może tcż byćj.dnJm 2LvicL! |rlsi9.y \Yejś. }olcjncj komórk` w s`cc`] Jc,o

może tcż byćj.dnJm 2LvicL! |rlsi9.y \Yejś. }olcjncj komórk` w s`cc`] Jc,o

możetcż byćj.dnJm 2LvicL! |rlsi9.y \Yejś.
}olcjncj
komórk' w s'cc'] Jc,o|i ub'].nry k|wlłck nózsu
\Yiclkoścl
ło]rh od z'Djłki. 7n.jd?i.ny nrjcgo po
Płiżyjmy sĘ reynętż.cl w.6!lricmozBlj czJli
kożc cd}'bJśnjyzlcc]i]i.?,yć flrvaIlc w nicj połą
jcdncgo na
czcnia siędzyncuronxln. 7 Drqdkoś.jt!
sckundę' ,3jęłoby ro nam hzydzicś.i d{a nriliony
Iłll Jcś|iuZmysłowimysobie. że crvo]ucjahum..
noidół tlya siedemDrilioDó\'I11 io Ś?,]bkost$icl
dzim}i'e naszc'i.z!.lc tŚ
ob} poi.d c,t.ry razy
tylc sinra tylko li.zb] Ió']yd] konlbinacjipołąc7cń
onÓs \r .ll}m kos.
HoIjs|y.znysposóbfunk.jolo\y.
nic łspólncgo z pmstym plzJplsJnicm okl!ś|oDy.h
|u.k(ji poM(.gólnJm sJnJpsoDr czv kltlgoriom
tlansmitcńR wcdls prymitJ\yncj i upmvco|q
an]]ogiinożm |r]'ubfymjrv!ć. ,. njc ńlnjcjc Ll.?po.
ś.edni z$iązck !omjędzJ syń'bliĄ J.ko ..łości.l
a dźsiękion poJcdy!.zcj b'ąlrk
z Nwgkdnicnicn o|rydlvup €dJ
nic plzJjlzymJ si? pono]ynlc,aIalnując dzi!łanlc
uż}ala* (na.}olyków] Badanie iclr iTbvu na zfuho
Nanjc bazujc na śI.dzcniuzmian {'z3]rrcslc koDtr
nikr.ji chemrznej M poz,omiepoj.dyDc,elsrnapsy.
Iozornie n jc'm]cnnyuńysłj.dńoŚlki cł]ko\yicic
zda.
nyjcs1ń. ]askęjcj mózgx czyli ncu.onó[
NaJ.zęściej
i nsjpoNJa.ljnlej przyjmows]ąużyw'
ką zmleni9JĄ.ąnastrólles| njkoiJn.' l]o.icra o!a do
'nó7gus d7icsiqćsckuńd po piclrvsfyń fa.jągńięciu
śiepapicroscn i nłlchnirs| zńicni. ob.lz EEc Pnlacz. _ powodujcjcgodcsyn.h.onizr.ję(patrz loz
działż ). corvs]r!zuje'żcpalącyplzesiałbyd mzluź
104
Nikoiyna RpłJNr n3 rc..ptory (nicjsca nychrvy
|ujące .zaśi.cki b'ansnit!rrj' ,L9ykIc lvlażlnv. Da
|c.iy]ocholin? Jcst to nrlkoDty prJk'.d dfiałania
na*oiykn
lnntuJcoDJzl3łxni.n.uIoprrekxŹnika'
Jcs. to \Yłaś.lcinjitl.j3' l nl. NJ^va]!nicjcro.oI
nrJl.cJ.7,ynnoś.i D,i.lcsiqt!k Z dNo.lr po\rodó|l Po
pLci\łs7.jr..cpto.y s|ymuIoNmc sąsjl'riq.lż D! io
Dljcjs.. \' Drlypxdku dZjałania a.ctylod]oInry 1ł2a
Śldlc i pol(|Żtuącc Jil: pobudz
ir]Ód!]lnlcrlicznyd1 \ nroz$ $yNicr] dłusobvałJ
\|płJ\t ialelÓ li!n]{o]oynnic p
Ilśąąs']mm,
hljcj lfll'nlc'
ld}; stynulowanc
są o \u!lc s]Dńj. i' |''y u\llń]anŃ natLl.alncgo
ncumprzck!rrika N.urony doceto\c przyz\ryc:ja
ją sje do tJch gtucł']c lclcfu{łń}ch łlsokich po
Zionó]v aYiązkó]y chcnricznyc)r,co plorvadzi do \lbi
|Lla.ji
nic są juź N sanic funk.j o\rai pży
no.malnyn pozionrie stąd t.ż )tdz' siępotrzlbapo
nadnom]aln.j *ymuIr.ji. jlką z3
jric jc* drcmlczna podsra\ra uz!|cżnl!nE
k] \yłaś
Po dNgic, a.ctylodrolDa dzi]]a na kilka rodzljó]v
rc(cptoró\y 1cobaldacJ ló]ynorya'' jcj oddział:1yanic)
IatonrjIs!ni](otynI uakly\xrir ĘlkojĆdcn z ni.h' co
d!jc e|ckI Ny]ąanic jcdnosllonn}1 NjczIó]ynoRa
żcnic oddziaływłń możc objąć na\yct .ały mózg
n ,.posorowi!wojen.
.lki. Rośnicl||no
'.jś.tni. kńłi. Pobudf.ńic i prójcmne podckscyLo.
Nanic wplyva z kolci (na zasrdzic sPlzeżcnjaz]vro|
n.go) na sam mózg pala.za zwyklcsięga on po ko.
lcjnegopapicrosa'ponicważmózg daje nu znać,'e
pcwne re.eptoly pot.zebująsilniejsTj st)mula.ji'
IDnym narkotykjem'ż!łosnąnamilsi]<ąnl1uEl'
ncgo ncu.oplzckaźnika(inncaoniż acetylochou.a)'
jeś ndfina wytważańł rc 6pccjalncgogatuńku
naku' nŁsę $vą bieŹc od inienis greckicgoboga
snu, Mo.|cuszaj ro7luźnful rvywotujescńność.Po'
chodnąńorliny..henri.zniD zńodyfikowsnątak by
łativleJprzenikałado ńó,p!' Jesi ]r€ I oina, z.żył.jący hcloi'rc wÓlą Ją od innych używek' ponieważ
|lhvieJ docic.a do móZgu i s7yb.iej wy\yo]ujcc|ckt
.'odlotu'' Ubo.'r. sk!tki jej działania |o '\Yężcn'e
źrcni.' 7lpar.ia o.az sltunieni. odIuchu kiszlLl
spoiyk''
f powodu|y.'hdNóch o{linńh właś.nyoj.i
pofJr..zny.h
na jcs! l! s'że.|jzJ !od postaci:!LYie|.c
środkó\vp|zccnv{yklZluśnych1 prze.i{biĆgunlto'
ZgxbnJ \YpłJwnro ńy i heron]y
hln]orva
njcniu odd.d]u rv synlku bczpośredniago
v pniu ńófgu'
nia czynnoś.jośIodk3oddechowego
zn.jdują.eeosję iu' nad.dzcnjcń kregowym i za
Niekiedyzabuucv'iaduJq.egoprc.eśenodd,chańi!'
pÓ\'ażne'
że
oddJchani.
uslaje
nie io byRa na tylc
i.zło{ick uniera: wl*nie zahamo\yanicodde.hu
jcsl laj.zęstszą przJaJ.ą śńierci z poRodu plzcMi'lo Diesątplnr!.h z.gro'cń' hercina najcdną
ł3godziból. Jcsl ńljlapszyn
oIbrzyni{ Zalclę
7 *szysikich aranych środkówznic.zulających'a.,'
kol\yickZ r..ji i.go' żepIoNadzido uzaIeznjenis'sto
sujc siqjĄjedyDie plzy bardzÓ silnych Iub przewlckłych ból3.lr lub ł niculc.falny.l] l śnie.|clnych
Ćhorobach'obsor*a.je.ierpiących pa.jonióq zlży
rvają.y.h ńońrne' są źródłen faś.yńlją.ej vie&y na
tĆń.tbólu osoby |e.zęsb rsierdfą' żeod.zuw.ją
u'l nadal. Ę]c 's przoŚtaje być u.iąźliq' czyżty wię.
za'}Ta.
]udziezd.owi' nio cierpią.yna żadnrboleści'
li hcfuinq ,,dla prrvjemnoś.i'? MÓżc przestslą rch tra.
pić odżenne tros]rii l ęk prŹodżyciem?JeślinawĆi
110
t3k' to po*'ódtm szybko zani.nia siq N ploŚ|ą po.
tż.b? zxspokojcnian..kolyłnego g}odu
Pow'nónyjcdna} do synapsy'Dzjałanicmolfin}
Polcgana initoN|niu.ńkcji pe
plz.z orga
I.lń].h 'r7ck3ŹDikóq syiylr2nJclr
niznr Jej budo{a cząstc.zkova dobrzoprzysiajedo
czqstc.dti rcccploIaLi.lkoŚcgol wJspe.Jalizowane.
gd N wy. hwyty1vin l u iyd] neumprzcLaźnikóv (..kc.
frliry c.do.liny, dynorfiny) Nlrkotyk potall iak
l.!ron doc.lol''\ ze będzlemu siq x'Jda\ya.
',o!łupn].'
ło,n {zhudzony zostajcPIzcZn
nÓśnikprzeklzu \'lsia.h sledcmdzicsiąiychdoko.
nano wic]kicgoodkly.ia' dzitki klóren! doujedzie
ljśfilysie, 'e Ów. nliDlllna ^vlązki s]użą podob
nie jak a..iJIocholina . p.zcńoŚzcni! sygn3łów
pomiędzyokrcslonynlirod7.jamineulonó9, co wię
tcj' Śic]c wskŹuje n! b. re { n
k3.h przynljmnicj Dickiór z nich pc]nią$ażną'!lę
N od.fu{aii! bó|u Nl przyk}ad zablokon.nie
daałanlaenkefalinyplzcz pcrvi.n ]ek (n!|oxon){ago
dzi odc?uw.nicbólu Nlloxon znosi hż'prynrjńni.j
Po części,znicczulljący.|.kt lkupul.tury' Udział
..do.fi Dy w nne.zdenlu akupunkturow]m !łuńac7y
powoln e usi?poNanie i u trzynywanic Śię cfekiu ns
]vci po {iqciu ir]cł Nljr'idoonleJ wkłu.ie ic]r rv t:k
^vancpunklJ krytyanc powoduJeuwolnienicenkc
tal iny i j ń ny.h' iowaEys zą.J.h jej składnikóN (palrf
Na czyn po]egajcdnak różńi.a poniędzy s!ły.
wcm hcroiny. n.tura]nyn dzisłs.ien cnkofaliny
l ńózgu1 Ryzyko zostania na.k
się iy|ko stąd' żenózg pfudukuj
wlednl}i norń.y .zy hÓ.oińy' Peptydy opiatowĆ
uwalniane są w rvarunka.h naluralny.h w ń'nych
t1r
J('Śi| 7ln.ikzc\lN
r\r
gJlU
| n ) | ( . l ) Ś l l : l . l c\h ^ d ( l l d rn a
D , r r o r rn n f . 7 l , r r , ,\ r " f ! z u , \ $ . ! , t $ c i 3 s u
|$klmł
$
k]]!]!r.]'lo\ l'No ł|]ska.
tan pżU!]ull
l]ło
rł.] | L ll|.D, tcun)|!ł'kafni
krq ^rlry.orr r.rrlr.l \\ oilrtn,.inLulnikott
l! ' hoo nri b.7poŚ|drIo
ljiqlt.rd]
ll]rLlL$o]in9
j |nduliD(. kokiDx J]''nl n](o młvl.j
rvDm
l'J(|l]7.'łr\!').]cllA\]lll] ^\].l'lo\ RLl'LL'l.|'.f.s
n . ! r u , r r , n ! o! : u r . $ , . , | , r , t r . t D r p o \ r r ) . 1 ' i c n r u
IIkńrk
$nIllnL'lo ib
n'll]ę t.nŚDit.m lIo\ntll,lL..ul|ul
\\Ich\Yyt
^!'d|!)
prllLłLv'!]]( J.go dllLhni!
s1u..lc
l i o k | i r l ł] $ l n ] c l ) | 7 ] l(l ' l . L . l c t ) ' L k oł | ] l | g o ż c
D.l|Ao!.d'ałrni!.o.riL]dj.]|'
P o d l o ! ' l n \ n ] . żP o , u | 1 l ! " l '
dr \tnfi.n !4 h.
| \Ys7'\
łkł] możlnrc
ohs7xrynw{l' \rsfy{k]e Śynapsyi kr'dl ' nich,7]
] t N l " d o Ś ł ń I r i (\' v l n k i . s l f u r Y l { l | | l t r U N w n l
(,rir(
Jc
d" \s(\.zr.h
,lu\l!'ą
pŹy^tl
da(ck rrdr ^riazk.n\
(hIIun\ch
i])'n n.']I rcagdl3. n'' ^!\kł.lch ]|o.
' ( Ń l)fuc.l orł.'ll'!u.I ncch.nlłld|
'a9llac!nJ".h
\yNohD,,r
do
Lcgo sam.ro
(rrkru Nlji.i r'ao, konic.znc st.'jr s p'zyjmdrr
e
tr( .o'nz BirkJy(h drNck utyykL Nicu.hronDrnr
]'ls1ePsLN.1
mo g o ? j | \ i s k ja. * ' o . f y \ j ś . i c ' u z l l c z
hlnlm n jcbe4nc.h\nr naIłol]kilfi jcst kokau3
P.,vpomi,[ ,x!l'rf od nieda\nr .,.rr.k". z ty,n, 2c
td' Nbhji js! j|j clntIf a'.! modj/likr.Jl,pż.hn.
.ł'lą do pdcnjl ( iicłdJchmń (okdnęprcduku
D2
n !L,Lq, li,nk.jond,
r' r.w L]!h D.u.!r1u: \fcfck.
nor.!l'l tr.||L'] \!Io]|.!|l L onło
\| n]o s7luczn't $rŃ ł.Lk'!! śi'.su ln)Śln. L|!t'
io,innrl. L'Ni. fo\r.,!
,!z!ko ud.rtr iw!u
f!dLnDl. ll,]rłr ID]i Lrnj'D.| ('/t.']
tr$J]nl3
jl! oddzi]
pLck]n]Lk Jq'nnu!- fń'lho.n.k.^
ł]Lv]i(' (Ich prz|k.ułLk Ą\ Lnicmo'trY'.!'I. l.h
rl'rtri!ixr
rorrdrrna]nr1d7iJłll|lL|hdy.(n'|.dluż.j.iż lo\!nnlJ
D,)px inn, norndrortif r, I nalvd ) r.!irtorhoti
Ir u]tll'lianc są N skupjŚ[l.|j ']!DIonó\' ]Mn.ych
\'slarsĄ
.7':ś.in]ó,gu 1Ś !|iu Dzi?kl !$ojslcmu
'
n]c.l]aDD''Ó$i.int*'koNcn
do!!a.c?lnI są
"l'
'cJ do blrdzl.j $]"l,|łx]'rl!]nJch
obi nnl koĄ
'lo
Lslruk|ul podko.o\ló
sszcch*rcnno s}slcmy
subs|ln!' chemi.njydr ||tuLqą polonr !o|lldf c.ia'
ll3
* Lyn lównieżŚiant snu i .zuwsDia Pońadlo potra
6ą plzcsterowys.ć i noduloRać akiyłńośćncu.o
..lną \y całyn njófgu Nicjcs|więĆnuyn fłskaku
l{.ym. ze narkotyki,któ.c modyńkujądfiłlanjct}.h
syst.móq zmicn]ają.ó]ynież
pozion'obudzcnja,Na
plzJk|id |udfic' zażyw]ją.y .hfc|aninę. Dje są
ył!ui. pozosta]vać
N Śtaiic spD.fynku.nie poir!.
'ią sjc konccntroład'i.h uBaga jc{ Miąz .ofpru
Ś7ona pI,cz lóżlc obi.kty(fy zdarzcnE z ot..'cńix'
hd'o (i podNiclo'n! Nzg]gdanipżyponnD.jąs.hi.
zo.I!njkó\ł_ pozha]yl.niuw.wnclrznionej,śudo.
mcl l łł!ś.n|.j occnJ tcgo'.o sie Nokol nich dzieja.
bcz przelavJsą uZł]eżnicni
odś
Iiol.irym nodn)nr ostatnro no.\olykicn jes
r.s/!ij (3 1 Drcl! locncdioxymetani f.t! nrina, MDM r,
arakDją.. s}stcn czvafrcgo (sJ]T, z{anego rów'
n'ez scrotoń1n4)ncuroprzeka'njka, $ydziellnego
wpn'u nlófgu.'.s/as] zalrzana jcśt.zęstodo halu.
cJnogonó\ ponic]vJż*w9r7a poczucicuwoln'enil
z.i3ł3 l *z..hohljnujące u.zu.i. lj]ogości
Nalko
lyk te! powoduj.ńldnicrnc rvydzialani.ścrotoninJ
,Zrlanl." n]ó,gu p.zcz scloioln]ę v drlnaty.znJ
sposóbN!Iy{a.l'n.tabol jzm
gulxclqc'cpłoiy.iała op.ó.z !o.zucia eu|olii..9o
sl powoduJchip.rrkty]yność;
przy oqslym tj zaży
lvlD'u poja]yiłąsię lrrótkok{.łc, po]yialzlją.e si9
rudj}l lłkic jak u osób lań&ących w |rmse PodobDy .|ekt obseNuje sjg u śzczulów zwykly srzui
uni.szczony w k|atcc, ostlożnieb3da lory|oriun'
wykoDuJą.przy tyń mnós1Bo ró'nych .u.bów
nDoJ Ję na tylny.h łapa.h'są.ha, cbodzi dokoła'
obseMujc' ńylc si9' Gdyjednak dostanie !.s,4s'
zaczynłvykon}Tać woążjcdcn i ten sln ru.h' cłł.
koyicie beAensosny z punktu sidzcnia jÓgo .oma!
ncr. repe.tuaru zachoRań' ów p.łt.rzający śi9n.h
, obserwujenyu lu_
dzi, będł.ycbpod {płJ!vcn]narkotyku
Nie \viadomodokladnie.zy efek
nają zwlązek z gsahołnyn lwalniańi.n sN.oto.
nn]yj.zy i.'są n.steps|w.ń \Lya.rpania sięjej za
Pasórv Tak czy o{'ak niadomoju'' że długorrwl.
]c ap]jkołanie szczulon ?.slasJ w]'wołuJeu ni.h
obumicranicskupńk Deuronów{'Dniu mózgl (jądra
szNu)' z króIych lozchodzą się wlązki lksonów do
$icj
położony.|robszarów mózgu, NeuIony ie
U.zcstniczą\y .cgula.ji \yi.lu podst:NoNychfunl..ji.
Neuron)!uNalniają.cdużciloś.iscrct.ninn sąb'
olrj.k|cn oddzilłyvania licznJch śIodkówpże.N
dcpr.s}'jnJch,Dzięki róznJm nechanunon wiele
z nlch rvzmlg! funk.jo.o{lnlc tegoneuropżek!źDl
ka] rh dziatanieDlanisz.zyjedna} neumnów Na b
kicj Nłaśni.zasadzledziałanajs}ynniejszy
teE. typu
jednak
prozac,
śrcdck
cdy
zwi?kszeniu nocy dzia
]ania s3roloninyzacznic towarzyszyć'b]oEość,,'
bę
d'ic to ozndlzaio,żc wysltpują takic s.ńc królko.
Llvaic c|ckt}!jak pży zażyx'aniuecsios:r'Jcdnakże
cz':s|. pżimołani. ?.v!sr poNodujcobunjelanic
załończeń nenyowy.h i N konsekRen.ji ustanie wy
dz,elsnia seroton,nyOzna.zr t
rachuńku slu ri.ń ubo.znyń jej d7jałaniajest
N od.óżnicniu od dzi.łłnia środkówprze.i*depresInJch _ \yy\yob{'anic st.nó{ d.pr.Śyjny.h z !jektóIy.h badań \Jnika z.csz|ą' żcd]ugo{fu.lefaży.
vanic ?.s/as}częstoplovadzi do depreŚjii do s.ńoN.rkoiyki vp|ywają na mózg na wiele ró'nych
sposobów,oddziałująna różne związki .hDniczne
i ingcfują w pżcbiĆg procesówDa różnyc]rehpa.h
plzekazu S}Taptycznego' NikÓ|'na i ńorfina iniiu-
rą D.\!ne okleśloDe'Dlturalne związki.h.ni.znc.
ł!'ń sańyn dzi.lajn n! ich ra.epiol''l:lodczas gdy
z kolci kokain. nasila dzi.lanic
iqralmgo z]viązl.u,hamuj:!cjcgousuvanic f syn.D.
nló7€ p.wnlgo typu ncurcprzckaźni}a'
Mózg LvJhv..
Iza sible hansni|cróq z który.h każd} si.jĆ sie
\yyblalyn ccl.n okrcśloncgo n łrkoiyk u ' dzi ał!ją.e
go w $vó] oklcślonysposób Dysponuj.i'Jju' pawDą
*icdzą nx lcnaL użłwck.\tiąż
jxltics.l odtucTonc
skuikiich zlżlvmE, jakie efekiy
w o(.n,ńic człosieka
ubo.znc rYyrrołują
Na]'bardzicjcbybl dĘczą.yn prob|.'.cnje* py
tanic o z]viązckponjłdzy rożpo7ńanymijużznń
Dami konóIkoNyni i moI.ku]arnyńi N mózgu'
ir' Dlł.zcgopŹcsty'
n]D]owlnicleclptolóy cnkcfalinJprzc7n]o.6n9'!dzi
Śubickty{nc poczucic cufoIii j
w]aki sPosóblcki, któIc nJ pofi
gaią dzirllnic se.o|ońi''}' p.z],
dcP.csji?Tl dznv.cznx zagldkl siąc si? szczcgólnic
ńtlyEljąca' jcślizdrJn' soLljcs
sclsic clrcmi.z.Jm lcki le dfialalą fa]cd}r. przcz
k,lka sodzin, podczrs 8dy i(h cfekt icrapcuty.zny
ubzymujc się przcz kilkl dni' N.jljdoonicj nie 'st
.fJe ż3d.njednoznlczny ^viązckpomi']dZljcdń]i'
!!dz!jem Ćzą*eczeka oklcślonynnast.ojcń.
Poznayanie nechanizmów działanian.rkotyków
u.'o.znia nieu.hwytną nlturę po]viązań mil.dzy
posz.zcgólnyńi'dobrfczbadanymiptcesani' zacho
dzą.Jml w synapsie' l tskże poznł]a z.ozuńicć
cx'cn|ualńy Np]yv |ych pro.esów na enmje, lv'aś.
nienie tego' czJ zjanis}a p sych iczń e syższego rzędu
(.hoćbypoczu.iogczęś.ia)dldząsj9 tłumaczyćpo.
przcz me.hanikę ilansnisji s,napiy.znej i nodula
cJi cheniczncj,jcŚ|jcdn!ń z nąj
sbJą.yd] dziśprzednemolo8rą'Myś|o tym' ze nasza
j.dyla Ń swyn] Iodzlju śviadoność
lak napra\(dq
zxlcży od jłkicgoś.uda.znegokok|aJluz nózgo]vcj
zupy i .odz4.ychŚię s.jcj impu
d' byćź.ódłcnudrłki.rv dwó.h
lach zajmicmy się 1vjęcko]cJDoiynl.lak licPow|a
rza]ny 'rozg kałlcgo , nls brorzy tq sz.zcgólht!
.]łość
onzjrk objaLyiasicj.j dl3łrDic