Wody podziemne

Raport o stanie środowiska w województwie małopolskim w 2001 roku
CZĘŚĆ II
JAKOŚĆ PODSTAWOWYCH ELEMENTÓW ŚRODOWISKA
2.5.Wody podziemne
Woda jest jednym z najważniejszych czynników determinujących rozwój społeczno–
gospodarczy regionów, krajów i kontynentów. Dostępność wody dla potrzeb ludności
i gospodarki wynika z naturalnych zasobów związanych z obiegiem wody w przyrodzie.
Na wielkość zasobów wodnych mają wpływ m.in.
czynniki hydrometeorologiczne i geologiczne: wielkość opadów atmosferycznych,
zdolności retencyjne zlewni, warunki infiltracji, środowisko sedymentacyjne, które
uwarunkowało powstanie horyzontów wodonośnych wód podziemnych,
czynniki antropogeniczne: melioracja terenów, regulacja cieków wodnych, zmiany
struktury wykorzystywania gruntów, w tym głównie wyrąb lasów i zadrzewień, urbanizacja
i związany z nią przyrost powierzchni trudno przepuszczalnych, wielkość poboru wody, ilość
wprowadzanych do wód i do ziemi zanieczyszczeń, przerzuty wody.
Obszar województwa cechują słabe i średnio korzystne warunki infiltracji, stąd też większość
zbiorników wód podziemnych cechuje się niską i średnią odnawialnością zasobów, przy
średniej i małej retencyjności zlewni. Średni współczynnik retencji strefy aktywnej wymiany
dla całego obszaru szacuje się na 1–2%, przy zróżnicowaniu dla poszczególnych regionów:
od 4–6% dla zlewni tatrzańskich do 0,2–0,3% dla zlewni nizinnych, natomiast tempo
odnawialności wód określa się na:
5–10 lat dla zbiorników położonych w dolinach Raby i Wisły, dolnym biegu Dunajca oraz
w rejonie tatrzańskim,
10–15 lat dla zbiorników pozostałych.
Rozmieszczenie zasobów wód podziemnych na obszarze województwa, uwarunkowane
zróżnicowaniem budowy geologicznej, jest bardzo nierównomierne, a większość terenów
cechuje się deficytem tych wód. Znaczące zasoby rozmieszczone są na południu i północy
województwa, natomiast obszarem o deficycie wód podziemnych są tereny wschodnie
i północno–wschodnie.
2.5.1
.Stopień zagrożenia i źródła zanieczyszczeń wód podziemnych
Głównymi elementami, które wpływają na poziom zanieczyszczenia i zagrożenia jakości wód
podziemnych są:
koncentracja działalności gospodarczej na danym terenie, w tym intensywna eksploatacja
wód podziemnych,
warunki hydrogeologiczne określające podatność użytkowych poziomów wodonośnych
na przenikanie zanieczyszczeń z powierzchni terenu.
Zagrożenie wód podziemnych można rozpatrywać jako potencjalne i aktualne. Zagrożenie
potencjalne wynika z budowy geologicznej zbiornika, występowania lub braku warstw
izolujących zbiorniki, warunków zasilania, krążenia, drenażu oraz z zagospodarowania
powierzchni terenu.
Stopień potencjalnego zagrożenia został określony na podstawie czasu przenikania
zanieczyszczeń z powierzchni terenu do zbiornika (wg Kleczkowski i in. 1990). Według tego
kryterium, biorąc pod uwagę fakt, że dla większości zbiorników wód podziemnych brak
izolującej pokrywy w stropie warstw wodonośnych, wody podziemne na obszarze
województwa w ponad 90% zostały zaklasyfikowane do grupy AB. Są to wody zagrożone,
o czasie migracji zanieczyszczeń z powierzchni ziemi do wód wynoszącym do 25 lat. Wody
—1—
Raport o stanie środowiska w województwie małopolskim w 2001 roku
słabo zagrożone (klasa C – czas migracji 25–100 lat) i praktycznie niezagrożone (klasa D –
czas migracji ponad 100 lat) występują w zbiornikach: 439 – Magura (Gorce) w rejonie
Orawki (C), 451–Bogucice w rejonie Bieżanowa i Rajska (C), Podłęża i Niepołomic (D).
Zagrożenie aktualne wynika z istniejących ognisk zanieczyszczeń oraz ich oddziaływania na
wody podziemne. Ogniska zanieczyszczeń można podzielić na: wielkopowierzchniowe,
liniowe i pasmowe, małopowierzchniowe i punktowe. Ze względu na pochodzenie
zanieczyszczeń można je zakwalifikować do jednej z grup:
geogeniczne – pojawiające sie w wyniku przyrodniczych i geologicznych uwarunkowań,
antropogeniczne – będące wynikiem działalności i bytowania człowieka,
poligenetyczne – powstające w wyniku kumulowania się zanieczyszczeń stwarzających
zagrożenia dla ludności i uciążliwości techniczne.
Badania prowadzone przez Państwowy Instytut Geologiczny w Warszawie od 1995 roku
w ramach monitoringu krajowego wód podziemnych, pozwoliły określić udział
poszczególnych grup zanieczyszczeń w ogólnej ilości zidentyfikowanych w wodach
podziemnych. I tak:
ok.40% stanowią zanieczyszczenia pochodzenia antropogenicznego,
ok.15% to zanieczyszczenia geogeniczne,
ok.5% – zanieczyszczenia poligenetyczne,
dla pozostałych geneza pochodzenia jest nieznana.
Identyfikacja zanieczyszczeń antropogenicznych w zależności od prowadzonej przez
człowieka działalności gospodarczej wskazuje, że największy udział w dotychczasowym
zanieczyszczaniu wód podziemnych mają sektory:
rolnictwo i hodowla
–
33,2%,
przemysł
–
17,8%,
inwestycje w zakresie ochrony środowiska – 16,8%,
innego typu działalność gospodarcza –
21,4%.
Udział górnictwa i koksowni, energetyki, inwestycji w zakresie infrakstruktury kształtuje się
na poziomie od 4,3% do 2,8%. Duży udział w zanieczyszczaniu wód inwestycji w zakresie
ochrony środowiska wskazuje na niską jakość, brak wystarczających zabezpieczeń
i nowoczesnych rozwiązań tego typu inwestycji.
Źródła zanieczyszczeń wód podziemnych
Źródła antropogeniczne
Obszar województwa małopolskiego pod względem aktualnych zagrożeń (lokalizacja źródeł
zanieczyszczeń) można podzielić na dwa podobszary, różniące się sposobem
zagospodarowania i użytkowania terenu. W części południowej obejmującej swym zasięgiem
Karpaty dominują lasy i tereny rolnicze z rozproszoną zabudową. Tereny o większym stopniu
urbanizacji to głównie obszary dolin rzecznych i kotlin śródgórskich. Tereny przemysłowe
ograniczają się do kilku niewielkich ośrodków. W środkowej i północnej części województwa
przeważają tereny o charakterze rolniczym, a tereny przemysłowe zlokalizowane są
w kilkunastu rejonach, w pobliżu większych ośrodków miejskich.
Wielkoprzestrzenne ogniska zanieczyszczeń na obszarze województwa to przede wszystkim:
emisje gazów i pyłów przemysłowych, zarówno ze źródeł zlokalizowanych na terenie
województwa, jak i napływające z terenów ościennych,
zabiegi chemizacji rolnictwa i leśnictwa.
Liniowe i pasmowe ogniska zanieczyszczeń w województwie stanowią:
zanieczyszczone fizyko–chemicznie i bakteriologicznie rzeki,
—2—
Raport o stanie środowiska w województwie małopolskim w 2001 roku
drogi o intensywnym ruchu samochodowym m.in. takie jak: trasa A–4, tzw.
„zakopianka”, droga Kraków–Nowy Targ, Tarnów–Nowy Sącz,
linie kolejowe obciążone dużą ilością przewozów, m.in.: Katowice–Kraków–Przemyśl,
Kraków–Kielce, Tarnów–Nowy Sącz, Tarnów–Jasło–Zagórz.
Ze względu na dużą intensywność ruchu, ogniska te stwarzają potencjalne zagrożenia
skażenia powierzchni terenu, a stąd infiltracyjnego wnikania do wód podziemnych poprzez
wody opadowe:
substancji ropopochodnych (smary, oleje, benzyny, w tym główne ich składniki: benzen,
toluen i ksylen),
gazowych produktów spalin (głównie związki azotu, siarki i ołowiu),
substancji nieorganicznych m.in. soli rozmrażających, środków przeciwkorozyjnych.
Jakkolwiek ilości tych zanieczyszczeń mogą być niewielkie, to jednak infiltrują do wód
w sposób ciągły, długotrwały i z upływem czasu ulegają kumulacji. Zagrożenie ulega dużemu
spotęgowaniu przy kolizjach i awariach pojazdów, zwłaszcza wówczas, gdy uczestniczą
w nich jednostki przewożące duże ilości materiałów ropopochodnych, chemikalia, bituminy
itp.
Ogniska małopowierzchniowe i punktowe stanowią największą grupę i są to m.in.:
składowiska odpadów przemysłowych i komunalnych, których na obszarze województwa
funkcjonuje 90, z czego większości brak zabezpieczeń przed przenikaniem odcieków do
warstw wodonośnych,
sady i plantacje z intensywnym stosowaniem środków ochrony roślin i nawozów
sztucznych,
obszary eksploatacji górniczej, w tym prowadzonej metodami odkrywkowymi
i wiertniczymi (np. wydobycie gazu i ropy, żwirownie, piaskownie),
doły chłonne, osadniki, szamba, do których 50–70% gospodarstw z terenów wiejskich
województwa odprowadza ścieki,
magazyny produktów naftowych, punkty dystrybucji paliw,
magazyny nawozów sztucznych i środków ochrony roślin,
zrzuty ścieków, oczyszczalnie ścieków,
„dzikie” wysypiska,
fermy.
Ogniska te rozmieszczone są na całym obszarze, a ze względu na swą masowość stanowią
istotne zagrożenie zarówno dla wód gruntowych, płytkiego krążenia, jak i głębszych
poziomów wodonośnych.
Zanieczyszczenia geogeniczne
Na obszarze województwa małopolskiego typowym zjawiskiem jest wzrost naturalnej
zawartości żelaza i manganu w wodach podziemnych. Zjawisko to występuje głównie
w młodych utworach czwartorzędowych, wskutek wymywania, z budujących zbiorniki
utworów, związków żelaza i manganu na drodze zmian kwasowości oraz potencjału
oksydacyjno–redukcyjnego w środowisku hydrochemicznym. Podwyższone zawartości żelaza
występują również w wodach zbiornika trzeciorzędowgo GZWP 451 – Bogucice. Ponadto
lokalnie występują wody o dużej zawartości dwutlenku węgla (GZWP 434), siarkowodoru
(GZWP 451).
2.5.2. Jakość wód podziemnych
Monitoring wód podziemnych systemu Państwowego Monitoringu Środowiska obejmuje
badania jakości zwykłych wód podziemnych (za wyjątkiem wód leczniczych i termalnych).
—3—
Raport o stanie środowiska w województwie małopolskim w 2001 roku
Celem tego monitoringu jest śledzenie zmian jakości wód podziemnych, określanie trendów
i dynamiki tych zmian.
W województwie małopolskim obserwacje jakości wód podziemnych prowadzone są
w sieci krajowej, służącej do obserwacji zmian chemizmu wód:
głównych pięter wodonośnych, na obszarach o niewielkiej antroporesji i poza
oddziaływaniem lokalnych ognisk zanieczyszczeń,
oraz
powszechnie użytkowanych poziomów wodonośnych, w celu określenia różnych form
antropopresji na ich jakość.
Badania realizowane są w sieci 34 punktów badawczych, którą tworzą studnie wiercone,
studnie kopane, piezometry i źródła. W ramach badań składu i właściwości fizyczno–
chemicznych wykonywanych 1 raz na rok oznaczane jest 37 wskaźników. Badaniami objęto:
wody wgłębne – wody poziomów artezyjskich i subartezyjskich (3 punkty),
wody gruntowe – wody płytkiego krążenia o swobodnym zwierciadle wód (12 punktów),
źródła – naturalne, skoncentrowane wypływy wód podziemnych, zaliczane do wód
gruntowych (19 punktów).
Ze względu na brak na terenie województwa badań wód podziemnych prowadzonych w sieci
regionalnej, która pozwalałaby na prowadzenie bieżących obserwacji zarówno stanu zasobów,
jak i zmian jakości wód, ocenę jakości wód oparto o wyniki badań uzyskane w roku 2001
w sieci krajowej. Podstawą oceny jest klasyfikacja PIOŚ opracowana dla potrzeb monitoringu
wód podziemnych. Ocenę jakości w układzie wskaźników i ocenę ogólną opracowano
w oparciu o ”Klasyfikację jakości wód podziemnych dla potrzeb monitoringu „ opracowaną
przez Państwową Inspekcję Ochrony Środowiska.
Przy dokonywaniu oceny jakości kierowano się następującymi założeniami:
ocenie poddano wszystkie badane w sieci obserwacyjnej wskaźniki, normowane
w ”Klasyfikacji....”, ponieważ zgodnie z zasadami monitoringu wskaźniki te należą do grupy
wskaźników podstawowych,
zgodnie z zasadami „Klasyfikacji...” przy zaliczaniu wody do określonej klasy, jako
dopuszczalne przyjmowano przekroczenie wartości granicznych trzech wskaźników,
jako niedopuszczalne przyjmowano przekroczenia wartości granicznych wskaźników
o charakterze toksycznym, (arsen, azotany,azotyny,chrom, cyjanki wolne, fluorki, glin, kadm,
miedź, nikiel, ołów, rtęć) stąd też w przypadku stwierdzenia wyższych stężeń przynajmniej
jednego wskaźnika o charakterze toksycznym wodę zaliczano do klasy stwierdzonej dla tego
wskaźnika.
Charakterystykę punktów badawczych sieci krajowej oraz ocenę jakości wód podziemnych
w roku 2001 zawiera tabela.
Jakość wód podziemnych w roku 2001 w poszczególnych punktach badawczych
Nr
Pkt.
103
105
116
117
119
141
142
144
Miejscowość
Babica
Ponikiew
Sucha
Zawoja
Czarny Dunajec
Poręba Wielka
Stary Sącz
Jodłówka
Tuchowska
Straty
grafia
Głęb.
stropu
Wody
K
K2
X
X
Q
X
Q
K
0,0
0,0
1,8
1,8
6,1
4,0
2,0
0,0
Z
Z
G
G
G
G
G
Z
Typ warstwy
wodonośnej
Porowo-szczelin.
Porowo-szczelin.
Porowo-szczelin.
Porowo-szczelin
Porowa
Porowo-szczelin.
Porowa
Porowo-szczelin.
—4—
Użytkowanie terenu
grunty orne gosp.rozdrob
grunty orne gosp.rozdrob
grunty orne gosp.rozdrob
grunty orne gosp.rozdrob
grunty orne gosp.rozdrob
Nieużytki naturalne
Obszary zabudowane
Obszary zabudowane
Obszar Klasa Wskaźniki
GZWP Wód
W kl.III
444
III Pb,
447
Ib
444
III Pb,
445
Ib
440
III K,N_NO3
439
III pH,B,HCO3
437
Ib
Poza
III N_NO3
Raport o stanie środowiska w województwie małopolskim w 2001 roku
387 Czasław
388 Młynne
389 ZawadkaRojówka
391 Wierchomla
401 Luźna
402 Zabledza
408 Lisia Góra
508 Gliczarów Górny
510 Zakopane-Capki 2
512 Dębno
514 Szaflary
515 Waksmund
K2
X
X
0,0
0,0
0,0
Z
Z
Z
Porowo-szczelin.
Porowo-szczelin.
Porowo-szczelin.
Grunty orne gosp.rozdrob
Grunty orne gosp.rozdrob
Lasy
443
Poza
436
Ib
Ib
Ib
X
X
Q
Q
X
X
Q
J
Q
0,0
2,2
9,6
1,1
19,4
0,0
0,0
0,0
5,2
Z
G
G
G
G
Z
Z
Z
G
Porowo-szczelin.
Porowo-szczelin.
Porowa
Porowa
Porowo-szczelin.
Porowo-szczelin.
Porowa
Porowo-szczelin.
Porowa
Użytki zielone
Grunty orne gosp.rozdrob
Grunty orne gosp.rozdrob
Obszary zabudowane
Obszary zabudowane
Lasy
Grunty orne gosp.rozdrob
Obszary zabudowane
Obszary zabudowane
438
Poza
434
Poza
Poza
441
Poza
Poza
440
Ib
Ib
II
III
III
Ib
Ib
Ib
III
518 Niedzica
520 Ochotnia D.Młynne
526 Jaworki-B.Woda
530 Szczawnica
532 Stróża
533 Jordanów
900 Bobrka –źr
1119 Podłęże
1706 Wolbrom –Kozina
1707 Simota
1722 Ciężkowice
1723 Zawoja
1724 Zawoja
1728 Zawoja
K
X
0,0
0,0
Z
Z
Porowo-szczelin.
Porowo-szczelin.
Użytki zielone
Grunty orne gosp.rozdrob
Poza
Poza
Ib
Ib
J
X
X
X
T
X
J3
T2
Tr
Tr
Q
Tr
0,0
2,2
0,0
0,0
0,0
55,0
0,0
0,0
0,0
35,0
7,0
70,0
Z
G
Z
Z
Z
W
Z
Z
Z
W
G
W
Szczelinowo-kras.
Porowo-szczelin.
Porowa
Porowo-szczelin.
Szczelinowo-kras.
Porowa
Porowo-szczelin.
Porowo-szczelin.
Porowo-szczelin.
Porowo-szczelin.
Porowa
Porowo-szczelin.
Lasy
Obszary zabudowane
Nieużytki naturalne
Obszary zabudowane
Nieużytki antropogen.
Obszary zabudowane
Obszary zabudowane
Lasy
Lasy
Lasy
Lasy
Lasy
438
438
443
444
445
454
451
452
434
445
445
445
Ib
II
Ib
Ib
Ib
II
Ib
Ib
Ib
II
Ib
II
Objaśnienia:
HCO3,K,SSR
N_NO2
N_NO3, SSR
HCO3, K
Q – czwartorzęd, Tr – trzeciorzęd, K – kreda, J – jura, T – trias,
W – wody wgłębne, G – wody gruntowe, Z – źródła
SSR – suma substancji rozpuszczonych
Oparta na wynikach badań monitorigowych ocena wskazuje, że na terenie województwa
małopolskiego przeważają wody wysokiej jakości (klasa Ib), przy stosunkowo wysokim
udziale wód średniej i niskiej jakości (klasa II i III), brak natomiast wód najwyższej jakości
(klasa Ia). Udział poszczególnych klas przedstawia się następująco:
- wody wysokiej jakości (klasa Ib) ok. 61,8%,
- wody średniej jakości (klasa II) ok. 14,7%,
- wody niskiej jakości (klasa III) ok. 23,5%.
Ogólną ocenę jakości wód przedstawiono w tabeli
Wody gruntowe
Wody płytkiego
Klasa jakości Ogółem
w tym:
Ia
Ib
II
III
Ilość punktów
0,0%
67,7%
6,5%
25,8%
31
krążenia
0,0%
33,3%
16,6%
50%
12
Źródł
a
0,0%
89,5%
0,0%
10,5%
19
*- wobec małej ilości punktów udział podano liczebnościowo
—5—
Wody wgłębne
Wody ogółem
0,0%
0,0%
3*
0,0%
3
0,0%
61,8%
14,7%
23,5%
34
Raport o stanie środowiska w województwie małopolskim w 2001 roku
W stosunku do roku 2000 pogorszenie jakości wód nastąpiło w 8 punktach, w tym w 3
pogorszenie o 2 klasy a w 5 o jedną klasę. Poprawę jakości wód o 1 klasę odnotowano w 2
punktach.
Ocenę jakości wód podziemnych w roku 2001 oraz porównawczo w latach 1999 i 2000 wraz
lokalizacją punktów badawczych sieci krajowej monitoringu wód przedstawiono na mapce
Czynnikiem mającym wpływ na jakość wód podziemnych jest sposób użytkowania gruntów.
Ocenę jakości wód w zależności od sposobu użytkowania gruntów przedstawiono w tabeli
Sposób użytkowania gruntów
Ilość
punktów
Ia
Lasy
8
0
Użytki zielone
2
0
Grunty orne – gosp. rozdrobnione
11
0
Nieużytki naturalne
2
0
Nieużytki antropogeniczne
1
0
Obszary zabudowane
10
0
* - wobec małej ilości punktów udział podano liczebnościowo
Klasa jakości wód
Ib
II
6 (75%)
2 (25%)
2*
0
7 (63,6%)
1 (9,1%)
2*
0
1*
0
4 (40%)
2 (20%)
III
0
0
3 (27,3%)
0
0
4 (40%)
Wody niskiej i średniej jakości stwierdzono głównie w obszarach zabudowanych i na
terenach wykorzystywanych rolniczo, a czynnikiem degradującym są nadmierne ilości
związków azotu. W znaczącej większości przypadków zanieczyszczenie występowało w
wodach gruntowych płytkiego krążenia.
1706
MIECHÓW
900
OLKUSZ
PROSZOWICE
DĄBROWA
TARNOWSKA
CHRZANÓW
1707
408
KRAKÓW
1119
OŚWIĘCIM
TARNÓW
WIELICZKA
BOCHNIA
103
WADOWICE
BRZESKO
387
144
MYŚLENICE
105
532
SUCHA
BESKIDZKA
nb
1724
389
1728
141
1723
Punkty pomiarowe:
NOWY TARG
wody wgłębne
119
wody gruntowe
1 - rok 1999
2 - rok 2000
3 - rok 2001
515
ZAKOPANE
518
508
510
klasy wód podziemnych
Ib
II
142
520
nb - nie badano
Ia
401
GORLICE
512 530
514
źródła
1 2 3
nb
NOWY
SĄCZ
533
nb
Legenda
1722
LIMANOWA
nb
117
388
116
402
III
—6—
526
391
Raport o stanie środowiska w województwie małopolskim w 2001 roku
Warunki migracji zanieczyszczeń w głąb profilu geologicznego oraz wrażliwość poziomu
wodonośnego na przenikanie zanieczyszczeń z powierzchni terenu zależą m.in.: od typu
ośrodka wodonośnego, izolacji ośrodka, właściwości filtracyjnych, sorpcyjnych i miąższości
uwtworów strefu aeracji. Ocenę jakości wód w poszczególnych piętrach wodonośnych oraz w
różnych typach ośrodków wodonośnych przedstawiono w tabelach
Stratygrafia
ujętej
warstwy Ilość
wodonośnej
punktów
Ia
Czwartorzęd
7
0
Trzeciorzęd
17
0
Kreda
5
0
Jura
3
0
Trias
2
0
* - wobec małej ilości punktów udział podano liczebnościowo
Klasa jakości wód
Ib
II
3 (42,9%)
1 (14,2%)
10 (58,8%)
4 (23,5%)
3 (60%)
0
3*
0
2*
0
III
3 (42,9%)
3 (17,6%)
2 (40,0%)
0
0
Ilość
punktów
Ia
Warstwa porowa
9
0
Warstwa porowo-szczelinowa
23
0
Warstwa szczelinowo-krasowa
2
0
* - wobec małej ilości punktów udział podano liczebnościowo
Klasa jakości wód
Ib
II
4 (44,5%)
2 (22,2%)
15 (65,2%) 3 (13,1%)
2*
0
III
3 (33,3%)
3 (21,7%)
0
Typ ośrodka wodonośnego
Duży udział wód wysokiej jakości stwierdzono w poziomach wodonośnych trzeciorzędu,
kredy, jury i triasu, a więc poziomów głębiej położonych, o szczelinowo-porowych typach
warstw wodonośnych. W wodach gruntowych, zlokalizowanych w porowych warstwach
wodonośnych utworów czwartorzędowych, przeważają wody średniej (II klasa) i niskiej
jakości.
Podsumowanie
1.
Województwo małopolskie należy do obszarów o małej dostępności do celów
użytkowych wód powierzchniowych (niskie przepływy, mała retencyjność, nadmierne
zanieczyszczenie), stąd szczególne znaczenie dla zaopatrzenia ludności i gospodarki
regionu mają wody podziemne. Rozmieszczenie zasobów wód podziemnych na
obszarze województwa, uwarunkowane zróżnicowaniem budowy geologicznej, jest
bardzo nierównomierne, a większość terenów cechuje się deficytem tych wód.
Znaczące zasoby rozmieszczone są na południu i północy województwa, natomiast
obszarem o deficycie wód podziemnych są tereny wschodnie i północno-wschodnie.
2.
Na terenie województwa przeważają wody wysokiej jakości (klasa Ib). Niepokojący
jest jednak ponad 20% udział wód niskiej jakości, stwierdzonych głównie w obszarach
zabudowanych i na terenach użytkowanych rolniczo. Związki azotu, które są
czynnikiem degradującym wody na wspomnianych terenach wskazują, że
zanieczyszczenie wód ma pochodzenie antropogeniczne. Uwzględniając fakt, że
ponad 90% zasobów wód podziemnych województwa należy do wód o wysokim
stopniu zagrożenia, zasadnym wydaje się jak najszybsze podjęcie działań ochronnych.
3.
Istniejąca na terenie województwa krajowa sieć monitoringu wód podziemnych jest
niewystarczająca, aby móc na bieżąco uzyskiwać pełne informacje na temat jakości
wód. Brak informacji o większym stopniu dokładności i szczegółowości o stanie
jakości wód podziemnych, uniemożliwia zarówno ocenę wzrostu ich zanieczyszczenia
pod wpływem różnego typu antropopresji, jak również podjęcie efektywnych działań
—7—
Raport o stanie środowiska w województwie małopolskim w 2001 roku
naprawczych, a także racjonalne kompleksowe zarządzanie gospodarką wodną. Mając
na uwadze coraz większe znaczenie wód podziemnych jako, często jedynego, źródła
dobrej jakości wód pitnych należy dążyć do stworzenia sieci monitoringu
regionalnego, który nie tylko pozwoli na śledzienie zmian jakości wód, ale dostarczy
danych dla ustalenia strategii ich ochrony.
1706
MIECHÓW
900
OLKUSZ
PROSZOWICE
DĄBROWA
TARNOWSKA
CHRZANÓW
1707
408
KRAKÓW
1119
OŚWIĘCIM
TARNÓW
WIELICZKA
BOCHNIA
103
WADOWICE
BRZESKO
387
144
MYŚLENICE
105
532
SUCHA
BESKIDZKA
nb
1724
389
1728
141
1723
Punkty pomiarowe:
NOWY TARG
wody wgłębne
119
wody gruntowe
1 - rok 1999
2 - rok 2000
3 - rok 2001
515
401
ZAKOPANE
GORLICE
142
520
512 530
514
źródła
1 2 3
nb
NOWY
SĄCZ
533
nb
Legenda
1722
LIMANOWA
nb
117
388
116
402
518
526
391
508
510
nb - nie badano
klasy wód podziemnych
Ia
Ib
II
III
Rysunek.53. Ocena jakości wód podziemnych w latach 1999-2001 w punktach badawczych sieci
krajowej monitoringu .
—8—