Pobierz fragment - Wydawnictwo UMCS

Spis
treści
Wstęp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
Rozdział I. Podróż i forma, czyli o próbie przekraczania granic . . . . . . . . . . . . . .
1. „Rosja i Europa. Polska” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2. „Pokój od Wschodu” albo formy stosunków sąsiedzkich . . . . . . . . . . . . . . .
3. Wobec formy gatunkowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4. Podróżnicy albo słów kilka o formach i strategiach . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5. Miejsca wspólne albo wobec form zewnętrznych i bezdusznych
form(alizmów) sowieckich . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5.1. Granica . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5.2. Ograniczenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6. Jeszcze o cudzoziemcach–podróżnikach w sowieckiej Rosji . . . . . . . . . . . . .
6.1. O przekładach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6.2. Rozczarowani albo jeszcze o powrotach z ZSSR . . . . . . . . . . . . . . . . .
23
26
35
40
53
58
59
64
69
79
83
Rozdział II. Centrum, czyli o potrzebie mitu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93
1. „Jurodiwy sobór” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97
2. „Grobowiec proroka” albo Martwy Władca . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 107
3. „Czerwony Olimp” – projekty i rzeczywistość . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 137
4. Żywa Władza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 147
4.1. Rewolucja w muzeum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 175
5. Parady albo kolejne „spektakle władzy” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 178
6. Dawne Centrum albo „owdowiałe miasto” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 208
Rozdział III. Wzdłuż i wszerz ZSSR, czyli Nowa Rosja w blasku „lampki Iljicza” . . . . 225
1. Lokomotywa historii albo Rosja w/z pociągu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 229
1.1. Rozkład jazdy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 241
1.2. Życie w drodze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 246
1.3. Klasy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 250
2. Nowy Wschód, Azja i Syberia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 255
2.1. Sybir i Birobidżan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 269
6
Spis
treści
3. Magnitogorsk albo Rossija na strojkie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 274
3.1. Wielkie budowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 277
3.2. Rab – raboczyj . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 299
3.3. Czeluskin – sowieckich spektakli ciąg dalszy . . . . . . . . . . . . . . . . . . 309
Rozdział IV. Teatr codzienności, czyli licom k czełowieku . . . . . . . . . . . . . . . . 313
1. „Nowy człowiek”– „stary człowiek” – szary człowiek . . . . . . . . . . . . . . . . 318
1.1. „Świat ludzi twardych” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 320
1.2. Świat ludzi zahipnotyzowanych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 326
1.3. Świat ludzi młodych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 331
1.4. Tłum ludzi szarych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 339
1.5. Kulisy pięciolatek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 349
1.6. „Rozkosze kultury” a zwykłe życie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 355
1.7. Nowe czy stare? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 362
2. Panem et circenses . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 371
2.1. W życiu i w teatrze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 373
2.2. Sowiecki homo ludens . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 378
2.3. „Na śmiech za wcześnie”? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 384
2.4. Tańce . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 386
3. Na froncie życia intymnego, rodzinnego oraz domowego . . . . . . . . . . . . . 390
3.1. „Nowa moralność” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 391
3.2. „Kobieta i nowy byt” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 398
3.3. „Państwo burżuazyjne bez burżuazji” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 408
3.4. Przestrzeń „prywatna” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 414
Zakończenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 425
Aneks – podróżnicy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 431
1. Pionierzy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 431
2. Lata trzydzieste . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 435
2.1. Contra lub pro . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 435
2.2. In minus lub in plus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 439
2.3. Tak czy nie? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 451
2.4. Moment narodowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 455
2.5. W oczach kobiet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 457
2.6. Korespondent . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 460
Bibliografia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 463