Badanie_Aniektowe_Polacy w Dublinie_Targi 2008

Badanie gotowości Polaków pracujących za granicą do powrotu do kraju
- wyniki badania ankietowego
Coraz więcej osób, które wyemigrowały do pracy za granicę myśli o powrocie do kraju. Jednak obawa, Ŝe mogą mieć kłopoty
ze znalezieniem zatrudnienia w ojczyźnie, wpływa na odkładanie tej decyzji w czasie. Takie podstawowe wnioski moŜna wysnuć
z badania ankietowego przeprowadzonego przez Wojewódzki Urząd Pracy w Gdańsku na irlandzkich targach pracy w Dublinie.
Targi odbyły się na początku marca 2008 r.
Stronę Polską oprócz województwa pomorskiego reprezentowali doradcy EURES z województw wielkopolskiego, podlaskiego i
łódzkiego. Poza Irlandczykami zainteresowanymi moŜliwościami podjęcia pracy czy uczestnictwa w szkoleniach i kursach
podnoszących kompetencje zawodowe, giełdę licznie odwiedzili Polacy.
Doradcy EURES informowali odwiedzających o aktualnych warunkach Ŝycia i pracy w Polsce, o moŜliwości korzystania z
bezpłatnych kursów i szkoleń oraz przedstawiali oferty pracy polskich pracodawców. Alicja Konkol, doradca EURES z
Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Gdańsku przeprowadziła wśród odwiedzających stoisko Polaków sondaŜ. Większość ze stu
siedmiu ankietowanych osób, przyznała, Ŝe chce wrócić, bo tęskni za rodziną i przyjaciółmi. Wskazywano teŜ na polepszenie
warunków pracy w kraju bądź decyzję o powrocie uzaleŜniano od zawodu wykonywanego na obczyźnie. Najczęściej chęć
powrotu deklarowały osoby, które wykonywały za granicą pracę niezgodną ze swoim wykształceniem i ambicjami. Oczywiście
nie moŜna generalizować wyników badań na całą populację Polaków przebywających za granicą, ale z cała pewnością moŜna
traktować to jako sygnał mówiący o otwartości Polaków na moŜliwość powrotu do kraju.
PoniŜej przedstawione zostały szczegółowe wynik tego badania ankietowego
Uczestnicy badania
W badaniu wzięło udział 107 osób, które przybyły na Targi. 57,9% stanowili męŜczyźni (62 osoby), 40,2% kobiety (43 osoby),
dwie osoby nie podały swojej płci. Ponad połowa osób (54,2% - 58 osób) miała wykształcenie wyŜsze, 29,0% średnie
zawodowe (31 osób), 15,0% średnie ogólne (16 osób) oraz 1,9% zasadnicze zawodowe (2 osoby). Wśród uczestników badania
zdecydowanie przewaŜały osoby młode. 49,5% uczestników badania (53 osoby) było w wieku miedzy 20 a 29 lat. 17,8% (19
osób) było w wieku 30 – 39 lat, 9,3% (10 osób) w wieku 40 – 49 lat, a 7,5% (8 osób) w wieku 50 i więcej lat. 17 osób nie
podało swojego wieku w ankiecie (15,9%). Spośród badanych osób 71 podało w ankiecie swój zawód wyuczony oraz zawód
który wykonują pracując za granicą. 34 pracują w zawodach zgodnych z wykształceniem lub zbliŜonych, a 37 w zawodach
niezwiązanych z wykształceniem, np. technik ekonomista – prace budowlane; technik mechanik – magazynier; politolog –
pracownik magazynu; poligraf – kucharz; pedagog – pracownik magazynu; ogrodnik – kucharz i kierowca; oceanograf – nocny
portier; inŜynier mechanik – kierowca; inŜynier BHP – kierowca wózka widłowego; informatyk – kierowca; informatyk – kelner;
germanista – opiekunka dziecięca; germanista - likwidator szkód; ekonomista – wykończenia wnętrz.
Powód przyjścia na targi
Pow ód przyjścia na Targi
3,7%
40,2%
3,7%
50,5%
0,9%
0,9%
chęć znalezienia stałej pracy
z ciekaw ości
inne
cheć znalezienia pracy tymczasow ej
przypadkiem
brak odpow iedzi
Nieco ponad połowa badanych (50,5% - 54 osoby) wskazała jako powód przyjścia na Targi chęć znalezienia pracy stałej. 38 z
tych osób podało konkretnie gdzie chciałoby pracować: 20 osób wskazało Irlandię, 9 Polskę, 4 osoby Polskę lub Irlandię, a po 1
osobie Norwegię, Polskę lub Anglie, Polskę lub Anglię lub Irlandię, Irlandię lub Danię oraz Europę. 40,2% (43 osoby) przyszły z
ciekawości. Po 3,7% (4 osoby) przyszły w poszukiwaniu pracy tymczasowej oraz przypadkiem. Spośród osób poszukujących
pracy tymczasowej dwie stwierdziły, Ŝe szukają jej konkretnie w Irlandii. Jedna osoba stwierdziła, Ŝe przyszła z innych przyczyn,
ale ich nie sprecyzowała. Jedna osoba nie udzieliła odpowiedzi.
Zamiar powrotu do Polski
Zam iar pow rotu do kraju
12,1%
47,7%
40,2%
osoby zdecydow ane na pow rót
niezdecydow ani
osoby zdecydow ane na pozostanie za granicą
43 osoby (40,2% badanych) stwierdziły, Ŝe podjęły juŜ decyzję o powrocie do Polski. 19 osób z tej grupy tj. 44,2% (kaŜda z
osób mogła wskazać do trzech odpowiedzi, dlatego suma procentów jest większa niŜ 100) wskazało, ze o powrocie do Polski
zdecydowała tęsknota za rodzina, przyjaciółmi. 16 osób – 37,2% wskazywało na polepszenie warunków pracy w Polsce. 11
osób – 25,6% stwierdziło, ze o decyzji powrotu do Polski zdecydowało, to Ŝe za granicą wykonywali pracę niezgodną z
wykształceniem i ambicjami. Dla 10 osób – 23,3% znaczenie miały róŜnice kulturowe, do których nie mogli się przyzwyczaić. 9
osób – 20,9% wskazało na zmniejszające się relatywnie pensje za granicą, a 4 osoby – 9,3% na zagroŜenie utratą pracy za
granicą. Dwie osoby wskazały odpowiedź inne uzasadniając: „patriotyzm” oraz „kocham Polskę”. Dwie osoby nie wskazały
Ŝadnych konkretnych przyczyn, a jedna z nich wpisała „zawsze wiedziałam, Ŝe wrócę”.
Spośród badanych osób największą grupę (47,7% - 51 osób) stanowią osoby, które są niezdecydowane, a na powrót do Polski
zdecydowałyby się po spełnieniu pewnych warunków. 38 osób z tej grupy tj. 74,5% (kaŜda z osób mogła wskazać do trzech
odpowiedzi, dlatego suma procentów jest większa niŜ 100) wskazało, Ŝe tym warunkiem jest odpowiednio wysoka pensja. 11
osób podało konkretną kwotę, która wahała się od 1 500 zł do 6 000 zł netto. Średnio kwota ta wyniosła 3 863,6 zł. 16 osób –
31,4% stwierdziło, Ŝe warunkiem do spełnienia jest moŜliwość realizowania się w pracy w Polsce. Dla 14 osób – 27,5% istotna
jest sytuacja, w której w Polsce będzie moŜna znaleźć dobą pracę bez protekcji, a dla 11 osób – 21,6% moŜliwość znalezienia
pracy w wyuczonym zawodzie. 9 osób – 17,6% wskazało na konieczność wprowadzenia ułatwień dla osób prowadzących
działalność gospodarczą. 7 osób – 13,7% stwierdziło, ze o powrocie do kraju mogą zdecydować sprawy osobiste, a 5 osób –
9,8% stwierdziło, Ŝe do decyzji o powrocie do kraju moŜe przekonać ich większa dostępność mieszkań. Trzy raz – 5,9%
wybrana została odpowiedź inne. Jedna osoba nie uzasadniła tej odpowiedzi, jedna podała, ze wróci kiedy w Polsce będzie
prawdziwa demokracja, a jedna, kiedy w Polsce nastąpi zmiana Prezydenta.
13 osób spośród badanych tj. 12,1% stwierdziło, Ŝe nie ma zamiaru wracać do Polski. 6 osób z tej grupy tj. 46,2% (kaŜda z
osób mogła wskazać do trzech odpowiedzi, dlatego suma procentów jest większa niŜ 100) stwierdziło, Ŝe o chęci pozostania za
granicą zdecydowały większe zarobki. Po 5 osób – 38,5% wskazało na większą satysfakcję z pracy za granica niŜ w Polsce oraz
na to, Ŝe bardzie podoba im się za granicą niŜ w Polsce. 4 osoby – 30,8% zdecydowały się zostać za granicą poniewaŜ juŜ
zaaklimatyzowały się w nowym kraju. 1 osoba wybrała opcję inne, ale jej nie uzasadniła.
Płeć a chęć pow rotu
60,0%
50,0%
40,0%
30,0%
20,0%
10,0%
0,0%
kobiety
męŜczyźni
w raca
39,5%
40,3%
nie w iem
51,2%
46,8%
nie
9,3%
12,9%
Płeć respondentów przy analizie chęci powrotu do Polski nie miała większego znaczenia. Nieco więcej kobiet niŜ męŜczyzn nie
podjęło jeszcze decyzji (51,2% kobiet – 22 osoby przy 46,8% męŜczyzn – 29 osób). Za to nieco więcej męŜczyzn niŜ kobiet
podjęło decyzję o pozostaniu za granicą (12,9% męŜczyzn – 9 osób przy 9,3% kobiet – 4 osoby). O powrocie do Polski
przekonanych jest 39,5% kobiet (17 osób) oraz 40,3% męŜczyzn (25 osób).
Wiek a chcęć pow rotu
80,0%
60,0%
40,0%
20,0%
0,0%
20 - 29
30 - 39
40 - 49
50 i w ięcej
w raca
47,2%
31,6%
10,0%
50,0%
nie w iem
49,1%
57,9%
70,0%
37,5%
nie
3,8%
10,5%
20,0%
12,5%
Większe zróŜnicowanie występuje przy analizie wieku. Wśród najmłodszych uczestników badania (wiek 20 – 29 lat) tylko 2
osoby tj. 3,8% zdecydowane są pozostać za granica. 25 osób tj. 47,2% zdecydowanych jest wrócić, a 26 osób tj. 49,1% nie
podjęło jeszcze ostatecznej decyzji. W grupie 30 – 39 lat przewaŜają osoby niezdecydowane – 11 osób, tj. 57,9%. Dwie osoby –
10,5% zdecydowane są pozostać za granica, a 6 osób, tj. 31,6% podjęło decyzję o powrocie do Polski. W pozostałych grupach
wiekowych było mało respondentów (10 osób w wieku 40 – 49 lat oraz 8 osób w wieku 50 i więcej lat), dlatego trudno
wyciągać konkretne wnioski, ale warto zwrócić uwagę, Ŝe w grupie wiekowej 40 – 49 aŜ 7 na 10 osób nie podjęło jeszcze
decyzji czy wrócą do Polski czy pozostaną za granicą, natomiast w grupie 50 i więcej lat 4 osoby na 8 podjęły decyzję o
powrocie, a tylko 1 ma zamiar zostać na stałe za granica.
Wykształcenie a chęć pow rotu
100,0%
80,0%
60,0%
40,0%
20,0%
0,0%
średnie ogólne
średnie zaw odow e
w yŜsze
w raca
18,8%
19,4%
56,9%
nie w iem
81,3%
58,1%
34,5%
nie
0,0%
22,6%
8,6%
Wśród osób z wykształceniem wyŜszym ponad połowa badanych (56,9 % tj. 33 osoby) podjęła decyzję o powrocie do Polski.
Jedynie 5 osób z tej grupy (8,6%) ma zamiar pozostać za granica, 20 osób (34,5%) nie podjęło jeszcze decyzji. Wśród osób z
wykształceniem średnim ogólnym Ŝadna osoba nie ma zamiaru pozostać za granica, ale zdecydowana większość – 13 osób
(81,3%) nie podjęło jeszcze decyzji. 3 osoby (18,8%) podjęło juŜ decyzję o powrocie. RównieŜ wśród osób z wykształceniem
średnim zawodowym dominują osoby niezdecydowane (18 osób – 58,1%). 6 osób (19,4%) wraca do Polski, a 7 (22,6%) chce
pozostać na stałe za granicą. W badaniu wzięły udział dwie osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym, z których 1
podjęła decyzję o powrocie do Polski, a 1 jest niezdecydowana.
Mobilność terytorialna po powrocie do Polski
Mobilność terytorialna po pow rocie do Polski
4,3%
33,3%
49,5%
14,0%
ta sama miejscowość
ten sam region
cała Polska
brak odpowiedzi
Spośród 94 osób, które zadeklarowały chęć powrotu do Polski lub nie podjęły jeszcze decyzji, 46 osób, tj. 49,5% deklaruje, Ŝe
po powrocie do Polski chce zamieszkać w miejscowości, z której wyjechały. 13 osób, tj. 14,0% przewiduje moŜliwość
zamieszkania w innej miejscowości, ale w tym samym regionie, a 31 osób (33,3%) deklaruje, Ŝe moŜe zamieszkać na całym
terytorium Polski. 4 osoby nie udzieliły odpowiedzi na to pytanie.
Mobilność terytorialna po pow rocie do Polski a płeć
60,0%
50,0%
40,0%
30,0%
20,0%
10,0%
0,0%
kobiety
męŜczyźni
ta sama miejscow ość
47,2%
54,7%
region
13,9%
15,1%
kraj
38,9%
30,2%
Wśród osób, które przewidują powrót do Polski bardziej mobilne są kobiety. 38,9% kobiet (14 osób) jest gotowych zamieszkać
na terenie całej Polski, podczas gdy wśród męŜczyzn taką deklarację złoŜyło 30,2% (16 osób). 54,7% męŜczyzn (29 osób) oraz
47,2% kobiet (17 osób) deklaruje, Ŝe po powrocie do Polski chce zamieszkać w miejscowości, z której wyjechali. 15,1%
męŜczyzn (8 osób) i 13,9% kobiet (5 osób) jest gotowych po powrocie do Polski zamieszkać w innej miejscowości, ale w tym
samym regionie.
M obilnoś ć te rytorialna po pow rocie do Pols ki a w ie k
90,0%
80,0%
70,0%
60,0%
50,0%
40,0%
30,0%
20,0%
10,0%
0,0%
20 - 29
30 - 39
40 - 49
50 i w ięcej
83,3%
ta sama miejscow ość
50,0%
43,8%
75,0%
region
12,5%
25,0%
12,5%
0,0%
kraj
37,5%
31,3%
12,5%
16,7%
Wśród osób w wieku 20 – 29 połowa (24 osoby), z tych, którzy udzielili odpowiedzi na to pytanie stwierdziła, Ŝe po powrocie do
Polski chce zamieszkać w tej samej miejscowości, z której wyjechali. W tej grupie wiekowej jest największy odsetek osób, które
gotowe są zamieszkać na terenie całego kraju (37,5% - 18 osób). 6 osób (12,5%) jest w stanie zamieszkać w innej
miejscowości niŜ ta z której wyjechali, ale w tym samym regionie. Wśród osób w wieku 30 – 39 lat 43,8% (7 osób)
zadeklarowało chęć powrotu do miejscowości, z której wyjechali. 4 osoby (25,0%) są gotowe mieszkać w innej miejscowości,
ale w tym samym regionie, a 5 osób (31,3%) jest gotowych zamieszkać na terenie całego kraju. W pozostałych grupach
wiekowych było mało respondentów (8 osób w wieku 40 – 49 lat oraz 6 osób w wieku 50 i więcej lat), dlatego trudno wyciągać
konkretne wnioski, ale warto zwrócić uwagę, Ŝe w grupie wiekowej 40 – 49 6 na 8 osób bierze pod uwagę powrót jedynie do
miejscowości z której wyjechali, natomiast w grupie 50 i więcej lat 5 osób na 6 bierze pod uwagę tylko taką moŜliwość.
Mobilność terytorialna po pow rocie do Polski a w ykształcenie
70,0%
60,0%
50,0%
40,0%
30,0%
20,0%
10,0%
0,0%
ta sama miejscow ość
region
kraj
średnie ogólne
średnie zaw odow e
w yŜsze
61,5%
47,8%
48,1%
7,7%
17,4%
15,4%
30,8%
34,8%
36,5%
Gotowość do zamieszkania na terenie całego kraju po powrocie do Polski wzrasta wraz z poziomem wykształcenie. Taką
deklarację złoŜyło 30,8% osób z wykształceniem średnim ogólnym (4 osoby), 34,8% z wykształceniem średnim zawodowym (8
osób) oraz 36,5% z wykształceniem wyŜszym (19 osób). Wśród osób z wykształceniem średnim ogólnym zdecydowanie
dominują osoby, które po powrocie do Polski biorą pod uwagę wyłącznie moŜliwość zamieszkania w miejscowości, z której
wyjechali (61,5% 8 osób), podczas gdy wśród osób z wykształceniem średnim zawodowym i wyŜszym odsetek ten jest
zdecydowanie niŜszy (odpowiednio 47,8% - 11 osób oraz 36,5% - 25 osób). Na to pytanie odpowiedziały równieŜ dwie osoby z
wykształceniem zasadniczym zawodowym i obie stwierdziły, ze chcą wrócić do miejscowości z której wyjechały.
Alicja Konkol
Marcin Średziński
Wojewódzki Urząd pracy w Gdańsku, czerwiec 2008 r.
WOJEWÓDZKI URZĄD PRACY W GDAŃSKU
Załącznik – wzór ankiety
Szanowni Państwo! Prosimy o wypełnienie poniŜszej anonimowej ankiety zgodnie z instrukcjami przy kaŜdym z pytań.
1. Co Panią/Pana skłoniło do przyjścia na Targi (proszę wybrać jedną odpowiedź zaznaczając odpowiednią kratkę)
chęć znalezienia pracy stałej (w jakim kraju?......................................................................................…)
chęć znalezienia pracy tymczasowej/dorywczej(w jakim kraju?..........................................................…)
przyszłam/przyszedłem z ciekawości
przyszłam/przyszedłem przypadkiem
inne (jakie?..............................................................................................................................................)
2. Czy zamierza Pani/Pan wrócić na stałe do Polski?
tak – proszę przejść do pyt. 3
nie wiem – proszę przejść do pyt. 4
nie – proszę przejść do pyt. 5
3. Proszę podać, co zdecydowało o podjęciu przez Panią/Pana decyzji o powrocie do Polski (proszę wybrać
maksymalnie trzy odpowiedzi zaznaczając odpowiednie kratki) – po udzieleniu odpowiedzi proszę przejść do pyt. 6
zmniejszające się relatywnie pensje za granicą (wzmacnianie się złotego w stosunku do obcych walut)
zagroŜenie utratą pracy
wykonywanie pracy niezgodnej z wykształceniem i ambicjami
róŜnice kulturowe, do których nie moŜna się przyzwyczaić
polepszenie warunków pracy w Polsce
tęsknota za rodziną, przyjaciółmi
inne, (jakie?.............................................................................................................................................)
4. Proszę podać, co mogłoby wpłynąć na podjęcie przez Panią/Pana decyzji o powrocie do Polski (proszę wybrać
maksymalnie trzy odpowiedzi zaznaczając odpowiednie kratki) – po udzieleniu odpowiedzi proszę przejść do pyt. 6
odpowiednio wysoka pensja (proszę podać wysokość minimalnej pensji w złotych……………..………)
jeŜeli będę mógł/mogła realizować się w pracy w Polsce
zdobycie pracy w zawodzie wyuczonym
sytuacja, kiedy w Polsce będzie moŜna zdobyć dobrą pracę bez protekcji
sytuacja, kiedy w Polsce pojawią się ułatwienia dla osób prowadzących działalność gospodarczą
większa dostępność mieszkań
sprawy osobiste
inne, (jakie?............................................................................................................................................)
5. Proszę podać, co zdecydowało o podjęciu przez Panią/Pana decyzji o pozostaniu za granicą (proszę wybrać
maksymalnie trzy odpowiedzi zaznaczając odpowiednie kratki)
zarabiam zdecydowanie lepiej niŜ w Polsce
praca daje mi więcej satysfakcji niŜ w Polsce
podoba mi się tu bardziej niŜ w Polsce
zaaklimatyzowałem się w tym kraju
inne, (jakie?..........................................................................................................................................)
6. Czy po powrocie do Polski:
zamierza Pani/Pan zamieszkać w miejscowości, z której Pani/Pan wyjechała/wyjechał
bierze Pani/Pan pod uwagę moŜliwość zamieszkanie w innej miejscowości, ale w tym samym regionie
jest Pani/Pan gotowa/gotów zamieszkać w innym regionie Polski
Płeć
K
M
Wiek:………………
Wykształcenie:
gimnazjalne i poniŜej
zasadnicze zawodowe
średnie zawodowe
wyŜsze
średnie ogólnokształcące
Zawód wyuczony:
……………………………………………………………………………………………………
Zawód/zawody wykonywany/wykonywane od momentu wyjazdu za granicę
……………………………………………………………………………………………………