Gry i zabawy ruchowe w nauczaniu i doskonaleniu techniki piłki

© by Piotr Nowak
Gry i zabawy ruchowe w nauczaniu i doskonaleniu techniki piłki nożnej
Opracowanie: mgr Piotr Nowak
trener Akademii Futbolu Tomasza Hajto
Gry i zabawy ruchowe mają nieoceniony wpływ na prawidłowy rozwój
psychomotoryczny
Gry i zabawy ruchowe-typologia (wg E. Piaseckiego)
Gry i zabawy ruchowe o charakterze bojowym
Gry i zabawy ruchowe o charakterze łowieckim
Gry i zabawy ruchowe o charakterze naśladowczym
Gry i zabawy ruchowe o charakterze panowania
Zabawę definiuję się jako współczesną formę aktywności fizycznej, której głównym
założeniem jest potrzeba przeżywania satysfakcji, pozytywnych emocji przez uczestników.
Współczesny podział zabaw:
zabawy manipulacyjne
zabawy konstrukcyjne
zabawy twórcze (naśladowczo-tematyczne)
zabawy dydaktyczne
zabawy ruchowe
Gra jest bardziej złożoną formą aktywności fizycznej, w której występuje element
współzawodnictwa.
Podział gier:
gra ruchowa
gra drużynowa
zespołowa gra drużynowa
Aby prawidłowo przygotować trening oparty o gry i zabawy ruchowe należy uwzględnić
m.in. poziom umiejętności uczestników, warunki bazowe oraz tematykę zajęć.
Różnice pomiędzy grą a zabawą ruchową
W grupach najmłodszym formy zabawy stanowią główną część zajęć ruchowych.
Poprzez swoją uniwersalność, gry i zabawy ruchowe są wykorzystywane na każdym etapie
rozwoju dziecka.
wychowaniefizyczne.pl
© by Piotr Nowak
Cechy zabawy:
dobrowolność podejmowania aktywności ruchowej,
bezinteresowność,
czynnik emocjonalny,
ograniczenie w czasie i przestrzeni,
przepisy i reguły pozwalają poznawać zasady i systemy wartości,
element współzawodnictwa indywidualnego
odrębna specyfika wyimaginowanego fragmentu, rzeczywistości rządzącej się
własnymi regułami i tematyką.
Funkcje zabawy:
kształcąca
poznawcza
społeczna
wychowawcza
hedonistyczna
Gry i zabawy ruchowe – różnice
Zabawa
Gra
Gry drużynowe
Zespołowe gry
drużynowe
Dowolna liczba
Podział na równe grupy Równe drużyny
Liczba uczestników
określona przez
przepisy
Dowolny czas
trwania
Czas zależny od
wykonania
Przepisy określają
czas trwania
Przepisy określają czas
trwania
Proste formy
ruchu
Proste formy ruchu
Złożone ruchy
Złożone ruchy
Fabuła ustalana
wspólnie z
prowadzącym
Sztywne zasady ustala
nauczyciel/prowadzący
Przepisy ustalane
są z góry,
możliwość
modyfikacji w
zależności od
potrzeb
Przepisy ustalane przez
federację
Oceniana jest
dokładność
wykonania
zadania oraz
kreatywność
Oceniana jest
dokładność oraz
szybkość wykonania
zadania przez zespół
Oceniana jest
skuteczność
Oceniana jest
skuteczność
wychowaniefizyczne.pl
© by Piotr Nowak
Gry i zabawy ruchowe w kontekście społecznym
Gry i zabawy ruchowe odgrywają kluczową rolę w prawidłowym rozwoju
psychofizycznym dzieci. W wychowaniu do aktywności ruchowej we wczesnym dzieciństwie
nieoceniony wpływ mają rodzice. Jest to pierwsze środowisko socjalizacji, wprowadzające
dziecko w świat szeroko pojętej aktywności fizycznej.
Poprzez gry i zabawy ruchowe kształtujemy nie tylko aktywność fizyczną dzieci, ale
także stymulujemy rozwój psychiczny oraz przygotowujemy do życia w społeczeństwie.
Jan Kasprzak (polski autorytet w dziedzinie zdrowia) sformułował definicję według,
której: zdrowiem nazywamy nie tylko brak choroby czy niedomagań, ale i dobre
samopoczucie oraz taki stopień przystosowania się biologicznego i społecznego, jaki
jest osiągalny dla danej jednostki w najkorzystniejszych warunkach.
Możemy śmiało stwierdzić, iż gry i zabawy ruchowe mają kluczowy wpływ na
zdrowie naszego dziecka.
Gry i zabawy ruchowe mają nieoceniony wpływ na prawidłowo relację dziecko –
rodzic. Najważniejszym elementem jest scalenie rodziny, która we współczesnym świecie
narażona jest na wiele wpływów dezintegracyjnych. Kształtowanie aktywnego spędzania
czasu występuje w różnych fazach rozwoju, jednak dużą uwagę należy zwrócić przy
zadaniach związanych z małymi dziećmi. W wieku przedszkolnym dziecko prowokuje
rodziców do aktywności ruchowej, dzięki temu jest okazja do integracji rodziny.
Gry i zabawy ruchowe w rodzinie niosą za sobą szersze konsekwencje w postaci
wdrażania do aktywności fizycznej, zamiłowania do wysiłku fizycznego oraz wzmacniają
więzi rodzinne.
Niektóre formy aktywności ruchowej zaniedbane w młodszym okresie, nie da się
zastąpić w życiu dorosłym. Nabywanie przez dzieci nawyków zabawowych pozostawia
trwały ślad w życiu dorosłym. Młodzież w miarę dojrzewania chętniej spędza czas z
rówieśnikami, jednak nadal rodzina stanowi punkt odniesienia w kwestii systemu wartości.
Gry i zabawy ruchowe w rodzinie niosą za sobą wiele wartości wychowawczych,
które mają istotny wpływ na kontakty międzyludzkie.
W atmosferze wspólnie spędzonego aktywnie czasu, rodzice mogą wychowywać
swoje dzieci, kształtować osobowość, pobudzać i rozwijać takie cechy jak: wytrwałość,
odpowiedzialność, wspólne działanie w grupie, pomoc partnerowi, szacunek do innych
uczestników. Aktywność ta ma nie tylko wpływ na same dzieci, ale także na rodziców, którzy
lepiej poznają swoje dzieci, ich potrzeby oraz oczekiwania.
Gdy prowadzę gry i zabawy dla dzieci, zawsze staram się angażować również
rodziców. Nawet najprostsze czynności typu: sędziowanie, pomaganie w organizacji zabawy
czy też udział w samej zabawie, przyczyniają się do wzrostu zainteresowania u dzieci, które
chętniej ćwiczą, częściej podejmują wyzwania.
Reasumując, uważam że gry i zabawy ruchowe dla dzieci są najlepszą formą
aktywności fizycznej oraz kształtują wszechstronny rozwój psychofizyczny dziecka.
wychowaniefizyczne.pl
© by Piotr Nowak
Jak prawidłowo przygotować gry i zabawy ruchowe?
Formy zabawowe wykorzystuję praktycznie na każdych zajęciach. Niewątpliwą zaletą
tej formy aktywności fizycznej jest uniwersalność i dostępność, dzięki czemu można ją
stosować w każdej kategorii wiekowej, bez względu na poziom umiejętności.
Należy przestrzegać podstawowych zasad dydaktycznych (od form prostszych do
trudniejszych, od rzeczy znanych do nieznanych). Szczegółowy podział gier i zabaw:
szybkościowe
orientacyjno-porządkowe
skoczne
siłowe
bieżne
Gry i zabawy ruchowe powinny być zaplanowane w najdrobniejszych szczegółach
przez prowadzącego, z uwzględnieniem: warunków bazowych, posiadanego sprzętu, ilości
ćwiczących. Poprzez gry i zabawy ruchowe kształcimy POZNANE elementy techniczne
i taktyczne. Charakter emocji podczas zabaw, nie wpływa korzystnie na utrwalanie
prawidłowych nawyków.
Dlatego też gry i zabawy ruchowe, których celem jest doskonalenie elementu
technicznego, taktycznego, należy przeprowadzić po ćwiczeniach o charakterze ścisłym.
Odpowiednio przygotowane gry i zabawy ruchowe ukierunkowane są na te treści,
które wyrabiają prawidłowy bieg i chód, uczą skakać i rzucać. Formy zabawowe stosuję się,
aby wprowadzić dziecko w szeroko rozumianą kulturę fizyczną. Należy dobrać tak zabawę,
aby nie była ani za trudna, ani za łatwa. Prowadzący musi być elastyczny, w miarę potrzeby
modyfikować zabawę, aby była atrakcyjna dla ćwiczących. Nie zmuszamy dzieci do
aktywności, które ich nie interesują oraz nudzą. Dzieci bardzo emocjonalnie podchodzą do
wykonywanych zadań, a wykluczenie z gry może je skutecznie zniechęcić do dalszej
aktywności fizycznej.
PAMIĘTAJ!
W każdej grze czy też zabawie, dziecko wygrywa, nie ma przegranych. Formy
zabawowe mają wywołać tylko pozytywne emocje, zwłaszcza u najmłodszych dzieci. Zajęcia
muszą być atrakcyjne, różnorodne oraz wpływać na wzrost zainteresowania działalnością
ruchową.
Organizacja:
1. Szybko ustawiamy uczestników na pozycjach wyjściowych
2. objaśniamy krótko i zwięźle:
a) nazwę zabawy, w jakim celu ją organizujemy
b) ograniczenie terenu
c) zasady gry, zabawy
d) przepisy i błędy.
Na samym końcu zadajemy pytanie: Czy wszystko jest zrozumiałe?
wychowaniefizyczne.pl
© by Piotr Nowak
Podczas tłumaczenia najmłodszym dzieciom, należy ciągle kontrolować ich
zachowanie, koncentrację. Objaśniamy krótko, bez zbędnych opisów (dzieci nie potrafią
skoncentrować się przez dłuższy okres).
Jak prawidłowo przeprowadzić gry i zabawy ruchowe?
Gry i zabawy mają wielowymiarowy charakter, wpływają pozytywnie na uczestników,
pod warunkiem właściwego przygotowania oraz należytego przeprowadzenia przez
trenera/nauczyciela. Niewątpliwie gry i zabawy ruchowe polecane są dla każdej grupy
wiekowej.
Przeprowadzenie gier i zabaw ruchowych wymaga od nauczyciela przestrzegania
kilku zasad. Przede wszystkim obowiązkiem nauczyciela jest doprowadzenie do rozpoczęcia
zabawy, a następnie w odpowiednim momencie zakończenie jej (na sygnał głosowy lub
dźwiękowy). Prowadzący musi być aktywny podczas prowadzenia zabaw i gier ruchowych,
poruszać się po boisku, dokładnie obserwować uczestników, czuwać nad przestrzeganiem
zasad fair play.
Gry i zabawy ruchowe powinny przebiegać w przyjaznej atmosferze.
Zadaniem prowadzącego jest czuwanie nad odpowiednim natężeniem zajęć m.in.
poprzez: -skrócenie lub wydłużenie czasu trwania gry lub zabawy – zmiany wymiarów boiska
-zmiany składów drużyn -wprowadzenie ograniczeń -zmianę rozmieszczenia przeszkód.
Gry i zabawy ruchowe są świetną okazją do socjalizacji dziecka, które uczy się
współpracować w grupie, pomagać współćwiczącym, wyrabiać poczucie odpowiedzialności
przed drużyną. Będę zawsze powtarzał, że tylko na lekcji wychowania fizycznego/treningu
można zaobserwować charakter dziecka, jego temperament oraz w jakim stopniu
współpracuje z innymi.
Nie tolerujemy brutalnego zachowania, kłótni. Zajęcia przerywamy tylko wtedy, gdy
widzimy, że dalszy jej przebieg może mieć ujemny wpływ na uczestników. Należy
odpowiednio wcześnie informować o zakończeniu gry lub zabawy. Nie możemy przerywać
gry lub zabawy nagle, może to wywołać nieoczekiwane reakcje oraz niezadowolenie
uczestników.
Gry i zabawy ruchowe wymagają od prowadzącego umiejętności prawidłowej organizacji
pracy, aktywności podczas zajęć oraz stałej obserwacji (ewentualnych modyfikacji). Zajęcia mają
przynosić pozytywne emocje, dlatego KAŻDE DZIECKO WYGRYWA, niezależnie od
wyników rywalizacji.
Piśmiennictwo:
Bondarowicz M.: Gry i zabawy ruchowe
wychowaniefizyczne.pl