Instytut Wymiaru Sprawiedliwości

Transkrypt

Instytut Wymiaru Sprawiedliwości
raw
ci
ied
liw
o
INSTYTUT WYMIARU SPRAWIEDLIWO CI
dr Gra yna Laszuk
Ins
tyt
ut
W
ym
i
aru
Sp
Wykonywanie zagranicznych tytu ów egzekucyjnych
w Polsce
Warszawa 2012
Ins
tyt
ii
ym
i
ut
W
aru
ied
raw
Sp
liw
o
ci
ci
liw
o
Spis tre ci
I. Wst p ...................................................................................................................... 1
II. Metodyka bada ..................................................................................................... 3
ied
III. Akty prawne dotycz ce zawodu komornika ........................................................... 4
IV. System EJE – EGZEKUCJA S DOWA w EUROPIE............................................ 7
raw
V. Analiza danych statystycznych Ministerstwa Sprawiedliwo ci ............................. 10
VI. Analiza danych uzyskanych z ankiet nades anych przez komorników s dowych 27
VII. Analiza post powa egzekucyjnych prowadzonych na podstawie zagranicznych
Sp
tytu ów wykonawczych z poszczególnych pa stw........................................... 33
Ins
tyt
ut
W
ym
i
aru
VIII. PODSUMOWANIE............................................................................................ 40
iii
Ins
tyt
iv
ym
i
ut
W
aru
ied
raw
Sp
liw
o
ci
ci
liw
o
I. Wst p
Temat stanowi cy przedmiot niniejszej analizy zosta
zaproponowany przez
Departament Wspó pracy Mi dzynarodowej i Prawa Europejskiego Ministerstwa
ied
Sprawiedliwo ci. Jest to kolejny opracowanie maj ce na celu zapoznanie si
z problematyk pracy komorników.
Tym razem przedmiotem analizy b dzie wykonywanie na terytorium Polski
raw
zagranicznych tytu ów egzekucyjnych. Z uwagi na coraz wi kszy udzia polskich
przedsi biorców w obrocie gospodarczym z zagranic , nale y domniemywa ,
zwi ksza si
równie
e
liczba wyroków zas dzaj cych roszczenia od podmiotów
maj cych siedzib lub maj tek na terytorium Polski.
egzekucji ma równie niema e znaczenie jako czynnik
Sp
Zwa ywszy, e skuteczno
zwi kszaj cy poczucie bezpiecze stwa podejmowanych dzia
w tym przez podmioty zagraniczne, skuteczno
ta niejednokrotnie mo e wprost
na decyzje zagranicznych inwestorów odno nie nawi zania wspó pracy
aru
wp ywa
gospodarczych,
i jej form z polskimi podmiotami.
Maj c powy sze na uwadze a tak e, e tak wiele problemów napotyka egzekucja
prowadzona w oparciu o tytu y egzekucyjne nadane przez polskie organy, wyda o si
ym
i
celowym rozpoznanie z jakimi dodatkowymi trudno ciami spotykaj
w przypadku, gdy prowadzone s
wykonawcze.
a
zw aszcza
okresem
trwania
komornicy
egzekucje w oparciu o zagraniczne tytu y
by o wi c przede wszystkim zapoznanie si
ut
W
Celem bada
si
post powa
z aktualn
egzekucyjnych,
praktyk ,
ich
kosztami,
jednostkowe
przypadki
a przede wszystkim efektywno ci .
Ujawnienie
trudno ci
zw aszcza,
gdy
nie
b
a zjawisko o charakterze masowym – mo e mie
Ins
tyt
stosunków gospodarczych teraz i w przysz
to
bowiem istotne znaczenie dla
ci. Mo e bowiem okaza si , e celowe
ci
dzie rozwa enie konieczno ci dokonania pewnych zmian proceduralnych, które
Ins
tyt
ut
W
ym
i
aru
Sp
raw
ied
liw
o
mia y korzystny wp yw na usprawnienie procedury egzekucyjnej.
2
ci
liw
o
II. Metodyka bada
Niniejsze opracowanie wykonano na podstawie analizy:
- statystyki prowadzonej w Ministerstwie Sprawiedliwo ci;
ied
- aktów prawnych;
- danych uzyskanych od komorników s dowych zawartych w ankiecie, jaka dzi ki
raw
uprzejmo ci Prezesa Krajowej Rady Komorniczej i osób z nim wspó pracuj cych
zosta a rozes ana do wszystkich aktualnie funkcjonuj cych kancelarii komorniczych.
Przy czym jakkolwiek podstawowym za
roku 2005 i 2010, to cz
eniem by a analiza danych dotycz cych
komorników udzieli a odpowiedzi za ca y okres w jakim
Sp
istnia a ich kancelaria;
- akt komorniczych zako czonych post powa
Ins
tyt
ut
W
ym
i
aru
Instytutu Wymiaru Sprawiedliwo ci.
3
egzekucyjnych, nades anych do
ci
Powszechnie wiadomo, e dzia alno
liw
o
III. Akty prawne dotycz ce zawodu komornika
komorników z racji funkcji jak powierzy im
ustawodawca, je li jest skuteczna - stanowi dope nienie ca ego ci gu dzia
w
celu
umo liwienia
skutecznego
funkcjonowania
wymiaru
ied
podejmowane
jakie s
sprawiedliwo ci. Bezcelowe bowiem by oby uzyskanie prawomocnych wyroków
w sprawach cywilnych je li nie mo na by pó niej skutecznie wyegzekwowa
raw
zas dzonych roszcze .
W Polsce zasady funkcjonowania komorników oraz prowadzonych przez nich
egzekucji uregulowane s w :
- ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach s dowych i egzekucji
Sp
(Dz.U. 1997 r. Nr 133, poz. 882 z pó niejszymi zmianami; tekst jednolity Dz.U. 2011r.
Nr 231, poz.1376);
- ustawie z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks post powania cywilnego ( Dz.U.
aru
1964r. Nr 43, poz. 296 z pó niejszymi zmianami );
- ustawie z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks post powania administracyjnego
(tekst jednolity Dz.U. 2000 r. Nr 98 , poz. 1071 z pó niejszymi zmianami);
ym
i
- ustawie z dnia 10 wrze nia 1999 r. Kodeks karny skarbowy (tekst jednolity
Dz.U. 2007 r. Nr 111, poz.765 z pó niejszymi zmianami);
- konwencji z dnia 10 czerwca 1958 r. o uznawaniu i wykonywaniu
ut
W
zagranicznych orzecze arbitra owych, sporz dzonej w Nowym Jorku ( Dz.U. 1962 r.
Nr 9, poz. 41);
- rozporz dzeniu Ministra Sprawiedliwo ci z dnia 20 grudnia 2005 r. ( Dz.U. Nr
266, poz.2242) w sprawie okre lenia szczegó owych przepisów o biurowo ci
Ins
tyt
i ewidencji operacji finansowych kancelarii komorniczych.
4
zgodnie z obwi zuj cymi
onym lubowaniem oraz zasadami etyki zawodowej.
W artykule 1 cytowanej ustawy
stwierdza si ,
liw
o
przepisami prawa, z
ci
Wykonuj c swój zawód komornicy winni post powa
e komornik s dowy jest
funkcjonariuszem publicznym, który dzia a przy s dzie rejonowym. Przy czym
wype niaj c swoje obowi zki podlega on tylko ustawom oraz orzeczeniom s du.
, e jak to ju wcze niej powiedziano komornik pe ni sw
ied
Z uwagi na okoliczno
funkcj przy s dzie rejonowym, nadzór nad formaln poprawno ci jego dzia alno ci
sprawuje prezes s du rejonowego. Nadzór zwierzchni nad dzia alno ci komorników
i samorz du komorniczego sprawuje Minister Sprawiedliwo ci, poprzez prezesów
upowa nione osoby. Nale y mie
raw
dów okr gowych, s dziów wizytatorów, a w zakresie kontroli finansowej – przez
na uwadze,
e nadzór ten nie mo e wkracza
w dzia ania podlegaj ce nadzorowi s du. Niezale nie od nadzoru sprawowanego
tak e Krajowa Rada Komornicza.
Sp
przez Ministra Sprawiedliwo ci i prezesów s dów nadzór nad komornikami sprawuje
W Polsce egzekucje komornicze na podstawie zagranicznych tytu ów
egzekucyjnych, prowadzone s na zasadach okre lonych w kodeksie post powania
aru
cywilnego. Ponadto czynno ci zwi zane z ich wp ywem i rejestracj
okre la
rozporz dzenie Ministra Sprawiedliwo ci z dnia 20 grudnia 2005 r. ( Dz.U. Nr 266,
poz. 2242 ) w sprawie okre lenia szczegó owych przepisów o biurowo ci i ewidencji
operacji finansowych kancelarii komorniczych . Zgodnie z § 15 w/w rozporz dzenia
z elementem zagranicznym jest sprawa, w której stron
ym
i
spraw
lub uczestnikiem
post powania jest pa stwo obce, jego organy i instytucje, przedstawicielstwo
dyplomatyczne lub urz d konsularny, cudzoziemiec albo osoba zamieszka a lub
maj
siedzib
za granic . Sprawy z elementem zagranicznym rejestruje si
ut
W
w wykazie „OZ” niezale nie od rejestracji w odpowiednich repertoriach i skorowidzu
alfabetycznym stron. Ustawodawca sprawy z elementem zagranicznym uzna przy
tym za priorytetowe. W § 16 stwierdza si , e „czynno ci z zakresu obrotu prawnego
z zagranic wykonuje si poza zwyk
kolejno ci . O wszystkich sprawach, w których
stron lub uczestnikiem post powania jest pa stwo obce lub jego organy, komornik
Ins
tyt
zawiadamia Ministra Sprawiedliwo ci, przesy aj c jednocze nie akta.
5
ci
W przypadku otrzymania przez komornika korespondencji nie dotycz cej
liw
o
pomocy prawnej, a otrzymanej bezpo rednio od s dów i innych organów pa stwa
obcego albo od cudzoziemców zamieszka ych w Polsce, osób zamieszka ych lub
maj cych siedzib
za granic
oraz od obcych przedstawicielstw dyplomatycznych
i urz dów konsularnych maj cych siedzib w Polsce – celem nadania jej dalszego
przygotowan
w j zyku polskim, przesy a za
ciwego s du okr gowego.
Ins
tyt
ut
W
ym
i
aru
Sp
raw
po rednictwem prezesa s du rejonowego do prezesa w
ied
biegu, komornik wraz odpowiedzi
6
ci
Wag
liw
o
IV. System EJE – EGZEKUCJA S DOWA w EUROPIE
problemu egzekucji komorniczych, w tym egzekucji na podstawie
zagranicznych tytu ów egzekucyjnych dostrzeg a równie
Unia Europejska. Nadal
ied
bowiem egzekucja orzecze wydawanych przez s d jednego pa stwa w innym kraju
cz onkowskim Unii Europejskiej napotyka wiele trudno ci. Cz sto jest to wynikiem
odr bnych procedur, braku ich znajomo ci, s abego przep ywu informacji w toku
raw
prowadzonych post powa .
Terytorialny charakter procedur egzekucyjnych sprawia,
e osoby prawne,
a przede wszystkim osoby fizyczne chc c wyegzekwowa zas dzone na swoj rzecz
roszczenie napotykaj
na bariery, cz sto wynikaj ce z braku znajomo ci danego
jakichkolwiek dzia
ich ju
na samym pocz tku do podj cia
Sp
systemu prawnego, które zniech caj
umo liwiaj cych egzekucj ich wierzytelno ci.
Sytuacja odmieni a si kiedy zosta przyj ty Traktat Amsterdamski Przestrzeni
aru
Wolno ci Bezpiecze stwa i Sprawiedliwo ci. Spowodowa on e stosowne organy
pa stwowe i korporacyjne podj y szereg inicjatyw maj cych na celu eliminowanie
czynników, w tym procedur, hamuj cych czy wr cz uniemo liwiaj cych na terenie
Unii
Europejskiej,
prowadzenie
post powa
egzekucyjnych
na
podstawie
ym
i
zagranicznych tytu ów egzekucyjnych.
Jedn z takich inicjatyw by o uruchomienie projektu EJE. Aktualnie projekt ten
wspó finansowany przez Uni Europejsk jest dopiero w fazie realizacji. Partnerami
ut
W
w ramach projektu przy wsparciu Mi dzynarodowej Unii Komorników S dowych s
obecnie tylko niektórzy spo ród cz onków Unii tj. Belgia, Francja, Holandia,
Luksemburg, Niemcy, Polska, Szkocja, W ochy, W gry.
Podstawowym zamierzeniem projektu EJE jest dostarczenie niezb dnych informacji,
które umo liwi
skuteczn
egzekucj
wyroków s dowych na terenie ca ej Unii
Ins
tyt
Europejskiej. W pocz tkowym etapie, informacje dotycz ce Pa stw Unii Europejskiej
dostarczane tylko przez partnerów projektu.
7
ci
zbioru
gromadzonego
w ramach
projektu
EJE dane
mog
uzyska :
liw
o
Ze
przedsi biorstwa, osoby fizyczne, osoby wykonuj ce zawody prawnicze. Dane te
dotycz przepisów prawa, stosowanych w poszczególnych pa stwach Unii procedur
egzekucyjnych. Niezale nie od bardzo ogólnych informacji, zainteresowane podmioty
uzyska
dotycz ce w
odpowiedzi na bardziej szczegó owe pytania. W szczególno ci
ied
mog
ciwo ci organów egzekucyjnych, wyboru w
ciwej procedury
egzekucyjnej, skutków zaj cia maj tku ruchomego, nieruchomo ci,
egzekucyjnych.
raw
zaskar enia dzia
rodków
Utworzona w celu u atwienia pozyskania powy szych informacji strona internetowa
zawiera tak e wykaz komorników w Europie. Oprócz informacji kontaktowych, ich
ciwo ci terytorialnej wskazany jest tak e j zyk czy te j zyki jakimi w ada dany
Sp
komornik.
Niezale nie od tych pragmatycznych danych, maj cych zwi zek z technik
egzekucji, mo na równie uzyska informacje na temat kolejnych etapów rozwoju
aru
projektu, ustawodawstwa europejskiego, orzecznictwa Trybuna u Sprawiedliwo ci
Unii Europejskiej i poszczególnych prawodawstw w pa stwach cz onkowskich Unii.
W ramach tego programu wydawany jest kwartalnik dost pny na stronach
internetowych projektu EJE w formie newslettera. Na razie w angielskiej i francuskiej
ym
i
wersji j zykowej. Kwartalnik dostarcza najwa niejszych i bie
cych informacji dot.
problematyki egzekucji tytu ów wykonawczych.
W dalszej perspektywie w ramach Projektu EJE planowana jest dla partnerów
ut
W
projektu organizacja „spotka
tematycznych”, których celem b dzie wypracowanie
najlepszych instrumentów prawnych logistycznych u atwiaj cych post powania
egzekucyjne na obszarze Unii.
Dodatkowo planowane jest organizowanie dla komorników sta y w ramach których
prowadzone przez komorników szkolenia na temat najbardziej efektywnych
komorniczych w poszczególnych pa stwach.
Ins
tyt
dzia
8
szkoleniowych planowane s
windykacyjnymi jakie mog
by
tak e spotkania
mog y si zapozna z procedurami
liw
o
„dla stron w sporach s dowych”, na których b
ci
Niezale nie od w/w dzia
stosowane przy egzekucji d ugów w innych
Ins
tyt
ut
W
ym
i
aru
Sp
raw
ied
pa stwach, a tak e trudno ciami z jakim mo e si spotka wierzyciel.
9
ci
liw
o
V. Analiza danych statystycznych Ministerstwa Sprawiedliwo ci
Na wst pie wypada zaznaczy , e do ko ca 2010 r. nigdzie nie by y prowadzone
statystyki, które by rejestrowa y w sposób usystematyzowany w skali ca ego kraju
ied
jakiekolwiek dane dotycz ce egzekucji komorniczych prowadzonych na podstawie
zagranicznych tytu ów wykonawczych. Jedyne dane jakie w badanym okresie tj. rok
2005 i 2010 r. - mo na uzyska
pochodz
od poszczególnych kancelarii
komorniczych. Z tym, e nale y mie na uwadze, e ka dy komornik rejestrowa te
e cz
raw
dane wed ug swego uznania, nie zawsze je przechowa do dnia dzisiejszego, a tak e
kancelarii mog a ulec w tym okresie likwidacji.
Ministerstwo Sprawiedliwo ci zbiór statystyczny dotycz cy przedmiotowych egzekucji
Sp
zacz o prowadzi dopiero od stycznia 2011r.
Z tych wzgl dów w badanym okresie sprawozdawczym na podstawie statystyki
Ministerstwa Sprawiedliwo ci zostan podane ogólne dane dotycz ce komorników
aru
i prowadzonych przez nich egzekucji. Dane te zostan
nast pnie skonfrontowane
z danymi uzyskanymi od komorników prowadz cych kancelarie.
W latach 2010 – 2005 wp yw spraw skierowanych do egzekucji komorniczej
przedstawia si jak ni ej. Z tym zastrze eniem, e jak to ju wcze niej powiedziano,
ym
i
przytoczone za poszczególne lata dane nie s
kompletne, gdy
w okresie tym
zmieniano zasady systematyzacji danych statystycznych a tak e niektórych danych
nie gromadzono lub nie znalaz y one odzwierciedlenia w statystyce.
ut
W
Mimo tych niedoskona
ci autor zdecydowa si
mo e to pomóc czytelnikowi prawid owo oceni skal
na tak
prezentacj
gdy
egzekucji prowadzonych na
podstawie zagranicznych tytu ów egzekucyjnych w odniesieniu do wszystkich
Ins
tyt
egzekucji komorniczych w Polsce na przestrzeni wielu lat.
10
ci
liw
o
Tabela nr 1: tytu (Wp yw spraw skierowanych do egzekucji komorniczej
w latach 2010 – 2005 )
Wpis do
Umorzono
Liczba
Pozosta
spraw
Na
Wyegzekwo-
ied
Rok
KRS
Za atwione
Wp yw
danie
Bezskuteczno
wano
Ogó em
wierzy-
raw
ciela
o
niewyp a
calno ci
nika
2.076.547
3.205.173
2.841,487
655.717
1.083.581
130.141
21.580
2009
2.038.572
2.503.442
2.476.598
829.219
839.861
131.678
26.399
2008
1.936.715
1.912.792
1.808.860
615.213
691.213
111.508
28.410
2007
1.997.753
1.716.313
1.786.934
619.607
662.484
94.269
20.170
2006
1.962.148
1.688.256
1.668.136
572.505
654.445
-
20.170
2005
1.957.497
1.684.331
1.679.769
569.897
664.089
-
22.456
aru
Sp
2010
Z przytoczonych danych, daje si
zaobserwowa
sta
tendencj
wzrostu liczby
spraw skierowanych do egzekucji komorniczej - od 1.684.331 w 2005 r. do 3.205.173
w roku 2010, kiedy to liczba egzekucji uleg a w odniesieniu do roku 2005 podwojeniu.
ym
i
Przy czym o ile w latach 2005 – 2008 tendencja ta przebiega a do
p ynnie to
w roku 2009 nast pi gwa towny skok liczby nowych spraw. W tym samym roku
równie raptownie nast pi wzrost liczby spraw nie za atwionych, które przesz y do
ut
W
nast pnego okresu sprawozdawczego.
Mimo tak znacznego wzrostu liczby wniosków egzekucyjnych np. w roku 2010
jednocze nie nast pi znaczny spadek liczby skutecznych egzekucji. O ile bowiem od
roku 2005 dawa o si
zaobserwowa
sta
tendencj
wzrostow
osi gn wszy
w roku 2009 próg – 829.219 spraw, to w 2010 liczba ta spad a do 655.717
Ins
tyt
przypadków. Tym samym wzros a jednocze nie liczba umorze
z powodu braku
mo liwo ci przeprowadzenia skutecznej egzekucji. W roku 2009 - 839.861 i w roku
2010 - 1.083.581, podczas gdy w 2005 r by o ich 614.089.
11
ci
W roku 2010 nast pi tak e wyra ny spadek wniosków o dokonanie w KRS
nika w 2010 r.- 21.580, podczas gdy jeszcze w roku
liw
o
wpisu o niewyp acalno ci d
2009 by o ich 26.399, a w 2008 nawet 28.410. Wi cej ni obecnie by o ich nawet
w 2005 r. - 22.456 kiedy instytucja ta zacz a dopiero w naszym systemie prawnym
funkcjonowa .
egzekucji na
sta a tendencja wzrostu wniosków o umorzenie
ied
Natomiast nadal utrzymuje si
danie wierzyciela - z 94.269 w roku 2007 do 130.141 w 2010 roku (za
wcze niejszy okres brak danych).
alimentacyjne,
pieni
nych,
niepieni
inne
wiadczenia
zabezpiecze ,
raw
Spo ród ogó u spraw egzekucyjnych, wyró ni mo na post powania o wiadczenia
powtarzaj ce
eksmisji
z
nych.
lokali,
si ,
egzekucj
egzekucje
innych
wiadcze
wiadcze
Sp
Szczegó owe dane odno nie rodzaju egzekucji z podzia em na lata zawiera poni sza
Ins
tyt
ut
W
ym
i
aru
tabela.
12
liw
9.516
pra
w
503
15.366
12.789
129
24
5
42
4
2.384.653
514.396
886.370
95.328
8.416
20.716
10.968
1.296
964
5
2.369
775
218
369
1
6.303
5.892
2.701
428
271
3
288.371
277.049
90.827
149.914
13.248
248
77.273
115.292
11.200
389
16.721
16.121
122
149
28
4
26
2
2.033.426
1.976.249
488.221
652.775
94.707
98.441
Liczba spraw
Rok
ied
Tabela nr 2. Tytu (Rodzaju egzekucji z podzia em na lata )
Za atwione
Pozosta
Ogó em
541.454
65.421
60.761
390
149
1.386.768
2.731.852
Zabezpieczenie leczenia
7.363
19.868
Opró nienie lokali mieszk.
3.591
1.997
4.062
96.298
wiadczenia pieni
ne
wiadczenia niepieni
nnnnnnnnieniepieni
Grzywny
ne
ne
2009
577.336
Alimentacyjne
ne
319.737
tut
wiadczenia pieni
W
415
Inne wiadczenia
iar
Inne wiadczenia
ym
Alimentacyjne
14
Bezsku-
teczno
uS
2010
o
Wyegzekwowano
Wp yw
Wpis do KRS
Umorzono
Na
danie
wierzy-ciela
niewyp acalno ci
nika
liw
25.827
25.540
13.699
Opró nienie lokali mieszk.
9.408
6.552
7.439
2.451
3.264
5.930
5.159
2.384
87.586
265.696
257.392
84.040
576.925
63.404
60.671
975
113
159
1.211.878
1.468.566
1.367.626
Zabezpieczenie leczenia
7.573
27.679
28.214
Opró nienie lokali mieszk.
9.905
6.501
2.940
5.277
42.948
95.200
592.823
56.852
1.027
wiadczenia niepieni
ne
Grzywny
1.399
986
3
529
1.165
8
270
271
4
138.533
13.404
240
10.973
478
15.876
13.829
40
12
57
4
467.317
511.198
74.125
14.130
15.855
1.440
632
2
7.035
2.222
607
1.119
1
5.013
2.266
261
263
6
101.675
37.170
51.983
6.156
73
73.501
11.347
660
13.874
9.250
118
166
20
4
43
-
1.274.862
1.320.586
473.755
477.109
60.118
15.226
28.778
29.012
15.335
1.221
576
10
6.678
7.345
2.324
385
1.067
1
wiadczenia pieni
ne
wiadczenia niepieni
ne
Grzywny
iar
Inne wiadczenia
Inne wiadczenia
wiadczenia pieni
ne
1.244.969
7.832
Opró nienie lokali mieszk.
10.548
tut
W
Zabezpieczenie leczenia
ym
2007
Alimentacyjne
uS
2008
Alimentacyjne
ied
7.094
pra
w
Zabezpieczenie leczenia
15
liw
5.020
1.904
45.178
136.514
136.656
46.973
580.023
77.405
64.674
11.223
511
166
212
bd
bd
bd
Zabezpieczenie leczenia
5.017
24.731
21.951
Opró nienie lokali mieszk.
10.040
7.295
6.749
2.604
5.067
4.625
bd
bd
577.763
70.142
522
122
bd
Zabezpieczenie leczenia
4.184
Opró nienie lokali
10.641
Grzywny
298
212
3
70.879
6.652
211
655
bd
104
29
5
bd
-
bd
bd
bd
bd
11.871
747
bd
28
2.147
357
bd
1
1.978
239
bd
4
bd
bd
bd
bd
bd
67.952
12.359
591
bd
-
133
45
2
bd
-
bd
bd
bd
bd
bd
bd
14.522
13.737
6.286
683
bd
17
6.390
6.995
2.291
321
bd
-
4.766
4.351
1.728
229
bd
1
bd
bd
bd
bd
bd
bd
Inne wiadczenia powtarzalne
wiadczenia pieni
ne
wiadczenia niepieni
ne
Grzywny
Inne wiadczenia powtarzalne
wiadczenia niepieni
Grzywny
ne
2.187
bd
W
ne
tut
wiadczenia pieni
ym
Alimentacyjne
iar
2005
uS
2006
Alimentacyjne
ied
4.840
ne
pra
w
3.059
wiadczenia niepieni
16
liw
585
51.348
58.221
58.221
1.297
93
867
81
bd
bd
bd
bd
Zabezpieczenie leczenia
3.285
12.586
11.695
Opró nienie lokali mieszk.
11.520
7.181
8.045
2.522
3.339
3.660
bd
bd
bd
549.146
77.546
1.418
101
bd
bd
Zabezpieczenie leczenia
2.399
7.611
Opró nienie lokali mieszk.
12.277
2.299
powtARZALNE
wiadczenia pieni
ne
wiadczenia niepieni
ne
Grzywny
bd
-
3
bd
-
bd
bd
bd
5.371
793
bd
5
2.820
408
bd
-
1.357
337
bd
2
bd
bd
bd
bd
46.466
bd
bd
bd
bd
224
bd
bd
bd
bd
bd
bd
bd
bd
bd
7.210
bd
bd
bd
bd
8.244
8.528
bd
bd
bd
bd
3.438
3.248
bd
bd
bd
bd
bd
bd
bd
bd
bd
bd
Inne wiadczenie powtarzalne
wiadczenia niepieni
Grzywny
ne
bd
W
ne
tut
wiadczenia pieni
ym
Alimentacyjne
iar
2003
pra
w
Inne wiadczenia powtarzalne
605
uS
Alimentacyjne
ied
2004
17
ci
Dla czytelnika mo e by
tak e interesuj ca kwestia wysoko ci kwot jakie by y
liw
o
uzyskane w poszczególnych latach w zwi zku z prowadzonymi post powaniami
egzekucyjnymi.
Z przedstawionych poni ej danych wynika, e wyst puje sta a tendencja wzrostowa.
Niestety zamieszczone poni ej dane nie mog
by
zaprezentowane w sposób
ied
jednolity, gdy w latach 2005 – 2010 Ministerstwo Sprawiedliwo ci zmienia o zasady
rejestrowania i systematyk umieszczania danych statystycznych.
Z porównania lat 2009 i 2010 wynika , e na zg oszon do wyegzekwowania
raw
w 2010 roku kwot 41.105.262.238 z wyegzekwowano 5.040.878.397 i by to prawie
dwukrotny wzrost w odniesieniu do roku 2009 gdy wówczas ze zg oszonej kwoty
28.877.232.361z uzyskano 3.092.003.540z Z wyegzekwowanych kwot, najwy sz
stanowi a kwota uzyskana z egzekucji
wiadcze pracowniczych. W roku 2010 by o
rodzaje egzekucji i wysoko
wyegzekwowanych kwot przedstawia poni sza tabela
ut
W
ym
i
aru
nr 3.
Ins
tyt
699.905. 668 z . Bli ej poszczególne
Sp
to 1.374.352.538 z , a w roku 2009 kwota
18
ci
w latach 2010 - 2009
Wyszczególnienie
Wysoko w
pe nych z otych
Rok
2010
liw
o
Tabela nr 3. Informacja o wysoko ci kwot egzekwowanych i wyegzekwowanych
Wysoko w
pe nych z otych
ied
2009
01
41 105 262 238
28 877 232 361
wyegzekwowanych w okresie
sprawozdawczym razem (w. 3. do 11)
02
5 040 878 397
3 092 003 540
41 505 576
36 671 255
338 004 082
170 904 199
1 374 352 538
699 905 668
w skutek prowadzenia egzekucji z:
ruchomo ci
03
04
wynagrodzenia za prac
05
rachunku bankowego
innych wierzytelno ci
innych praw maj tkowych
ci
06
711 127 819
399 865 204
07
749 640 915
451 533 036
08
25 664 882
7 274 263
09
5 264 415
2 896 673
aru
u amkowych cz
nieruchomo ci
Sp
nieruchomo ci
raw
czna suma kwot
zg oszonych do wyegzekwowania w
okresie sprawozdawczym
10
16 149 373
10 668 703
inne
11
1 732 956 964
850 841 970
od jednostek sektora finansów publicznych
(w. 12< =w.2)
12
17 613 683
5 257 963
od zak adów opieki zdrowotnej (w. 13<
=w.2)
13
111 555 542
49 601 916
ut
W
ym
i
u ytkowania wieczystego
Ins
tyt
Dane Ministerstwa Sprawiedliwo ci
19
ci
Taki blisko dwukrotny wzrost wysoko ci egzekwowanych kwot w przypadku
liw
o
wszystkich rodzajów egzekucji jest prawdopodobnie nie tylko wynikiem wzrostu
liczby zg aszanych wniosków egzekucyjnych, wi kszej skuteczno ci prowadzonych
egzekucji, ale równie
jak na przyk ad w przypadku egzekucji z nieruchomo ci -
gwa townego wzrostu cen tych ostatnich.
ied
W roku 2008 odnotowano najwi cej skutecznych egzekucji do kwoty 2.5 tys -
824.656 z . Najmniej skutecznych bo tylko 17.856 do kwoty pow. 100,0 tys. z .
W roku 2007 takich egzekucji by o odpowiednio 837 162 i 28 032 przypadków.
egzekwowanych kwot w latach 2007 – 2005 z uwzgl dnieniem
przedzia ów warto ci, z uwagi na prowadzon
raw
Natomiast wysoko
wówczas przez Ministerstwo inn
systematyk sprawozdawczo ci nie jest mo liwa. Z tych wzgl dów zaprezentowana
Ins
tyt
ut
W
ym
i
aru
pokazuje faktycznej dynamiki zjawiska.
zarejestrowanego stanu i nie
Sp
poni ej zbiorcza tabela nr 4 jest raczej fotografi
20
liw
Ewidencja
Ogó em
0
1
do 2,5
Wed ug podzia ów warto ci (w tys. z )
pow. 2,5
pow. 5,0
pow. 10,0
pow. 50,0
do 5,0
do 10,0
do 50,0
do 100,0
3
pra
w
2
ied
Tabela nr 4. Liczba spraw w odniesieniu do egzekwowanych nale no ci w latach 2008 – 2005
Rok 2005
4
5
6
pow. 100,0
7
Rok 2005
Pozosta e z poprzedniego roku
1 263 606
345 603
119 981
106 483
89 048
91 050
511 440
Wp yn o
1 315 330
531 095
122 596
96 513
77 966
80 106
407 041
1 299 587
484 346
123 997
99 699
83 073
83 207
425 264
Za atwiono:
ogó em
uS
wiadczenia
w inny sposób
Pozosta o na nast pny okres sprawozdawczy:
ogó em
w tym pozostaj ce sprawy, które wp yn y
w danym okresie sprawozdawczym
w poprzednich okresach sprawozdawczych
Pozosta e z poprzedniego roku
Wp yn o
wiadczenia
tut
przez wyegzekwowanie
W
Za atwiono:
ogó em
183 789
53 434
41 037
32 383
30 659
133 626
807 223
288 446
69 840
58 012
50 151
52 221
288 552
1 279 365
392 368
118 580
103 297
83 941
87 949
493 217
665 992
230 156
63 363
53 701
41 968
43 180
233 612
612 860
162 162
55 195
49 541
41 943
44 717
259 301
ym
Rok 2006
474 928
iar
przez wyegzekwowanie
Rok 2006
1 273 144
397 059
116 825
100 413
82 078
83 443
493 326
1 290 844
529 843
115 349
87 272
67 955
69 739
420 686
1 298 006
530 493
122 804
91 643
73 695
71 223
408 148
21
liw
w tym pozostaj ce sprawy, które wp yn y
w danym okresie sprawozdawczym
w poprzednich okresach sprawozdawczych
211 117
810 359
309 981
1 265 982
396 409
646 753
229 479
617 998
166 596
Rok 2007
Pozosta e z poprzedniego roku
53 203
37 473
27 923
25 789
115 158
53 119
45 134
44 773
289 061
96 042
76 338
81 959
505 864
56 364
46 416
35 514
38 246
240 734
52 650
49 499
40 736
43 625
264 892
68 291
109 370
Rok 2007
Wp yn o
Za atwiono:
wiadczenia
Pozosta o na nast pny okres sprawozdawczy:
ogó em
w poprzednich okresach sprawozdawczych
tut
W
Rok 2008
124 374
27 285
39 153
216 892
141 976
121 055
22 025
21 022
1 377 143
837 162
228 335
142 960
116 957
23 697
28 032
499 013
336 042
80 589
42 270
28 320
6 202
5 590
864 794
492 567
145 689
99 469
87 718
17 097
22 254
1 233 110
637 721
245 892
163 269
128 472
25 613
32 143
630 064
355 582
112 194
76 597
62 037
11 181
12 473
600 824
281 354
133 017
86 162
66 207
14 419
19 665
ym
w tym pozostaj ce sprawy, które wp yn y
w danym okresie sprawozdawczym
164 253
806 166
iar
w inny sposób
257 335
1 329 136
ogó em
przez wyegzekwowanie
668 717
uS
1 281 117
Pozosta e z poprzedniego roku
ied
Pozosta o na nast pny okres sprawozdawczy:
ogó em
470 663
pra
w
w inny sposób
Rok 2008
22
Za atwiono:
650 088
244 461
162 701
132 055
24 472
28 627
1 515 518
945.382
239 614
160 887
130 853
19 842
18 234
1 415 613
824 656
205 584
131 219
103 842
17 613
17 856
490 357
815 339
201 780
129 975
102 793
17 460
17 636
wiadczenia
w inny sposób
Pozosta o na nast pny okres sprawozdawczy:
ogó em
pra
w
ogó em
przez wyegzekwowanie
925 256
w tym pozostaj ce sprawy, które wp yn y
w danym okresie sprawozdawczym
1 341 813
713 127
255 507
176 768
145 250
24 902
27 273
736 651
426 106
125 417
83 438
69 817
11 066
10 698
605 162
376 896
129 612
93 039
75 084
13 865
16 650
uS
w poprzednich okresach sprawozdawczych
W
ym
iar
Dane Ministerstwa Sprawiedliwo ci
tut
liw
1 241 908
ied
Wp yn o
23
ci
O sprawno ci systemu egzekucyjnego w Polsce wiadcz równie po rednio dane
liw
o
dotycz ce czynno ci komornika wyra one sporz dzon przez nich liczb protoko ów.
Z zamieszonych w tabeli nr 4 danych wynika, e liczba ich od roku 2005
systematycznie wzrasta. Od
1.644.064 w roku 2005; 1.712.229 – w 2006 r;
liczb 2.337. 432 .
wynagrodze za prac .
Ins
tyt
ut
W
ym
i
aru
Sp
raw
Najwi cej czynno ci odnotowano w przypadku zaj
ied
1893.119 w 2007r.; 1820.260 w 2008r; 1995.175 w 2009r. aby w roku 2010 osi gn
24
liw
2005
Rok
2010
Liczba przeprowadzonych dochodze z urz du ogó em
w tym w sprawach alimentacyjnych
nika
Liczba dokonanych zaj
ruchomo ci
nieruchomo ci
nieruchomo ci w trybie uproszczonej egzekucji z nieruchomo ci
iar
wynagrodze za prac
wierzytelno ci z rachunku bankowego
u amkowych cz
ci nieruchomo ci
u ytkowania wieczystego
tut
Dane Ministerstwa Sprawiedliwo ci
W
innych praw maj tkowych
ym
innych wierzytelno ci
Liczba
protokoów
Liczba
protokoów
Liczba
protokoów
Liczba
protokoów
Liczba
protokoów
2009
2008
2007
2006
2005
2004
uS
Liczba spraw alimentacyjnych, w których wynagrodzenia za prac d
jest przekazywane bezpo rednio wierzycielowi w trybie
art. 881§ 3 pkt 1 k.p.c.
Liczba
protokoów
pra
w
Liczba
protokoów
Wyszczególnieni czynno ci
ied
Tabela nr 5. Liczba czynno ci komornika w trakcie prowadzonej egzekucji, wyra ona liczb protoko ów w latach 2010 -
1 820 260
1 893 119
1 712 229
1 644 064
1 589 957
891 898
951 076
772 682
548 261
437 499
11 655
17 976
18 198
22 993
26 538
103 632
72 982
1 094 037
564 567
754 362
18 135
6 538
5 665
25
ci
Interesuj ca dla czytelnika mo e by
tak e informacja odno nie czasu trwania
liw
o
egzekucji w latach 2010 – 2005.
Tabela 6. Czas trwania egzekucji w latach 2010- 2005 od pierwszego wp ywu do
ostatecznego za atwienia
Liczba
Czas trwania egzekucji w latach
Ogó em
Pow.1 roku Pow.2 lat
do 2 lat
Pow. 5 lat
do 5 lat
raw
Pow. 6
mies.
do 1 roku
20.797
7.585
320
28.693
8.487
349
29.148
7.898
492
72.090
32.803
9.700
800
71.501
36.493
10.987
857
aru
do 6 mies.
ied
Rok
36.322
10.493
670
352.038
240.779
73.557
2009
335.923
231.265
67.129
2008
324.380
220.112
66.730
2007
332 877
217.484
2006
303.853
184.015
2005
293.835
175.553
Sp
2010
70.797
ym
i
Przytoczone powy ej dane wskazuj , e w badanym okresie przewa aj ca liczba
post powa egzekucyjnych ko czy si przed up ywem sze ciu miesi cy, w dalszej
kolejno ci przed up ywem rok . Najmniej post powa na ogóln liczb prowadzonych
Ins
tyt
ut
W
egzekucji jest w przedziale powy ej dwóch lat do pi ciu lat oraz powy ej pi ciu lat.
26
ci
liw
o
VI. Analiza danych uzyskanych z ankiet nades anych przez
komorników s dowych
Na dat
sporz dzania niniejszej analizy w Polsce wed ug informacji
ied
uzyskanych od Krajowej Rady Komorniczej zarejestrowanych jest 922 kancelarii
komorniczych, a samych komorników 884. Ró nica pomi dzy liczb
kancelarii
a komorników wynika z faktu, e niektórzy z komorników wykonuj funkcje komornika
raw
jednocze nie w swojej kancelarii i w innej, gdzie zast puj innego komornika.
Aktualnie w Polsce jest 11 Izb Komorniczych. Najbardziej liczna jest Izba Komornicza
w Gda sku. Liczy sobie ona a 123 komorników. Najmniej w Bia ymstoku - tylko 55
Sp
komorników. Przeci tnie w ka dej Izbie jest 82,6 komorników.
W celu uzyskania danych, jakie mia y zosta
wykorzystane do niniejszego
aru
opracowania wys ano ankiet do wszystkich kancelarii.
Pierwotnie podstawowym za
eniem by o uzyskanie informacji dotycz cych
roku 2005 i roku 2010. Z uwagi jednak na okoliczno
, e cz
komorników udzieli a
ym
i
odpowiedzi za ca y okres w jakim istnia a ich kancelaria, uda o si pozyska szerszy
zakres informacji, co umo liwi o doprecyzowanie wiedzy odno nie post powa
egzekucyjnych prowadzonych na podstawie zagranicznych tytu ów wykonawczych.
ut
W
Jak wy ej wspomniano ankiet
komorniczych. Odpowied
rozes ano do wszystkich to jest do 922 kancelarii
uzyskano od 494 Przes ano wprawdzie jeszcze 4, nie
mog y by one jednak przedmiotem analizy, gdy dotyczy y tylko roku 2011 lub by y
niekompletnie wype nione. Na ogóln
liczb
494 nades anych ankiet jakie mo na
by o podda analizie w 42 przypadkach respondenci potwierdzili, e w roku 2005
Ins
tyt
i 2010 prowadzili egzekucje komornicza na podstawie zagranicznego tytu u
wykonawczego.
27
ci
liw
o
W pozosta ych 452 przypadkach komornicy stwierdzili:
- nigdy nie prowadzili i nie prowadz egzekucji na podstawie zagranicznego tytu u
wykonawczego - 180;
- nie jest prowadzone
adne post powanie w oparciu o zagraniczny tytu
wykonawczy - 135;
ied
- nie prowadzono w latach 2005 i 2010 adnych post powa egzekucyjnych - 132;
- od dnia utworzenia kancelarii do dnia wype nienia ankiety nie prowadzi em
egzekucji (dotyczy to przypadków, gdy kancelaria zosta a utworzona po roku 2005
raw
lub dopiero w 2011 r.) - 5.
Spo ród 42 przypadków, w których by o prowadzone post powanie na podstawie
zagranicznego tytu u egzekucyjnego, tytu y egzekucyjne pochodzi y z nast puj cych
Austria – 4;
Francja -2;
Rosja -2;
Bia oru – 2;
Holandia -2;
Sp
pa stw:
Czechy - 3;
Italia -2;
Norwegia -1;
Ukraina – 3;
analizy post powa
Niemcy -17;
aru
Z
Kanada -1;
USA – 1;
owacja – 1; W gry -1;
egzekucyjnych prowadzonych
na podstawie tytu ów
Najcz
ciej, bo
ym
i
egzekucyjnych wydanych w poszczególnych pa stwach wynika jak ni ej.
na
42
prowadzonych post powa
ut
W
egzekucja wiadcze
nale no ci pieni
przypadki
zg oszonych i
zako czonych lub
nadal
egzekucyjnych w 23 przedmiotem post powania by a
alimentacyjnych. Pozosta e 15 przypadki dotyczy y egzekucji
nych, w 5 niepieni
nych, w 2 nie wskazano co by o przedmiotem
egzekucji (Litwa, Niemcy ). Powy sze dane liczbowe nie sumuj
niektórych post powaniach
wnioskodawca domaga si
si
,gdy
w
jednocze nie wi cej ni
jednego rodzaju wiadczenia.
W 7 przypadkach egzekucja
by a skuteczna, w 12 nieskuteczna, w 5
ciowo, w 15 sprawach z uwagi na okoliczno
Ins
tyt
cz
wiadcze
28
, e post powanie nie zosta o
ci
zako czone, trudno przewidzie , jaki b dzie jego ostateczny wynik. Ponadto w 2
liw
o
sprawach wyst pi brak danych, w 1 zwrócono wniosek.
Spo ród 12 analizowanych spraw, w których egzekucja okaza a ca kowicie lub
cz
ciowo nieskuteczna, odnotowano tylko 2 przypadki gdzie wierzyciele po
pierwszym nieskutecznym post powaniu egzekucyjnym ponownie zg osili wniosek
Wysoko
ied
o wszcz cie post powania egzekucyjnego.
dochodzonych wiadcze alimentacyjnych uzale niona by a przede
wszystkim od kraju z jakiego pochodzi wyrok zas dzaj cy, a tak e czy tytu em
ci i za jaki okres czy te bie
raw
wykonawczym obj te by y tak e zaleg
ce kwoty.
W jednym przypadku, gdzie tytu wykonawczy pochodzi ze Stanów Zjednoczonych,
kwota alimentów 29.000,00 $ zosta a w drodze ugody s dowej ustalona jako
Sp
jednorazowe odszkodowanie.
Przyk ad - Komornik w Cz stochowie
Obywatelka Stanów Zjednoczonych wyst pi a z wnioskiem egzekucyjnym przeciwko
owi o egzekucj zasadzonej na jej rzecz , wyrokiem rozwodowym kwoty
aru
by emu m
29.000,00 $ plus 1000,00 $ (kosztów adwokackich). Powódka ustanowi a w Polsce
pe nomocnika ds. wspó pracy z komornikiem. Wniosek egzekucyjny trzeba by o
ym
i
uzupe ni o wskazanie adresu do dor cze dla d
nika. Wniosek zosta skierowany
do komornika w dniu 12.02.2010 r., a wierzytelno
24.03.2010 r. Egzekucja by a prowadzona poprzez:
bankach.
zosta a wyegzekwowana ju
zaj cie rachunku w dwóch
ut
W
Koszty egzekucyjne wynios y 9.801,88 z . W tym koszty samych bieg ych
umaczy wynios y 1.141,92 z . Trudne by y w tym przypadku do ustalenia koszty
przekazu za granic . Orientacyjnie okre lono je na równowarto
Z tych wzgl dów trudno te
by o okre li
dokonaniu operacji przelewu rodków pieni
Ins
tyt
W przypadku
wiadcze
ich wysoko
30$.
zaliczkowo. Dopiero po
nych ustalono je na kwot 55,0 z .
alimentacyjnych to jedno z rodziców albo stale
zamieszkiwa o poza terytorium Polski, albo by o wr cz obywatelem innego pa stwa.
29
ci
Z regu y, gdy wierzycielem by a osoba, która albo ju sama zamieszka a w Polsce
ci skuteczna.
liw
o
albo mia a tutaj bliskie osoby, to egzekucja ta by a przynajmniej w cz
Wynika to prawdopodobnie z faktu, e obywatele polscy, nawet byli czy te stale
mieszkaj cy poza granicami Polski, maj
prawnego a tak e wi ksz
znajomo
polskiego systemu
ustanowienia pe nomocnika na przyk ad cz onka
co wspó pracuje z komornikiem.
ied
rodziny, który na bie
atwo
wi ksz
Przyk ad - Komornik Opoczno
Polka mieszkaj ca stale w Niemczech wyst pi a przeciwko swemu by emu m
owi
raw
z wnioskiem o zaleg e od sierpnia 2001 r. do listopada 2004r. alimenty w wysoko ci
725 euro miesi cznie – zas dzone wyrokiem s du rejonowego w Niemczech.
cznie dochodzona kwota wynosi a 29.000,00 euro. W trakcie prowadzonej
egzekucji kwota ta uleg a zmniejszeniu, gdy wyrok zosta zrewidowany i wysoko
Sp
miesi cznej kwoty alimentów zosta a pomniejszona.
Wnioskodawczyni wnosi a o przeprowadzenie egzekucji z wynagrodzenia, rachunku
bankowego, z ruchomo ci tj. samochodu, wyposa enia warsztatu samochodowego.
W celu zapewnienia sprawnej wspó pracy z komornikiem ustanowi a w Polsce
egzekucyjnym.
Komornik
wys
aru
pe nomocnika do reprezentowania jej interesów w tocz cym si
zaj cie
wierzytelno ci
do
dwóch
ym
i
wskazanego przez wnioskodawczyni , do zak adu pracy d
w starostwie zg osi zapytanie o w
post powaniu
oddzia ów
banku
nika. Jednocze nie
ciciela nieruchomo ci, a nast pnie wszcz
egzekucj z nieruchomo ci stanowi cej w asno
d
nika. Fakt wszcz cia egzekucji
z nieruchomo ci potwierdzi wnioskiem o dokonanie wpisu ostrze enia w ksi dze
ut
W
wieczystej prowadzonej dla tej nieruchomo ci . D
nik zg osi wniosek o zawieszenie
i umorzenie post powania egzekucyjnego. Oba wnioski zosta y oddalone. D
próbowa
o prze
te
przed
tocz ce
si
post powanie
wnosz c
nik
dwukrotnie
enie terminu ogl dzin nieruchomo ci przez bieg ego rzeczoznawc . Za
pierwszym razem komornik przychyli si do jego wniosku i wyznaczy nowy termin
za dwa miesi ce.
Ins
tyt
Wniosek egzekucyjny zg oszony w roku 2005. Egzekucj
2011 r. Egzekucja w ca
zako czono w czerwcu
ci skuteczna. Koszty egzekucyjne w niniejszej sprawie
30
ci
wynios y 2.828,49 z , w tym koszt wykonania operatu szacunkowego nieruchomo ci
W pozosta ych przypadkach post powa
liw
o
wyniós 2.000,00 z .
konieczno
dokonywania ci
ych
umacze korespondencji, w tym do czanych do niej poszczególnych dokumentów,
czas przesy ek korespondencji - sprawia,
e wyd
a si
droga komunikowania
ied
zainteresowanych stron i czas reakcji w okre lonych sytuacjach zwi zanych
z egzekucj , co ma bezpo rednie prze
enie na jej skuteczno
.
Niezale nie od powy szego w takich przypadkach zwi kszaj
si
równie
raw
koszty samej egzekucji (korespondencja, t umaczenia, przelewów, zw aszcza poza
granice naszego kraju), co w przypadku cz sto bardzo szczup ego maj tku d
mo e mie istotne znaczenie.
nika
Sp
Egzekucje, z ró nym skutkiem, zazwyczaj prowadzone by y z: wynagrodzenia
za prac , rachunków bankowych, ruchomo ci, sporadycznie z nieruchomo ci (2
przypadki ). Niestety najcz
ciej komornicy po mudnym ustalaniu maj tku d
lub czy i gdzie jest zatrudniony (kierowanie zapyta
ZUS, urz dów
otrzymywali negatywn
pracy,
wydzia ów
aru
skarbowego,
do w
nika
ciwego urz du
ewidencji gruntów,
banków)
odpowied . Nawet w tych przypadkach gdy informacja
o uzyskiwanych dochodach czy posiadanym maj tku by a pozytywna, to by on tak
ym
i
skromny, e egzekucja nawet je li by a mo liwa, to by a ona bardzo ograniczona, co
do mo liwo ci zaspokojenia wierzyciela.
W 29 sprawach wnioskodawcami by y osoby fizyczne, co mo na wyt umaczy
faktem, e jak to ju wcze niej wspomniano, przedmiotem egzekucji w wi kszo ci s
ut
W
wiadczenia alimentacyjne.
Omawiaj c koszty egzekucyjne, to ich wysoko
uzale niona by a od
wysoko ci egzekwowanych kwot i tym samym konieczno ci podj cia wi kszego
spektrum dzia
w celu ustalenia maj tku d
Ins
tyt
w stanie skutecznie wskaza
nika. Wierzyciele rzadko bowiem byli
z jakich sk adników maj tkowych mo e by
prowadzona egzekucja.
31
ci
Kolejnymi czynnikami kosztowymi s
ne. W jednym z analizowanych przypadków by a ona
wy sza od wyegzekwowanej kwoty.
W zwi zku z konieczno ci
kosztów, istnieje równie
liw
o
dokonywane przelewy pieni
t umaczenia, a tak e op aty za
dokonywania t umacze , obok ich bardzo wysokich
inny problem. Mianowicie poprawno
tych t umacze .
Szczególne znaczenie ma to przy prawid owej transkrypcji nazwisk. B dna
skuteczno
ied
transkrypcja, wbrew przyj tym regu om mo e wr cz uniemo liwi
post powania egzekucyjnego.
raw
Odr bnym problemem s inne zasady formu owania orzecze s dowych. Jak wynika
z podanego poni ej przyk adu organ orzekaj cy pomin
na przyk ad nazwiska dzieci
na rzecz których zas dzono wiadczenia alimentacyjne.
Sp
Przyk ad - Komornik w widniku
Obywatelka W gier wnios a w roku 2010 o wszcz cie egzekucji
wiadcze
alimentacyjnych zas dzonych na rzecz jej dwojga ma oletnich w wysoko ci 20% od
ka dego dochodu, nie mniej jednak ni 175 euro miesi cznie na ka de z dzieci.
aru
W wyroku s du w gierskiego brak by o wskazanych nazwisk dzieci. Wniosek
egzekucyjny skierowany by do komornika, zgodnie z art. 54 i 58 Rozporz dzenia
Rady Europy (WE ) 44/2001, przez S d Okr gowy Wydzia Cywilny i up yn
enia wniosku na W grzech do wp ywu za po rednictwem s du do
ym
i
rok od daty z
prawie
kancelarii komornika (10.09.2010 r. ).
W takcie post powania egzekucyjnego okaza o si , e d
zobowi zania na bie
nik reguluje swoje
co, co skutkowa o umorzeniem post powania w dniu
ut
W
24.11.2010 r. W mi dzyczasie komornik wys
zapytanie do ZUS, do urz du
skarbowego, wniosek do zak adu pracy o zaj ciu wynagrodzenia, zaj
samochód d
tj.
nika. Koszty post powania w niniejszej sprawie wynios y 107,50 z i
pokry je s d.
Ins
tyt
ruchomo
32
post powa
podstawie
egzekucyjnych
zagranicznych
prowadzonych
tytu ów
ci
Analiza
na
wykonawczych
liw
o
VII.
z poszczególnych pa stw
Austria - W 4 przypadkach post powa , jakie by y wszcz te w roku 2010 r. na
ied
podstawie tytu u egzekucyjnego w Austrii, tylko dwa wnioski dotyczy y
wiadcze
alimentacyjnych. Z tym, ze w jednym z nich obok wiadcze alimentacyjnych by o
danie
wiadcze
Niestety nie uda o si
pieni
ci gn
nych innego rodzaju (brak danych jakich).
powy szych wierzytelno ci. I w tym przypadku
raw
równie
wnioskodawczynie nie wnosi y o ponowienie egzekucji. Pozosta e 2 przypadki
dotyczy y
wiadcze
pieni
nych, dochodzonych przez osoby fizyczne. W obu
Bia oru
Sp
post powanie egzekucyjne nie zosta o jeszcze zako czone.
– 2 post powania egzekucyjne, wszcz te w 2010 r. Jedno dotyczy o
egzekucji wiadcze alimentacyjnych (post powanie egzekucyjne przekazano celem
wiadcze pieni
aru
dalszego prowadzenia egzekucji innemu komornikowi). Drugie – egzekucji
nych w wysoko ci do 1mln z . oraz innych wiadcze (brak danych
jakich ).Egzekucja i w tym przypadku post powanie okaza o si
bezskuteczne
ym
i
i zosta o umorzone. Wierzyciel nie zg asza wniosku o jej ponowne wszcz cie.
W przypadku Republiki Czeskiej 2 wnioski egzekucyjne – zosta y zg oszone w roku
2010 i dotyczy y one egzekucji alimentów. W jednym przypadku zosta y ci gni te
ci. W drugim, w którym egzekucja zosta a wszcz ta w roku 2007 i trwa nadal,
ut
W
w ca
wyegzekwowane kwoty przekazywane s
do Urz du Mi dzynarodowej Prawnej
Ochrony Dzieci w Brnie.
W
przypadku trzeciego
wniosku, wnioskodawc
by a
osoba prawna
Ins
tyt
a dochodzi a kwoty w przedziale 100,000,00 z . do 1.000.000,00 z . Z tym, e w tym
przypadku ju
po wszcz ciu post powania egzekucyjnego, zosta o wydane
orzeczenie s dowe, na mocy którego uchylono wcze niej wydany tytu egzekucyjny.
33
ci
egzekucji
wiadcze
pieni
liw
o
Francja - na 2 przypadki prowadzonych post powa . Jeden z 2010r. dotyczy
nych w wysoko ci do 1.000.000.00 na rzecz osoby
fizycznej. Wprawdzie wierzyciel nie wskaza maj tku jaki mo e by
przedmiotem
egzekucji, ale prowadz cemu post powanie komornikowi uda o si ustali maj tek
ciowo
ied
nika w postaci nieruchomo ci i z niej zosta a przeprowadzona cz
skuteczna egzekucja. Wierzyciel nie wnosi o ponownie wszcz cie egzekucji.
W drugim przypadku, egzekucja zosta a wszcz ta w 2005 r. i jest do dzisiaj
wiadczenia alimentacyjne. W obu przypadkach
raw
prowadzona, a jej przedmiotem s
na wydatki sk ada y si przede wszystkim koszty t umacze .
Sp
Holandia – 2 przypadki egzekucji wszcz tej w 2010 r. Dotyczy y one
wiadcze
alimentacyjnych. W jednym przypadku mimo, e z przekazanych informacji wynika,
ed
nik nie pracuje, nie posiada maj tku – egzekucja by a cz
ciowo skuteczna
aru
(niestety nie wskazano wyegzekwowanej kwoty).
W drugim pierwszy raz wszcz to j w roku 2006, ale z uwagi na brak maj tku
nika post powanie egzekucyjne zosta o umorzone. Zosta o ponownie wszcz te
na wniosek wierzyciela w 2010 r. Obecne post powanie ze wzgl du na braki
nik nie przebywa
ym
i
formalne nie mo e by aktywnie prowadzone, zw aszcza, e d
pod wskazanym adresem.
ut
W
W przypadku Norwegii, Kanady, to z ka dego z tych krajów w 2010r zosta zg oszony
przez osob fizyczn jeden wniosek i dotyczy wiadcze alimentacyjnych.
Kanada. W przypadku Kanady, gdzie dochodzono kwoty w przedziale 100,000,00 do
1mln z egzekucja w ca
ci by a bezskuteczna z uwagi na absencj d
nika w kraju
a tak e brak ujawnienia jakiegokolwiek jego maj tku. Koszty w tej sprawie wynios y
Ins
tyt
800,00 z .
34
ci
Litwa – jedyny wniosek jaki wp yn
z tego kraju w 2010 r, zosta zwrócony
liw
o
wierzycielowi z powodu braków formalnych. Niestety brak danych czego dotyczy
i jakiego rodzaju by y to braki.
Niemcy - Najwi ksza liczba wniosków egzekucyjnych na podstawie zagranicznego
3 wszcz to w roku 2005. Pozosta e 14 post powa
takich by o 17z tego tylko
ied
tytu u wykonawczego pochodzi z Niemiec. Post powa
w roku 2010.
wiadczy to
powolny.
W przypadku post powa
raw
o systematycznym wzro cie takich post powa , aczkolwiek proces ten jest bardzo
prowadzonych na podstawie tytu u egzekucyjnego
wydanego w Niemczech tylko 5dotyczy y
wiadcze
alimentacyjnych. Trzy
post powania zosta y wszcz te jeszcze w roku 2005, pozosta e 2 w roku 2010.
ci skuteczne by o tylko 2 post powania egzekucyjne, równie by tylko jeden
przypadek
cz
ciowo
skutecznej
Sp
W ca
egzekucji.
Natomiast
w
pozosta ych
2 post powanie egzekucyjne zako czy o si fiaskiem.
8 dotyczy o egzekucji
aru
Z pozosta ych 12 post powa
wiadcze
pieni
nych., 3
innego rodzaju wiadczenia, w 1 przypadku odnotowano brak danych. Z liczby tej
w 4 przypadkach wierzycielami by y osoby fizyczne, w 5 podmioty maj ce status
osoby prawnej. W 3 przypadkach ze wzgl du na brak danych trudno jest wskaza
w ca
ym
i
status prawny wnioskodawcy. Przy czym tylko w 1 przypadku egzekucja okaza a si
ci bezskuteczna, w 1 cz
ciowo, a w 4 skuteczna w ca
ci, a w pozosta ych
6 przypadkach post powania by y w toku (ustalano maj tek d
licytacyjn
ut
W
wszcz to procedur
ustali , czy zako cz
cz
si
nika lub np.
z nieruchomo ). Trudno wi c na obecnym etapie
one sukcesem organów egzekucyjnych przynajmniej
ciowym czy te podj te dzia ania b
bezskuteczne.
W Norwegii, gdzie dochodzono kwoty w przedziale 25.000,00 z -50.000,00 z ,
Ins
tyt
egzekucja by a cz
nik nie posiada
ciowo tylko skuteczna z wynagrodzenia za prac , natomiast
adnych aktywów na rachunkach bankowych.
35
ci
liw
o
Republika S owacji. Natomiast egzekucja wiadcze alimentacyjnych na podstawie
tytu u wykonawczego wydanego w Republice S owackiej wszcz ta jest od 2007
roku i nadal prowadzona. Ponadto okaza a si
mimo, e d
przynajmniej cz
ciowo skuteczna
nik nie posiada dochodów ani adnego maj tku tj. wyegzekwowano na
ied
dzie wype niania ankiety kwot 2.000,00 z .
Szwecja -ogó em by o trzy post powania egzekucyjne wszcz te w 2010 r. Z liczby
si
pe nym sukcesem,
nych. Jedno z post powa zako czy o
raw
tej dwa dotyczy y egzekucji wiadcze pieni
w drugim przypadku – egzekucja jest w toku. Trzecie
post powanie dotyczy egzekucji wiadcze alimentacyjnych. Niestety nie przes ano
Sp
dalszych danych dot. tego post powania.
Rosja – 2 przypadki i oba dotyczy y egzekucji
wiadcze
alimentacyjnych na
aru
podstawie wniosków zg oszonych w 2010 r. W pierwszym post powanie nadal jest
prowadzone, mimo e na dat sporz dzania ankiety ju by o wiadomo, e d
nik nie
posiada adnego maj tku. W drugim wyegzekwowano wprawdzie kwot 2.000,00 z .
ale mimo,
e egzekucj
skierowano do wszystkich sk adników maj tku odno nie
ym
i
dalszych p atno ci okaza a si ona bezskuteczna i zosta a umorzona. Wierzyciel nie
ut
W
zg asza wniosku o ponowne wszcz cie post powania egzekucyjnego.
Ukraina – w 4 przypadkach egzekucja dotyczy a wiadcze alimentacyjnych. Z liczby
tej 3 post powania wszcz te zosta o w roku 2010 a jedno by o kontynuacj
post powania wszcz tego w 2007 roku. W tym ostatnim przypadku wierzyciel zg osi
wniosek o umorzenie egzekucji. Spo ród pozosta ych 3 przypadków w jednym
Ins
tyt
post powanie egzekucyjne nadal jest prowadzone, w 2 pozosta ych egzekucja
36
ci
okaza a si
bezskuteczna, a wierzyciele nie sk adali wniosku o jej ponowne
liw
o
wszcz cie.
gry – 1 post powanie, którego przedmiotem by o dochodzenie
wiadcze
okaza o d
nik p aci swoje zobowi zania dobrowolnie.
ied
alimentacyjnych. Egzekucja zosta a wszcz ta i umorzona w 2010r. poniewa jak si
egzekucyjny na kwot mieszcz
raw
Republika W och - wierzycielem by a spó ka z Bolonii, która posiada a tytu
si w przedziale 500.000,00 z 1.000,000,00 z .
Post powanie trwa o siedem miesi cy i niestety by o bezskuteczne z uwagi na brak
maj tku d
nika. Wierzyciel jak dotychczas nie zg osi wniosku o ponowne podj cie
Oceniaj c geografi
Sp
egzekucji.
sk adanych wniosków egzekucyjnych to najwi cej
aru
ono ich do kancelarii komorniczej w Warszawie w
(5). Pozosta e miejscowo ci to: Pozna
ciwej dla dzielnicy Mokotowa
(2), Cz stochowa, S upia, Gorzów
Wielkopolski, Katowice, Lubartów, Jastrz bie Zdrój, Bia ogard, Kraków Nowa Huta
(2), Kraków, Jelenia Góra, Nowy S cz (2 przypadki), Mi sk Mazowiecki (2
ywiec, Kraków Nowa Huta, Gda sk (3), Luba ,
ym
i
przypadki), L bork,
Wroc aw, Malbork, Kamie
wniosków poza okoliczno ci ,
ut
W
ary,
Pomorski, Stargard, J drzejów, Opoczno, Konin, Nowy
Tomy l. Z powy szego wynika, e trudno tutaj wskaza jak
po
ód ,
e wi kszo
d
prawid owo
wp ywów
ników zamieszkuje na terenach
onych w centralnej lub po udniowej Polsce.
Nie zaobserwowano te
adnych prawid owo ci odno nie kraju, z którego pochodzi
tytu wykonawczy a miejscem wszcz cia post powania egzekucyjnego.
Ins
tyt
Francja – Warszawa- Mokotów
Francja – Pozna
37
ci
Norwegia - Konin
liw
o
Kanada – Nowy Tomy l
Republika S owacji
USA – Cz stochowa
ied
Holandia – S upia
Holandia - Gorzów Wielkopolski
raw
ochy- Katowice
Czechy - bd
Czechy – Lubartów
Sp
Czechy – Jastrz bie Zdrój
Szwecja – ód
aru
Szwecja – Bia ogard
Szwecja - ód
Ukraina - Warszawa – Mokotów
ym
i
Bia oru – Warszawa Mokotów
Rosja – Kraków Nowa Huta
ut
W
Ukraina – Jelenia Góra
Ukraina – Nowy S cz
Ukraina - bd
Bia oru – Mi sk Mazowiecki
Ins
tyt
Rosja – Mi sk Mazowiecki
Litwa – L bork
38
ci
Austria - Warszawa – Mokotów
liw
o
Austria - ywiec
Austria -Kraków Nowa Huta
Austria - Nowy S cz
ód ,
ary , Warszawa – Mokotów (2 przypadki),
ied
Niemcy – Luba , Cz stochowa,
Pozna , Gda sk (2 przypadki), Wroc aw, Malbork, Kamie
Ins
tyt
ut
W
ym
i
aru
Sp
raw
drzejów, Opoczno, Kraków.
39
Pomorski, Stargard,
ci
liw
o
VIII. PODSUMOWANIE
1. Z analizy nades anych ankiet wynika, e tu po wst pieniu naszego kraju do Unii
Europejskiej niezwykle rzadko zg aszane by y wnioski o wszcz cie post powania
ied
na podstawie zagranicznego tytu u egzekucyjnego.
W pó niejszym okresie wnioski takie by y sporadyczne a w roku 2010, mimo ich
systematycznego wzrostu, nadal stanowi y znikomy procent ogó u post powa
raw
egzekucyjnych. Przy czym nie wiadomo, czy jest to wynikiem braku wiedzy czy te
braku wiary w skuteczno
prowadzonych post powa egzekucyjnych.
2. Z regu y bardziej sprawnie przebiega y post powania egzekucyjne w tych
przypadkach, gdy wnioskodawca mieszkaj cy stale za granic
ustanawia w
Sp
Polsce pe nomocnika do reprezentowania jego interesów w tocz cym si
post powaniu. Zapewnia o to szybsz
wymian
dokumentów i szybszy obieg
informacji. Ponadto pozwala o to na unikniecie w wielu przypadkach kosztownych
aru
umacze .
3. Odno nie trudno ci jakie zg aszali sami komornicy w zwi zku z prowadzonymi
post powaniami, to poza problemami z jakim spotykaj si równie w przypadku
post powa
egzekucyjnych prowadzonych na podstawie krajowych tytu ów
ym
i
egzekucyjnych jak na przyk ad – ukrywanie przez d
nika maj tku, najcz
ciej
wskazywane by y:
1/ trudno ci z dor czeniem d
dokonywania t umacze , cz sto stanowi cych znaczn
ut
W
2/ konieczno
nikowi korespondencji;
cz
kosztów egzekucyjnych;
3/ w tpliwo ci dotycz ce wysoko ci odsetek jakie powinny by
naliczane, czy
wed ug przepisów polskich czy te pa stwa, w którym zapad o orzeczenie ,
Ins
tyt
ce podstaw egzekucji;
40
ci
4/ odr bny aczkolwiek bardzo istotny problem stanowi
t umaczenia tytu u
liw
o
wykonawczego oraz dokumentów zwi zanych z prowadzonym post powaniem
egzekucyjnym. Mimo ustalonych zasad transkrypcji, w tych przypadkach, gdy
w t umaczonych dokumentach nie ma odpowiedników znaków polskich,
pojawiaj si nie cis
ci w t umaczeniu.
ied
dna transkrypcja ma szczególne znaczenie w przypadku nazwisk, gdy
wówczas blokuje post powanie egzekucyjne. D
5/ Dodatkow
skierowanej do niego egzekucji.
kwesti
zwi zan
prowadzonych post powa
z t umaczeniem dokumentów dotycz cych
raw
zasadno
nik mo e bowiem podwa
jest czas w jakim te dokumenty s
Cz sto ma to bezpo redni wp yw na szybko
t umaczone.
reakcji zarówno komornika
prowadz cego post powanie jak i pozosta ych uczestników tego post powania.
Sp
6/ Dodatkowym problemem zwi zanym z t umaczeniami s
wysokie koszty jakie
przypadaj na wynagrodzenie bieg ych t umaczy. Stanowi one znaczny procent
ca
ci kosztów post powania.
aru
7/ W tytu ach egzekucyjnych, niejednokrotnie brak jest wskazania okre lonych
da
odno nie sposobu prowadzenia egzekucji.
8/ Cz sto wierzyciel w ogóle nie wspó pracuje z komornikiem np. przy ustalaniu
nika. Nale y jednak mie na uwadze, e cz sto jest to wynik raczej
ym
i
maj tku d
jego braku wiedzy na ten temat ni z ej woli czy braku ch ci do wspó pracy.
9/ Du e koszty w stosunku do pozosta ych sk adników kosztowych post powania
stanowi
równie
op aty
z
przekazaniem
wyegzekwowanych rodków na konto w banku znajduj cym si
poza granicami
ut
W
egzekucyjnego,
zwi zane
polski.
10/ Dodatkowym utrudnieniem w przypadku transferu wyegzekwowanych rodków za
granic jest brak mo liwo ci ustalenia op at za dokonany przelew rodków przed
Ins
tyt
jego dokonaniem. Jeden spo ród ankietowanych komorników poda , i
mia
przypadek, gdzie koszt op aty za przelew - jak si pó niej okaza o - by wy szy
od wyegzekwowanej kwoty.
41
nego jest niemo liwe z przyczyn
e niektóre banki zagraniczne posiadaj
wyró nik, którego nie obs uguj polskie banki.
liw
o
technicznych. Wynika to z faktu,
ci
11/ Czasem wykonanie przelewu pieni
12/ W pocz tkowym okresie komornicy mieli trudno ci zwi zane z przeliczaniem
rodków pieni
nych. Jeden z ankietowanych zg asza w tpliwo ci jaki kurs ma
13/
Podstawowym
czynnikiem
kosztotwórczym
umacze , op at za dokonane przelewy.
s :
ied
stosowa w przypadku dokonywania przelewów za granic .
koszty
korespondencji,
wierzyciele poza jednym przypadkiem
nie zg aszali ponownych wniosków
Ins
tyt
ut
W
ym
i
aru
Sp
o wszcz cie post powania egzekucyjnego.
raw
14/ W przypadku gdy pierwsze post powanie egzekucyjne okaza o si nieskuteczne,
42

Podobne dokumenty