Pobierz recenzję 2

Recenzja
Interdyscyplinarnego programu nauczania
blokowego przedmiotów matematyczno-przyrodniczych i informatyki
w gimnazjum „INTERBLOK”
Program „INTERBLOK” został opracowany przez: Zdzisława Bednarka, Halinę
Bochniarz, Małgorzatę Grabis, Annę Korską, Krzysztofa Kozaka, Wojciecha M. Kwiatka,
Jadwigę Mazur, Marcina Stobińskiego, Jacka Ślósarza, Agatę Twardowską
i Iwo Wrońskiego. Wymienieni powyżej autorzy programu są doświadczonymi,
czynnymi nauczycielami III i IV etapu edukacyjnego, egzaminatorami Okręgowych
Komisji Egzaminacyjnych oraz pracownikami naukowymi uczelni wyższych.
Został opracowany w ramach projektu współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.
Program „INTERBLOK” jest przeznaczony dla uczniów III etapu edukacyjnego (klasy
I-III gimnazjum). Jest programem interdyscyplinarnym, blokowym, przeznaczonym dla
każdego ucznia, który jest zainteresowany poszerzeniem wiedzy z zakresu matematyki,
fizyki, biologii, geografii, chemii oraz informatyki.
Opis programu stanowi zwarty i spójny tekst składający się z X działów, między innymi
zawierający: opis koncepcji programu, cele i zadania edukacyjne, sposób realizacji
i osiągnięcia celów programu, sposób realizacji zajęć blokowych, opis narzędzi
wspomagających realizację programu (opis gry ekonomicznej, platformy internetowej
oraz wycieczek badawczych).
Główne cele kształcenia ogólnego oraz umiejętności zdobywane przez ucznia w trakcie
kształcenia ogólnego opisane w programie „INTERBLOK” wynikają z podstawy
programowej kształcenia ogólnego dla gimnazjum, określonej w załączniku nr 4
do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie
podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego
w poszczególnych typach szkół (Dz. U. Nr 4, poz. 17), jednak szczegółowe cele
kształcenia i zadania edukacyjne programu zdecydowanie wykraczają poza nią.
Najważniejszym elementem tego programu jest prowadzenie doświadczeń z zakresu
wyżej wymienionych przedmiotów, umiejętność posługiwania się nowoczesnymi
technologiami informacyjno-komunikacyjnymi oraz umiejętność wyszukiwania
i korzystania z informacji. Realizacja programu umożliwi zdobycie przez uczniów między
innymi umiejętności wykorzystania posiadanych wiadomości na temat faktów,
zasad teorii i praktyk. Powyższy program zawiera także sposoby osiągania celów
kształcenia, z uwzględnieniem możliwości indywidualizacji pracy z zależności od potrzeb
i możliwości uczniów oraz warunków, w jakich program, powinien być realizowany
(rozdział IV). W opisie założonych osiągnięć ucznia - w kolejnych latach realizacji
programu - zwrócono uwagę na systematyczne wprowadzanie ucznia do samodzielnego
przeprowadzenia eksperymentu naukowego, doboru pomocy naukowych, samodzielnego
wyciągania wniosków, poznawanie nowych metod badawczych oraz zasad projektowych.
W konsekwencji uczeń potrafi rozwiązywać problemy badawcze stosując metodologie
naukowe oraz zna podstawy eksperymentowania (IV.1). Program INTERBLOK zawiera
dodatkowe treści nauczania, wykraczające poza zakres ustalony w podstawie
programowej kształcenia ogólnego, o której mowa powyżej. Należy zwrócić uwagę,
iż dodatkowe, szczegółowe cele kształcenia zaproponowane przez autorów programu
oraz wskazane formy i metody pracy z uczniami (szczególnie interaktywne) trafiają
w potrzeby młodych ludzi przyzwyczajonych do korzystania z nowoczesnych technologii
internetowych.
Powyższy program zawiera także sposób i kryteria oceniania uczniów (rozdział V).
Autorzy programu proponują, aby program INTERBLOK był realizowany z puli godzin
do dyspozycji dyrektora szkoły, o których mowa w §2 ust. 5 pkt. 2 rozporządzenia
Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 12 lutego 2002 r. w sprawie ramowych
planów nauczania w szkołach publicznych (Dz. U. Nr 15, poz. 142 z późniejszymi
zmianami). Dodatkowe zajęcia edukacyjne, dyrektor szkoły wprowadza do szkolnego
planu nauczania po zasięgnięciu opinii rady pedagogicznej i rady rodziców (§2 ust. 6
wyżej cytowanego rozporządzenia). W związku z powyższym, śródroczne i roczne oceny
klasyfikacyjne z dodatkowych zajęć edukacyjnych ustalają nauczyciele prowadzący
poszczególne dodatkowe zajęcia edukacyjne, zgodnie z ocenianiem osiągnięć
edukacyjnych uczniów ustalonym w ramach oceniania wewnątrzszkolnego, o którym
między innymi mowa odpowiednio w §12 ust. 2 oraz §3 rozporządzenia Ministra
Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków i sposobu
oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania
sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz. U. Nr 83, poz. 562
z późniejszymi zmianami). Warto zwrócić uwagę, iż zgodnie z zapisem §20 ust. 4a
cytowanego rozporządzenia, uczniowi, który uczęszczał na dodatkowe zajęcia
edukacyjne, do średniej ocen wlicza się roczne oceny uzyskane z tych zajęć.
Autorzy programu „INTERBLOK” wskazują także na inne możliwości realizacji tego
programu, na przykład podczas organizowanych w szkołach kół zainteresowań.
W rozdziale dotyczącym Koncepcji programu „INTREBLOK” autorzy podają
orientacyjny przydział godzin dodatkowych, zakładając w 3-letnim cyklu nauczania 180
godzin (2 godziny tygodniowo). Ważne jest, aby nauczyciele ściśle współpracując ze sobą
dobrze zaplanowali tematykę realizacji poszczególnych zajęć edukacyjnych (szczegółowe
propozycje rozwiązań znajdują się w rozdziale X „Obudowa programu INTERBLOK”),
aby móc zrealizować główne i szczegółowe cele kształcenia w poszczególnych latach
nauki.
Na szczególne podkreślenie zasługuje rozdział X, w którym zawarto obudowę programu
„INTERBLOK”. Znajdują się tam instrukcje dla uczniów, nauczycieli i dyrektorów
gimnazjów, stanowiące krótki opis głównych celów i założeń programu, sposobów
wdrożenia i jego realizacji, w zależności od organizacji pracy danej placówki,
możliwości, zainteresowań i potrzeb uczniów. Przedstawiono wskazówki dotyczące
organizacji pracy nauczyciela, rolę lidera programu, nauczyciela wspomagającego,
warunki realizacji (miejsce prowadzenia zajęć), szczegóły dotyczące oceniania uczniów.
Moim zdaniem program zdecydowanie zasługuje na pozytywną ocenę. Przedstawiono
w nim uszczegółowione cele kształcenia i zadania edukacyjne. Wskazano osiągnięcia
ucznia po każdym roku nauki, zaproponowano scenariusze zajęć blokowych,
które zawierają uporządkowane treści kształcenia oraz wskazano odpowiednie
dla uczniów na III etapie edukacyjnym aktywne formy i metody pracy. Ponadto
zaproponowano sposób i kryteria oceniania postępów uczniów zgodne z obowiązującym
prawem oświatowym w tym zakresie. Program przeznaczony jest dla uczniów
wykazujących
zainteresowanie
przedmiotami
matematyczno-przyrodniczymi
oraz informatyką, ale może być również atrakcyjny dla uczniów o innych
zainteresowaniach.
mgr Elżbieta Obal-Dyrek