Energia jądrowa opłaca się Polsce Stalowa Wola bez węgla Zmiany

Nr 1 (177)
NR INDEKSU 342513 ISSN 1429 – 589X
STYCZEŃ–LUTY 2013
DWUMIESIĘCZNIK
Energia jądrowa opłaca się Polsce
Stalowa Wola bez węgla
Zmiany iście rewolucyjne
W numerze:
Energia jądrowa opłaca się Polsce
www.fzpep.com.pl/CzasopismoPracodawca.html
Wydawca
Federacja Związków Pracodawców
Energetyki Polskiej
Zarząd
Prezes – Zbigniew Sapiński
Wiceprezesi – Roman Pionkowski, Henryk
Tymowski, Marian Augustyn
Członkowie – Jerzy Orłowski, Jerzy Chachuła,
Ryszard Popowski, Lesław Lenart
Biuro Zarządu
Dyrektor – Jerzy Ciepluch
Adres: 30-415 Kraków, ul. Wadowicka 14
IV p., pok. 521, 522
tel. 012 269 42 43
e-mail: [email protected]
www.fzpep.com.pl
strona 3
Rozmowa z dr. inż. Andrzejem Strupczewskim, profesorem nadzwyczajnym
w Narodowym Centrum Badań Jądrowych.
Stalowa Wola bez węgla
strona 7
Wraz z końcem ubiegłego roku ruszyła budowa największej elektrociepłowni gazowej
w Polsce. Wspólna inwestycja PGNiG i Tauronu powstanie na terenie Elektrowni Stalowa
Wola (Tauron Wytwarzanie) i pozwoli trzykrotnie zmniejszyć emisję gazów cieplarnianych.
Zostanie tu także wybudowany drugi blok energetyczny na biomasę.
Prąd mam w kontakcie
strona 9
Rozmowa z prof. Zygmuntem Kolendą o brukselskiej religii klimatycznej.
„Czarne złoto”
strona 11
– Polska jest za gospodarką niskoemisyjną, ale nie za gospodarką niskowęglową! – powiedział
prof. dr hab. inż. Maciej Kaliski wywołany do głosu jako pierwszy przez Janusza Steinhoffa
(wicepremier i minister gospodarki w latach 1997–2001) prowadzącego na IV Europejskim
Kongresie Gospodarczym w Katowicach. Tak rozpoczęła się debata o górnictwie węgla
Redaktor naczelny
Rafał Ślusarczyk
Adres redakcji
30-415 Kraków, ul. Wadowicka 14
IV p., pok. 510
tel. 12 269 42 43
e-mail: [email protected]
Przygotowanie i druk:
Pasaż Sp. z o.o.
30-363 Kraków, ul. Rydlówka 24
tel. 12 260 20 00, fax 12 260 20 01
e-mail: [email protected]
Redakcja nie zwraca materiałów
niezamówionych oraz zastrzega sobie prawo
do dokonywania skrótów
i redakcyjnego opracowania tekstów.
Za treść ogłoszeń i reklam redakcja nie
odpowiada.
kamiennego w Polsce.
Zmiany iście rewolucyjne
strona 13
Z prof. Arturem Hołdą, wykładowcą krakowskiego Uniwersytetu Ekonomicznego i Wyższej
Szkoły Ekonomii i Informatyki w Krakowie, rozmawiamy o zmianach w podatkach i problemach polskiej gospodarki.
Jubileuszowe święto szopek
strona 18
Już po raz siedemdziesiąty wraz z dźwiękami hejnału, rozlegającego się w południe z wieży
kościoła Mariackiego, barwny korowód ruszył do pałacu Krzysztofory. Stało się tradycją, że
pierwszy czwartek grudnia to święto twórców krakowskich szopek. Rokrocznie przyciąga
ono tłumy krakowian i turystów pod pomnik Adama Mickiewicza na Rynku Głównym.
Ponadto:
Pamiętam. Jednego roku w Machaczkale. Prof. Julian Sokołowski
strona 15
Kontry i wersje
strona 19
Wieści z sektora
strona 20
Marketing przez sport
strona 21
Biblioteka menedżera. Menedżer w opałach
strona 23
Prawo
strona 25
5 minut dla zdrowia. Zmiany w dietach (cukrzyca, choroby
układu krążenia)
strona 26
Katalog Pracodawcy. EDF Wybrzeże SA
strona 27
Krzyżówka
strona 28
Okładka
fot.: Tauron Polska Energia SA
2
PRACODAWCA
styczeń-luty 2013
Zmiany iście
rewolucyjne
!"#$%&!'#()#*+!,$-./0!123-4.$15/!3#43$1637*8$!9:71*#62(*()!
;3$:$+75<:*8$! 7! =2>6<*?! @<3$-2! ;3$:$+77! 7! A:%$#+4(237! !
1!B#43$17*0!#$<+4174+2!$!<+74:45C!1!"$.4(345C!7!"#$DE*+45C!
"$E637*?!8$6"$.4#37
Rok 2013 przywitał nas wieloma zmianami w zakresie podatku od towarów
i usług (VAT). Część z nich wejdzie w życie w ciągu kilku najbliższych miesięcy.
Które z nich możemy zaliczyć do szczególnie istotnych?
Zmiany w podatku VAT mają charakter wieloetapowy i część z nich zaczęła obowiązywać od początku bieżącego roku, inne zaczną od kwietnia,
natomiast kolejna zmiana planowana
jest na początku 2014 roku. Uważam, że
z szeregu zapowiadanych zmian realnie
wprowadza się tylko nieznaczną ich liczbę. Te funkcjonujące od początku tego
roku mają charakter raczej techniczny.
Istotna jest modyfikacja zasad funkcjonowania tzw. ulgi na złe długi. Zgodnie z nowymi przepisami podatnik, który nie uzyskał zapłaty za swoje faktury
do sto pięćdziesiątego dnia od terminu zapłaty, będzie miał możliwość skorygowania swojego podatku należnego,
a w konsekwencji obniżenia obciążenia.
Co więcej, nabywca zostanie zobowiązany do dokonania obniżenia podatku
naliczonego u siebie w sposób automatyczny, co z kolei spowoduje wzrost jego
obciążenia. Warto pamiętać, że dostawca nie będzie musiał uprzedzać nabywcy
o tym, że zamierza zastosować ulgę na
złe długi. Inną ważną zmianą obowiązującą od 1 stycznia jest wprowadzenie
sankcji dwudziestu procent dla nabywcy, który nie zapłacił do sto pięćdziesiątego dnia od daty upływu terminu
płatności za nieskorygowanie swojego
podatku naliczonego. Kolejna istotna
regulacja dotyczy tzw. małych podatników rozliczających się metodą kaso-
styczeń-luty 2013
wą. Do końca 2012 roku istniała zasada,
że nawet przy braku uzyskania zapłaty,
ale po przekroczeniu dziewięćdziesiątego dnia podatek VAT stawał się należnym. Według znowelizowanych regulacji ten termin nie ma znaczenia i do
daty faktycznej zapłaty nie ma konieczności płacenia podatku należnego przez
dostawcę. Jednak to udogodnienie dotyczy wyłącznie transakcji z innymi podatnikami VAT – w przypadku transakcji z podmiotami, które nie są czynnymi
podatnikami VAT występować będzie
termin stu osiemdziesięciu dni. Również od 1 stycznia br. nie ma obowiązku wystawiania faktur wewnętrznych,
choć równocześnie nikt tego nie zakazuje. To, co najważniejsze w funkcjonowaniu podatku VAT, pojawi się 1 stycznia
2014 roku.
Najistotniejsze modyfikacje będą obowiązywać od 1 kwietnia tego roku i po
1 stycznia 2014. Dlaczego mają one mieć
tak szczególne znaczenie?
Najważniejsza z tych, które wejdą
w życie 1 kwietnia, dotyczy definicji próbek. Według nowych przepisów próbką
będzie egzemplarz, który można zidentyfikować jako próbkę, a nie jak było
dotychczas – niewielka ilość produktu mająca na celu promocję sprzedaży. Zmiany obowiązujące od 1 stycznia
2014 roku będą – można powiedzieć –
rewolucyjne. Dotyczą przede wszystkim
nowych zasad powstawania obowiązku
podatkowego. Nastąpi rezygnacja z zasady siedmiu dni i przejście na zasadę,
że obowiązek podatkowy będzie się pojawiał z chwilą dostarczenia towaru lub
wykonania usługi. Obowiązek ten poja-
PRACODAWCA
prof. Artur Hołda
wi się także w dniu otrzymania przedpłaty czy zapłaty wcześniej, niż dojdzie do wykonania usługi. Jednocześnie
wprowadzona zostanie zmiana dotycząca zasad fakturowania. Faktury trzeba
będzie wystawić do piętnastego dnia następnego miesiąca i moment jej wystawienia nie będzie miał żadnego wpływu
na datę powstania obowiązku podatkowego. Również od 1 stycznia 2014 roku
pojawi się zasada nieopodatkowywania
kosztów przerzucanych na osobę trzecią, tj. jeżeli będzie ponoszony wydatek
na rzecz i w imieniu osoby trzeciej, to
będzie można przerzucić na nią ten ciężar bez obowiązku naliczania podatku
VAT z tego tytułu.
Nowe zasady dotknęły także samej treści faktury VAT.
Upraszczają one zasady fakturowania
i polegają na zmniejszeniu obowiązkowych danych na fakturze lub na wprowadzeniu możliwości podawania niektórych danych innych niż obecnie
wymagane. Ponadto zmianie uległo nazewnictwo. I tak mali podatnicy zamiast
stosować nazwę „Faktura VAT-MP”,
oznaczają dokument jako „metoda kasowa”. Ponadto do wystawienia takiego
dokumentu wystarczy sam NIP. Warunkiem wystawienia faktury uproszczonej
jest kwota transakcji nieprzekraczająca stu euro bądź czterystu pięćdziesięciu złotych. Istnieje możliwość wystawienia zbiorczej faktury, która będzie
dokumentowała wszystkie transakcje
z danym kontrahentem. Kolejną istotną nowością jest sposobność ustalenia
13
między podmiotami, kto (tj. odbiorca
czy nabywca) będzie wystawiał fakturę.
Gdy podatnik (sprzedawca) przeniesie
na mocy stosownego porozumienia ten
obowiązek na nabywcę lub osobę trzecią, to nabywca, wystawiając dokument,
będzie musiał go oznaczyć jako „samofakturowanie”.
Nowelizacja nie ominęła również podatku CIT. Czego ona dotyczy?
W mojej opinii najistotniejsza jest tu
konieczność wyłączenia z kosztów uzyskania przychodów niezapłaconych faktur. W konsekwencji w przypadku zaliczenia do kosztów kwoty wynikającej
z faktury, umowy czy innego dokumentu i jej nieuregulowania w terminie trzydziestu dni od daty upływu terminu płatności, podatnik musi wyłączyć tę kwotę
z kategorii kosztów uzyskania przychodów. Jednocześnie ustawodawca ograniczył możliwość sterowania wykluczeniem zakupów z kosztów za pomocą
dłuższych terminów płatności. Inną
zmianą, z jaką przedsiębiorcy muszą
się liczyć w 2013 roku, jest opodatkowanie dywidend wypłacanych w formie
rzeczowej oraz wskazanie nowego statusu podatkowego spółek komandytowo-akcyjnych, która była dotychczas wykorzystywana jako forma organizacyjna
w optymalizacjach podatkowych.
Redukcja pewnych obciążeń administracyjnych w gospodarce ma na celu
m.in. wprowadzenie do prawa podatkowego narzędzi, które pozwolą przedsiębiorcom skuteczniej walczyć z zatorami
płatniczymi. Pojawiają się jednak głosy,
że likwidacja zatorów utrudni życie księgowym.
Wprowadzono nakaz zmniejszenia
kosztów uzyskania przychodu w przypadku, gdy mija trzydzieści dni od daty
upływu terminu płatności lub dziewięćdziesiąt dni od daty zaliczenia kwoty zakupu do kosztów. Intencja wydaje się
słuszna i zasadniczo ma prowadzić do
redukcji zatorów płatniczych. Powoduje jednak konieczność dodatkowych
ewidencji monitorujących dokonywane
płatności przez jednostki. Z doświadczenia mogę powiedzieć, że wdrażanie
takich systemów nie obędzie się bez kłopotów, a ponadto spowoduje dodatkowe
trudności dla biur rachunkowych prowadzących księgi rachunkowe. Tego typu
14
monitoring powinien obejmować wszelkiego rodzaju kategorie kosztów, w tym
uznawanych memoriałowo i możliwość
ustalenia okresu wyłączenia z kosztów
kwot, jak również powtórne ich zaliczanie w przypadku zapłaty. Z całą pewnością wymagać to będzie wprowadzenia
odpowiednich modyfikacji w programach księgowych.
Na początku sierpnia 2012 roku „The
Wall Street Journal” ostrzegał, że jednocześnie zwalniają trzy główne motory rozwoju naszej gospodarki. „Europa
pogrąża się w stagnacji, a polski eksport słabnie, rząd ostro tnie wydatki, by
spełnić wymogi budżetowe Unii Europejskiej, a wydatki konsumenckie spadają,
bo gospodarstwa domowe wyczerpują
swe oszczędności” – pisał amerykański
dziennik. Co to oznacza dla Polski w dalszej perspektywie?
Nie ma co ukrywać, że pierwsza połowa 2013 roku, a może nawet drugie
półrocze będzie charakteryzować się
zmniejszeniem dynamiki PKB. Sytuacja ta z całą pewnością zaostrzy problemy budżetowe i nie należy wykluczać konieczności nowelizacji budżetu
na ten rok. Jednak w mojej opinii sytuacja naszej gospodarki w ostatnich
kryzysowych okresach wskazuje na jej
stosunkowo szybką adaptację do zmieniających się warunków. Możliwości te
są wzmacniane przez funkcjonowanie
waluty narodowej i niezależnego banku centralnego, co umożliwia znaczne
amortyzowanie sytuacji kryzysowych
w naszym kraju.
Zdaniem ekspertów większość z zagrożeń, które dotyczą Polski, nie wynika z naszego rynku, tylko z zewnątrz.
W konsekwencji to, jak szybko gospodarka ruszy z miejsca, zależeć będzie przede
wszystkim od sytuacji za granicą. A tutaj trudno szukać pocieszenia. Gospodarcze kłopoty przeżywa Unia Europejska,
a przede wszystkim strefa euro. Z problemami walczą także Stany Zjednoczone.
Ze względu na skalę i charakter naszej
rodzimej gospodarki nie mamy wpływu
na czynniki o charakterze globalnym,
w których coraz większe znaczenia ma
obszar Pacyfiku. Tym bardziej powinniśmy wspierać zarówno prawnie, jak
i instytucjonalnie inicjatywy poprawiające konkurencyjność naszej gospodar-
PRACODAWCA
ki. Na przykład praktyczne kształcenie
(zwłaszcza na poziomie studiów wyższych pierwszego stopnia) dostosowujące się do potrzeb gospodarki rynkowej –
to w mojej opinii kierunek, w którym
powinniśmy zmierzać. Wciąż mamy
duży potencjał, jeśli chodzi o kształcenie i mobilność zasobów intelektualnych, które mogą stanowić o naszych
przewagach konkurencyjnych. Już teraz jesteśmy „zagłębiem” outsourcingu,
zarówno w zakresie usług finansowych,
jak i informatycznych. Pod tym względem Polska jest atrakcyjna nie tylko dla
krajów Unii Europejskiej, lecz jest wskazywana w wielu międzynarodowych rankingach jako trzecia „potęga” światowa
i niekwestionowany lider na Starym
Kontynencie
Jaki wpływ na kondycję rodzimych
przedsiębiorców mogą mieć te wewnętrzne i zewnętrzne problemy?
Wielu naszych przedsiębiorców łączy
swoją aktywność gospodarczą z eksportem, który zasadniczo odbywa się do
krajów Unii Europejskiej, a w szczególności do Niemiec. Spowolnienie, które
obserwujemy w krajach Unii, musi zatem wywierać wpływ na kondycję naszych przedsiębiorstw. Pocieszający
może być fakt, że kryzys w ekstremalnej formie dotyka kraje basenu morza
śródziemnego, a motorem rozwoju postają kraje północy Europy. Zwłaszcza
Niemcy, które są głównym odbiorcą naszego eksportu. Martwić może nasze
silne uzależnienie od „machiny” eksportowej tego kraju, co powoduje małą
elastyczność względem czynników zewnętrznych. Ważnym atutem rodzimych przedsiębiorców jest wciąż niegasnący popyt wewnętrzny, mimo dość
powszechnie oczekiwanego znacznego
jego spadku. Pomóc mogą tu zakupy
i konsumpcja utrzymana na odpowiednim poziomie, przy świadomym wyborze towarów i usług oferowanych przez
krajowe podmioty gospodarcze.
Rozmawiał: Arkadiusz Caryk
fot. archiwum A. Hołdy
styczeń-luty 2013