STANDARDOWY SYLABUS PRZEDMIOTU na rok akademicki 2013

STANDARDOWY SYLABUS PRZEDMIOTU
na rok akademicki 2013/2014
Kierownik jednostki
realizującej zajęcia z
przedmiotu:
Wydział:
Kierunek studiów:
Poziom studiów
Opis przedmiotu kształcenia- Program nauczania
Kod modułu wg
standardów
od A do G
dr hab. Wanda
Wojtkiewicz-Rok,
prof. nadzw.UM
Lekarsko-Stomatologiczny
Lekarsko-Stomatologiczny
jednolite magisterskie
Forma studiów
Rok studiów:
stacjonarne X niestacjonarne
III
Typ przedmiotu
Język wykładowcy:
obowiązkowy X fakultatywny
polski
Nazwa przedmiotu:
Prawo i etyka
Nazwa jednostki realizującej przedmiot
Zakład Humanistycznych Nauk Lekarskich
Razem:
D
Semestr studiów:
VI
Semestr zimowy (godz.)
W
Ć
S
Semestr letni (godz.)
W
Ć
S
30
30
Cele kształcenia (cele zajęć stawiane przez prowadzącego, powiązane z efektami kształcenia, max. 6 pozycji)
C1. Wyposażenie studenta/studentki we współczesną wiedzę etyczną oraz zapoznanie ze
współczesnymi problemami i konfliktami moralnymi w medycynie.
C2. Przygotowanie studenta/studentki do umiejętnego i uzasadnionego odwoływania się do wartości
i zasad etycznych oraz normatywów prawnych w podejmowaniu decyzji lekarskich.
C3. Wskazanie na wartości i normy prawne służące poprawnej relacji terapeutycznej z
pacjentem/pacjentką.
C.4. Wyposażenie studenta/studentki w wiedzę etyczną, która jest instrumentem zachowania
lekarskiej godności zawodowej.
Macierz efektów kształcenia dla przedmiotu w odniesieniu do metod weryfikacji zamierzonych
efektów kształcenia oraz formy realizacji zajęć.
Numer efektu
Opis efektu kształcenia
Metody weryfikacji
Forma zajęć
(zgodnie
ze
szczegółowymi
efektami
kształcenia
osiągnięcia
dydaktycznych:
kształcenia zawartymi w
zamierzonych efektów
** wpisz symbol
standardach)
kształcenia*
Zna i rozumie główne
D.W13
pojęcia, teorie, zasady, reguły Dyskusja, odpowiedź
S
etyczne służące jako ogólne
ustna.
ramy właściwego
interpretowania i
analizowania zagadnień
moralno-medycznych.
Zna zasady altruizmu i
odpowiedzialności klinicznej
i ma świadomość zasad
funkcjonowania zespołu
terapeutycznego.
Przestrzega wzorców
D.U12
etycznych w działaniach
Dyskusja, odpowiedź
S
zawodowych.
ustna, esej, kolokwium
Posiada zdolność
D.U13
rozpoznawania etycznych
wymiarów decyzji
medycznych i odróżniania
aspektów faktualnych od
normatywnych.
Przestrzega praw pacjenta, w
D.U14
tym: prawa do ochrony
danych osobowych, prawa do
intymności, prawa do
informacji o stanie zdrowia,
prawa do wyrażania
świadomej zgody na leczenie
lub odstąpienie od niego oraz
prawa do godnej śmierci.
Wykazuje odpowiedzialność
D.U15
za podnoszenie swoich
kwalifikacji i za
przekazywanie wiedzy
innym.
*np. test, prezentacja, odpowiedź ustna, esej, raport, kolokwium, egzamin ustny, egzamin pisemny;
** W- wykład; S- seminarium; Ć- ćwiczenia; EL- e-learning;
D.W14
Nakład pracy studenta (bilans punktów ECTS)
Zajęcia na uczelni ( godz.) 30
Praca własna (godz.) ) 10
Sumaryczne obciążenie pracą studenta 40
Punkty ECTS przedmiotu 1
Uwagi
Treść zajęć: (proszę wpisać tematykę poszczególnych zajęć, pamiętając, aby przekładała się ona na
zamierzone efekty kształcenia)
Wprowadzenie do etyki medycznej
Wprowadzenie do zajęć. Tematyka prac zaliczeniowych. Kompetencje etyczne lekarza. Aksjologiczne
aspekty medycyny. Wartości i zasady w medycynie. Medycyna w kryzysie? – syndrom księżniczki na
ziarnu grochu.
Podstawowe kategorie etyki oraz teorie etyczne w medycynie
Moralność. Przedmiot i kategorie etyki. Twierdzenia etyczne i warunki ich prawdziwości. Dylemat
moralny. Rozstrzyganie konfliktów moralnych. Utylitaryzm. Teoria obowiązku. Etyka cnoty i charakteru.
Liberalny indywidualizm. Komunitarianizm, czyli etyka wspólnoty. Etyka opiekuńcza
Bioetyka, jej powstanie, status i zadania
Zasady pryncypializmu etycznego.. Kazuistyka.. Wybrane kazusy bioetyczne.
Etyka zawodowa. Deontologia lekarska
Normy deontologiczne jako instrument pracy lekarza. Polskie kodeksy deontologiczne. Kodeks Etyki
Lekarskiej. Międzynarodowe deklaracje deontologiczne. Europejska Konwencja Bioetyczna. Deklaracja
helsińska.
Moralne konflikty związane z przeobrażeniami systemowymi w służbie zdrowia
Etyczne aspekty zmian systemowych w służbie zdrowia. Priorytety etyczne w medycynie. Kryterium
właściwej opieki medycznej. Zagrożenia w praktyce lekarskiej. Przeciążenie pracą, wypalenie zawodowe,
paternalizm, rutyna.
Lekarz dentysta a reklama środków i urządzeń medycznych
Treść i forma udzielanej informacji o świadczeniach lekarskich. Zalecane i zakazane formy kontaktu
lekarza dentysty z przemysłem medycznym. Procedura jawności kontaktów tego typu. Międzynarodowe
regulacje. Problematyka korupcji.
Lekarz dentysta wobec mediów
Prawne i etyczne aspekty udzielania informacji o pacjentach. Udzielanie informacji o placówkach służby
zdrowia. Udział lekarza w programach RTV. Udzielanie wywiadów.
Etyczne aspekty komunikowania się lekarza z pacjentem
Etyczne zobowiązania w kontakcie z pacjentem. Zachowanie szacunku dla pacjenta. Zachowanie
intymności i godności osobistej pacjenta. Realizacja praw pacjenta w praktyce lekarskiej. Informowanie
pacjenta. Jakość komunikowania lekarza z pacjentem.
Świadoma zgoda chorego na leczenie
Prawa pacjenta. Warunki skuteczności wyrażonej przez pacjenta zgody lub niezgody: dostęp do pełnej
informacji, zdolność do wyrażenia woli. Leczenie bez zgody pacjenta. Pozytywny i negatywny aspekt
prawa pacjenta do samostanowienia.
Eksperyment medyczny i etyka badań naukowych
Etyczne podstawy eksperymentu medycznego. Konflikty moralne podczas eksperymentów klinicznych.
Warunki uzyskiwania świadomej zgody pacjenta na udział w eksperymencie medycznym. Etyka badań
naukowych.
Moralne problemy umierania i śmierci
Mówienie prawdy o złym rokowaniu. Narracja symboliczna - rozmowa z umierającym. Stan terminalny.
Definicja śmierci. Stan śmierci mózgowej i przewlekły stan wegetatywny. Eksperymenty na pacjentach w
tych stanach. Status ciała zmarłego. Eutanazja w świetle prawa i etyki. Samobójstwo wspomagane.
Terapia minimalna. Terapia uporczywa.
Etyczne problemy prokreacji
Sztuczne zapłodnienie i zapłodnienie pozaustrojowe. Status embrionu. Śmierć embrionów. Regulacja
poczęć. Sterylizacja. Aborcja. Zasada potencjalności życia. Płód dziedzicznie obciążony. Próby
szczepienia przeciw ciąży. Problem matki zastępczej.
Etyczne problemy transplantologii
Zaułki rozwoju transplantologii. Dawcy nieżyjący, dorośli; dawcy nieżyjący, płody; dawcy żyjący,
dorośli i dzieci. Biorcy narządów, tkanek i komórek. Przeszczep odzwierzęcy. Przeszczep części ciała.
Człowiek-cyborg.
Etyczne problemy panowania nad dziedzicznością
Inżynieria genetyczna. Genetyka a tożsamość. Klonowanie.
Prawne podstawy praktyki stomatologicznej
Podstawy prawne określające wymagania dotyczące wyposażenia gabinetu lekarskiego i organizacji
praktyki stomatologicznej. Wymagania sanitarne.
Lekarz dentysta wobec odpowiedzialności karnej
Tajemnica lekarska. Pojęcie błędu medycznego. Rodzaje błędów medycznych. Najczęstsze przyczyny
błędów medycznych w praktyce stomatologicznej. Prawna odpowiedzialność lekarza dentysty.
Literatura podstawowa
1. T.L. Beauchamp, J.F. Childress, Zasady etyki medycznej, Książka i Wiedza, Warszawa 1996;
2. T. Brzeziński, Etyka lekarska, PZWL, Warszawa 2002;
3. K. Szewczyk, Bioetyka, T.1,2, PWN, Warszawa 2009.
4. A. Steciwko, J. Barański, Relacja lekarz-pacjent. Zrozumienie i współpraca, Elsevier Urban Partner,
Wrocław 2013.
Literatura uzupełniająca
1. K. Szewczyk, Dobro, zło i medycyna, PWN, Warszawa 2001; 2. E. Waszyński, J. Barański (red.),
Medycyna i Humanistyka, Cz.1, Materiały pomocnicze do zajęć z etyki i deontologii lekarskiej, AM,
Wrocław 1998; 3. J. Barański, E. Waszyński, A. Steciwko (red.), Komunikowanie się lekarza z pacjentem,
Astrum, Wrocław 2000; 4. J.-M. Varaut, Możliwe, lecz zakazane. PWN. Warszawa 1996.
Wymagania dotyczące pomocy dydaktycznych (np. laboratorium, rzutnik multimedialny, inne…)
Rzutnik multimedialny
Warunki uzyskania zaliczenia przedmiotu:
Obecność na zajęciach, udział w dyskusji, napisanie eseju oraz zaliczenie kolokwium
Nazwa i adres jednostki realizującej przedmiot, kontakt (tel./email):
Zakład Humanistycznych Nauk Lekarskich, ul. Mikulicza-Radeckiego 7, tel.717840102
Osoba odpowiedzialna za przedmiot na danym roku
dr hab. Jarosław Barański
Podpis Kierownika jednostki realizującej zajęcia
.………....…..…
Data sporządzenia sylabusa: 27.06.2013
Podpis Dziekana
……….………..……