Dania, Królestwo Danii, Kongeriget Danmark Stolica

DANIA
Dania, Królestwo Danii, Kongeriget Danmark
Stolica: Kopenhaga
Powierzchnia: 43 094 km2
Ludność: 5375 tys. (1999)
Gęstość zaludnienia: 124,7 osoby/km2
Ustrój: monarchia parlamentarna
Podział administracyjny: 14 okręgów; 2 wydzielone gminy miejskie
Język urzędowy: duński
Jednostka monetarna: 1 korona duńska = 100 öre
Grupy etniczno - rasowe: Duńczycy (97,1%), pozostali (2,9%, gł. Turcy, Niemcy, Szwedzi)
Religie: protestanci (91%, w tym luteranie 90%), katolicy (1%), pozostali (8%)
Przyrost naturalny: 1,5%o
Przeciętna dł. Ŝycia: 75,2 lat (męŜczyźni 72,6 lat, kobiety 77,8 lat)
Ludność miejska: 85,2%
Struktura uŜytkowania ziemi: grunty orne 58%, uŜytki zielone 5%, lasy 10%, pozostałe 27%
Struktura zatrudnienia: rolnictwo 5%, przemysł 25%, usługi 70%
PNB na 1 mieszk.: 33 260 USD
ZadłuŜenie:
Święto narodowe: 5 czerwca (dzień uchwalenia konstytucji w 1953 r.)
-------------------------------------------------------------------------------Dania uchodzi za jeden z najspokojniejszych i najbardziej stabilnych krajów europejskich. Czwarty w
kolejności dochód narodowy per capita w Europie świadczy o dostatnim Ŝyciu Duńczyków, choć obraz ten
trochę psuje powszechna w tym kraju droŜyzna. Dziś nikt nie juŜ pamięta o budzących panikę w europejskich
portach średniowiecznych duńskich Wikingach i kraj ten kojarzony jest raczej z wesołością stołecznego
lunaparku Tivoli, klockami Lego, rozdartym szekspirowskim Hamletem i nieco melancholijnymi historiami
dobrotliwego Hansa Chrystiana Andersena. Historia:
Obszar Danii został pod koniec poprzedniej ery zasiedlony przez germańskich Cymbrów i Teutonów, Anglów,
Jutów i Sasów. Po podbiciu Wysp Brytyjskich przez trzy ostatnie plemiona, ich miejsce w Danii zajęli w V i VI
w. normańscy Duńczycy. W VIII-IX w. Duńczycy brali udział w łupieskich wyprawach na zachodzie
kontynentu (Brytania i wybrzeŜa państwa Franków). W IX w. kraj został zjednoczony i schrystianizowany.
Królestwo Duńskie powstało w 985 r. W XII w. Dania rozpoczęła ekspansję w rejonie Morza Bałtyckiego,
zajmując m.in. Estonię, Holsztyn i Inflanty, a takŜe odległą Islandię. W 1397 r., na mocy tzw. unii kalmarskiej,
Dania związała się w jedno państwo z Norwegią i Szwecją (unia przetrwała do 1523 r., następnie do 1814 r.
istniała unia Danii z Norwegią). W latach 1534-1536 w Danii trwała wojna domowa, której rezultatem było
przejście kraju na protestantyzm. W II połowie XVI w. kraj zaangaŜowany był w wyniszczające wojny ze
Szwecją. W wojnie trzydziestoletniej (1618-1648) Dania brała udział po stronie protestantów. Dania była
jedynym krajem zachodniej Europy, który zaprotestował przeciwko likwidacji Polski po trzecim zaborze (1795
r.). W okresie napoleońskim Dania opowiedziała się (a takŜe walczyła) po stronie Francuzów. Wówczas to
Dania została ostatecznie wyparta z Półwyspu Skandynawskiego. W 1849 r. Dania stała się monarchią
konstytucyjną. W 1864 r. kraj utracił w wyniku wojny z Prusami i Austrią Szlezwik Holsztyn, i od tej pory
deklarował neutralność polityczną. Północny Szlezwik powrócił do Danii w 1920 r. Mimo neutralności Dania
została zajęta w 1940 r. przez Niemców. W czasie wojny (1944 r.) od Danii oderwała się nie zajęta przez
Niemców Islandia. Dania została wyzwolona w 1945 r. przez wojska brytyjskie.
--------------------------------------------------------------------------------
TURYSTYKA
Sezon turystyczny w Danii jest ze względu na niezbyt korzystne warunki klimatyczne stosunkowo krótki i
ogranicza się do miesięcy wiosenno-letnich. Danię odwiedza rocznie 2-4 miliony turystów, przede wszystkim z
Niemiec, Szwecji, Norwegii, USA, Wielkiej Brytanii. Ruch turystyczny skupia się głównie w stołecznej
Kopenhadze. Wiele osób wybiera spokojny letni wypoczynek na duńskich wybrzeŜach (m.in. w Skagen,
Vigsoe, Hirtshals na Jutlandii oraz na Bornholmie). DuŜym zainteresowaniem najmłodszych cieszy się park
Legoland pod miastem Billund na Jutlandii, z miastami, wioskami, lotniskami, parkiem safari, Statuą Wolności
i innymi atrakcjami złoŜonymi z drobnych plastikowych klocków Lego, wymyślonych przed stu laty przez
lokalnego stolarza. Turyści odwiedzają teŜ ruchliwe Aalborg i Aarhus na Jutlandii oraz Odense na wyspie
Fionii, miasto rodzinne najsłynniejszego autora baśni - Hansa Chrystiana Andersena.
-------------------------------------------------------------------------------KUCHNIA
Duńczycy uwaŜani są za wielkich smakoszy. W tradycyjnej duńskiej kuchni spoŜywa się duŜo rozmaitych
produktów mlecznych np. w formie kwaśnego mleka, oraz słynnych, takŜe poza krajem, serów (np. Créma
Dania, Tybo, Danbo) i masła. Do bardziej znanych potraw mięsnych naleŜy pasztet z wątroby cielęcej lub
wieprzowej, rolada wieprzowa, duszona wieprzowina; spoŜywa się tradycyjne kaszanki, zwane blodbudding.
Do popularniejszych zup zalicza się oellebroed - gęsta, brązowa zupa ze słodkich buraków, podawana z
grzankami, zupa Ŝółwiowa, tzw. kopenhaska zupa rybna, zupa grochowa, zupa z maślanki. W Danii spoŜywa
się duŜo ryb; śledzie dostępne są praktycznie wszędzie; popularne dania rybne to: węgorz po jutlandzku, dorsz
duszony w czerwonym winie, śledzie duszone z jabłkami. Popularnymi ciasteczkami są wienerbroed, kringle i
ciastka brunszwickie (brunsvigerkage). Lody duńskie uznawane są za jedne z najsmaczniejszych w Europie.
Duńczycy piją duŜo piwa (najbardziej znane duńskie browary to Carlsberg i Tuborg). Popularnym
mocniejszym napojem jest kminkowa akvavita. W Danii znaleźć moŜna takŜe potrawy kuchni z całego świata.
-------------------------------------------------------------------------------NIEZBĘDNE INFORMACJE
Ambasada Danii w Polsce: Warszawa, ul. Rakowiecka 19. Ambasada Polska w Danii: Kopenhaga, Hellerup,
Richelieus Allé 12. Do Kopenhagi moŜna dolecieć samolotem z Warszawy. Popularną a przy tym tańszą formą
podróŜy do tego miasta jest skorzystanie z połączenia promowego ze Świnoujścia, a takŜe podróŜ autobusem.
Koleje duńskie są drogie, ale zapewniają wiele zniŜek. Ze względu na wyspiarski charakter kraju trudno jest
przy podróŜach po nim uniknąć przepraw promowych. Bardzo popularnym środkiem transportu jest w Danii
rower (moŜna je wypoŜyczać w wielu biurach podróŜy i zwiedzić na nich całą Danię). Korzystanie z kart
kredytowych jest w Danii bardzo szerokie. Banki są otwarte najczęściej od 9.30 do 15.00, sklepy od 9.00 do
17.30 (w piątki do 19.00 -20.00, a w soboty do 13.00 lub 14.00). Istnieją aparaty telefoniczne zarówno na
monety (1, 5 i 10 koron) jak i na karty telefoniczne (25, 50 i 100 koron). Numer kierunkowy kraju: 45. Język
duński naleŜy do grupy języków germańskich. Wielu Duńczyków zna dobrze język angielski, niektórzy takŜe
niemiecki.
-------------------------------------------------------------------------------PODSTAWOWE ZWROTY JĘZYKA DUŃSKIEGO:
Dzień dobry (rano / w ciągu dnia / wieczorem) - Godmorgen / Goddag / Godaften
Do widzenia - Farvel
Proszę – Vaer venlig
Dziękuję - Tak
Przepraszam – Undskyld
Tak – Ja
Nie – Nej
Nie rozumiem – Jeg forstar ikke