Obywatel oszczędzi, a fiskus zarobi {APP:TITLE}

Obywatel oszczędzi, a fiskus zarobi
Autor: Patrycja Dudek
Przyznanie dotacji powoduje bowiem obniżenie ceny przyłącza o 45 proc., a dla fiskusa to przychód,
na dodatek niezwolniony z opodatkowania. Potwierdził to Naczelny Sąd Administracyjny (sygn. akt II
FSK 3469/13).
Takich przypadków jest jednak znacznie więcej.
Nie tylko kanalizacja
Wszystkie dotacje z NFOŚiGW skutkują powstaniem obowiązku zapłaty podatku. Ustawa o PIT zwalnia
bowiem z daniny wyłącznie dotacje w rozumieniu ustawy o finansach publicznych, przyznawane z
budżetu państwa lub budżetów jednostek samorządu terytorialnego (art. 21 ust.1 pkt 129).
Tymczasem NFOŚiGW jest państwową osobą prawną i dlatego jego wsparcie nie jest objęte
zwolnieniem. Potwierdzają to liczne interpretacje podatkowe (np. nr ILPB1/4511-1-352/15-4/AA, nr
IPTPB2/4511-328/15-2/JR, nr IBPBII/1/4511-159/15/MK, nr IPTPB1/415-681/14-4/SJ,
ILPB2/415-376/14-4/TR, nr ITPB1/415-118/14/PSZ, nr ILPB2/4511-1-972/15-2/MK), a także
prawomocne wyroki sądów (np. sygn. akt I SA/Sz 989/10, II FSK 783/10, II FSK 822/10).
W związku z tym podatnik, który otrzyma taką pomoc, dostaje PIT-8C (np. od wodociągów), na
podstawie którego musi zapłacić podatek od dotacji jako przychód z innych źródeł i opodatkować go
na zasadach ogólnych (stawką 18 proc. lub 32 proc.).
Co innego, gdy dotacja na ten sam cel zostanie przyznana przez gminę. Wtedy jest zwolniona z
opodatkowania, co również potwierdzają interpretacje (np. nr IBPBII/ 1/4511-234/15/DP , nr IBPBII/1/
415-105/13/BJ).
Kolektory i kotły
Daniny nie unikną więc nie tylko właściciele posesji przyłączanych do sieci kanalizacyjnej, ale także ci,
którzy dostali z NFOŚiGW dopłaty do preferencyjnego kredytu na zakup i montaż kolektorów
słonecznych. W tym wypadku fundusz spłaca 45 proc. wartości kredytu zaciągniętego w banku na ten
cel. Dlatego bank wystawia podatnikowi PIT-8C.
Tak samo jest z dopłatami udzielanymi przez fundusz do kredytów na zakup kotła grzewczego
opalanego biomasą czy zakup przydomowej oczyszczalni ścieków.
Podatku nie unikną również ci, którym fundusz dofinansował zakup lub budowę energooszczędnego
domu. Także w tym wypadku przyszły właściciel musi zaciągnąć kredyt w jednym z banków
współpracujących z NFOŚiGW, a po zakończeniu inwestycji fundusz spłaci część tego kredytu.
Podatnik musi więc uregulować PIT od tej dopłaty.
Podatek zapłacą też właściciele nieruchomości, którzy otrzymali z NFOŚiGW dotację na wymianę
pieców gazowych. Fundusz refunduje bowiem 45 proc. ceny nowego urządzenia. To samo dotyczy
udzielanych przez fundusz dopłat do demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji czy dotacji na
usuwanie azbestu.
Też przedsiębiorcy
Na tych samych zasadach co pomoc z NFOŚiGW opodatkowane są dotacje z Polskiego Instytutu Sztuki
Filmowej (PISF). Z tego powodu podatek musiała zapłacić podatniczka prowadząca działalność
gospodarczą, która otrzymała wsparcie na promocję polskiej kinematografii w liniach lotniczych.
Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie wyjaśnił jej, że PISF – podobnie jak NFOŚiGW – jest państwową
osobą prawną, a więc instytucją, której środki nie pochodzą z budżetu państwa. Z tego powodu
odmówił jej prawa do zwolnienia z PIT, nakazując rozliczyć dotację jako przychód z działalności
gospodarczej (interpretacja nr IPPB1/4511-1017/15-4/KS).
Na podatek muszą także uważać przedsiębiorcy, którzy otworzyli biznes dzięki środkom na
aktywizację bezrobotnych z powiatowych urzędów pracy i postanowili rozliczać się z fiskusem w
formie ryczałtu. Do ryczałtowców stosuje się bowiem tylko część zwolnień przewidzianych w ustawie o
PIT. Potwierdza to interpretacja dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach nr IBPB-1-1/4511-318/15/WRZ.
Wynika z niej, że w tym wypadku zwolnieniu podlega tylko ta część dotacji, która zostanie
przeznaczona na zakup środków trwałych. Od reszty trzeba oddać fiskusowi 3 proc. przychodu.
Potrąca szef
W nieco lepszej sytuacji są pracownicy. W ich przypadku bowiem obowiązek pilnowania, czy powstaje
przychód i czy należy potrącić od niego zaliczkę na podatek, ciąży zasadniczo na pracodawcy.
Z tego względu więc firmy, które dostają unijną pomoc na określony cel, do realizacji którego
zatrudniają pracowników, potrącają od wypłacanych wynagrodzeń zaliczki na podatek. Art. 21 ust. 1
pkt 46 lit. b ustawy o PIT zwalnia bowiem z daniny tylko bezpośrednich beneficjentów programów
pomocowych, czyli w tym przypadku – same firmy, a nie ich pracowników. Potwierdzają to liczne
wyroki (np. o sygn. akt II FSK 1918/12, II FSK 2564/10, II FSK 2460/10) oraz interpretacje (np. nr
DD3.8222.2.34.2015.CRS).
To także powód do potrącenia podatku od niektórych form dofinansowywania do wypoczynku dzieci
pracowników. Z art. 21 ust.1 pkt 78 ustawy o PIT wynika bowiem, że zwolnione z podatku są tylko
dopłaty do zorganizowanego wypoczynku niepełnoletnich jeszcze dzieci. Jeśli pracodawca dopłaca do
wyjazdu pełnoletniego dziecka, to od tej kwoty musi już potrącić zaliczkę na PIT (interpretacja nr
ILPB1/4511-1-30/15-2/TW).
Podatek muszą też płacić nauczyciele zatrudnieni w prywatnych szkołach, jeśli pracodawca rezygnuje
z pobierania od nich opłat za kształcenie ich własnych dzieci (interpretacja nr
IBPBII/1/415-983/14/BD).
Podatek jest regułą, jego brak jest wyjątkiem
Leszek Marciniak prawnik w Kancelarii Ożóg Tomczykowski
W PIT obowiązuje zasada, zgodnie z którą opodatkowaniu podlegają wszelkie dochody. Wyjątki od niej
zostały enumeratywnie wymienione w ustawie i jak wynika z orzecznictwa sądów administracyjnych,
należy je stosować ściśle. W konsekwencji, wszelkiego rodzaju zwolnienia i ulgi podatkowe można
stosować pod warunkiem, że zostały wprost wymienione w ustawie o PIT.
Co więcej, przychodami są nie tylko pieniądze, np. z pracy, ale również innego rodzaju przysporzenia
majątkowe, np. dopłata do preferencyjnego kredytu zaciągniętego przez podatnika na sfinansowanie
wydatków związanych z ochroną środowiska. Podatnicy często jednak pozostają w błędnym
przekonaniu, że wszystkie otrzymywane przez nich dotacje są zwolnione z podatku dochodowego.
© 2013 Henkel Polska sp. z o.o.