Rozstrzygnięcie nadzorcze Nr NPII.4131.1.242.2015 z dnia 3 lipca

Katowice, dnia 3 lipca 2015 r.
WOJEWODA ŚLĄSKI
NR NPII.4131.1.242.2015
ROZSTRZYGNIĘCIE NADZORCZE
Na podstawie art. 91 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym
(Dz. U. z 2013 r., poz. 594)
stwierdzam nieważność
uchwały Nr VII/70/2015 Rady Miasta Racibórz z dnia 27 maja 2015 r. w sprawie zmiany
uchwały Nr XXXVI/497/2014 Rady Miasta Racibórz z dnia 29 stycznia 2014r. w sprawie
przyjęcia Programu „Rodzina +” z późn. zm., jako niezgodnej z art. 7 Konstytucji RP w związku
z art. 27 ustawy z dnia 5 grudnia 2014 r. o Karcie Dużej Rodziny (Dz. U. z 2014 poz. 1863).
Uzasadnienie
Przedmiotową uchwałą Rada Miasta Racibórz dokonała zmiany uchwały Nr
XXXVI/497/2014 Rady Miasta Racibórz z dnia 29 stycznia 2014r. w sprawie przyjęcia Programu
„Rodzina +” z późn. zm. Do 31 grudnia 2014r. podstawę podjęcia uchwał w przedmiocie
programów dla rodzin wielodzietnych stanowiły przepisy ustawy o pomocy społecznej,
a mianowicie art. 17 ust. 2 pkt 4 tej ustawy, zgodnie z którym do zadań własnych gminy należy:
"podejmowanie innych zadań z zakresu pomocy społecznej wynikających z rozeznanych potrzeb
gminy, w tym tworzenie i realizacja programów osłonowych" oraz art. 110 ust. 10 tej ustawy,
zgodnie z którym "Rada gminy, biorąc pod uwagę potrzeby, o których mowa w ust. 9,
opracowuje i kieruje do wdrożenia lokalne programy pomocy społecznej."
Wskazać należy , że od 1 stycznia 2015 r. wspieranie rodzin wielodzietnych jest
realizowane na podstawie ustawy z dnia 5 grudnia 2014 r. o Karcie Dużej Rodziny i przepisów
wykonawczych: tj. Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 grudnia
2014 r. w sprawie sposobu unieważnienia Karty Dużej Rodziny, wzorów graficznych oraz wzoru
wniosku w sprawie przyznania Karty Dużej Rodziny (Dz. U z 2014 r. poz. 1954).
Ustawa o Karcie Dużej Rodziny określa zasady przyznawania członkom rodziny
wielodzietnej Karty Dużej Rodziny, sposób przyznawania im uprawnień oraz sposób realizacji
i finansowania zadań wynikających z ustawy. Prawo do Karty mają osoby spełniajace kryteria
określone w ustawie, a realizacja zadań gminy związanych z przyznaniem Karty należy do zadań
z zakresu administracji rządowej. Ponadto, przepis art. 27 ust. 1 tej ustawy daje także możliwość
wprowadzenia na terenie konkretnej gminy samorządowego programu przyznającego
————————————————————————————————————————————————————
Id: 08805BBE-02BB-46B2-9525-FBFA8724AD19. Podpisany
Strona 1
uprawnienia członkom rodzin wielodzietnych. Tym samym należy stwierdzić, że jedyną
właściwą podstawę prawną do podjęcia uchwały w sprawie przyjęcia Programu „Rodzina +”
stanowi przywołany wyżej przepis ustawy. Zgodnie z jego treścią "1. Rada gminy, rada powiatu
oraz sejmik województwa mogą uchwalić samorządowy program przyznający uprawnienia
członkom rodzin wielodzietnych. 2. Rada gminy, rada powiatu oraz sejmik województwa,
przyjmując program, o którym mowa w ust. 1, określają w szczególności: 1) zakres podmiotowy
programu; 2) zakres uprawnień przysługujących członkom rodzin wielodzietnych; 3) zasady
realizacji programu." Z treści art. 27 ustawy o Karcie Dużej Rodziny wynika natomiast, że
uchwała podejmowana na podstawie tego przepisu adresowana jest do podmiotów
nieokreślonych i zewnętrznych wobec podejmujących ją organów. Będą to mieszkańcy danej
jednostki samorządu terytorialnego tworzący rodziny wielodzietne. Uchwała jest także aktem
abstrakcyjnym, będzie stosowana wielokrotnie w czasie swego obowiązywania, a więc
nie ulegnie skonsumowaniu po jednorazowym skorzystaniu przez jej adresatów z uprawnień
w niej zawartych. Powyższe wskazuje, że należy zakwalifikować ją jako akt prawa
miejscowego.
W związku z przeniesieniem rozwiązań funkcjonujących dotychczas na poziomie
uchwały i rozporządzenia Rady Ministrów (tj. uchwały Nr 85 Rady Ministrów z dnia 27 maja
2014 r. w sprawie ustanowienia rządowego programu dla rodzin wielodzietnych (M. P. poz. 430)
oraz aktu wykonawczego określającego sposób realizacji tego programu, tj. rozporządzenia Rady
Ministrów z dnia 27 maja 2014 r. w sprawie szczegółowych warunków realizacji rządowego
programu dla rodzin wielodzietnych (Dz. U. poz. 755 i 836)) na grunt ustawy, dotychczasowe
prawne podstawy funkcjonowania Karty Dużej Rodziny przestały mieć w tym przypadku
zastosowanie.
Należy przy tym zauważyć, że ustawa o Karcie Dużej Rodziny - obowiązująca w dniu
pojęcia przez Radę Miasta Racibórz przedmiotowej uchwały - w art. 38 stanowi, iż wydane na
podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 27 maja 2014 r. w sprawie szczegółowych
warunków realizacji rządowego programu dla rodzin wielodzietnych Karty Dużej Rodziny
zachowują ważność do końca okresu, na który zostały przyznane, o ile osoba, której Karta Dużej
Rodziny została przyznana, spełnia warunki określone w przepisach dotychczasowych.
Mając na uwadze powyższe Rada Miasta Racibórz nie była uprawniona do dokonywania
zmian uchwały dot. „Programu Rodzina +”, albowiem w związku z wejściem w życie z dniem
1 stycznia 2015r. ustawy o Karcie Dużej Rodziny - uchwała Nr XXXVI/497 Rady Miasta
Racibórz z dnia 29 stycznia 2014 r. w sprawie przyjęcia „Programu Rodzina +" z późn. zm.
utraciła moc prawną.
————————————————————————————————————————————————————
Id: 08805BBE-02BB-46B2-9525-FBFA8724AD19. Podpisany
Strona 2
Zgodnie z art. 7 Konstytucji RP organy władzy publicznej działają na podstawie i w
granicach prawa, a niedopuszczalnym w świetle prawa jest podejmowanie działań wobec aktu,
który nie istnieje w obrocie prawnym. W tej sytuacji jedynym prawidłowym zabiegiem
legislacyjnym
Rady
Miasta
Racibórz
będzie
uchwalenie
samorządowego
programu
przyznającego uprawnienia członkom rodzin wielodzietnych w oparciu o przepis art. 27 ust. 1 i
2 ustawy o Karcie Dużej Rodziny.
Z uwagi na wymienione nieprawidłowości stwierdzenie nieważności uchwały Nr
VII/70/2015 z dnia 27 maja 2015 r. jest zasadne i konieczne.
Na niniejsze rozstrzygnięcie nadzorcze służy skarga do Wojewódzkiego Sądu
Administracyjnego w Gliwicach, za pośrednictwem Wojewody Śląskiego, w terminie 30 dni od
dnia doręczenia rozstrzygnięcia.
Stwierdzenie nieważności uchwały wstrzymuje jej wykonanie z mocy prawa w zakresie
objętym stwierdzeniem nieważności, z dniem doręczenia rozstrzygnięcia nadzorczego.
z up. WOJEWODY ŚLĄSKIEGO
Dyrektor Wydziału Nadzoru Prawnego
Krzysztof Nowak
————————————————————————————————————————————————————
Id: 08805BBE-02BB-46B2-9525-FBFA8724AD19. Podpisany
Strona 3