Zwiększamy konkurencyjność polskich producentów żywności

Zwiększamy konkurencyjność
polskich producentów żywności
Umacnianie pozycji marek polskich produktów spożywczych w świecie odbywa się od wielu lat. Producentom żywności, izbom handlowym sporo udało się zrobić, aby polskie marki zdobyły zaufanie i stałą
pozycję na półkach sklepowych w wielu ościennych, ale także i odległych krajach. Właściciele tych marek
realizują konsekwentnie liczne strategie, które umożliwiły im skuteczne zwiększenie mocy wytwórczych,
ograniczanie kosztów procesów wytwórczych czy wytworzenie innowacyjnego produktu w branży.
W przedstawionym materiale przedstawiamy przykłady metodycznego podejścia ukierunkowanego na wsparcie kolejnego
impulsu, czyli metody podnoszenia efektywności procesów wytwórczych oraz doświadczenia przy prowadzeniu inwestycji w obszarze „doskonałości operacyjnej” przedsiębiorstwa.
Powołując się na wypowiedź z wizytówki projektu w SM Ostrołęka:
„Dzięki pełnej integracji kilkudziesięciu instalacji produkcyjnych
codziennie w zakładzie udaje się zaoszczędzić surowce warte
Audyt
funkcjonalny
systemu zarządzania
produkcją
Budowa
infrastruktury sieciowej
(komunikacja
z maszynami)
20 000 złotych, co w skali roku daje kwotę ponad 6 mln złotych.
Poniesione nakłady inwestycyjne przynoszą więc wymierne korzyści poprzez oszczędności finansowe, mniejsze obciążenia oczyszczalni ścieków oraz efektywne zagospodarowanie energii, w wyniku czego klienci mleczarni otrzymują tańsze i lepsze produkty”.
(Źródło: http://www.astor.com.pl/downloads/referencje/pliki/SM_
_Ostroleka.pdf)
Jak przeprowadzić inwestycje w obszarze
podwyższania efektywności
i na czym się skupić?
Przygotowując zakład do wdrożenia, zakładając pozytywny efekt na wzór przytoczonej wypowiedzi, zdecydowanie
pierwszym krokiem jest przeprowadzenie audytu funkcjonalnego systemu zarządzania produkcją. Takie podejście zrealizowała firma Wedel (LOTTE Wedel Sp. z o.o.) przy udziale konsultantów ASTOR Consulting. Wedel od lat w produkcję swoich
Wdrożenie
systemu
(MES OEE,
Integracja z ERP)
TECHNOLOGIE I INNOWACJE
W
zorując się na tych firmach, tzw. liderach rynku oraz
globalnych, silnych markach, dochodzimy do wniosku, że strategie realizowane przez te firmy, takie jak
konsolidacja poprzez przejęcia mniejszych zakładów (liczne
przykłady odnajdujemy w branży mlecznej, mięsnej) czy rozbudowa istniejącego zakładu (m.in. Cereal Partners Poland Toruń-Pacific / CPP Toruń-Pacific, Wawel, Maspex), przyczyniając
się oczywiście do znaczącego zwiększenia mocy wytwórczych,
są wspierane kolejnymi impulsami w celu osiągnięcia długofalowego efektu w budowaniu przewagi i konkurencyjności
biznesu.
Utrzymanie
zmian
Optymalizacja
| Rysunek 1. Etapy projektu nastawionego na wzrost efektywności
Casebook Przemysł spożywczy 2013 / sierpień 2013
41
kluczowych produktów, w tym Ptasiego Mleczka, angażuje najnowsze technologie w zakresie automatyki, robotyki i informatyki przemysłowej. W efekcie przeprowadzonego audytu, na podstawie zebranych informacji, powstała mapa procesów w ujęciu
potrzeb i potencjalnych możliwości wykorzystania posiadanego oprogramowania Wonderware, uwzględniając aspekt fazowania wydatków do budowania nowych funkcjonalności systemu [więcej: „Biznes i Produkcja”, nr 8 (1/2013)].
Przygotowana analiza pozwoliła na przygotowanie następnego kroku – wdrożenia systemu doskonalenia efektów działań służb
produkcyjnych oraz technicznych.
Ogólnie linie do produkcji żywności cechuje wzrost skomplikowania technicznego (użycie automatyki: napędy, sterowniki programowalne, elementy pomiarowe) wraz ze złożonością przetwarzanego produktu.
W jakich obszarach wpieramy wzrost
konkurencyjności polskich producentów
żywności

Oferowane rozwiązania firmy ASTOR
umożliwiają wsparcie:
yy etapu przygotowania produktu, czyli wytworzenie surowca (np. produkcja warzyw, mięsa),
yy przetworzenie oraz sprzedaż.

W procesie wytwórczym oferowane
rozwiązania najczęściej są wdrażane
w następujących obszarach:
yy organizacja metod pracy i przepływu informacji,
yy energochłonność procesów,
yy wykorzystanie posiadanych maszyn i urządzeń wytwórczych,
yy robotyzacja procesów (sortowanie, pakowanie, paletyzacja).

| Zdjęcie 1. Ekran operatora systemu zarządzania produkcją klasy MES
Z pewnością dyrektor zakładu produkcyjnego
lub prezes powinni zastanowić się
nad następującymi inwestycjami:
yy wdrożenie monitoringu maszyn, w szczególności pomiaru
efektywnego czasu pracy, ilości i czasów nieplanowanych
przestojów (zatrzymań, awarii), ilości wyprodukowanych
sztuk dobrych lub wadliwych produktów, ilości zapakowanych produktów, wagi i odchyłek,
yy wdrożenie monitoringu energochłonności wytwarzanego produktu czyli mediów typu energia elektryczna, para, gaz, sprężone powietrze, woda itd. na partie produktów
lub index,
yy wymiana urządzeń wykonawczych w starszych typach maszyn,
yy robotyzacja procesów (sortowanie, pakowanie, paletyzacja).
TECHNOLOGIE I INNOWACJE

Natomiast szefowie działów IT mogą wspierać
strategicznie doskonalenie produkcji dzięki:
yy integracji informacji produkcyjnej w oparciu o rzeczywiste dane z procesów wytwórczych, tzw. systemy MES (Manufacturing Execution System, pol. System do Zarządzania Produkcją w Czasie Rzeczywistym) z innymi działami:
UR (dział utrzymania ruchu), działami jakości, ciągłej poprawy, technologii,
yy powiązaniu informacji z produkcji i systemów MES z systemem ogólnozakładowym ERP,
yy integracji łańcucha dostawców z kanałami dystrybucji w jeden „ekosystem”. Przykładem może być firma ARLA Foods.
| Zdjęcie 2. Raporty zużycia energii
42
Casebook Przemysł spożywczy 2013 / sierpień 2013
W praktyce w zakładzie zbudowana zostaje infrastruktura sieciowa, która wraz systemami SCADA (system nadzorujący przebieg procesu produkcyjnego) i automatyki
maszyn tworzy fundament systemu informatycznego zarządzania produkcją.
Jaki przyjąć wskaźnik oceny stanu
obecnego?
Powołując się na badania (źródło: Badanie ASTOR „Systemy raportowania wskaźnika OEE 2013”) 95% firm o obrocie przekraczającym 300 mln zł wylicza Wskaźnik OEE
(Overall Equipment Effectiveness, pol. Całkowita efektywność maszyn i urządzeń). Weryfikacja składowych
wskaźnika (Wydajność, Dostępność, Jakość) umożliwia
zaplanowanie działań podwyższających dostępność
maszyn i urządzeń (np. wykluczenie nieplanowanych
zatrzymań, w tym awarii) oraz wydajność linii (wyeliminowanie np. zacięcia linii, gorszego jakościowo surowca)
Przeprowadzona inwestycja w firmie GOOD FOOD jest
przykładem śledzenia pracy i przestojów wszystkich maszyn
w ciągu technologicznym, czego efektem było zwiększenie
wydajności produkcji o 10% (wizytówka systemu IPS Control
– http://www.astor.com.pl/). „System MES OEE odciążył pracowników od pracochłonnych operacji polegających na wy-
TECHNOLOGIE I INNOWACJE
W myśl zasady, że „nie da się poprawić tego, czego nie da
się zobaczyć”, należy zacząć od zapewnienia pracownikom
dostępu do:
yy danych pochodzących z procesu wytwórczego (m.in. poprzez systemy pomiarowe na liniach produkcyjnych),
yy informacji odnośnie do organizacji pracy zespołów (technicznych, produkcyjnych),
a więc zapewnić sposób na wiarygodną identyfikację zdarzeń produkcyjnych. Kluczowe informacje dla wypracowania
wzrostu efektywności powinny pochodzić wprost z linii produkcyjnych i to nie jako zapis raportowany wyłącznie przez
operatora, ale wprost z maszyny w trybie ciągłym. Wówczas
wiarygodność wykorzystania posiadanego parku maszynowego oraz kosztów poszczególnych procesów daje przedsiębiorcy spore możliwości wypracowania wzrostu efektywności linii.
| Zdjęcie 3. Kokpit produkcyjny
Casebook Przemysł spożywczy 2013 / sierpień 2013
43
pełnianiu papierowych raportów na temat stanu
pracy linii produkcyjnej. Poza tym wdrożony system zwiększył dokładność i wiarygodność tych
informacji, ponieważ poszczególne przestoje maszyn rejestrowane są automatycznie, a działania
operatora sprowadzają się jedynie do zatwierdzenia na panelu operatorskim przyczyny zaistniałej sytuacji. Zgromadzone dane można następnie
analizować w postaci przygotowanych raportów
historycznych na temat liczby i czasów trwania
poszczególnych przestojów produkcyjnych. Ponadto można dowiedzieć się, które maszyny były najbardziej awaryjne oraz które awarie były
najczęstsze i kiedy dokładnie miały miejsce. W momencie wystąpienia awarii lub przestoju informacja ta automatycznie jest sygnalizowana na stanowisku komputerowym w dziale utrzymania ruchu
oraz dziale produkcji, aby szybciej reagować na zatrzymanie produkcji”.
Wsparciem dla przeprowadzenia projektu podwyższającego efektywność procesów produkcyjnych są zespoły doskonalenia, tzw. Dział Ciągłej
Poprawy (Continuous Improvement). Przeprowadzone wdrożenia u naszych klientów pozwalają
wskazać znaczne przyspieszenie wdrożenia oraz
jego jakości, jeśli zespół wdrożeniowy uczestniczył w warsztatach „Wskaźnik OEE w zautomatyzowanym środowisku” prowadzonych przez trenerów Akademii ASTOR.
Zwiększanie wydajności za pośrednictwem robotów
przemysłowych
Obszary najczęstszych zastosowań robotów przemysłowych wśród producentów żywności dotyczą sortowania, pakowania, paletyzacji.
W obszarze robotyzacji można podać przykład zakładu MSM Mońki, który wskazuje na 100% wzrost wydajności linii wraz z wdrożeniem instalacji zrobotyzowanej paletyzacji worków z serwatką w proszku.
http://www.astor.com.pl/downloads/referencje/pliki/31 793-MSM-Monki.pdf
t
| Zdjęcie 3. Zrobotyzowana paletyzacja w branży mleczarskiej
Osiągnięty efekt wskazany w firmie GOOD
FOOD to dla większości firm produkcyjnych
ambitny cel. Dla tych, którzy to osiągnęli, to
początek procesu utrzymania zmian w zakładzie. Wsparciem dla tych zmian jest elastyczność wdrożonego rozwiązania MES OEE, które pozwala na ciągły rozwój i dostosowanie
do nowych wyzwań.
TECHNOLOGIE I INNOWACJE
Definicje
MES OEE – system zarządzający produkcją
wraz z modułem OEE. Powołując się na raport
Aberdeen Report – „There is no execution without integration”, 2007 – 79% firm z grupy „Best in
Class” zainwestowało w system MES, by obniżać
koszty produkcji.
t
Autor: Grzegorz Purzycki, dyrektor ds. rozwiązań
Produkcja spożywcza, ASTOR
e-mail: [email protected]
tel.: +48 58 554 09 11
| Zdjęcie 4. Robotyzacja procesu pakowania czekoladek
www.astor.com.pl
44
Casebook Przemysł spożywczy 2013 / sierpień 2013