
–  kobiety w ciąży mają wystarczającą wiedzę
na temat skutków przedwczesnych porodów dla
noworodka,
–  należałoby poszerzyć wiedzę ciężarnych kobiet na temat profilaktyki przedwczesnego porodu,
a więc zwrócić uwagę na ich właściwe i prozdrowotne postępowanie podczas ciąży.
Piśmiennictwo
[1] Czajka R.: Nieprawidłowy czas trwania ciąży. [W:] Ciąża wysokiego ryzyka. Red.: Bręborowicz G.H. Ośrodek Wydawnictw Naukowych, Poznań 2006, 139–151.
[2] Markwitz W.: Poród przedwczesny. [W:] Położnictwo. Red.: Bręborowicz G.H. PZWL, Warszawa 2006, 231–242.
[3] Skoczylas M., Bac­zyńska M.: Późny poród przedwczesny – punkt widzenia położnika. Część II. Perinatol. Neonatol. Ginekol. 2011, 4, 65–69.
[4] Czajka R.: Metody przewidywania i zapobiegania porodom przedwczesnym. Klin. Perinatol. Ginekol. 2007, 3, 15–18.
[5] Czajka R., Torbe A.: Analiza wskazań do cięcia cesarskiego w porodzie przedwczesnym. Klin. Perinatol. Ginekol.
2007, 4, 53–55.
[6] Sawulicka-Oleszczuk H.: Klasyfikacja noworodków. [W:] Opieka nad noworodkiem. Red.: Bałanda A. PZWL,
Warszawa 2009, 13–29.
[7] Kostuch M.: Noworodek urodzony przedwcześnie – odrębności anatomiczne i fizjologiczne. [W:] Opieka nad
wcześniakiem. Red.: Pilewska-Kozak A. PZWL, Warszawa 2009, 44–60.
376
Adres do korespondencji:
Marta Pakuła
ul. Baworowo 72
59-820 Leśna
tel.: 508 122 316
e-mail: [email protected]
Konflikt interesów: nie występuje
Praca wpłynęła do Redakcji: 30.12.2013 r.
Po recenzji: 23.03.2014 r.
Zaakceptowano do druku: 2.12.2014 r.
Received: 30.12.2013
Revised: 23.03.2014
Accepted: 2.12.2014
P. Hańczyc, M. Pakuła