TESTY KOŃCZYNY DOLNEJ

TESTY KOŃCZYNY DOLNEJ
Prawidłowo przeprowadzone badanie jest kluczem do całej terapii i pracy z pacjentem,
stanowi podstawę do prognozy (określenie celów usprawniania) oraz pośrednio determinuje
dobór zastosowanych środków terapeutycznych (ordynacja). Powtórne badanie
przeprowadzone tymi samymi metodami pozwala na kontrolę efektów procesu usprawniania.
TEST PATRICKA
Cel: Różnicowanie chorób stawu biodrowego i krzyżowo-biodrowego oraz ocena napięcia przywodzicieli kończyny dolnej.
Wykonanie: Leżenie tyłem ze zgiętym kolanem, biodro jest w rotacji zewnętrznej, kostka boczna umieszczona powyżej rzepki sąsiedniego kolana. Następnie należy ustabilizować miednicę po stronie przeciwnej, a zgiętą kończynę pozostawia się wolno i pozwala się jej opaść lub wywiera się na nią nacisk.
Interpretacja: Należy ocenić zakres ruchu, odległość stawu kolanowego od podłoża, a następnie, zmieniając napięcie w poszczególnych strukturach,
sprawdzić wpływ na zakres ruchu i objawy. Oprócz oceny napięcia mięśni przywodzicieli konieczne jest różnicowanie, czy skrócenie mięśni przywodzicieli
nie jest związane z bolesnym stawem biodrowymi („miękki stop” w czasie ruchu) lub blokiem stawu krzyżowo-biodrowego. Dodatni objaw Patricka może
również wywołać ograniczenie ruchomości stawu biodrowego („ostry stop” w czasie ruchu) oraz zablokowanie w okolicy lędźwiowego odcinka kręgosłupa.
TEST TRÓJSTOPNIOWEGO PRZEPROSTU
Cel: Różnicowanie chorób stawu biodrowego i krzyżowo-biodrowego oraz kręgosłupa w odcinku lędźwiowo-krzyżowym.
Wykonanie: Leżenie przodem. Badający obejmuje jedną ręką wyprostowaną i leżącą kończynę dolną oraz w I fazie unosi ją do przeprostu, jednocześnie
fiksując drugą ręką miednicę. W fazie II tą samą ręką, ułożoną równolegle do stawu krzyżowo-biodrowego, fiksuje się kość krzyżową i wykonuje przeprost kończyny dolnej. W fazie III fiksuje się nadgarstkiem 5. kręg lędźwiowy, a drugą ręką wykonuje się przeprost kończyny dolnej. Przez przesunięcie
ręki fiksującej w kierunku dogłowowym można również oceniać położone wyżej segmenty lędźwiowego odcinka kręgosłupa.
Interpretacja: W warunkach fizjologicznych wszystkie fazy ruchu nie powodują dolegliwości bólowych. W stawie biodrowym można wykonać
przeprost do około 10-20°. Staw krzyżowo-biodrowy ma ograniczoną ruchomość, a odcinek lędźwiowy kręgosłupa pozwala się elastycznie przeprostować w przejściu lędźwiowo-krzyżowym (lordotyzować). Bóle przy fiksacji kości biodrowej (faza I) świadczą o zaburzeniach w stawie biodrowym
lub o skróceniu mięśni (mięsień prosty uda i/lub mięsień lędźwiowy), przy fiksacji kości krzyżowej wskazują na zablokowanie stawu krzyżowo-biodrowego lub inne jego schorzenia (np. chorobę Bechterewa), przy fiksacji odcinka lędźwiowego kręgosłupa przemawiają za zaburzeniami w przejściu
lędźwiowo-krzyżowym (boki kręgów, wypuklina jądra miażdżystego, wypadnięcie jądra miażdżystego).
TEST THOMASA
Cel: Wykrycie przykurczu zgięciowego w stawie biodrowym.
Wykonanie: Leżenie tyłem, maksymalne zgięcie stawu biodrowego i kolanowego po stronie niebadanej. Badający dociska ręką przednią powierzchnię
uda badanego do klatki piersiowej.
Interpretacja: Uniesienie ponad podłoże kończyny testowanej świadczy o przykurczu: 1) m. biodrowo-lędźwiowego; 2) m. prostego uda, 3) m. naprężacza powięzi szerokiej.
TEST NA MIĘSIEŃ PROSTY UDA
Cel: Ocena przykurczu mięśnia prostego uda, dolegliwości stawu biodrowego, odcinka lędźwiowego kręgosłupa ze zwiększoną lordozą i z przodopochyleniem miednicy.
Wykonanie: Leżenie tyłem, podudzia poza kozetką, badany przyciąga jedną kończynę dolną do klatki piersiowej, ocenia się kąt między kończyną
dolną a kozetką. Badanie należy wykonać obustronnie.
Interpretacja: W przypadku przykurczu mięśnia prostego uda kolano drugiej kończyny dolnej unosi się do góry.
TEST ANVILA
Cel: Ocena schorzeń stawu biodrowego.
Wykonanie: Leżenie tyłem z wyprostowanymi kończynami dolnymi. Należy unieść lekko jedną kończynę i uderzyć ją w piętę w kierunku osiowym.
W przypadku wystąpienia bólu w okolicy stawu biodrowego lub okolicy pachwiny test jest dodatni.
Interpretacja: Dodatni test Anvila występuje w przypadku choroby zwyrodnieniowej stawu biodrowego lub zapalenia stawu biodrowego. W przypadku wykonywania testu u osoby z endoprotezą stawu biodrowego dodatni wynik świadczy o jej obluzowaniu. Podczas wykonywania testu może
dojść także do wystąpienia bólów w okolicy lędźwiowej kręgosłupa, co świadczy o chorobie krążka międzykręgowego tej okolicy.
TEST BÓLU PRZY PCHNIĘCIU W OSI UDA
Cel: Ocena schorzeń stawu biodrowego.
Wykonanie: Leżenie tyłem, jedna kończyna dolna jest wyprostowana, a druga zgięta w stawie kolanowym i zrotowana na zewnątrz w stawie biodrowym. Kostka
boczna zgiętej kończyny dolnej leży ponad rzepką drugiej kończyny. Badający obejmuje obiema rękami dystalną część uda i popycha ją w kierunku osiowym.
Interpretacja: Ruch ten zwiększa nacisk w stawie biodrowym i po chorej stronie miednicy. Bóle w pachwinie świadczą o schorzeniu stawu biodrowego,
np. zmianach zwyrodnieniowych; bóle u chorych z endoprotezami przemawiają za ich obluzowaniem. Dolegliwości w lędźwiowym odcinku kręgosłupa
mogą świadczyć o chorobie krążków międzykręgowych lub o chorobach reumatycznych.
TESTY KOŃCZYNY DOLNEJ
w praktyce