Nowoczesne systemy napędowe w tekturnicy
Transkrypt
Nowoczesne systemy napędowe w tekturnicy
MASZYNY I URZĄDZENIA N ow oc z esn e s y s t e my n a p ę d o w e w t e kt u r n i cy The Lat est Dr ive S y s t e ms i n Cor r u ga t i n g Ma c h i ne S TA N I S Ł A W K . M U S I E L A K , J E R Z Y G . K A S P R Z Y K Nowoczesne maszyny oraz całe linie produkcyjne w coraz The latest machines and entire production lines use mechatronic większym stopniu wykorzystują systemy mechatroniczne. Istotą systems more and more often. Introduction of electronic solutions mechatroniki jest wprowadzanie rozwiązań elektronicznych oraz and information technologies to mechanical engineering is the informatyki do układów mechanicznych, co przyczynia się do essence of mechatronics, contributing to the fact that borderlines zacierania granic między tymi dyscyplinami nauk technicznych. between these fields are disappearing. On the other hand, syner- Jednocześnie efekt synergiczny współdziałania tak różnych dys- gies of such different disciplines contribute to crucial improvement cyplin przyczynia się do istotnego wzrostu jakości proponowanych in quality of new solutions. The article shows trends in drive sys- rozwiązań. W artykule przedstawiono tendencje występujące tems based on mechatronics dedicated to corrugating machines. w technice napędów tekturnic z zastosowaniem systemów mecha- Due to a complexity of this subject, the authors discus only two tronicznych. Z uwagi na złożoność tematyki, autorzy, dla przykładu, modules used in the corrugating machines, which have a crucial omawiają tylko dwa moduły występujące w tekturnicy, mające effect on quality of a final product. They include a rotary cutter istotny wpływ na jakość produktu końcowego. Są to przekrawacz and an automatic endless stacker for production of accordion fold rotacyjny oraz moduł automatycznej układarki bezkońcowej (au- board. These two machines are used as final units in the produc- tomatic endless stacker), służący do produkcji tektury w formie tion of corrugated board, however their principle of operation is składanki harmonijkowej. Obie maszyny występują jako ostatni completely different. The cutter cuts board sheets into segments moduł w procesie produkcji tektury, lecz ich zasada działania of fixed length and stacks them, whereas the stacker makes the jest całkowicie odmienna. Przekrawacz tnie wstęgę tektury na board concertinaed and stacks it. This technology has been used arkusze o zadanej długości, które następnie układane są w stos, in corrugating machines for over 20 years, however today it is in its natomiast układarka zagina tekturę w harmonijkę i układa w stos. heyday due to new technical solutions. The article presents basic Ta technologia stosowana była w tekturnicach już od ponad 20 solutions used in drive control systems of both machines without lat, jednak obecnie przeżywa ponowny rozkwit, ze względu na using complicated mathematical formulas. The authors show high nowe rozwiązania techniczne. Omówiono podstawowe rozwią- dynamics of these solutions and their unquestionable advantage zania stosowane w układach sterowania napędów obu maszyn connected with the fact that they are easy to be programmed. The bez użycia skomplikowanej formy matematycznej. Wskazano na authors present resultants of research works carried out on the dużą dynamikę tych rozwiązań oraz na niewątpliwą zaletę, jaką rotary cutter and the automatic endless stacker. As publications jest łatwość ich programowania. Przedstawiono wyniki prac on this subject are very rare, the authors considered it appropriate badawczo-wdrożeniowych przeprowadzonych na przekrawaczu to present them to larger circle of specialists. rotacyjnym oraz układarce bezkońcowej („harmonijkowej”). Keywords: corrugating machine, cutter, drive, positioning, cam, Ponieważ publikacje na ten temat są niezmiernie rzadkie, więc accordion fold board autorzy uznali za celowe przedstawienie tych rozwiązań szerszemu gronu inżynierskiemu i naukowemu. Słowa kluczowe: tekturnica, przekrawacz, napęd, pozycjonowanie, krzywka, karton składany harmonijkowy Mgr inż. S.K. Musielak, BHS Corrugated Maschinen- und Anlagenbau GMBH, Paul-Engel-Str. 1, 92729 Weiherhammer, Niemcy; dr hab. inż. J.G. Kasprzyk, prof. Politechniki Śląskiej, Politechnika Śląska, Instytut Automatyki, ul. Akademicka 16, 44-100 Gliwice PRZEGLĄD PAPIERNICZY · 69 · CZERWIEC 2013 363 MASZYNY I URZĄDZENIA W p r o w a d ze n i e Dotyczą one: Napędy elektryczne występują w niemal każdej dziedzinie - przekrawacza rotacyjnego (cut-off), w którym dzięki zastosowa- przemysłu. Ze względu na zastosowanie nowoczesnych podze- niu nowoczesnych napędów uzyskano poprawę dokładności cięcia społów energoelektronicznych, obecne napędy elektryczne maszyn oraz powtarzalności dla uciętych arkuszy; zdecydowanie odbiegają od rozwiązań spotykanych jeszcze kilka, - automatycznej układarki bezkońcowej (automatic endless stac- czy kilkanaście lat temu. Przede wszystkim silniki prądu stałego ker), w której wykorzystanie systemów MC umożliwiło rozwiązanie (DC) są zastępowane przez silniki prądu zmiennego (AC) z odpo- problemu skomplikowanych trajektorii ruchu maszyny. wiednimi dla zastosowania przemiennikami częstotliwości. Dzięki wprowadzeniu techniki mikroprocesorowej do układów sterowania No wo czes n e s y s temy n a pędo we napędami rozwiązania takie stają się coraz bardziej technicznie Serwonapędy zaawansowane, przejmując wiele funkcji wykonywanych dotych- Napędy prądu stałego są skomplikowane konstrukcyjnie i drogie, czas przez sterowniki programowalne. W szczególności dotyczy to wymagają również stałego serwisowania, ze względu na szczotki serwonapędów, stosowanych głównie w układach wymagających i komutator w silnikach. Dlatego od dawna trwały prace nad zna- wykonywania dynamicznych, a jednocześnie precyzyjnych ruchów lezieniem rozwiązań alternatywnych, które byłyby znacznie tańsze obrotowych. Przykładami rozwiązań z zakresu sterowania ruchem w produkcji i utrzymaniu, a jednocześnie odwzorowywały działanie Motion Control (MC) są m.in. serwonapędy firmy B&R ACOPOS (1), napędów z silnikami szczotkowymi prądu stałego. Rozwiązaniem czy koncepcja Generic Motion Control, łącząca funkcje pozycjonowa- stały się trójfazowe asynchroniczne silniki klatkowe, które jednak ze nia, sprzęgła, profilu krzywkowego, sterowania numerycznego CNC względu na swoje wady, takie jak np. obniżony moment startowy oraz funkcji typowych dla robotyki (2), 9400 HighLine firmy LENZE czy udar prądu rozruchowego, wymagają bardzo złożonych układów (3), SIMOTION Siemensa (4), Kinetix firmy Allen-Bradley (5) i wiele sterowania. Rozwój elektroniki i stworzenie nowych algorytmów innych. Rozwiązania te wypierają klasyczne elementy mechaniczne sterowania, w szczególności wprowadzenie przemienników często- i przyczyniają się do tworzenia systemów tańszych, łatwiejszych tliwości (falowników) ze sterowaniem wektorowym spowodowały, w pracach serwisowych i bardziej niezawodnych. Struktury takich że silniki te stały się podstawowym elementem napędów. systemów mogą być oparte na połączeniu sterownika PLC z ukła- Kolejnym krokiem było wprowadzenie silników synchronicznych dami MC lub na samodzielnej pracy zintegrowanego z napędem z magnesami trwałymi, wykorzystywanych przede wszystkim układu MC. W tym drugim przypadku rozbudowuje się możliwości w serwonapędach. W przypadku napędów typu High Performance programowania takich systemów, czego przykładem jest platforma (7) stosowane są specjalne układy regulacji i pozycjonowania, programowania układu pozycjonowania Application Template firmy oparte na technikach MC (8). Istotne jest tu dopasowanie napędu Lenze, która umożliwia znaczną redukcję czasu potrzebnego na do dynamiki maszyny, czyli odpowiednie przekazanie momentu zaprojektowanie systemu. w układzie silnik napędowy – maszyna. Wykorzystanie możliwości nowoczesnych układów napędowych Przykład takiego układu sterowania dla napędu przekrawacza w tekturnicy spowodowało spadek kosztów, przy jednoczesnym w linii tekturnicy przedstawiono na rysunku 1. Zastosowano tu wzroście jakości produkowanej tektury mimo znacznego wzrostu układ regulacji kaskadowej, będący typowym rozwiązaniem dla prędkości roboczych tekturnic. Najnowsza tekturnica firmy BHS serwomechanizmów (8). Układ ten składa się z trzech pętli sprzę- Corrugated umożliwia realizację procesu produkcji z prędkością żenia zwrotnego z regulatorami P dla położenia oraz PI dla prędkości 450 m/min. i prądu (momentu elektromagnetycznego silnika). Aby uzyskać W dalszej części artykułu przedstawiono nowe rozwiązania w dwóch modułach tekturnicy. zmniejszenie błędu pozycjonowania oraz czasu regulacji zastosowano dodatkowe sterowanie z wyprzedzeniem (feed forward) (9). Dla układu regulacji prędkości jest to sterowanie typu FFV (Feed Forward Velocity), w którym pozycja zadana xs jest różniczkowana numerycznie i dodawana do wartości zadanej obliczonej przez regulator położenia. Dla sterowania momentem wprowadzono układ FFT (Feed Forward Torque), w którym dodatkowy moment jest proporcjonalny do drugiej pochodnej xs i dodawany do wartości zadanej prądu, obliczanej przez regulator prędkości. Opóźnienie Td 1 reprezentuje tu własności dynamiczne przekładni mechanicznej, a Td 2 moment mechaniczny maszyny. Porównując napędy starszego typu, oparte na silnikach asyn- Rys. 1. Układ regulacji kaskadowej przekrawacza rotacyjnego 364 chronicznych, z napędami wykorzystującymi silniki synchroniczne widać zalety tych drugich. Współczynnik sprawności dochodzi PRZEGLĄD PAPIERNICZY · 69 · CZERWIEC 2013 MASZYNY I URZĄDZENIA w nich do 95%, a temperatury pracy nawet do 125°C. Posiadają one bardzo duży współczynnik przeciążenia – ich przeciążalność jest 2-5 razy większa niż silników asynchronicznych przy pracy zrywnej. Przykładem jest tu omówiony w dalszej części wyrzutnik braków w przekrawaczu rotacyjnym, w którym napęd osiąga prędkość 450 m/min w czasie zaledwie kilkudziesięciu milisekund z bardzo dużą precyzją pozycji i jej powtarzalnością. Na ogół układy sterowania w serwonapędach mają strukturę modułową (10), są programowalne w pewnym zakresie oraz wyposażone w przyjazne systemy, np. interfejs użytkownika (HMI). Rys. 2. Zasada elektronicznej krzywki (electronical cam) Cechują się: (Za uprzejmą zgodą firmy Lenze) - złożonym układem kontrolno-pomiarowym, - bardzo dokładną regulacją w odniesieniu do sygnałów referencyjnych, - doskonałą powtarzalnością, Przy modelowaniu ruchu szczególną rolę odgrywają fazy przejściowe, takie jak zatrzymanie napędu, jego ponowny start oraz zbliżanie się do celu. - możliwością regulacji różnych typów silników, Trajektorie można także generować na podstawie zasad geome- - bardzo dobrymi parametrami kinematycznymi, trycznych, które pozwalają na poprawienie dynamiki w aplikacjach - dużą dynamiką pozycjonowania, narażonych na zwiększone wibracje. Istnieje też możliwość łączenia - niskim zużyciem energii elektrycznej, powyższych technik wielomianów i metod geometrycznych, dzięki - ochroną systemów mechanicznych. czemu można uzyskać dokładny rozkład trajektorii na poszczególne odcinki (tzw. funkcje sklejane) (12) oraz wyznaczyć optymalne Krzywki elektroniczne prędkości i przyspieszenia (13, 14). W celu uzyskania specyficznej trajektorii ruchu stosowano Profile generowane przez elektroniczną krzywkę przedstawiono na dotychczas krzywki mechaniczne (jak widać po lewej stronie ry- rysunku 3. sunku 2). W układzie takim nie ma możliwości zmiany trajektorii, ponieważ jest ona ściśle zależna od kształtu elementu krzywkowego Wybrane moduły tekturnicy umieszczonego na obracającym się wale. W nowszych rozwiąza- Nowoczesne maszyny do produkcji tektury posiadają szerokości niach dąży się do zastąpienia mechanicznego sterowania trajektorią robocze 1600-3350 mm, co dla prędkości 400 m/min oznacza wy- przez odpowiednie sterowanie elektroniczne (rys. 2 – strona prawa). produkowanie ponad 1300 m²/min, albo 78.000 m² tektury w czasie W systemie krzywki elektronicznej trajektorie są zaimplementowane 1 h. Produkowane tektury osiągają maksymalną gramaturę do 3000 w sterowniku serwonapędu, dzięki czemu można uzyskać dowolny g/m2. Tekturnica jest linią produkcyjną składającą się z wielu modu- profil, a nawet zmieniać go dynamicznie w trakcie ruchu. Oznacza łów (rys. 4). Długość jej może osiągać wartości do 150 m przy masie to, że już podczas wykonywania trajektorii dokonuje się nowych dochodzącej do 500 t. Pobór mocy elektrycznej tekturnicy mieści obliczeń, które mogą być uaktywnione w odpowiednim czasie. Oczy- się w zakresie 800-1200 kW. Ze względu na złożoność tekturnicy wiście, pozostają tu ograniczenia wynikające z dynamiki maszyny w prezentowanej publikacji ograniczono się do omówienia tylko oraz samego układu napędowego. Istotną cechą tych rozwiązań jest dwóch modułów występujących w końcu linii produkcyjnej. Są to przetwarzanie informacji liniowej (zasadniczo jest to stała prędkość kątowa napędu głównego) w trajektorię nieliniową (11). Model ruchu opisany jest zazwyczaj wielomianem piątego stopnia, aczkolwiek spotyka się także rozwiązania z wielomianami wyższych stopni, które pozwalają uzyskać bardziej złożone profile dzięki większej liczbie stopni swobody. W układzie takim oblicza się numerycznie prędkość oraz przyspieszenie na podstawie znajomości pozycji: pozycja: y = f(x) = A0 + A1x + A2x2+ A3x3+ A4x4+ A5x5 prędkość y’ = f’(x) = A1+ 2A2x+ 3A3x2+ 4A4x3+ 5A5x4 przyspieszenie y’’ = f’’(x) = 2A2+ 6A3x+ 12A4x2+ 20A5x3, gdzie x oznacza czas a A0 jest wartością początkową położenia. PRZEGLĄD PAPIERNICZY · 69 · CZERWIEC 2013 Rys. 3. Profile zmian wartości zadanej układu 365 MASZYNY I URZĄDZENIA przekrawacz rotacyjny, którego zadaniem jest cięcie przesuwającej • wykorzystanie maksymalnej dynamiki układu napędowego, się wstęgi tektury na odcinki o zadanej długości, oraz automatyczna • obniżenie masy bezwładnościowej elementów rotacyjnych układarka bezkońcowa, która układa wstęgę tektury w stos w formie harmonijkowej (rys. 5). Oczywiście, nie oznacza to, że pozostałe moduły tekturnicy nie podlegają dalszym udoskonaleniom i modyfikacjom. Przedstawione w następnych rozdziałach rozwiązania dotyczą przekrawacza niemieckiej firmy BHS Corrugated z Weiherhammer, przekrawacza, • wprowadzenie szybkiego systemu wyrzutu odpadów (opartego na systemie serwo/cam), • pomiar temperatury łożysk przekrawacza, • możliwość zastosowania nowej serii enkoderów położenia noża, należącej do wiodących firm w tej dziedzinie produkcji. Opisano • zastosowanie przemysłowej magistrali100 MHz, przekrawacz rotacyjny o prędkości roboczej do 450 m/min z za- • poprawa diagnostyki przekrawacza, stosowaniem napędów bezpośrednich AC firmy Lenze (15) oraz • badania dokładności przekrawacza podczas cięcia bez tektury. krzywki elektronicznej (cam) w podzespole wyrzutnika. W module Zastosowanie silników AC o mocy 2x79 KW, przy maksymalnej układarki system napędowy oparty jest na najnowszej generacji prędkości obrotowej 545 min-1 i prądzie znamionowym 164 A, krzywek elektronicznych. Rozwiązanie to umożliwia prowadzenie umożliwiło uzyskanie większych prędkości roboczych w stosunku do procesu układania w harmonijkę w sposób automatyczny, co za- dotychczasowych rozwiązań (rys. 6 – kolorem czerwonym oznaczo- pewnia redukcję personelu, obniżkę kosztów produkcji tektury oraz no prędkości osiągane dla nowego napędu). Podniesienie prędkości zmniejsza liczbę reklamacji. przekrawacza umożliwia, w przypadku produkcji arkuszy tektury o różnych formatach, osiągać wyższe prędkości średnie w cyklu Przekrawacz rotacyjny produkcyjnym. Jednocześnie z wykresu widać, że szczególnie „trud- Przekrawacz rotacyjny i sposób jego sterowania zostały szcze- ny”, z punktu widzenia osiągów, jest przedział formatów w zakresie gółowo opisane w pracach (16). Kolejne cele, jakie postawiono przy wymiarowym 1200-1900 mm. W badaniach tych uzyskano również projektowaniu nowego systemu przekrawacza obejmowały: bardzo dobre wyniki dokładności i powtarzalności cięcia tektury. • osiągnięcie maksymalnych prędkości dla zadanych formatów cięcia poprzez zastosowanie falownika Lenze 9400, Zaprojektowano także nowy system wyrzutu braków. Dotychczas stosowany był system z napędem pneumatycznym. Tymczasem zastosowanie serwosilnika oraz generowanie trajektorii na bazie elektronicznej krzywki pozwoliło na bezproblemowe uzyskiwanie wysokich dokładności pozycji oraz powtarzalności. Jest to bardzo ważne, gdyż w przypadku błędów dochodziłoby do tworzenia Rys. 4. Linia do produkcji tektury i zaznaczone dwa moduły końcowe: przekrawacz rotacyjny (cutoff) oraz automatyczna układarka bezkońcowa (automatic endless stacker) Rys. 6. Zależności uzyskiwanych prędkości roboczych od formatu cięcia dla przekrawaczy o różnych mocach napędu Rys. 5. Tektura w postaci składanki harmonijkowej 366 Rys. 7. Układ napędowy przekrawacza o prędkości 450 m/min oraz wyrzutnik braków PRZEGLĄD PAPIERNICZY · 69 · CZERWIEC 2013 MASZYNY I URZĄDZENIA się natychmiastowego zatoru (tzw. „paper jam”), a tym samym zatrzymania tekturnicy. Maksymalne prędkości, jakie osiągnięto, to 450 m/min. Na uwagę zasługuje generowanie takiego rodzaju trajektorii, która dzięki łagodnemu przejściu między fazami „stopu” i „wyrzutu” arkusza chroni podzespoły mechaniczne. Wyrzutnik braków pr zedstawiono po prawej stronie rysunku 7. Natomiast po lewej stronie widać Rys. 8. Ręczne wspomaganie operacji przy produkcji składanki harmonijkowej bezkońcowej Rys. 9. Schemat ideowy automatycznej układarki bezkońcowej przekrawacz doświadczalny, a czerwonym obramowaniem oznaczono falownik firmy Lenze. Układarka bezkońcowa Składanka harmonijkowa stanowi doskonały materiał do opakowań oraz zabezpieczeń elementów o kształtach nieregularnych, cechujących się także dużymi wymiarami, jak np. opakowania dla przemysłu meblarskiego, samochodowego czy dla produktów nietypowych. Produkcja tektury w formie składanki bezkońcowej (fanfold) jest znana od dawna. Samą metodę i jej udoskonalenia Rys. 10. Przebieg trajektorii ruchu w module składającym tekturę patentowano wielokrotnie (17-19). Produkcja taka, choć niezmiernie ciekawa, jest niestety bardzo trudna do automatyzacji, stąd często operacja układania jest wspomagana ręcznie (rys. 8). Wadą takiego rozwiązania jest stosunkowo mała prędkość, możliwość produkcji tylko jednej wstęgi tektury równocześnie, stosunkowo zła jakość stosu i oczywiście konieczność obsługi ręcznej. W BHS Corrugated opracowano całkowicie zautomatyzowany system do układania tektury w stos w pełnym procesie produkcyjnym. Rozwiązanie to chronione jest patentem firmy (20). System umożliwia równoległą produkcję tektury w sposób klasyczny, tj. z cięciem na arkusze, oraz składanki harmonijkowej bezkońcowej. Największe wyzwanie w konstrukcji maszyny stanowił problem Rys. 11. Układy napędowe automatycznej układarki bezkońcowej zmiany formatów. Ze względu na dużo różnych asortymentów w produkcji zakładów przetwórczych istnieją ograniczenia liczby formatów. W przypadku stosowania metody produkcji JIT (JustIn-Time), wielu producentów nie posiada odpowiednich przestrzeni magazynowych, dlatego jednorazowo zamawia mniejsze ilości tektury. Wiąże się z tym konieczność częstej zmiany formatów, co jest bardzo uciążliwe. W zastosowanym rozwiązaniu funkcje zmian formatów i rodzaje produkcji zostały zaimplementowane w systemie sterowania tekturnicy i produkt w postaci składanki może być dostarczany do firm o dowolnej długości i szerokości do 2800 mm, w zależności od zapotrzebowania rynku. Automatyczna układarka składa się z następujących podzespołów (rys. 9): PRZEGLĄD PAPIERNICZY · 69 · CZERWIEC 2013 Rys. 12. Automatic Endless Stacker w firmie Conyers w USA 367 MASZYNY I URZĄDZENIA - zgniatacza tektury (perforator – creaser), oraz klasyczne napędy elektryczne składające się z silnika AC oraz - modułu składającego (folding unit), sprzęgła i przekładni. - modułu cięcia składanej wstęgi (cutting and separating unit), - stołu transportującego na wyjściu (lifting table and evacuation). Przewiduje się dalsze badania, które będą dotyczyły opracowania metod, umożliwiających poprawę obecnie stosowanych algorytmów Nietrywialne generowanie trajektorii (rys. 10) zrealizowano przy sterowania napędami przekrawacza. Celem jest zmniejszenie ilości wykorzystaniu oprogramowania Cam Designer Professional firmy pobieranej energii elektrycznej oraz zastosowanie silników Torque Lenze. Obrys jednostki składającej (folding unit ) wyznacza linia Motor. Oprócz tego prowadzone są prace nad udoskonaleniem niebieska. Składaną tekturę oznaczono kolorem brązowym. systemu diagnostycznego, który mógłby być zaimplementowany Na rysunku 11 przedstawiono układ sterowania modułu składającego, zrealizowanego na bazie systemu high-line 9400 firmy Lenze. Prędkość linii produkcyjnej może dochodzić do 200 m/min, natomiast zmiana formatów może odbywać się z prędkością do 70 m/min. Prędkość maksymalna produkcji uzależniona jest od takich parametrów jak: liczba wstęg produkowanych równolegle, ich szerokość, długość formatu po nagniocie oraz rodzaj i właściwości stosowanych papierów. Obecnie jako standardową przyjęto długość 1150 mm, natomiast długość minimalną 900 mm a maksymalną 1300 mm. Liczba możliwych wstęg może dojść do 6. Najkrótsze dopuszczalne zlecenie może wynosić 50 m. Na rysunku 12 przedstawiono wykonany egzemplarz maszyny dostarczonej do producenta tektury w USA. Podsumowanie W pracy opisano dwa przykłady wykorzystania nowoczesnych napędów w linii produkcji tektury falistej. Dzięki zastosowaniu rozwiązań mechatronicznych, a więc połączenia układów mechanicznych i elektronicznych, a w szczególności implementacji zaawansowanych technik programowania, można uzyskać znaczne skrócenie czasu realizacji projektów oraz uzyskać produkt bardziej zaawansowany technologicznie. Rozwiązania te umożliwiają oszczędność zarówno energii elektrycznej, jak i takich mediów, jak powietrze, dzięki eliminacji systemów opartych o podzespoły pneumatyczne. Wiąże się z tym nie tylko obniżka kosztów produkcji, ale także znacznie prostsze serwisowanie maszyn. Nie bez znaczenia jest także to, że korzystając ze standardowego oprogramowania producenta napędów unika się często błędów wynikających z wprowadzania nowych rozwiązań („błędów wieku dziecięcego”), które często dotykają producentów maszyn. Oczywiście korzystanie z nowych technologii nie oznacza, że powstające dzisiaj systemy są idealne. Jak zawsze z wprowadzeniem nowych rozwiązań pojawiają się także nowe problemy, które dotąd nie występowały (21). Tuż przed ukończeniem niniejszego artykułu w BHS Corrugated wdrożono w sklejarce typu MF (Modul Facer) silnik synchroniczny o bardzo wysokim momencie rozruchowym (Torque Motor) (22), eliminując tym samym jeden z ostatnich już systemów napędowych prądu stałego w tekturnicy. Silniki typu Torque Motor są silnikami synchronicznymi AC z magnesami trwałymi. Dzięki wytwarzaniu dużego momentu silniki te mogą zastępować układy hydrauliczne 368 w sterowniku PLC i/lub komputerze zarządzającym cyklem produkcyjnym. Literatura 1.Materiały firmy B&R: Perfection in Automation. Acopos Antriebe. Produkte 2011. 2.Materiały firmy B&R: Perfection in Automation. Generic Motion Control. Egelsberg, 2009. 3.Materiały firmy Lenze: Global Drive – Software Package – Cam. Lenze Handbuch, 2011. 4.Materiały firmy Siemens: Motion Control – System SIMOTION. Firmen Katalog, 2011. 5.http://ab.rockwellautom ation.com/motion-control/kinetix-6000servo-drive (maj 2013). 6.Materiały firmy Siemens: Direct Drives of higher dynamic performance and precision. Brochure, 2005. 7.Kozłowski K.: “Robot Motion and Control”, Springer Verlag, 2007. 8.Riefensthal U.: „Elektrische Antriebssysteme, Grundlagen, Komponenten, Regelverfahren, Bewegungssteuerung“. Vieweg + Teubner, Wiesbaden 2010. 9.Pritschow G.: „Einführung in die Steuerungs-technik“, Hanser Verlag, München 2006. 10.ABB Antriebstechnik. Grundlage der Motion Control Antriebe, Technische Anleitung Nr 9, ABB, 2007. 11.Kiel E.: „Antriebslösungen. Mechatronik für Produktion und Logistik“. Springer VDI, 2007. 12.Nürnberger G.: “Approximation by Spline Functions”, Springer Verlag, 1989. 13.Siemens: Applikation zur Antriebstechnik, Technologie CPU Materialvorschub für eine Presse auf Basis von statischen Kurvenscheiben, 2007. 14.Senderski A.: „Trajektorie wzorcowe dla napędu pozycyjnego ze złożonymi ograniczeniami prędkości, przyspieszenia i zrywu”, II Konferencja Sterowanie w Eneroelektronice i Napędzie Elektrycznym, Łódź-Arturówek, 15-17 listopada 1995. 15.Gißler J.: „Elektronische Direktantriebe“, Franzis Verlag GmbH Poing, 2005. 16. Musielak S.K.: „Przekrawacz rotacyjny w tekturnicy”, Cz. 1-5: Przegl. Papiern. 67, 1, 21 (2011), Przegl. Papiern. 67, 2, 81 (2011), Przegl. Papiern. 3, 167 (2011), Przegl. Papiern. 67, 4, 245 (2011) , Przegl. Papiern. 67, 5, 303 (2011). 17.Homer E.J.: “Method of Manufacturing Fanfold”, Patent nr 2272803, 10.06.1940. 18.Jornod E.: “Fanfold paper transport”, US Patent 4107700A,1976 19.Mc Intosh: “Stacing System for Fanfold paper and the like”, US Patent 898418, 1978. 20.Grill M.: “Continuous Folding Process”, US Patent 2009/0298661 A1 2009 BHS Corrugated Maschinen und Anlagenbau GmbH Weiherhammer. 21.Musielak S.K.: „Optymalizacja zużycia energii w tekturnicy”, Cz. 2, Przegl. Papiern. 68, 8, 471 (2012) 22.Klement J.: „Technologie der elektrischen Direktantriebe”, Expert Verlag, 2009. Artykuł recenzowany PRZEGLĄD PAPIERNICZY · 69 · CZERWIEC 2013