Główne zabytki Ratyzbony

Marcin Jrethi
Główne zabytki Ratyzbony
– kwintesencja charakteru miasta nad Dunajem
Ratyzbona jest to miasto znajdujące się w kraju związkowym Bawaria,
w południowych Niemczech. Jest to jedno z najstarszych miast znajdujących się na terenie
Niemiec. Początek historii miasta, jak i jego zabudowy sięgają czasów Cesarstwa
Rzymskiego. Ratyzbona była wówczas obozem oddziału wojsk rzymskim za panowania
cesarza Marka Aureliusza w II wieku. Nazwą tej rzymskiej warowni była wówczas Castra
Regina, która pochodziła od rzeki Regen, lewobrzeżnego dopływu Dunaju. Druga nazwa
miasta powszechnie obowiązująca, Regensburg, również pochodzi od nazwy rzeki. Ówczesny
obóz a dzisiejsze miasto zostało założone u zbiegu dwóch tych rzek oraz trzeciej rzeki, Naab.
Ratyzbona od czasów Cesarstwa Rzymskiego rozwijała się pod panowaniem wielu dynastii
europejskich, które w różny sposób wpłynęły na architekturę tego urokliwego miejsca. Wraz
z tak wczesnymi narodzinami miasta i panowaniem wielu władców, w Ratyzbonie możemy
dostrzec budowle z różnych epok, w różnych stylach architektonicznych.
Podczas uczestnictwa w programie TANDEM miałem niepowtarzalną okazję ujrzeć
Regensburg na własne oczy, przyjrzeć się jego tajemnicom oraz podziwiać jego piękno.
Podczas zwiedzania Regensburga, nie można spuścić wzroku nawet na ułamek sekundy.
Miasto to jest jednym, wielkim zabytkiem. Świadczy o tym poniekąd wpisanie całego Starego
Miasta do światowej listy dziedzictwa kultury UNESCO w roku 2006. Podczas spaceru po
mieście dostrzec można tu wpływy włoskie, francuskie, czeskie, greckie czy żydowskie.
Wielokulturowość miasta jest wielkim atutem działającym na korzyść jego wizerunku,
zachęcając turystów oraz studentów do przybycia w to miejsce. Podróżując przez wąskie
uliczki, małe place oraz rynki czy wzdłuż Dunaju, dostrzec można zabytki pochodzące
z różnych epok, poczynając od rzymskich ruin, średniowiecznej katedry, nowożytne
i secesyjne fasady pałaców i kamienic.
Podczas pobytu w Ratyzbonie, miałem przyjemność zwiedzić większość znajdujących
się w mieście zabytków. Każde z osobna jest wyjątkowe, niepowtarzalne i urokliwe.
Jednakże, Ratyzbona jak każde miasto, posiada swoje główne atrakcje turystyczne, które
zasługują na dokładniejszy opis.
Pierwszym zabytkiem, który zapiera dech jest Katedra św. Piotra. Jest to jeden
z najznakomitszych przykładów gotyckich budowli znajdujących się w południowych
Niemczech. Budowa katedry została sfinansowana przez zamożnych mieszczan na prośbę
ówczesnego biskupa miasta, Leo Tundorfera. Budowa świątyni rozpoczęła się w XIII wieku.
Prace nad takim dużym obiektem, trwały ponad dwa wieki, wraz z wielokrotnymi zmianami
tkanki budynku trwającymi do dzisiaj. Za głównych budowniczych katedry na przestrzeni lat
uważa się Wenzla Roritzera, Konrada Roritzera, Mateusza Roritzera, Erharda i Urlyka
Heydenreicha. Wszyscy powyżej wymieni odpowiedzialni są za średniowieczny charakter
katedry. W kolejnych latach katedra otrzymywała elementy wystroju wnętrz jak i sklepienia
w stylu aktualnie panującym, czyli w stylach wówczas „modnych”. W XIX wieku postawiono
przywrócić katedrze jej czysto gotycki charakter, za co odpowiedzialny jest ówczesny król
Bawarii Ludwik I Wittelsbach. Nurt romantyczny, który w XIX wieku miał ogromne
znaczenie dla państw niemieckich, zakładał powrót do korzeni, ponowne zainteresowanie
gotykiem. Dlatego też na zlecenie króla, zdjęto m.in. barokową kopułę, przywrócono
sklepienie krzyżowo – żebrowe oraz usunięto wszystkie ornamenty dodawane po okresie
średniowiecza z wnętrza kościoła.
Fasada kościoła robi wspaniałe wrażenie. Jest ona pięciokondygnacyjna. Pierwszą
kondygnacje stanowią trzy portale wejściowe. Centralny portal jest spektakularny, bowiem
poprzedza je trójkątny, zdobiony baldachim, zwieńczony małym pinaklem. Nad bocznymi
portalami znajdują się długie i wąskie okna. Zazwyczaj okna w katedrach gotyckich znajdują
się dopiero w drugiej kondygnacji. W następnej kondygnacji, w jej centralnej części znajdują
się dwa szerokie okna, a po bokach tzw. „ślepe okna”, czyli blendy udające okna.
W następnych kondygnacjach również znajdują się okna, ostatnią jednakże stanowią pięknie
ozdobione żabkami i zwieńczone kwiatonami hełmy wież. W fasadzie możemy dostrzec takie
elementy architektoniczne jak maswerki, laskowanie, blendy, czy znajdująca się w trzeciej
kondygnacji wimperga wieńcząca centralną część fasady.
Wnętrze kościoła nie jest już tak bogate jak jego fasada. Wszystkie elementy
zdobnicze dodawane po okresie średniowiecza zostały usunięte. Jednakże, zabieg ten był
zadziałał na korzyść kościoła. W środku znajdują się jedynie zdobienia i rzeźby
średniowieczne, które wykonane były z wielka dbałością o szczegóły. Najbardziej
rozpoznawalnymi rzeźbami kościoła są rzeźby Matki Boskiej, Archanioła Gabriela, św. Piotra
oraz św. Pawła. Katedra posiada również witraże, które zachowały się do naszych czasów.
Wejście do kościoła jest obowiązkowe dla każdej osoby, która odwiedza Ratyzbonę. Jest to
klejnot miasta, który porównywany jest do znakomitej Katedry św. Wita w Pradze oraz
Katedry św. Szczepana w Wiedniu.
Będąc w Ratyzbonie, nie sposób jest nie przejść przez lub chociaż obok Kamiennego
Mostu, łączącego oba brzegi miasta. Obok Katedry św. Piotra, jest to najbardziej znany
zabytek Ratyzbony. Ma on ponad 336 metrów długości oraz 16 przęseł, z czego tylko 15 jest
widocznych. Dla małych turystów czeka fascynująca legenda dotycząca mostu. Legenda
głosi, że budowniczy mostu założył się z budowniczym katedry o to, który z nich ukończy
swoje zadanie w krótszym czasie. Budowla katedry szła jednak znacznie szybciej, dlatego
zazdrosny budowniczy mostu zawarł pakt z diabłem. W zamian za użyczenie budowniczemu
pomocy, diabeł żądał 3 pierwszych dusz, które przejdą przez most. W związku
z przyśpieszeniem prac nad mostem, budowniczy ukończył swoje dzieło dużo wcześniej
i wygrał zakład. Postanowił jednak przechytrzyć diabła, wpuszczając na most trzy kury.
Wściekły diabeł próbując ukarać budowniczego za oszukanie go, próbował zniszczyć most.
Most był jednak zbyt solidny. W moście widoczna jest wnęka, wgniecenie, które pozostało po
ataku diabła. Legenda jednak nie jest prawdziwa, bowiem most zbudowano w XII wieku,
a prace nad katedrą rozpoczęto dopiero w wieku kolejnym.
Ważną częścią miasta była społeczność żydowska. Miała ona duży wpływ na rozwój
handlu jak i architektury w Ratyzbonie. Na głównym placu miasta i byłej dzielnicy
żydowskiej,
Neupfarrplatz,
znajdowywała
się
niegdyś
synagoga.
W
związku
z prześladowaniami społeczności żydowskiej, synagoga została zniszczona przez nazistów,
a społeczność żydowska wywieziona lub zamordowana. Dziś w miejscu stania synagogi,
postawiono pomnik pamięci, dzieło izraelskiego artysty Dani Karavana. Rzeźba przedstawia
fundamenty synagogi, ale jednocześnie zamierzeniem artysty było włączenie jej w życie
mieszkańców Regensburga. Dla dzieci jest to miejsce do zabawy, a dla starszych miejsce
spotkań oraz spędzania czasu. Dzisiaj to miejsce stanowi ważną część Regensburga i jeden
z jego zabytków.
Bardzo ciekawym miejscem do zobaczenia na Starym Mieście jest fresk
przedstawiający walkę Dawida i Goliata. Znajduje się on na fasadzie jednej z kamienic
w Regensburgu. Scena ta została zaczerpnięta ze Starego Testamentu. Autor dzieła,
przedstawił moment, w którym wówczas młody Dawid, przymierza się do zaatakowania
potężnego i wielkiego wojownika filistyńskiego procą i kamieniem. Proporcje obu postaci
oraz dynamika sceny porusza dogłębnie. Można wręcz poczuć, iż widz jest świadkiem
autentycznego, legendarnego wydarzenia, które inspiruje słabych do walki o swoje ideały.
Nie trzeba być bowiem wielkim, aby osiągnąć wielkie czyny. Jest on bardzo inspirujący
i świetnie wpisuje się w charakter miasta. Ujrzenie tego malarskiego dzieła jest moim
zdaniem obowiązkowym przystankiem podczas zwiedzania miasta, a także jego wspaniałym
atutem.
Kolejnym ważnym zabytkiem, który miałem okazję odwiedzić była Walhalla.
Znajduje się ona dziewięć kilometrów od Regensburga, ale zaliczana jest do zabytków miasta.
Nazwa tego budynku pochodzi z mitologii nordyckiej. Jest to tzn. niebo, raj, do którego
udawali się nordyccy wojownicy – wikingowie, którzy zmarli śmiercią godną oraz honorową,
zazwyczaj w boju. Budowla powstała w latach 1830 – 1842 na zlecenie bawarskiego króla
Ludwika I Wittelsbacha. Obiekt zaprojektował Leon von Klenze, nadworny architekt króla
oraz przyjaciel Karla Friedricha Schinkla, głównego przedstawiciela architektury nurtu
romantycznego. Walhalla powstała ze względu na zamiłowanie króla Ludwika I sztuką
antyczną. Jest ona kopia ateńskiego Partenonu. Do świątyni prowadzą ogromne kamienne
schody. Budynek wybudowano w stylu późno – klasycystycznym, nawiązując do sztuki
greckiej. Świątynia wybudowana jest na planie peripterosu, czyli świątyni którą okrążą rząd
kolumn, w tym przypadku kolumn doryckich. Fasadę budynku wieńczy trójkątny tympanon
ze zdobieniami w jego polu. W środku świątyni postawione zostały pomniki wodzów
germańskich oraz bawarskich. Bardzo ważnym elementem są kariatydy, czyli postacie kobiet,
które pełnią funkcję kolumny. Znajdują się one w kompleksie ateńskiego Akropolu,
podtrzymując część sklepienia Erechtejonu. Można zatem dostrzec w Walhalli nie tylko
nawiązanie do Partenonu, ale również Erechtejon.
Regensburg jest wyjątkowym miejscem, w którym można wiele zobaczyć i spędzać
aktywnie czas. Warto jest przejść się wąskimi uliczkami we włoskim stylu, podziwiać
zdobienia fasad w równym stylu, kolorze, które upiększają miasta. Zwiedzając Stare Miasto
natkniemy się na wiele pomników i tablic upamiętniających zasłużone osoby dla miasta, jak
Juan de Austria. Miasto jest niepowtarzalnym zbiorem historii. Miasto posiada operę, w której
mieliśmy okazję być. Wnętrze opery oszałamia osobę zakwitającą do jego murów. Dla
lubiących wspinaczki turystów polecam wejście na wieżę kościoła ewangelickiego, która ma
widoczne grube boniowanie na narożnikach wieży. Miasto wywarło na mnie ogromne
wrażenie. Jest mniejszą wersją czeskiej stolicy Pragi, a także włoskiego miasta Bergamo. Jest
to idealne miejsce na opuszczenie większego miasta jak pobliskie Monachium czy
Norymberga.