Strona tytułowa, redakcyjna i spis treści

Wyższa Szkoła Humanistyczna
Towarzystwa Wiedzy Powszechnej
w Szczecinie
EDUKACJA HUMANISTYCZNA
Półrocznik
myśli społeczno-pedagogicznej
Nr 1 (26), 2012
Szczecin 2012
RADA PROGRAMOWA
prof. nadzw. dr hab. Jan Nikołajew – przewodniczący, prof. zw. dr hab. Kazimierz
Kozłowski – zastępca przewodniczącego, prof. zw. dr hab. Antonina Kowalowa,
prof. zw. dr hab. Kazimierz Wenta, prof. zw. dr hab. Robert Woźniak, prof. zw. dr hab.
Marek Szczepański, prof. zw. dr hab. Janusz Sztumski, ks. prof. zw. dr hab. Henryk
Skorowski, dr hab. Czesław Plewka prof. WSH TWP, dr hab. Anna Wachowiak
prof. WSH TWP, ks. dr hab. Stanisław Fel prof. KUL, dr hab. Wiesław Jamrożek,
dr hab. Izabela Skórzyńska, dr Waldemar Urbanik
ZESPÓŁ REDAKCYJNY
prof. zw. dr hab. Kazimierz Wenta – redaktor naczelny, dr Alina Tomaszewska –
zastępca redaktora naczelnego, Izabela Kumor – sekretarz redakcji,
Wojciech Chocianowicz – redaktor i korektor
PROJEKT OKŁADKI
Piotr Mączka
RECENZENT
dr hab. Jan Grzesiak prof. UAM
© Wyższa Szkoła Humanistyczna TWP w Szczecinie, 2012
Wyższa Szkoła Humanistyczna TWP w Szczecinie
70-952 Szczecin, ul. Władysława Broniewskiego 14
www.wshtwp.pl
ISSN 1507-4943
Wydawca: „Pedagogium” Wydawnictwo OR TWP w Szczecinie, Szczecin 2012
www.twp.szczecin.pl
Nakład: 150 egz.
Skład i łamanie: PPH ZAPOL
Druk i oprawa: PPH ZAPOL
SPIS TREŚCI
Od Redakcji. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
STUDIA I ROZPRAWY
Renata Nowak-Lewandowska, Edukacyjne uwarunkowania rynku pracy w Polsce .
Kazimierz Wenta, Uczyć się przez całe życie, aby być i mieć nadzieję na dobrą pracę
Waldemar Urbanik, O Karolu Marksie, aktualności systemów teoretycznych
i wymiarach współczesnego kapitalizmu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Jan Kania, Komunikacja społeczna w resocjalizacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5
. . . . . . 7
. . . . . . 17
. . . . . . 23
. . . . . . 29
DONIESIENIA Z BADAŃ
Robert B. Woźniak, Miasto portowe jako przedmiot badań socjologii morskiej . . . . . . . .
Zbigniew Kosiorowski, Z eksploracji morskich archetypów: Wraki. Studium przypadku . . .
Erica Fontana, Changing presentations of Poland in the context of new museums . . . . . . .
Amadeusz Urbanik, Postrzeganie stosunków polsko-ukraińskich przez mieszkańców
Pomorza Zachodniego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Leszek Pawelski, Młodzi w przyszłości – kierunki działań . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Bogdan Urbanek, Europejski wymiar edukacji regionalnej i obywatelskiej . . . . . . . . . . .
Andrzej Kokiel, Tomasz Cegiełka, Pamięć i tożsamość mieszkańców Szczecina . . . . . . . .
Michał Urbas, Szczecińskie badanie czytelnictwa i rozpowszechniania prasy, dawniej. . . . .
Mateusz Tomczyk, Foto-clubbing: aspekty prawne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Wojciech Oleszak, Kultura bezpieczeństwa w środowisku pracy . . . . . . . . . . . . . . . . .
Anna Oleszak, Problemy dydaktyczne szkoleń z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy . . .
Jolanta Harzyńska, Metody pracy z uczniami dorosłymi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Mateusz Piwowarski, Metoda doboru platformy e-learningowej w kształceniu na odległość .
Ewa Fleszar, Kształcenie nauczycieli przedmiotów przyrodniczych dla edukacji
o zrównoważonym rozwoju . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Antonín Roják, Miroslava Miklošíková, Program of pedagogical education of engineers . .
Miroslava Miklošíková, Ethics and evaluation processes at school as a part of education .
Z DOŚWIADCZEŃ EDUKACYJNO-ZAWODOWYCH ABSOLWENTÓW WSH TWP
W SZCZECINIE
Monika Saganowska, Wiedza o specyfice nauczania dorosłych jako czynnik decydujący
o skuteczności szkoleń z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy . . . . . . . . . . . .
Barbara Bartoszewicz, Wpływ szkoleń na rozwój zawodowy pracowników w jednostce
pomocy społecznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Aneta Dec, Adam Chodyniecki, Zagrożenia zawodowe a edukacja w dziedzinie
bezpieczeństwa i higieny pracy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Marta Krzaczkowska, Kształtowanie bezpiecznych postaw na studiach podyplomowych . .
. 37
. 63
. 79
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
89
99
119
135
147
171
181
191
201
207
. 219
. 225
. 231
. . 235
. . 245
. . 248
. . 259
RECENZJE
Social work. Between theory and practice, part 2. Edited by Karol Mausch, Mirosław J. Śmiałek.
Wydawca: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Pedagogiczno-Artystyczny, Poznań – Kalisz 2012, ss. 168 (Kazimierz Wenta) . . . . . . . . . . . . . . 267
Pedagogika pracy – tradycja i wyzwania współczesności. Red. naukowa Stefan M. Kwiatkowski.
Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii i Eksploatacji – PIB, Radom – Warszawa
– Bydgoszcz, ss. 236 (Czesław Plewka) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 268
Frithjof Bergmann, Stella Friedland, Neue Arbeit kompakt. Publisher: Arbor Verlag, Freiburg
2007, ss. 140 (Magdalena Kotnis) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 270
INFORMACJE Z ŻYCIA UCZELNI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 273
CONTENTS
From the Editor . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
DISSERTATIONS
Renata Nowak-Lewandowska, The educational conditions of the labour market in Poland .
Kazimierz Wenta, Learn throughout life to be and hope for the good job . . . . . . . . . . .
Waldemar Urbanik, About Karl Marx, actuality of theoretical systems, and dimensions
of contemporary capitalism . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Jan Kania, Social communication in resocialization . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . 7
. . 17
. . 23
. . 29
REPORTS OF THE RESEARCH
Robert B. Woźniak, The port city as an field of research in maritime sociology . . . . . . . . .
Zbigniew Kosiorowski, From the exploration of maritime archetypes: Shipwrecks.
Case study . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Erica Fontana, Changing presentations of Poland in the context of new museums . . . . . . .
Amadeusz Urbanik, Perception of Polish-Ukrainian relations by the residents
of Western Pomerania region . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Leszek Pawelski, Practical perspectives of young people – directions of action . . . . . . . . .
Bogdan Urbanek, European dimension of regional and civil education . . . . . . . . . . . . .
Andrzej Kokiel, Tomasz Cegiełka, Memory and identity of the inhabitants of Szczecin . . . .
Michał Urbas, Szczecin readership study and dissemination of the press, formerly . . . . . . .
Mateusz Tomczyk, Photo-clubbing: the legal aspects . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Wojciech Oleszak, Safety culture in the workplace . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Anna Oleszak, Didactic problems of OHS training . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Jolanta Harzyńska, Methods of working with adult students . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Mateusz Piwowarski, The method for selection of e-learning platform for distance learning. .
Ewa Fleszar, Education of teachers of natural science for sustainable development teaching . .
Antonín Roják, Miroslava Miklošíková, Program of pedagogical education of engineers . . .
Miroslava Miklošíková, Ethics and evaluation processes at school as a part of education .
THE EDUCATIONAL AND PROFESSIONAL EXPERIENCE OF GRADUATES
OF THE SCHOOL OF HIGHER EDUCATION IN HUMANITIES
OF THE ASSOCIATION FOR ADULT EDUCATION IN SZCZECIN
Monika Saganowska, Knowledge on specificity of teaching adults as a decisive factor
of training effectiveness in the field of workplace safety and sanitation . . . . . .
Barbara Bartoszewicz, Influence of training on professional development of employees
in the unit of social assistance . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Aneta Dec, Adam Chodyniecki, Occupation endanger and education in area
of occupational safety and health . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Marta Krzaczkowska, Moulding safety attitudes at postgraduate studies . . . . . . . .
. 37
. 63
. 79
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
89
99
119
135
147
171
181
191
201
207
219
225
231
. . . . . 235
. . . . . 245
. . . . . 248
. . . . . 259
REVIEWS
Social work. Between theory and practice, part 2. Edited by Karol Mausch, Mirosław J. Śmiałek.
Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Pedagogiczno-Artystyczny, Poznań – Kalisz 2012, pp. 168 (Kazimierz Wenta) . . . . . . . . . . . . . 267
Pedagogika pracy – tradycja i wyzwania współczesności. Edited by Stefan M. Kwiatkowski.
Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii i Eksploatacji – PIB, Radom –
Warszawa – Bydgoszcz, pp. 236 (Czesław Plewka) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 268
Frithjof Bergmann, Stella Friedland, Neue Arbeit kompakt. Publisher: Arbor Verlag,
Freiburg 2007, pp. 140 (Magdalena Kotnis) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 270
INFORMATIONS ABOUT THE UNIVERSITY LIFE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 273
Od Redakcji
Na ogół redaktorzy czasopism naukowych we wstępie podejmują intencjonalną próbę
nadania im najwyższej jakości, zwłaszcza wówczas, gdy na kolejnych etapach merytorycznej weryfikacji autorskich tekstów uczestniczą w dyskusjach na temat walorów i niedostatków danej publikacji. Nawiązują do opinii recenzentów, uwzględniają racje samych
autorów artykułu, zmierzając do tego, aby niektóre uwagi lub zastrzeżenia, np. względem
tytułu i treści konkretnego opracowania, korespondowały z istotą rekomendowanych
myśli społeczno-pedagogicznych wyłuszczonych w podtytule Edukacji Humanistycznej.
Sensowność i istota tekstów publikowanych na łamach niniejszego czasopisma
wynika m.in. z troski o naukowo-dydaktyczną promocję uczelni, jaką jest Wyższa Szkoła
Humanistyczna TWP, w piętnastoleciu swojego funkcjonowania na zachodniopomorskim
rynku edukacyjnym wśród niepublicznych szkół wyższych. Z drugiej jednak strony chodzi
również o intelektualną więź pomiędzy nauczycielami akademickimi, studentami, absolwentami oraz sympatykami Towarzystwa Wiedzy Powszechnej, które prowadzi szeroką
i aktywną działalność oświatową oraz opiekuńczo-wychowawczą, np. w postaci żłobka
i przedszkola. Dlatego na łamach kolejnego numeru Edukacji Humanistycznej (1/2012)
znalazły się zróżnicowane w swej treści artykuły dwudziestu sześciu autorów, najliczniej usytuowanych w dziale doniesień z badań. Budzić może satysfakcję fakt, że wśród
autorów znajduje się trzech obcokrajowców, ze Słowacji i USA, oraz studenci-absolwenci
tutejszej uczelni. Wszystko to mogłoby tworzyć przekonanie w gremium redakcyjnym,
że otoczono szczególną troską procedury wydawnicze, aby osiągać wysoką jakość treści
samych tekstów, co z kolei nawiązywałoby do zróżnicowanych potrzeb czytelniczych
wśród tych osób, które raczyły zapoznać się z drukowanym przekazem, choć coraz częściej
w tzw. pierwszym kontakcie korzystają z internetowych sygnalnych informacji w postaci
streszczeń w języku polskim i angielskim.
W obszarze studiów i rozpraw zamieszczono publikację Renaty Nowak-Lewandowskiej, która pisze o sprawach edukacyjnych uwarunkowań na polskim rynku
pracy, Kazimierza Wenty inicjującego dyskusję nad kwestiami uczenia się przez całe życie
w nadziei na dobrą pracę i sukces prestiżowo-materialny. Natomiast Jan Kania opisuje
i analizuje w tym obszarze zagadnienia dotyczące komunikacji społecznej w resocjalizacji.
Problematykę związaną z doniesieniami z badań otwiera Robert Woźniak, przedstawiając
miasto w aspekcie socjologii morza, a następnie Zbigniew Kosiorowski ukazuje kwestię
eksploatacji morskich archetypów na przykładzie wraków. Z kolei Erica Fontana w arty-
6
Od Redakcji
kule pt. Changing presentations of Poland in context of new museums ukazuje nowe muzea
w Polsce jako przykłady zmian, i to nie tylko w swej prezentacji, tymczasem Amadeusz
Urbanik na podstawie własnych badań ukazuje postrzeganie stosunków polsko-ukraińskich przez mieszkańców Pomorza Zachodniego. Charakter naukowo-badawczy mają
także prace Leszka Pawelskiego dotyczące polskiej młodzieży i jej przyszłości, Bogdana
Urbanka, który ukazuje europejski wymiar edukacji regionalnej i obywatelskiej, Andrzeja
Kokiela i Tomasza Cegiełki analizujących sprawy pamięci i tożsamości mieszkańców
Szczecina, Michała Urbasa piszącego o historii czytelnictwa i rozpowszechnianiu prasy,
Podczas gdy Mateusz Tomczyk zajął się aspektami prawnymi fotoklubów. Interesujące są
również inne doniesienia z badań, np. zamieszczone w artykułach Wojciecha Oleszaka,
który zwraca uwagę na kulturę bezpieczeństwa w miejscu pracy, Anny Oleszak prezentującej sprawy dydaktyczne szkoleń z zakresu bhp, Jolanty Harzyńskiej piszącej o metodach pracy z uczniami dorosłymi, Mateusza Piwowarskiego zajmującego się metodami
doboru platformy e-learningowej i Ewy Fleszar poruszającej zagadnienia kształcenia
nauczycieli przedmiotów przyrodniczych na rzecz zrównoważonego rozwoju. Ciekawe od
strony porównawczej, w aspekcie międzynarodowym, są prace Antonina Rojáka i Miroslavy Miklošikovej na temat pedagogicznej edukacji inżynierów oraz artykuł Miroslavy
Miklošikovej o etyczno-ewaluacyjnych procesach w szkole.
Nowym, zainicjowanym w tym numerze Edukacji Humanistycznej, jest dział
„Z doświadczeń edukacyjno-zawodowych studentów WSH TWP w Szczecinie”. Wśród
plejady studentów, teraz już absolwentów, znalazły się wyselekcjonowane przez nauczycieli akademickich teksty Moniki Saganowskiej, która pisze o wiedzy i specyfice nauczania dorosłych, Barbary Bartoszewicz zajmującej się wpływem szkoleń na rozwój zawodowy pracowników w jednostce pomocy społecznej, Anety Dec i Adama Chodynieckiego ukazujących zagrożenia zawodowe z punktu widzenia edukacji w zakresie bhp oraz
Marty Krzaczkowskiej analizującej i opisującej sprawy dotyczące kształtowania bezpiecznych postaw na studiach podyplomowych.
W dalszej części niniejszego półrocznika myśli społeczno-pedagogicznej tradycyjnie zamieszczono recenzje i informacje z życia uczelni. Wynika to z potrzeby komunikowania się ludzi nauki, dydaktyki akademickiej i praktyki społeczno-edukacyjnej związanych z Wyższą Szkołą Humanistyczną TWP w Szczecinie. Chodzi także o kultywowanie
pewnych wartości poznawczych i utylitarnych, które uczestniczą w procesie budowania
symbolicznego kapitału społeczności regionalnej w kontaktach ogólnopolskich i międzynarodowych dla wspólnego dobra.
Zespół redakcyjny życzy czytelnikom, również autorom prac tutaj opublikowanych, dobrej lektury, nasyconej pogłębioną refleksją, której może i powinien towarzyszyć naukowy sceptycyzm oraz humanistyczne przyzwolenie na możliwe niedoskonałości. Wszystko, co zostało opublikowane, jest przecież przedmiotem dyskusji, dostrzegając zarazem możliwości innowacyjnego i twórczego podejścia do tego, co chciał autor
napisać w konfrontacji z nowymi źródłami i przemyśleniami na rzecz konstruktywnej
odnowy w warunkach budowanego społeczeństwa wiedzy w globalizującym się jednak
społeczeństwie informacyjnym.
Kazimierz Wenta