METODOLOGIA WYBORU ATRAKCJI TURYSTYCZNYCH

METODOLOGIA WYBORU
ATRAKCJI TURYSTYCZNYCH
PRZYGRANICZA
POLSKO-SŁOWACKIEGO
Opracowanie powstało w ramach projektu
„Turystyczni Partnerzy w Beskidach” nr WTSL.02.01.00-24-028/08
realizowanego w ramach
Programu Współpracy Transgranicznej
Rzeczpospolita Polska – Republika Słowacka 2007-2013.
Bielsko-Biała, 2012
Projekt jest współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu
Współpracy Transgranicznej Rzeczpospolita Polska-Republika Słowacka 2007-2013
Atrakcyjność turystyczną można zdefiniować jako właściwość obszaru lub miejscowości
wynikającą z zespołu cech przyrodniczych lub pozaprzyrodniczych, która stanowi o jej
zainteresowaniu ze strony turystów. O stopniu atrakcyjności turystycznej danego obszaru lub
miejscowości decydować może wiele czynników. Wśród nich do najważniejszych można
zaliczyć czynniki takie jak:
a.)
walory turystyczne
b.)
zagospodarowanie turystyczne
c.)
dostępność komunikacyjną
Atrakcją turystyczną nazywamy obiekt lub wydarzenie będące przedmiotem zainteresowania
ze strony turystów oraz przyciągające ruch turystyczny. Każdy obiekt lub wydarzenie będące
atrakcją turystyczną wyróżnia się następującymi cechami:
a.)
przyciąga turystów,
b.)
posiada rdzeń (nucleus), czyli cechę wyróżniającą spośród innych obiektów lub
wydarzeń,
c.)
posiada oznacznik (marker), czyli odpowiednie informacje o rdzeniu, dzięki którym
turysta wie o istnieniu atrakcji (np. tablice informacyjne, opis w przewodniku lub
innej publikacji).
Istnieje wiele szeroko wykorzystywanych metod analiz i klasyfikacji atrakcji
turystycznych. Aby wybrać właściwą należy na początek odpowiedzieć na pytanie jaka jest
grupa docelowa, która będzie odbiorcą Paszportu Beskidzkiego, w którym znajdą się obiekty
i jaki jest cel powstania materiału.
Celem Paszportu jest niewątpliwie zachęcenie do poznania ciekawych obiektów
pogranicza polsko-słowackiego. W trakcie spotkań grup roboczych projektu ustalono
natomiast, że odbiorcą Paszportu jest szeroko rozumiany „turysta”.
Zgodnie z definicją turystyka to zjawisko przestrzennej ruchliwości ludzi, które
związane jest z dobrowolną zmianą miejsca pobytu, środowiska i rytmu życia. Samo słowo
turystyka pochodzi od francuskiego pojęcia tour, które oznacza wycieczkę, podróż kończącą
się powrotem do miejsca skąd nastąpił wyjazd. Istnieje wiele rodzajów turystyki w zależności
od przyjętego kryterium. Jeśli weźmiemy pod uwagę liczbę uczestników możemy mówić
o turystyce indywidualnej i zbiorowej. Turystyka szkolna, studencka czy turystyka seniorów
to natomiast przykład podziału ze względu na wiek uczestników. Pod względem środka
transportu możemy wyróżnić turystykę samochodową, rowerową autokarową, kolejową,
lotniczą, pieszą bądź konna. Jeśli chodzi o czas pobytu możemy mówić o turystyce krótko–
i długoterminowej. Możemy również dokonywać klasyfikacji pod kątem pory wyjazdu
i w tym wypadku wyróżnić turystykę zimową oraz letnią. Co do sposobu organizacji wyjazdu
mówi się o turystyce zorganizowanej i niezorganizowanej. Jeśli zaś chodzi o typ używanego
sprzętu turystycznego identyfikujemy turystykę narciarską, kajakową czy wspinaczkową.
Paszport ma mieć związek z wszystkim wskazanymi poniżej rodzajami turystyki. Z tego
też względu do paszportu powinny być wybrane różnorodne miejsca spełniające poniżej
wymienione kryteria. Kryteria dla tych obiektów mogą być spełniane łącznie bądź oddzielnie.
1. Odwiedzenia obiektów jest możliwe zarówno przez turystę indywidualnego jak i przez
grupy zorganizowane
2. Oferta ma być kierowana do dzieci, studentów, a nawet seniorów
3. Oferta powinna stwarzać możliwość zarówno pobytu krótko– jak i długoterminowego
4. Obiekty powinny być dostępne do zwiedzania/odwiedzenia zarówno w porze letniej jak
i zimowej
Podstawą wyboru atrakcji turystycznych powinny być przede wszystkim ich walory
turystyczne, a wśród nich
a.) Walory przyrodnicze takie jak ukształtowanie terenu, geologia, warunki
klimatyczne, wody, ochrona przyrody
b.) Walory antropogeniczne (zabytki, miejsca kultu, zabytkowe zespoły urbanistyczne,
krajobrazy kulturowe wsi)
Kolejnym elementem branym pod uwagę powinno być zagospodarowanie turystyczne
czyli baza noclegowa i gastronomiczna, szeroko pojęta informacja turystyczna o obiekcie
(przewodniki, foldery, oznakowanie turystyczne), infrastruktura turystyczna/rekreacyjna
(szlaki turystyczne, wyciągi, kąpieliska parki rozrywki, parki linowe itp.), a obok niej
infrastruktura para turystyczna (banki, ośrodki zdrowia, sieci i media, kina, lokale, muzea,
amfiteatry, imprezy, festiwale, teatry, koncerty).
Dodatkowym czynnikiem podlegającym ocenie będzie dostępność komunikacyjną obiektu
uwzględniająca stopień łatwości z jakim można dostać się do danego miejsca tj. ilość,
częstotliwość i rodzaj środków komunikacji z jakich można korzystać.
Przy wyborze należy wziąć też pod uwagę różnorodność obiektów zgodną z założeniami
metodologii wyboru atrakcji turystycznych według J. Swabrooke’a, który wskazuje na cztery
podstawowe grupy atrakcji, tj:
a.) naturalne atrakcje turystyczne,
b.) dzieła stworzone przez człowieka, ale w innym celu niż przyciąganie turystów, które
z czasem stały się atrakcjami samymi w sobie,
c.) miejsca zaprojektowane i zbudowane od podstaw jako atrakcje
d.) imprezy kulturalne, sportowe, religijne, festiwale, igrzyska olimpijskie itp.
Zgodnie z powyższymi założeniami powstanie odrębna dla strony polskiej oraz
słowackiej lista zaproponowanych obiektów, z której to transgraniczna grupa robocza
wybierze 30 będących przedmiotem Paszportu Beskidzkiego.