nape£nij 3 balony gazem, stosuj¥c za ka¯dym razem inn¥ metodę
Transkrypt
nape£nij 3 balony gazem, stosuj¥c za ka¯dym razem inn¥ metodę
CZ£OWIEK – NAJLEPSZA INWESTYCJA INN¥ METODÊ NAPE£NIANIA. OBWÓD BALONÓW MIERZONY W DOWOLNYM MIEJSCU NIE MO¯E BYÆ MNIEJSZY NI¯ 30 CM. Nie dmuchaj balonów i nie korzystaj z ¿adnego gotowego urz¹dzenia do pompowania* * Za gotowe urz¹dzenie do pompowania uznaje siê: pompkê rowerow¹, samochodow¹, strzykawkê, butlê z gazem, miech kowalski, itp. 1. Realizowane treœci podstawy programowej Przedmiot Realizowana treœæ podstawy programowej Matematyka Uczeñ: 9. 3) przedstawia dane w tabeli, za pomoc¹ diagramu s³upkowego lub ko³owego Fizyka 3.6) pos³uguje siê pojêciem ciœnienia Chemia 3. 1) … planuje i wykonuje doœwiadczenia ilustruj¹ce zjawisko fizyczne i reakcjê chemiczn¹ 4. 4) pisze równania reakcji otrzymywania tleny, wodoru i tlenku wêgla(IV) 7. 4) pisze równania reakcji otrzymywania soli Biologia I.4 przedstawia fotosyntezê, oddychanie tlenowe oraz fermentacjê mlekow¹ i alkoholow¹ jako procesy dostarczaj¹ce energii; wymienia substraty i produkty tych procesów oraz okreœla warunki ich przebiegu 2. Kszta³cone kompetencje u kompetencje matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo-techniczne 3. Cele zajêæ blokowych u zastosowanie wiedzy z zakresu biologii, chemii, fizyki do rozwi¹zania problemu 4. Oczekiwane osi¹gniêcia ucznia Uczeñ: u planuje pracê nad rozwi¹zaniem problemu, u wspó³pracuje w grupie, u pos³uguje siê wiedz¹ do rozwi¹zywania problemów w praktyce, u przedstawia wyniki obserwacji w postaci tabeli i diagramu s³upkowego. Projekt wspó³finansowany ze œrodków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Spo³ecznego strona 145 41. NAPE£NIJ 3 BALONY GAZEM, STOSUJ¥C ZA KA¯DYM RAZEM CZ£OWIEK – NAJLEPSZA INWESTYCJA 5. Przyk³adowe rozwi¹zania (nadmuchanie 1 z 3 baloników) Metoda 1 1. Wykaz pomocy dydaktycznych Lp. Pomoc dydaktyczna do przeprowadzenia eksperymentu Iloœæ sztuk 1 balon 1 2 dro¿d¿e 1 paczka 3 cukier ok. 5 ³y¿eczek 4 butelka plastikowa 1 5 ciep³a woda 1 szklanka 6 linijka i sznurek/metr krawiecki 1 2. Proponowany przebieg zajêæ z rozliczeniem czasowym Uwagi do realizacji dla nauczyciela (rysunki i fotografie) Opis kolejnych dzia³añ 1 Rozmieszaæ dro¿d¿e z cukrem i umieœciæ w butelce. 2 Dodaæ ciep³¹ wodê. Temperatura nie mo¿e przekroczyæ 40°C. 1 3 Na szyjkê butelki na³o¿yæ balon. Balonik musi mocno siê trzymaæ. 1 4 Wstrz¹sn¹æ delikatnie w celu rozmieszania sk³adników. 2 5 Odczekaæ, a¿ nagromadzi siê odpowiednia iloœæ gazu. Jeœli po 20 minutach nie uzbiera³a siê w³aœciwa iloœæ gazu – poczekaæ jeszcze trochê. 30 6 Zmierzyæ obwód balonika. 1 5 Ca³kowity czas trwania 1 z 3 czêœci bloku strona 146 Czas trwania w min Lp. 40 Uwagi: Dodanie wody utlenionej przyspieszy reakcjê; zamykaj¹c odp³yw powietrza z balonika mo¿na czynnoœci powtórzyæ, a¿ do nape³nienia balonu do wymaganej objêtoœci. Wyt³umaczenie: Dro¿d¿e oddychaj¹, wydzielaj¹c dwutlenek wêgla. Projekt wspó³finansowany ze œrodków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Spo³ecznego CZ£OWIEK – NAJLEPSZA INWESTYCJA Metoda 2 1. Wykaz pomocy dydaktycznych Lp. Pomoc dydaktyczna do przeprowadzenia eksperymentu Iloœæ sztuk 1 proszek do pieczenia 3 paczki 2 ocet spirytusowy 1 butelka 3 butelka plastikowa 0,5 l/1 l 4 balon 1 2. Proponowany przebieg zajêæ z rozliczeniem czasowym Lp. Opis kolejnych dzia³añ Uwagi do realizacji dla nauczyciela (rysunki i fotografie) Czas trwania w min 1 Wlaæ ok. szklankê octu do butelki. 0,5 2 Wsypaæ proszek do pieczenia do balonika. 1 3 Za³o¿yæ balonik na szyjkê butelki. 1 4 Wsypaæ zawartoœæ balonika do butelki. 0,5 5 Poczekaæ, a¿ nagromadzi siê odpowiednia iloœæ gazu. 10 6 Zmierzyæ obwód balonika. 1 Ca³kowity czas trwania 1 z 3 czêœci bloku 14 Uwagi: Zamykaj¹c odp³yw powietrza z balonika mo¿na czynnoœci powtórzyæ, a¿ do nape³nienia balonu do wymaganej objêtoœci Wyt³umaczenie: NaHCO3 + CH3COOH ® CH3COONa + H2O + CO2 Metoda 3 1. Wykaz pomocy dydaktycznych Pomoc dydaktyczna do przeprowadzenia eksperymentu Iloœæ sztuk 1 calcium/multiwitamina – tabletki musuj¹ce 1 opakowanie 2 ciep³a woda 0,5 l 3 balon 1 Projekt wspó³finansowany ze œrodków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Spo³ecznego strona 147 Lp. CZ£OWIEK – NAJLEPSZA INWESTYCJA 2. Proponowany przebieg zajêæ z rozliczeniem czasowym Uwagi do realizacji dla nauczyciela (rysunki i fotografie) Czas trwania w min Lp. Opis kolejnych dzia³añ 1 W³o¿yæ pokruszone tabletki musuj¹ce do balonika. 1 2 Wlaæ 1,5 szklanki ciep³ej wody. 1 3 Za³o¿yæ balon na szyjkê butelki. 0,5 4 Wsypaæ zawartoœæ balonu do butelki. 0,5 5 Poczekaæ, a¿ nagromadzi siê odpowiednia iloœæ gazu. 10 Ca³kowity czas trwania 1 z 3 czêœci bloku 13 Uwagi: Zamykaj¹c odp³yw powietrza z balonika, mo¿na czynnoœci powtórzyæ, a¿ do nape³nienia balonu do wymaganej objêtoœci. Wyt³umaczenie: Wydziela siê CO2. Metoda 4 1. Wykaz pomocy dydaktycznych Lp. Pomoc dydaktyczna do przeprowadzenia eksperymentu Iloœæ sztuk 1 coca-cola w butelce 0,5 l 2 sól ok.5 ³y¿eczek 3 balon 1 2. Proponowany przebieg zajêæ z rozliczeniem czasowym Lp. Opis kolejnych dzia³añ Uwagi do realizacji dla nauczyciela (rysunki i fotografie) 1 Wsypaæ sól do balonika. 2 Za³o¿yæ balon na szyjkê butelki coli. 1 3 Wsypaæ zawartoœæ balonu do butelki. 0,5 4 Poczekaæ, a¿ nagromadzi siê odpowiednia iloœæ gazu. 10 Ca³kowity czas trwania 1 z 3 czêœci bloku strona 148 Czas trwania w min 0,5 12 Uwagi: Zamykaj¹c odp³yw powietrza z balonika, mo¿na czynnoœci powtórzyæ, a¿ do nape³nienia balonu do wymaganej objêtoœci. Wyt³umaczenie: Rozk³ad kwasy wêglowego, wydzielenie CO2. Projekt wspó³finansowany ze œrodków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Spo³ecznego CZ£OWIEK – NAJLEPSZA INWESTYCJA Metoda 5 1. Wykaz pomocy dydaktycznych Lp. Pomoc dydaktyczna do przeprowadzenia eksperymentu Iloœæ sztuk 1 ziemniak 3 2 woda utleniona 1 3 butelka plastikowa 1 4 balon 1 5 tarka 1 2. Proponowany przebieg zajêæ z rozliczeniem czasowym Lp. Opis kolejnych dzia³añ Uwagi do realizacji dla nauczyciela (rysunki i fotografie) Czas trwania w min 1 Utrzeæ ziemniaki na tarce. 5 2 Umieœciæ utarte ziemniaki w butelce. 1 3 Wlaæ wodê utlenion¹ bo balonu. 0,5 4 Za³o¿yæ balon na szyjkê butelki. 1 5 Wlaæ zawartoœæ balonu do butelki. 0,5 6 Poczekaæ, a¿ nagromadzi siê odpowiednia iloœæ gazu. 15 Ca³kowity czas trwania 1 z 3 czêœci bloku 23 Uwagi: zamykaj¹c odp³yw powietrza z balonika, mo¿na czynnoœci powtórzyæ, a¿ do nape³nienia balonu do wymaganej objêtoœci Wyt³umaczenie: Bulwy ziemniaków zawieraj¹ enzym katalazê, która zabezpiecza komórki przed szkodliwym H2O2: 2 H2O2 ® 2 H2O + O2 Metoda 6 1. Wykaz pomocy dydaktycznych Pomoc dydaktyczna do przeprowadzenia eksperymentu Iloœæ sztuk 1 manganian(VII) potasu KMnO4 8g 2 kolba szklana z korkiem 1 3 d³uga rurka szklana/rurka z tworzywa 1 Projekt wspó³finansowany ze œrodków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Spo³ecznego strona 149 Lp. CZ£OWIEK – NAJLEPSZA INWESTYCJA Lp. Pomoc dydaktyczna do przeprowadzenia eksperymentu Iloœæ sztuk 4 balon 1 5 plastelina 2 wa³eczki 2. Proponowany przebieg zajêæ z rozliczeniem czasowym Uwagi do realizacji dla nauczyciela (rysunki i fotografie) Czas trwania w min Lp. Opis kolejnych dzia³añ 1 Umieœciæ manganian(VII) potasu w kolbie i zatkaæ korkiem z rurk¹. 2 2 Do rurki zamocowaæ szczelnie balon. 5 3 Delikatnie ogrzewaæ kolbê nad palnikiem. Uwaga na bezpieczeñstwo w cza- 5 (czas sie podgrzewania. orientacyjny) Ca³kowity czas trwania 1 z 3 czêœci bloku 12 Uwagi: Zamykaj¹c odp³yw powietrza z balonika, mo¿na czynnoœci powtórzyæ, a¿ do nape³nienia balonu do wymaganej objêtoœci. Wyt³umaczenie: Termiczny rozk³ad manganianu(VI) potasu z wydzieleniem tlenu. Pozosta³e produkty reakcji to manganian(VI) potasu K2MnO4 i tlenek manganu(IV) MnO2. 2 KMnO4 ® K2MnO4 + MnO2 + O2 Metoda 7 1. Wykaz pomocy dydaktycznych strona 150 Lp. Pomoc dydaktyczna do przeprowadzenia eksperymentu Iloœæ sztuk 1 rura plastikowa np. PCW 1 2 koñcówka od p³ynu do mycia naczyñ 1 3 kawa³ek sztywnej gumy 1 4 zakrêtka od s³oika dopasowana do przekroju rury 1 5 plastikowe wieczko 1 6 rurka o mniejszym przekroju 1 7 klej na gor¹co 1 8 pi³ka do drewna 1 Projekt wspó³finansowany ze œrodków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Spo³ecznego CZ£OWIEK – NAJLEPSZA INWESTYCJA 2. Proponowany przebieg zajêæ z rozliczeniem czasowym Uwagi do realizacji dla nauczyciela (rysunki i fotografie) Czas trwania w min Lp. Opis kolejnych dzia³añ 1 Zamontowaæ szczelnie, przy pomocy kleju na gor¹co, koñcówkê od p³ynu do mycia naczyñ na plastikowym wieczku. 9 2 Przymocowaæ plastikowe wieczko do rury, tak aby by³a zatkana. 7 3 Zmontowaæ t³ok: do zakrêtki od s³oika, dostosowanej do przekroju szerszej rury, przymocowaæ z jednej strony gumê, z drugiej wê¿sz¹ rurkê. 11 4 Za pomoc¹ w³asnorêcznie wykonanej pompki nadmuchaæ balon. 3 Ca³kowity czas trwania 1 z 3 czêœci bloku 30 6. Uwagi Uczniowie wczeœniej musz¹ byæ zapoznani z problemem, jaki bêd¹ rozwi¹zywaæ. Przyk³adowe rozwi¹zania s¹ propozycj¹ tylko dla uczniów nie mog¹cych poradziæ sobie z problemem nauczyciel wybiera metody i przygotowuje do nich materia³y, ale pozwala uczniom samym eksperymentowaæ. Uwaga na ew. nieprzewidziane reakcje chemiczne np. woda utleniona (metoda 5) i proszek do pieczenia (metoda 2)! 7. Literatura uzupe³niaj¹ca strona 151 http://www.youtube.com/watch?v=wixX922y3S0&feature=related – 45 s – dro¿d¿e pod mikroskopem http://video.about.com/chemistry/Erupting-Volcano.htm – 1,51 – wulkan z proszku do pieczenia i octu – po angielsku http://www.youtube.com/watch?v=jaAZ37NBGME&feature=related – 50 s – dzia³anie katalazy z krwi na H2O2 Projekt wspó³finansowany ze œrodków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Spo³ecznego CZ£OWIEK – NAJLEPSZA INWESTYCJA 8. Karta pracy grupy uczniów: …………………………………………………………………………………………………………… (imiona i nazwiska, klasa) Nape³nij 3 balony gazem, stosuj¹c za ka¿dym razem inn¹ metodê nape³niania. Obwód balonu, mierzony w dowolnym miejscu, nie mo¿e byæ mniejszy ni¿ 30 cm. Nie dmuchaj balonów i nie korzystaj z ¿adnego gotowego urz¹dzenia do pompowania*. * Za gotowe urz¹dzenie do pompowania uznaje siê: pompkê rowerow¹, samochodow¹, strzykawkê, butlê z gazem, miech kowalski, itp. 1. Opis pierwszej metody nape³niania balonika a. U¿yte materia³y: b. Opis przebiegu doœwiadczenia: strona 152 c. Rysunkowy schemat sposobu nape³niania: d. Czas potrzebny do nape³nienia balonika: e. Liczba osób zaanga¿owanych w nape³nianie balonika: Projekt wspó³finansowany ze œrodków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Spo³ecznego CZ£OWIEK – NAJLEPSZA INWESTYCJA 2. Opis drugiej metody nape³niania balonika a. U¿yte materia³y: b. Opis przebiegu doœwiadczenia: d. Czas potrzebny do nape³nienia balonika: e. Liczba osób zaanga¿owanych w nape³nianie balonika: Projekt wspó³finansowany ze œrodków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Spo³ecznego strona 153 c. Rysunkowy schemat sposobu nape³niania: CZ£OWIEK – NAJLEPSZA INWESTYCJA 3. Opis trzeciej metody nape³niania balonika a. U¿yte materia³y: b. Opis przebiegu doœwiadczenia: c. Rysunkowy schemat sposobu nape³niania: strona 154 d. Czas potrzebny do nape³nienia balonika: e. Liczba osób zaanga¿owanych w nape³nianie balonika: Projekt wspó³finansowany ze œrodków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Spo³ecznego CZ£OWIEK – NAJLEPSZA INWESTYCJA Kalkulacja kosztów wykonania eksperymentu: Lp. Pomoc dydaktyczna Iloœæ sztuk Cena Cena ³¹czna jednostkowa metoda 1 1 2 3 4 5 Suma kosztów dla metody 1 metoda 2 6 7 8 9 10 Suma kosztów dla metody 2 metoda 3 11 12 13 14 15 Suma kosztów dla metody 3 Suma kosztów eksperymentu Oszacowanie kosztów pracy Zadanie Czas wykonania (h) Liczba osób £¹cznie Cena osoboosobogodzin godziny pracy pracy (z³) 1 Metoda 1 15 2 Metoda 2 15 3 Metoda 3 15 Suma: Projekt wspó³finansowany ze œrodków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Spo³ecznego Koszt strona 155 Lp. CZ£OWIEK – NAJLEPSZA INWESTYCJA Wype³nijcie tabelê: Metoda 1 Metoda 2 Metoda 3 Czas nape³niania balonika. Liczba zaanga¿owanych osób. Koszty nape³niania balonu. Sporz¹dŸcie diagramy s³upkowe dla porównania czasu potrzebnego do nape³nienia baloników ró¿nymi metodami, liczby zaanga¿owanych osób oraz kosztów u¿ytych przez was metod. strona 156 Najlepsz¹, wed³ug nas, metod¹ nape³niania balonika jest .………………………………………………………………………………………………, poniewa¿ ………………………………………………………………………………………………………….... ………………………………………………………………………………………………………….... ………………………………………………………………………………………………………….... ………………………………………………………………………………………………………….... Projekt wspó³finansowany ze œrodków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Spo³ecznego