prezentacja - Wszechnica Żywieniowa w SGGW

Otyłość i choroby nerek
– groźny problem XXI wieku
Dr Lucyna Kozłowska
SGGW, Wydział Nauk o śywieniu Człowieka i Konsumpcji
Katedra Dietetyki
e-mail: [email protected]
Nadwaga + otyłość 25% 27%
Nadwaga + otyłość 29% 32%
Czynniki ryzyka rozwoju PChN
cukrzyca
nadciśnienie tętnicze
dyslipidemia
nadwaga i otyłość
choroby autoimmunologiczne
zakaŜenia układowe, zakaŜenia dróg moczowych
kamica moczowa
przeszkoda w dolnych drogach moczowych
nowotwory
30000
27500
25000
19000
20000
15000
13657
10000
5000
7898
3648
0
1990
1996
2001
2005
2010
Leczenie nerkozastępcze w Polsce oraz przewidywania dotyczące dalszego
jego rozwoju w następnych latach
Rutkowski. Problemy Lekarskie, 2003, 42, 23-27.
Badanie PolNef
Wysłano zaproszenie - 9700
Ilość osób zgłoszonych - 2471
albuminuria (dipstick test +) 15.6%
38,157 mil miesz. Polski ►osoby dorosłe 81% - 30,907mil
(11 – 16%)
3,400 – 4,925 mil osób z PChN
Występowanie przewlekłych chorób nerek
w róŜnych krajach
Kraj
Nazwa badania
Procentowy dział
PChN w populacji
Australia
AUSDIAB
11%
Holandia
PREVEND
7%
Japonia
OKINAWA
5,3% (białkomocz)
Norwegia
HUNT
4,98%
USA
NHANES III
11%
Polska
POLNEF
6,9–16%*
* w badaniu POLNEF zwiększona albuminuria występowała u 16% badanych, w tym u
6,9% wynosiła ona >30 mg/dl
Przyczyny schyłkowej niewydolności nerek
30
24
Odsetek
25
19,2
20
15
12
9
10
5
4,7
2
0
NC
Leczeni dial. w 1994
Leczeni dial. w 2002
NN
Rozpoczynający lecz. dial. w 2002
Zmiany w zakresie pierwotnych chorób nerek wśród pacjentów dializowanych
w Polsce w 1992 r. w porównaniu z rokiem 2002.
Nephrol.
Nephrol. Dial.
Dial. Transplant.,
Transplant., 2000, 15, 156
Powiązania między otyłością a chorobą nerek
50,0%
40,0%
30,0%
33,9%
24,9%
24,5%
20,0%
13,8%
10,0%
0,0%
USA
MęŜczyźni
Kraje uprzemysłowione
Kobiety
Odsetek osób u których choroba nerek wykazuje związek z nadwagą i otyłością
(metaanaliza badań, Kidney Int. 2008;73(1):19-33)
Nadwaga, a zwłaszcza otyłość, to waŜny, często
niezaleŜny czynnik ryzyka choroby nerek
Otyłość moŜe prowadzić do uszkodzenia nerek:
Bezpośrednio
zaburzenia przepływu krwi i hormonalne (zwiększone przesączanie w
kłębuszkach nerkowych oraz zwiększone ciśnienie
wewnątrzkłębuszkowe powodują albuminurię i progresywne
niszczenie struktur nerek)
Pośrednio
sprzyjając rozwojowi cukrzycy typu 2 i nadciśnienia
otyłość wiąŜe się teŜ z częstszym występowaniem raka
jasnokomórkowego nerki
OTY
ŁOŚĆ
OTYŁOŚĆ
CHOROBY
NEREK
Schorzenia nerek doprowadzają
ące do ich zniszczenia
ę skrycie,
rozwijają
ą się
dłługo nie dają
ąc żadnych objawów
- dlatego wiele osób jeszcze nie wie, że są
ą chore
Dolegliwości wskazujące na problem z nerkami, takie jak:
ciągłe zmęczenie
trudności z koncentracją
brak apetytu
bezsenność
obrzęki nóg i twarzy widoczne tuŜ po przebudzeniu
suchość skóry
częste oddawanie moczu (zwłaszcza w nocy)
nawracające zakaŜenia układu moczowego
pojawiają się, gdy nerki są juŜ bardzo zniszczone
Światowy Dzień Nerek (11 marca 2010) początek akcji Nefrotest
Organizator: Sekcja Nefrologiczna Izby Gospodarczej Medycyna Polska
(Nefron)
Stadia PCHN
Rola terapii dietetycznej
w prewencji i leczeniu
chorób nerek
Redukcja masy ciała
0,0%
-20,0%
-12,0%
-40,0%
-60,0%
-80,0%
-80,0%
-100,0%
Ubytek masy ciała
Białkomocz
Otyli pacjenci z białkomoczem. Dieta normobiałkowa, niskokaloryczna. Terapia 1 rok.
Nephron. 1995;70(1):35-41
Dietoterapia jest waŜnym elementem
w hamowaniu progresji PChN
Wyniki badania „Modification of Diet in Renal Disease” (MDRD)
wskazują, Ŝe diety niskobiałkowe opóźniają progresję PChN
Am. J. Kidney Dis., 1996, 27, 652
J. Am. Soc.
Soc. Nephrol.,
Nephrol., 1999, 10, 2426
Trzy meta-analizy badań wskazują, Ŝe diety niskobiałkowe
spowalniają progresję PChN i oddalają terapię zastępczą nerek
Ann. Intern. Med., 1996, 124, 627
BMJ, 1992, 304, 216
Am. J. Kidney Dis., 1998, 31, 954
U pacjentów z PChN
ograniczenie podaŜy białka w diecie powoduje:
zmniejszenie akumulacji toksyn mocznicowych
redukcję lub opóźnienie wystąpienia symptomów i pełnych
objawów mocznicy
Kidney Int.,
Int., 1985, 27, 5858-65
Poprawa jakości Ŝycia chorych z PChN
leczonych zachowawczo
N. Engl.
Engl. J. Med., 1994, 330, 877877-884
Podsumowanie
Skutkiem epidemii nadwagi i otyłości jest liniowy wzrost liczby
pacjentów z chorobami nerek
Zwiększająca się liczba osób z chorobami nerek to bardzo
powaŜny problem społeczny i ekonomiczny
Konieczne jest podjęcie działań mających na celu wczesne
wykrywanie i hamowanie progresji chorób nerek
Kluczowym elementem tych działań jest wprowadzenie
odpowiednio dobranej terapii dietetycznej
Kłębuszek
nerkowy