Pobierz szczegóły technologii

Scenariusze rozwoju technologicznego przemysłu wydobywczego rud miedzi i surowców towarzyszących w Polsce
Strona 1
KARTA TECHNOLOGII
ODSTAWA - WOZY ODSTAWCZE SPALINOWE
Symbol
IV.2.a
WYRÓŻNIKI ODSTAWY
ODSTAWA:
- odstawa urobku z przodków wyrobisk chodnikowych i eksploatacyjnych
SPOSOBY ODSTAWY UROBKU:
- odstawa urobku za pomocą wozów odstawczych szufladowych i typu wywrotka z napędem
spalinowym
OPIS TECHNOLOGII
Charakterystyka
Odstawa urobku stanowi jedno z istotnych ogniw technologicznych procesu wydobycia rudy
miedzi. Uzyskanie wydobycia na określonym poziomie, wymaga przyjęcia efektywnego systemu
odstawy oddziałowej i głównej z rejonów górniczych. Zasadniczym kryterium stosowania
określonych maszyn jest dostosowanie ich wysokości do wysokości wyrobisk. Jednak z
dotychczasowych doświadczeń i analiz wynika, że efektywność odstawy wzrasta wraz ze
zwiększeniem ładowności maszyn.
Park maszynowy używany na dole kopalni do wybierania i transportu rudy to w głównej mierze 20-to
tonowe wozy odstawcze CB-4PL zaprojektowane do współpracy z ładowarkami o pojemności łyżki
3
około 3,5 m . W ostatnich latach wprowadzono do odstawy urobku również inne wozy odstawcze w
3
tym 50-cio tonowe TORO-50 (rys. 1) o pojemności skrzyni ładunkowej około 22,5 m przeznaczone
3
do współpracy z ładowarkami o pojemności łyżki około 8,5 m .
Zastosowanie maszyn z napędem spalinowym do pracy na froncie eksploatacyjnym pogarsza
jakość powietrza kopalnianego poprzez:
- emisję spalin,
- zużywanie znacznych ilości powietrza do spalania,
- oddziaływanie termiczne na otoczenie.
W tabeli 1 przedstawiono najważniejsze parametry techniczne przykładowych wozów odstawczych
z napędem spalinowym, które znajdują zastosowanie do odstawy urobku z frontów
eksploatacyjnych z furtą 1,5÷3,2 m.
Opis budowy wozu odstawczego
Wóz odstawczy składa się z ciągnika i skrzyni ładunkowej połączonych przegubem o dwóch
Scenariusze rozwoju technologicznego przemysłu wydobywczego rud miedzi i surowców towarzyszących w Polsce
Strona 2
stopniach swobody. Stosowane są dwa typy wozów odstawczych: szufladowe i wywrotki. Skrzynia
ładunkowa typu szufladowego składa się ze skrzyni stałej, skrzyni ruchomej oraz klapy zamykającej.
Taka konstrukcja umożliwia opróżnianie skrzyni ładunkowej poprzez przesuwanie urobku w
poziomie co w porównaniu z wywrotką nie wymaga dużej wysokości wyrobiska w miejscu
rozładunku. Wywrotka posiada skrzynię ładunkową z jednym stopniem swobody, podnoszoną
siłownikami hydraulicznymi. Ciągnik wozu odstawczego jest jednostką napędową, na której
zlokalizowane jest stanowisko operatora. Część napędową stanowi spalinowy silnik wysokoprężny
ze zmiennikiem momentu i hydraulicznie sterowaną skrzynią biegów oraz most napędowy w części
ciągnikowej.
Zakres zastosowania
Na przyjęcie określonego systemu odstawy oddziałowej i z rejonów wydobywczych oraz
zastosowanie odpowiednich maszyn i urządzeń, dla projektowanego obszaru górniczego ma wpływ
szereg czynników, jak np.: wielkość zasobów, miąższość, geometria wyrobisk, system eksploatacji,
metoda urabiania, wymiary pól eksploatacyjnych czy warunki klimatyczne.
Postęp w dziedzinie rozwiązań maszyn odstawczych oponowych o dużych ładownościach, które
mogą poruszać się w wyrobiskach kopalnianych z większymi niż dotychczas dopuszczalnymi
prędkościami jazdy, oraz wprowadzenie nowych rozwiązań układów przeładowczych urobku
umożliwiają zastosowanie wozów oponowych o dużej ładowności do transportu urobku w
kopalniach rud miedzi. Wykorzystanie dużych wozów odstawczych z napędem spalinowym
zapewnienia zwiększenie efektywności odstawy urobku. Wozy te mogą przemieszczać się po
wytyczonych trasach, wzdłuż pól eksploatacyjnych, odwożąc rudę zależnie od potrzeb do różnych
punktów odbioru. Wymagają one jednak przygotowania wyrobisk transportowych o większych
gabarytach. Minimalna wysokość wyrobiska w jakim mogą się poruszać duże wozy wynosi 4,0÷4,5
m.
Zalety i wady
Obecnie na świecie większość wozów odstawczych stosowanych w górnictwie posiada napęd
spalinowy Diesla. Powodem jest niewątpliwie większa mobilność tych maszyn. Silniki spalinowe
nowej generacji są jednostkami napędowymi coraz bardziej przystosowanymi do pracy w górnictwie
podziemnym. Dzięki bardzo rozwiniętym elektronicznym systemom kontrolnym stosowanym w tych
maszynach, nastąpił wzrost niezawodności tych maszyn, a co za tym idzie zmniejszenie kosztów
eksploatacyjnych. Jednak mimo znacznych osiągnięć silniki Diesla wciąż emitują znaczne ilości
gazów spalinowych i generują dużo ciepła, co pogarsza środowisko pracy i wymaga odpowiedniej
wentylacji w kopalni. Wpływa to na wysoki koszt przewietrzania, szczególnie jeśli powietrze
wentylacyjne musi być dodatkowo chłodzone.
Jednak większość kopalń stosuje bardziej elastyczne (w sensie swobodnego poruszania się) wozy
odstawcze z napędem spalinowym.