Sprawozdanie z działalności Sekcji Odonatologicznej

Sekcja Odonatologiczna Polskiego Towarzystwa Entomologicznego
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Zakład Zoologii,
ul. Akademicka 19, 20-033 Lublin
081 537-59-83
[email protected], [email protected]
Lublin, 9 XII 2008
Sprawozdanie z działalności Sekcji Odonatologicznej PTE w roku 2008
1. Siedziba, skład osobowy i władze
Siedzibą sekcji jest Zakład Zoologii Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie (ul. Akademicka 19, 20-033 Lublin). Jej archiwum mieści się w Katedrze Zoologii Bezkręgowców i Hydrobiologii Uniwersytetu Łódzkiego (ul. Banacha 12/16, 90-237 Łódź).
Sekcja liczy 23 członków. Są to: Małgorzata Baranowska (Lublin), Rafał Bernard
(Poznań), Edyta Buczyńska (Lublin), Paweł Buczyński (Lublin), Bogusław DaraŜ (Rzeszów),
Aleš Dolný (Ostrawa, Czechy), Jan Hermans (Linné, Holandia), Paweł Jędryczak (Gdynia),
Andrzej Łabędzki (Poznań), Wiaczesław Michalczuk (Zamość), Grzegorz Michoński (Ińsko),
Alicja Miszta (Katowice), Tomasz Rutkowski (Poznań), Anna Rychła (Czerwieńsk), Juliusz
Samoląg (Tarnowo Podgórne), Barbara Szpala (Borek Stary), Jakub Szymański (Łódź), Szymon Śniegula (Rakowo), Dawid Tatarkiewicz (Poznań), Grzegorz Tończyk (Łódź), Jacek
Wendzonka (Poznań), Katarzyna Wybraniec (Lipina Nowa), Andrzej Zawal (Szczecin).
W czasie roku sprawozdawczego liczba członków nie uległa zmianie.
Pracami sekcji kieruje zarząd w składzie: Paweł Buczyński – przewodniczący, Grzegorz Tończyk – sekretarz. Zarząd wybrano na zebraniu sprawozdawczo-wyborczym w Brdzie
(19 V 2007), jego kadencja trwa do roku 2010.
2. Działalność wydawnicza
W roku 2008 kontynuowano wydawanie biuletynu „Odonatrix”, w wydawnictwie
„Mantis” w Olsztynie. Tworzy go zespół w składzie: Paweł Buczyński – redaktor naczelny,
Edyta Buczyńska – sekretarz, Grzegorz Tończyk – członek redakcji.
Wydano numery 4(1) i 4(2). Liczą one w sumie 64 strony i zawierają pięć artykułów
naukowych, w tym obszerny, monograficzny tekst o występowaniu Nehalennia speciosa w
Polsce, oraz: dwie notatki naukowe, dwa sprawozdania, dwie recenzje i dwa numery komiksu
„Przygody waŜki z Lublina”.
Oba wydane numery „Odonatrix” zostały rozesłane do najwaŜniejszych bibliotek w
kraju (egzemplarze obowiązkowe). Są takŜe udostępnione w formie streszczeń w Internecie,
na stronach: Wydawnictwa Mantis (www.wydawnictwo-mantis.eu), Sekcji Odonatologicznej
(www.odonata.pl) i Polskiego Towarzystwa Entomologicznego (www.pte.au.poznan.pl).
Numer 4(2) zamknął drugi tom od profesjonalizacji szaty pisma. Po jego wydaniu, redakcja podjęła starania o umieszczenie „Odonatrix” na liście czasopism punktowanych, którą
opracowuje Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa WyŜszego. Odpowiednią aplikację złoŜono do
Departamentu Bazy Badawczej MNiSW na początku grudnia br.
3. Sympozja sekcji
Spotkanie sekcji miało miejsce podczas XLVII Zjazdu Polskiego Towarzystwa Ento-
mologicznego z okazji jubileuszu 85-lecia Polskiego Towarzystwa Entomologicznego –
Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej „Społeczna i naukowa rola ruchu entomologicznego w
Polsce” (Bystre k. Baligrodu, 26-29 VI 2008 r.). W konferencji uczestniczyło 6 członków
sekcji.
Organizatorzy zapewnili warunki do krótkiego spotkania o charakterze naukowych i
czas na wycieczki terenowe. W naukowej części spotkania przedstawiono cztery referaty,
podczas sesji terenowych penetrowano wspólnie część Bieszczadów najbliŜszą Baligrodowi.
4. Aktywność w Internecie
Utrzymano i rozbudowywano stronę sekcji (www.odonata.pl), administrowaną przez
Jacka Wendzonkę. Szczególną uwagę poświęcono rozbudowie galerii zdjęć waŜek o wylinki i
siedliska typowe dla poszczególnych gatunków.
5. Program „Atlas rozmieszczenia waŜek w Polsce”
Pierwsze przymiarki do projektu sięgają połowy lat 1990-tych, bezpośrednie prace nad
nim zaczęły się w roku 2004. Koordynowane są one przez Centrum Atlasu (Rafał Bernard,
Paweł Buczyński, Grzegorz Tończyk). W badania do „Atlasu...” zaangaŜowało się ponad 160
osób z kraju i zagranicy (Belgia, Czechy, Francja, Niemcy, Holandia).
Od listopada 2005 r. część prac finansuje Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa WyŜszego
w ramach projektu badawczego własnego nr 2P04C 129 29. Kierownikiem projektu jest Rafał
Bernard, wykonawcami – pozostali członkowie Centrum.
Obecnie trwa intensywne opracowania bazy danych na potrzeby analiz rozmieszczenia
poszczególnych gatunków i generowania map w układzie UTM. Jest ona przygotowywana w
programie Access for Windows, w oparciu o dane oryginalne autorów i współpracowników
„Atlasu...”, materiały z kolekcji muzealnych i piśmiennictwo (opracowano całość literatury
do 1950 r. i duŜą część prac z okresu późniejszego). Na dzień dzisiejszy, baza obejmuje:
• informacje z 3486 arkuszy1 zawierających dane surowe – w sumie 23375 wierszy2 opartych
na 45284 pojedynczych obserwacjach;
• 8617 wierszy z danymi z piśmiennictwa, z 1723 stanowisk.
W sumie zebrano dotąd w bazie dane z 1302 kwadratów UTM 10x10 km (39,4%), w
tym z najwaŜniejszego dla analiz okresu 3. (po 1990 r.) – z 1014 kwadratów (30,7%). Trwa
intensywna analiza pozostałych źródeł publikowanych i niepublikowanych, pokrycie kraju po
jej skończeniu szacujemy na 60-70%.
Zakończenie projektu i wydanie publikacji „Atlas rozmieszczenia waŜek (Odonata) w
Polsce”, nastąpią w roku 2009.
1
2
Przewodniczący sekcji
Sekretarz sekcji
(Paweł Buczyński)
(Grzegorz Tończyk)
arkusz zawiera komplet danych o jednym stanowisku, więc liczba arkuszy odpowiada w przybliŜeniu liczbie
stanowisk w bazie, choć nie jest z nią toŜsama – zdarzają się stanowiska opracowywane przez kilka osób
wiersz zawiera wszystkie informacje o występowaniu jednego gatunku na jednym stanowisku
2