Biogram Ludwika Stasiaka
Transkrypt
Biogram Ludwika Stasiaka
Biogram Ludwika Stasiaka Ludwik Stasiak (1858 - 1924) Ludwik Stasiak (1858 - 1924) – malarz, rysownik, ilustrator, literat, publicysta, dziennikarz, historyk sztuki i wydawca. Urodził się przy ulicy św. Antoniego, która dziś nosi jego imię. Był synem górnika Walentego i Józefy z Bieniasiewiczów. Po ukończeniu niŜszego gimnazjum w Bochni, a następnie krakowskiego Gimnazjum św. Jacka, gdzie w 1879 r. uzyskał maturę, zapisał się na równoległe studia na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego i artystyczne w Szkole Sztuk Pięknych. Po dwóch latach zrezygnował ze studiów uniwersyteckich i poświęcił się wyłącznie sztuce. Malarstwo studiował m. in. u F. Szynalewskiego, W. Łuszczkiewicza, F. Cynka i L. Loefflera, i przede wszystkim w szkole kompozycyjnej Jana Matejki. Być moŜe po raz pierwszy ze swoim przyszłym mistrzem zetknął się wcześniej, podczas jego częstych pobytów Jana Matejki w Bochni Nowym i Wiśniczu. Po ukończeniu szkoły krakowskiej w 1886 r., Stasiak uczył się malarstwa w Wiedniu pod kierunkiem profesora Eisenmengera, a następnie w monachijskich pracowniach A. W. Wagnera i A. Liezen-Mayera. W Monachium przebywał w szczytowym okresie rozwoju tamtejszej szkoły malarskiej. W 1890 r. ponownie zwiedził Wiedeń, Monachium i Norymbergę, prowadząc badania na sztuką Wita Stwosza i artystów mu współczesnych. JuŜ w czasie studiów krakowskich zdobywał prestiŜowe wyróŜnienia. Kolejne sukcesy malarskie zawdzięczał mecenatowi hrabiego Ignacego Milewskiego - znanego kolekcjonera i opiekuna artystów, który otworzył młodemu artyście drogę do pierwszej indywidualnej wystawy w 1893 r. w krakowskich Sukiennicach. Nie zapewniło mu to wszakŜe materialnego powodzenia. Zatrudniał się więc jako ilustrator popularnych wówczas czasopism: „Biesiady Literackiej”, „Bluszcza”, „Kłosów”, „Ziemi” - osiągając na tym polu spore sukcesy, na przykład pierwszą nagrodę w konkursie „Tygodnika Ilustrowanego” za rysunek Rybaczka spod Melsztyna. Znaczniejszym osiągnięciem Stasiaka było zdobycie w 1895 r. pierwszej nagrody za obraz Jasna Góra w konkursie „na obrazy o swojskich tematach”. W latach 1884 – 1901wystawił w Salonie Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych 142 obrazy. Wiele z nich powstało w Bochni, do której powrócił w 1895 r., oŜeniwszy się z bochnianką Marią Antecką. Miał z nią syna Tadeusza, który takŜe próbował swoich sił w malarstwie. Poza okresem studiów i krótkotrwałym potem pobytem w Krakowie, Ludwik Stasiak przez całe Ŝycie mieszkał w Bochni, gdzie zmarł 3 grudnia 1924 r. i został pochowany na Cmentarzu Komunalnym przy ul. Orackiej (kwatera III). W jego bocheńskiej pracowni przy ul. 3 Maja (obecnie ul. Konstytucji 3 Maja 16) gościli często przyjaciele, znani artyści krakowscy – Wincenty Wodzinowski, Włodzimierz Tetmajer, Kasper śelechowski i inni. Bywał tu takŜe czasem lwowski poeta Jan Kasprowicz. W 1900 r. na wystawie rybackiej w Warszawie pokazał Stasiak dioramę Obława na łososia w Pieninach, naleŜącą do popularnego wówczas rodzaju malarstwa panoramicznego, która bardzo przypadła do gustu publiczności i krytyce. W tym samym roku uczestniczył w duŜej wystawie malarstwa polskiego w Kijowie. Z tamtego czasu pochodzą Starejsi cechu oraz Rynek w Bochni w nocy, które zaliczyć naleŜy do najlepszych prac artysty (oba obrazy znajdują się w zbiorach Muzeum w Bochni). W dorobku malarskim Stasiaka są sceny rodzajowe, religijne, pejzaŜe, kwitnące bocheńskie ogrody, alegorie i autoportrety. Wiele z nich zostało później zreprodukowanych i wydanych w formie barwnych pocztówek przez Wydawnictwo Dzieł Sztuki „Stella” w Bochni załoŜonym w 1908 roku, w którym sprawował funkcję kierownika artystycznego. Kilkanaście jego prac malarskich znajduje się w zbiorach muzeum bocheńskiego, inne w Muzeum Narodowym w Krakowie, Muzeum Śląskim w Katowicach i w wielu zbiorach prywatnych. Pojawiające się sporadycznie w ofercie antykwarycznej obrazy bocheńskiego artysty cieszą się wciąŜ sporym zainteresowaniem. W 1901 r. Stasiak zupełnie nieoczekiwanie porzucił malarstwo, najpierw dla publicystyki, następnie krytyki i historii sztuki; zarazem stał się popularnym autorem powieści, opowiadań, humoresek a takŜe dramaturgiem. Do najbardziej znanych powieści historycznych Stasiaka zaliczyć naleŜy: Bolesława Chrobrego, Brandenburg. Krainę słowiańskich mogił, Obronę sztandaru, Krwawe ręce, W zapadłym szybie, Srebrny dzwon. W niektórych poruszył wątki bocheńskie. Szczególnym obszarem publicystycznej działalności Ludwika Stasiaka były dzieje sztuki średniowiecznej w Polsce. Pragnął przede wszystkim udowodnić swoją podstawową tezę, Ŝe Wit Stwosz był Polakiem, a sztuka niemiecka ukształtowała się pod wpływem tego genialnego rzeźbiarza. Swoje poglądy na twórczość Stwosza i polską sztukę średniowieczną wyłoŜył w ksiąŜkach Prawda o Piotrze Vischerze, Ród Stwoszów od wodza wojsk polskich z r. 1181 Ottona Stwosza aŜ do ostatniego z rodu Bogusława Stwosza, Rewindykacje własności naszej, Polska plastyka średniowieczna, Wit Stwosz źródłem natchnień Albrechta Dürera. Materiały do nich zbierał po całej Europie środkowej.