Ściągnij cały artykul

Pracodawca transportu drogowego
Szkolenia kierowców
zawodowych. Jak jest, co dalej?
U
stawa o transporcie wprowadzi- • zapewniono poprawę bezpieczeństwa
Temat szkoleń kierowców
ła dość poważne zmiany w wy- w ruchu drogowym i kultury jazdy,
zawodowych można
maganiach w stosunku do osób • zwiększono świadomość kierowców
wykonujących
zawód kierowcy. Wymogi te są w zakresie obowiązujących przepisów drorozpatrywać w wielu
różne dla kierowców posiadających stosowne gowych, transportowych i socjalnych.
płaszczyznach stosując
Praktyka prowadzonych szkoleń niestety
uprawnienia i aktualnie wykonujących swój
zawód,
od
przyszłych
adeptów
tego
zawodu,
nie
napawa
optymizmem. Wprowadzony 35różne kryteria ocen.
którzy chcą zdobyć te uprawnienia. Pierwsza godzinny program szkolenia jest zbyt rozbuWłaśnie zakończyliśmy
grupa podlega procesowi dokształcania oraz dowany i uszczegółowiony.
kontroli stanu zdrowia poprzez badania lekarWyłączenie kierowcy na 5 dni z pracy jest
kolejny cykl szkoleń
skie i psychologiczne, które wymagane są co 5 trudne do wyegzekwowania i napotyka na
okresowych kierowców,
lat (lub co 30 miesięcy dla kierowców w wieku opór zarówno osób szkolonych, jak i ich pracodawców. Kierowcy uważają, że wystarczy
60 lat).
którzy uzyskali swoje
im ich doświadczenie i praktyka oraz tzw. akauprawnienia (kat.C)
Co musi kierowca, a co robi?
demia parkingowa, czyli wymiana informacji
Kierowca został zobligowany do ukoń- z kolegami podczas postojów na parkingach.
w latach 2001-2005.
czenia szkolenia okresowego w wymiarze Do tego dochodzi czynnik ekonomiczny, czyli
Graniczna data 10
35 godzin oraz wykonania badań lekarskich ponoszona przez kierowcę opłata za kurs, któi psychologicznych. Po uzyskaniu zaświadcze- ra w przypadku rzetelnie przeprowadzonych
września była barierą
nia o ukończeniu kursu oraz orzeczeń o pozy- kursów w wymaganym wymiarze czasu musi
dla trzeciej już grupy
tywnym wyniku obu badań musi on uzyskać kosztować.
Z kolei pracodawcy nie są zainteresowawpis do swojego prawa jazdy potwierdzający
kierowców wykonującej
spełnienie obowiązku. Wpis ten jest ważny ni wyłączeniem z pracy swoich kierowców na
swój zawód. Można więc przez 5 lat i przed upływem tego okresu szko- pięć dni i wszelkie argumenty o konieczności
lenie i badania należy powtórzyć, w celu uzy- poprawy wiedzy oraz umiejętności swoich
pokusić się o dokonanie
skania ponownego wpisu.
pracowników, w świetle strat finansowych, nie
Poprzez wpis „95” uzyskano następują- są dla nich przekonujące.
analizy i posumowania
ce efekty:
W efekcie powstał system pseudoszkowniosków wynikających
• zweryfikowano dokumenty i posiadaczy leń ograniczających się jedynie do wypisania
„Prawa jazdy” kat. C i D wyodrębniając kie- zaświadczeń i pobrania stosownej opłaty,
z dotychczasowego
rowców wykonujących zawód kierowcy,
oczywiście znacznie niższej niż w rzetelnie
procesu szkolenia.
• wyeliminowano konieczność posiadania działających ośrodkach szkolenia. Funkcjoprzez kierowcę różnych dodatkowych dokumentów – zaświadczeń lekarskich i innych
wydanych przez pracodawcę. Dokumenty te
często były źródłem różnych patologii, a ich
wiarygodność budziła wiele wątpliwości,
• uporządkowano system szkoleń okresowych
poprzez czytelny podział kierowców w zależności od daty uzyskania przez nich prawa jazdy,
• zmuszono kierowców do podjęcia szkoleń
i zapoznania się z aktualnie obowiązującymi
wymogami w dziedzinie transportu.; postęp
techniczny i jakościowy w tej branży wymaga wręcz permanentnego dostosowywania
się do nowych warunków,
30
nuje więc patologiczny system, który nie ma
nic wspólnego ze szkoleniem, podnoszeniem
kwalifikacji czy bezpieczeństwem, ale jest wygodny bo łatwo załatwia uzyskanie potrzebnych dokumentów.
Co należy zrobić?
OZPTD usiłuje zwalczać powstałą patologię
poprzez rzetelne prowadzenie szkoleń w oparciu o własną krajową sieć ośrodków szkolenia
opartą na współpracy z zakładami doskonalenia zawodowego.
Dysponuje ponad setką ośrodków szkolących, które poprzez kwalifikowaną kadrę
i posiadane wyposażenie audio-wizualne,
własne filmy oraz wydany własnymi siłami
podręcznik (vademecum kierowcy) może być
wzorem prawidłowo działającego systemu
edukacyjnego.
Biorąc pod uwagę dotychczasowe doświadczenia w zakresie szkoleń okresowych
ustawodawca powinien rozważyć zmniejszenie liczby godzin szkolenia do 21-24 rozłożonych na trzy dni, zweryfikowanie i dostosowanie do aktualnych wymogów potrzeb
rynkowych programu szkolenia, umożliwienie większej elastyczności w zakresie wymogu
obecności kursanta na zajęciach w pewnym
okresie czasu (np. na przestrzeni dwóch miesięcy) i zaliczanie poszczególnych modułów
programu szkolenia.
Oczywiście zmniejszenie liczby godzin
jest postulatem pod adresem ustawodawcy
unijnego, gdyż wynika bezpośrednio z dyrektywy 2003/59. Zmiany wymagają też zasady
wykonywania nadzoru nad szkoleniem. Powinien on koncentrować się na jakości szkolenia i eliminacji nieuczciwych szkoleniowców.
Dziś nadzór ma charakter formalny. Oceniane
są wyłącznie dokumenty, a nie stan faktyczny.
Komputer nie jest lekarstwem
na całe zło…
Odrębnym zagadnieniem jest tzw. e-learning,
czyli nauka własna na bazie programu komputerowego. Dotychczasowe doświadczenia
niestety nie są pozytywne i efektywność nauczania jest niewystarczająca.
Małe poczucie odpowiedzialności i dyscypliny raczej skłaniają do likwidacji tego systemu szkolenia. Może on być traktowany jako
system uzupełniający, ale nie uprawniający
do zdobycia zaświadczenia potwierdzającego
ukończenie szkolenia podnoszącego poziom
wiedzy i kwalifikacji. Można by wprowadzić
system łączony – 3 razy szkolenie w systemie
nauki własnej poprzez e-learning koordynowany przez Ośrodek Szkolenia i dwudniowe
szkolenie przez wykładowców zakończone
testem sprawdzającym.
Z „C” też są problemy
Całkowicie odrębną sprawą jest zdobycie
uprawnień do wykonywania zawodu kierowcy po ukończeniu kursu kategorii „C”.
Przyszły adept zawodu musi odbyć kolejny etap szkolenia w ramach tzw. kwalifikacji wstępnej lub przyspieszonej w wymiarze
280 lub 140 godzin zajęć oraz zdać egzamin
kwalifikacyjny. Można zrozumieć ustawodawcę i jego troskę o kwalifikacje kierowców
prowadzących pojazdy ciężarowe i autobusy,
ale program szkolenia jest zbyt rozbudowany i zupełnie niepotrzebny w tym wymiarze.
Niestety tak jak w przypadku szkolenia okresowego liczba godzin jest zapisana na sztywno
w unijnej dyrektywie 2003/59. Oprócz poświęcenia na naukę czasu (minimum 35 dni
roboczych ), koniecznym jest również pokrycie kosztów nauki. Wydanie kolejnych 3500
do 4000 złotych po zapłaceniu kursu kategorii
„C” (ok. 2500 zł) stanowi podstawową barierę dla młodych ludzi i poważną przeszkodę
w pozyskiwaniu nowych kadr przez branżę
transportu drogowego.
Szkolenie uczniów szkół średnich (technika samochodowe) nie wchodzi w rachubę,
gdyż w 2007 roku nie wdrożono zakładanej
przez ustawodawcę reformy szkolenia zawodowego. Nie zmieniono przepisów oświatowych i nie zapewniono budżetowych środków
finansowych przeznaczonych na prowadzenie
kwalifikacji wstępnej w ramach nauki w szkołach średnich.
Z kolei szkolenie w ramach przekwalifikowania osób bezrobotnych dofinansowywane przez urzędy pracy jest mało efektywne,
a jakość tak pozyskanych pracowników budzi
wiele do życzenia.
Jakość znaczy OZPTD
OZPTD prowadzi aktywne działanie w tym
względzie. Posiadamy nowoczesne pojazdy
(trzy samochody ciężarowe oraz autobus) pozwalające prowadzić szkolenia na terenie całego kraju. Kadra doświadczonych instruktorów przemieszcza się wraz z taborem po kraju
szkoląc najczęściej w ramach uzyskanych
w przetargach umów zawieranych z urzędami
pracy. Wymaga to bieżącego śledzenia sytuacji
na rynku i opracowywania programów pozwalających na wygrywanie przetargów organizowanych przez lokalne PUP.
Tak wyszkoleni kierowcy trafiają później
do firm na terenie całego kraju, gdzie przynajmniej w pierwszym okresie wymagają
Praktyka
prowadzonych szkoleń
niestety nie
napawa
optymizmem
dalszego doskonalenia. Staramy się w miarę
możliwości wyszkolić kursantów jak najlepiej.
W tym celu oprócz zajęć praktycznych korzystamy ze współpracy z innymi ośrodkami
w zakresie dostępu do symulatorów jazdy oraz
autodromu w Opolu – toru do praktycznej
nauki jazdy w warunkach drogowych. Wykorzystujemy również zaplecze techniczne
naszych członków do prowadzenia praktyk
warsztatowych.
Kolejnym działaniem jest pozyskiwanie
środków finansowych w ramach Funduszy
Unijnych. Wymaga to jednak specjalistów
w tej dziedzinie i rozbudowanych struktur administracyjnych. Poligonem doświadczalnym
był zakończony program szkolenia prowadzony w Łodzi. Jest to kierunek, który należy bezwzględnie kontynuować.
Aby jeszcze bardziej podnieść poziom
prowadzonego szkolenia związek jest na
końcowym etapie wdrożenia systemu jakości
ISO. System ten pozwoli na zwiększenie szans
w przetargach organizowanych przez PUP na
wykonywanie szkoleń zawodowych.
Związek analizując sytuację w zakresie
zapewnienia przyszłych kadr dla transportu
zgłasza szereg postulatów do władz administracyjnych kraju.
Konieczne, zdaniem związku, jest:
• stworzenie systemu dofinansowania szkoleń przez organa państwowe,
• stosowanie systemu gwarancji dla tanich
kredytów skierowanych na szkolenia i przygotowanie do zawodu kierowcy,
• wznowienia szkolenia zawodowego uczniów w szkołach podlegających Ministerstwu Edukacji wraz ze stworzeniem systemu
stypendialnego,
• zwiększenie nadzoru nad prawidłowością
prowadzonych szkoleń i zgodnością z obowiązującymi w tym zakresie przepisami dotyczącymi poziomu, zakresu oraz wymagań
taborowych.
Sprawa szkoleń jest jednym z podstawowych zagadnień, jakimi zajmuje się OZPTD.
Liczba problemów do rozwiązania jest znaczna i wymaga żmudnych negocjacji na szczeblach rządowych. Jest to jedna z ważnych spraw
dla środowiska przewoźników i staramy się jej
nie zaniedbać. Podejmowane obecnie działania powinny zapewnić większą naszą konkurencyjność na rynku przy jednoczesnym
utrzymaniu wysokiego poziomu kształcenia.
Andrzej Nowrotek,
wiceprzewodniczący OZPTD
31