Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny z przedmiotu fizyka

Transkrypt

Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny z przedmiotu fizyka
Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny z przedmiotu fizyka i astronomia w zakresie podstawowym
przy realizacji programu i podręcznika „Odkrywamy na nowo”
rok szkolny 2015/2016
Temat lekcji
Ocena dopuszczająca.
Uczeń:
Dział 1. Grawitacja i elementy astronomii
1.1. Kosmos i świat  rozumie
pojęcia
mikroskopowy.
makroświat i mikroświat
Magia wielkich i  wymienia
obiekty
małych liczb
należące makro- i do
mikroświata
 wymienia podstawowe
metody badania makro- i
mikroświata
 przedstawia
rys
historyczny
dotyczący
badań
mikroi
makroświata
 definiuje
pojęcie
promieniowanie
reliktowe
 wymienia
jednostki
długości używane w
astronomii:
jednostkę
astronomiczną,
rok
świetlny, parsek
1.2. Ruch jednostajny
po okręgu



definiuje
ruch
jednostajny po okręgu
podaje przykłady ruchu
jednostajnego po okręgu
definiuje
parametry
Ocena dostateczna.
Uczeń:







Ocena dobra.
Uczeń:
wyjaśnia
pojęcia
makroświat
i
mikroświat
porównuje
obiekty
należące makro- i do
mikroświata
podaje
przykłady
przyrządów służących
do obserwacji makro- i
mikroświata
opisuje podstawowe
metody
badania
makro- i mikroświata
omawia
zależność
pomiędzy jednostkami
długości używanymi w
astronomii (jednostką
astronomiczną, rokiem
świetlnym, parsekiem)
a metrem

wyjaśnia znaczenie
okresu i
częstotliwości w
ruchu jednostajnym
po okręgu
oblicza parametry



Ocena bardzo dobra.
Uczeń:
wyjaśnia
znaczenie
promieniowania
reliktowego dla teorii
budowy wszechświata
posługuje
się
jednostkami długości
używanymi
w
astronomii: jednostką
astronomiczną,
rokiem
świetlnym,
parsekiem
zamienia
jednostki
długości używane w
astronomii na metry

opisuje i przedstawia
graficznie
zmiany
kierunku
wektora
prędkości w ruchu
jednostajnym
po


Ocena celująca.
Uczeń:
zamienia
jednostki
długości używane w
astronomii (jedne na
drugie)
porównuje wielkości
charakteryzujące
makro- i mikro świat
do wielkości obiektów
z życia codziennego
 porównuje różne przyrządy
służące
do
obserwacji
makro- i mikroświata
 opisuje promenowanie
reliktowe oraz historię jego
odkrycia
 wymienia szczególne
obiekty astronomiczne:
najbliższe Ziemi, największe
z obserwowanych itp.
oblicza parametry
ruchu jednostajnego
po okręgu w
sytuacjach
problemowych

wyprowadza
zależności
pomiędzy
szybkością
liniową a okresem i
częstotliwością w ruchu
jednostajnym po okręgu
1


1.3. Siły w ruchu po
okręgu



ruchu jednostajnego po
okręgu:
okres
i
częstotliwość
formułuje
zależność
pomiędzy okresem a
częstotliwością
zapisuje
zależności
pomiędzy
szybkością
liniową a okresem i
częstotliwością w ruchu
jednostajnym po okręgu
definiuje siłę dośrodkową
definiuje przyspieszenie
dośrodkowe
wykorzystuje pojęcia siły
dośrodkowej
i
przyspieszenia
dośrodkowego
do
obliczania parametrów
ruchu po okręgu
ruchu jednostajnego
po okręgu w
sytuacjach typowych





wyjaśnia
znaczenie
siły dośrodkowej w
ruchu po okręgu
wyznacza graficznie
siłę
wypadkową
działającą na ciało
poruszające się po
okręgu
oblicza wartość siły
dośrodkowej,
posługując
się
zależnością pomiędzy
silą dośrodkową a
szybkością
i
promieniem okręgu
wyjaśnia
znaczenie
przyspieszenia
dośrodkowego
oblicza
wartość
przyspieszenia
dośrodkowego
w
sytuacjach typowych





okręgu
wyjaśnia
znaczenie
zmian
kierunku
wektora prędkości w
ruchu jednostajnym
po okręgu
wskazuje siłę pełniącą
rolę siły dośrodkowej
w
sytuacjach
typowych
oblicza wartość siły
dośrodkowej
w
sytuacjach typowych
wykorzystuje pojęcia
siły dośrodkowej i
przyspieszenia
dośrodkowego
do
obliczania
parametrów ruchu po
okręgu w sytuacjach
typowych






wyznacza wartość siły
wypadkowej,
posługując
się
zależnościami
geometrycznymi
wskazuje siłę pełniącą
funkcję
siły
dośrodkowej
w
sytuacjach
problemowych
oblicza wartość siły
dośrodkowej
w
sytuacjach
problemowych
oblicza
wartość
przyspieszenia
dośrodkowego
w
sytuacjach
problemowych
wykorzystuje pojęcia
siły dośrodkowej i
przyspieszenia
dośrodkowego
do
obliczania
planuje
i
wykonuje
doświadczenie ukazujące
zmiany kierunku wektora
prędkości
w
ruchu
jednostajnym po okręgu
rozwiązuje
zadania
problemowe wykraczające
poza
wymagania
dopełniające
 planuje i wykonuje
doświadczenie ukazujące
działanie sił w ruchu po
okręgu
 wyprowadza zależności
pomiędzy silą dośrodkową a
okresem i częstotliwością w
ruchu jednostajnym po
okręgu
 rozwiązuje zadania
problemowe wykraczające
poza wymagania na ocenę
bardzo dobrą
2


1.4. Oddziaływania
grawitacyjne

definiuje siłę grawitacji
jest
świadomy
powszechności
występowania
siły
grawitacji
formułuje
prawo
powszechnego ciążenia

wyjaśnia tożsamość
pomiędzy
siłą
grawitacji
a
siłą
dośrodkową podczas
ruchu ciał niebieskich
po orbitach
 wyjaśnia
znaczenie
prawa powszechnego
ciążenia



1.5. Stan
przeciążenia,
niedociążenia
nieważkości

i



definiuje siłę nacisku i
siłę sprężystości podłoża
rozumie zasadę działania
wagi sprężynowej
opisuje
zjawiska
przeciążenia,
niedociążenia
i
nieważkości
podaje
przykłady
występowania
stanu
przeciążenia,
niedociążenia
i
nieważkości
 zaznacza graficznie siłę
nacisku
i
siłę
sprężystości podłoża
 wyjaśnia
znaczenie
siły nacisku i siły
sprężystości podłoża
zgodnie z trzecią
zasadą dynamiki
 wykorzystuje zasadę
działania
wagi
sprężynowej
w
sytuacjach typowych



wykorzystuje

tożsamość pomiędzy
siłą grawitacji a siłą
dośrodkową podczas
ruchu ciał niebieskich
po
orbitach
w
sytuacjach typowych
oblicza
parametry
ruchu ciał po orbitach 
pod wpływem siły
grawitacji
w
sytuacjach typowych
wykorzystuje prawo
powszechnego

ciążenia w sytuacjach
typowych
oznacza graficznie siły
działające na ciało
zgodnie z pierwszą
zasadą dynamiki
oznacza graficznie siły
działające na ciało w
układzie odniesienia
poruszającym się ze
stałym
przyspieszeniem
wyjaśnia
zjawiska
przeciążenia,
niedociążenia
i
nieważkości
na
parametrów ruchu po
okręgu w sytuacjach
problemowych
wykorzystuje
tożsamość pomiędzy
siłą grawitacji a siłą
dośrodkową podczas
ruchu ciał niebieskich
po
orbitach
w
sytuacjach
problemowych
oblicza parametry
ruchu ciał po orbitach
pod wpływem siły
grawitacji w
sytuacjach
problemowych
wykorzystuje prawo
powszechnego
ciążenia w sytuacjach
problemowych
 oblicza wskazania wagi
sprężynowej
w
układzie
odniesienia
poruszającym się ze
stałym
przyspieszeniem
w
sytuacjach
problemowych
 wykorzystuje zjawiska
przeciążenia,
niedociążenia
i
nieważkości
w
sytuacjach
problemowych
 przytacza i wyjaśnia dowód
słuszności prawa
powszechnego ciążenia
sformułowany przez
Newtona
 opisuje metody
wyznaczania stałej
grawitacji
 rozwiązuje zadania
problemowe wykraczające
poza wymagania na ocenę
bardzo dobrą
 opisuje działające siły oraz
stany przeciążenia,
niedociążenia i nieważkości
w statku kosmicznym
podczas startu, lądowania i
ruchu po orbicie
 planuje i wykonuje
doświadczenie ukazujące
stan nieważkości
 rozwiązuje zadania
problemowe wykraczające
poza wymagania na ocenę
bardzo dobrą
3

1.6. Ruch satelitów.
Pierwsza
prędkość
kosmiczna







1.7. Zjawiska
związane
z
ruchem naszego
naturalnego
satelity
–
Księżyca





definiuje
satelitę
sztucznego i satelitę
naturalnego
podaje
przykłady
satelitów Ziemi
definiuje
pierwszą
prędkość kosmiczną
definiuje
satelitę
geostacjonarnego
podaje
przykłady
zastosowań
satelitów
geostacjonarnych
formułuje trzecie prawo
Keplera
definiuje
sondę
kosmiczną
definiuje ciało niebieskie
definiuje księżyc jako
naturalnego
satelitę
planety
opisuje Księżyc jako
jedynego
naturalnego
satelitę Ziemi
wymienia fazy Księżyca
definiuje
miesiąc

oblicza
szybkość
orbitalną satelitów,
promień orbity oraz
okres
obiegu
w
sytuacjach typowych
 wyjaśnia
znaczenie
pierwszej prędkości
kosmicznej
 wyjaśnia
znaczenie
sond kosmicznych w
badaniach kosmosu






definiuje
pojęcie
paralaksy
opisuje ruch Księżyca
po orbicie Ziemi
opisuje
mechanizm
powstawania
faz
Księżyca
opisuje
mechanizm
powstawania




podstawie
zasad
dynamiki
oblicza
wskazania
wagi sprężynowej w
układzie odniesienia
poruszającym się ze
stałym
przyspieszeniem
w
sytuacjach typowych
wyjaśnia
położenie
orbity
geostacjonarnej nad
równikiem Ziemi
oblicza
promień
orbity
geostacjonarnej oraz
szybkość orbitalną i
okres obiegu satelity
geostacjonarnego
wykorzystuje trzecie
prawo Keplera do
rozwiązywania zadań
w
sytuacjach
typowych
wyjaśnia
zasadę
wykorzystania
kąta
paralaksy
do
obliczania odległości
Księżyca od Ziemi
oblicza
parametry
ruchu Księżyca po
orbicie Ziemi
przedstawia graficznie
 oblicza
szybkość
orbitalną
satelitów,
promień orbity oraz
okres
obiegu
w
sytuacjach
problemowych
 wyprowadza zależność
opisującą
pierwszą
prędkość kosmiczną
 wykorzystuje
trzecie
prawo Keplera do
rozwiązywania zadań w
sytuacjach
problemowych


wyprowadza trzecie prawo
Keplera
rozwiązuje
zadania
problemowe wykraczające
poza wymagania na ocenę
bardzo dobrą
 podaje
przykłady  wyjaśnia zasadę
wykorzystania kąta
sposobów
pomiaru
paralaksy do obliczania
odległości Księżyca od
odległości planet Układu
Ziemi
Słonecznego od Ziemi
 oblicza przyspieszenie  rozwiązuje zadania
grawitacyjne
oraz
problemowe wykraczające
ciężar danego ciała na
poza wymagania na ocenę
bardzo dobrą
Księżycu
 wykorzystuje
znane
4
synodyczny
zaćmienia Słońca
zaćmienia Księżyca
i

1.8. Obserwacje
nocnego nieba







definiuje
gwiazdę
i
gwiazdozbiór
wymienia
przykłady
najważniejszych
gwiazdozbiorów
definiuje
planetę,
planetę
karłowatą
i
planetoidę
wymienia planety Układu
Słonecznego
definiuje kometę
definiuje
meteoroidę,
meteor i meteoryt
omawia geocentryczną i
heliocentryczną
teorię
budowy Wszechświata




wskazuje
najważniejsze gwiazdy
i gwiazdozbiory na
mapie nieba
wyjaśnia
różnice
pomiędzy
planetą,
planetą karłowatą i
planetoidą
wyjaśnia
różnice
pomiędzy
meteoroidą,
meteorem
i
meteorytem
definiuje
paralaksę
heliocentryczną






zaćmienie Słońca i
zaćmienie Księżyca
wykorzystuje znane
informacje na temat
ruchu Księżyca wokół
Ziemi
do
rozwiązywania zadań
w
sytuacjach
typowych
wymienia
planety
Układu Słonecznego
w
kolejności
od
Słońca
podaje najważniejsze
cechy planet Układu
Słonecznego
opisuje
metody
określania
wieku
Układu Słonecznego
omawia
problemy
geocentrycznej
i
heliocentrycznej teorii
budowy
Wszechświata
wyjaśnia
metodę
wykorzystania
paralaksy
heliocentrycznej do
wyznaczania
odległości
ciał
niebieskich
wykorzystuje trzecie
prawo Keplera do
wyznaczania
informacje na temat
ruchu Księżyca wokół
Ziemi
do
rozwiązywania zadań w
sytuacjach
problemowych



opisuje
planety
Układu Słonecznego
wyjaśnia mechanizm
powstawania
warkocza komety
wykorzystuje trzecie
prawo Keplera do
wyznaczania
parametrów
ruchu
ciał
niebieskich
poruszających się po
orbitach w sytuacjach
problemowych
 wyjaśnia pojęcie ekliptyki
 wskazuje położenie planet
Układu Słonecznego na
mapie nieba
 planuje
i
wykonuje
obserwacje nieba, wskazuje
widoczne
obiekty
astronomiczne
5

1.9. Elementy
kosmologii





Dział 2. Fizyka atomowa
2.1. Zjawisko

fotoelektryczne.
Fotokomórka




wyjaśnia, czym zajmuje
się kosmologia
formułuje
prawo
Hubble'a
jest świadomy zjawiska
rozszerzania
się
Wszechświata
definiuje
gęstość
krytyczną
definiuje ciemną materię

opisuje
historyczne
teorie dotyczące natury
światła
wymienia podstawowe
założenia falowej teorii
światła
podaje wartość prędkości
światła w próżni
formułuje
zależność
pomiędzy
prędkością
światła a długością fali
świetlnej
opisuje
budowę
fotokomórki





wyjaśnia
znaczenie
prawa Hubble'a
wyjaśnia
znaczenie
wartości
gęstości
krytycznej
dla
przyszłości
Wszechświata

wyjaśnia podstawowe
założenia
falowej
teorii światła
opisuje
doświadczenie
Younga
wykorzystuje
zależność pomiędzy
prędkością światła a
długością
fali
świetlnej w sytuacjach
typowych
opisuje
zjawisko
fotoelektryczne






parametrów
ruchu
ciał
niebieskich
poruszających się po
orbitach w sytuacjach
typowych
wykorzystuje
w
zadaniach jednostki
długości używane w
astronomii
formułuje
wnioski
płynące
z
prawa
Hubble'a
wyjaśnia
znaczenie
wartości
stałej
Hubble'a
wyjaśnia rolę ciemnej
materii
we
Wszechświecie
wyjaśnia
znaczenie
doświadczenia
Younga
i
teorii
Maxwella
dla
przyjęcia
falowej
teorii światła
wyjaśnia
zasadę
działania fotokomórki
wyjaśnia wpływ
natężenia światła na
prąd nasycenia i
napięcia hamowania
na fotokomórki
wykorzystuje
zależność opisującą






formułuje
wnioski
płynące ze zjawiska
rozszerzania
się
Wszechświata
opisuje
model
Wielkiego Wybuchu
 podaje hipotezy na temat
natury ciemnej materii
 opisuje i wyjaśnia model
inflacyjny
Wielkiego
Wybuchu
wyjaśnia
znaczenie
wartości
prędkości
światła
wykorzystuje
zależność pomiędzy
prędkością światła i
długością
fali
świetlnej w sytuacjach
problemowych
kreśli charakterystykę
prądowo-napięciową
fotokomórki
wykorzystuje
zależności opisujące
 wyprowadza zależność
opisującą maksymalna
szybkość fotoelektronów
 rozwiązuje zadania
problemowe wykraczające
poza wymagania na ocenę
bardzo dobrą
6


definiuje prąd nasycenia i
napięcie hamowania
definiuje
natężenie
światła



2.2. Kwantowa teoria
światła







formułuje
wnioski
wynikające ze zjawiska
fotoelektrycznego
rozumie
sprzeczność
pomiędzy falową teorią
światła
a
wpływem
natężenia światła na
napięcie
hamowania
fotokomórki
wymienia podstawowe
założenia
kwantowej
teorii światła
definiuje foton
definiuje pracę wyjścia
fotoelektronów
zapisuje
równanie
Einsteina-Millikana
wymienia podstawowe
założenia teorii dualizmu
korpuskularno-falowego






maksymalną szybkość
fotoelektronów w
sytuacjach typowych
kreśli charakterystykę
prądowo-napięciową
fotokomórki
wskazuje
wartości
prądu nasycenia i
napięcia hamowania
na
charakterystyce
prądowo-napięciowej
fotokomórki
oblicza
natężenie
światła
wyjaśnia sprzeczność
pomiędzy
falową
teorią
światła
a
wpływem natężenia
światła na napięcie
hamowania
fotokomórki
opisuje
kwantową
teorię światła
wyjaśnia
zgodność
kwantowej
teorii
światła z zależnością
pomiędzy natężeniem
światła a napięciem
hamowania
fotokomórki
podaje najważniejsze
cechy fotonu
oblicza energię fotonu
w
sytuacjach
typowych
wyjaśnia
znaczenie

wyjaśnia
znaczenie
fotonu w kwantowej
teorii światła
 wykorzystuje
elektronowolt
jako
jednostkę energii
 zamienia
elektronowolty na
dżule i odwrotnie
 wykorzystuje
równanie EinsteinaMillikana
do
rozwiązywania zadań
w
sytuacjach
typowych
natężenie
światła,
prąd nasycenia
i
napięcie hamowania
w
sytuacjach
problemowych
 wykorzystuje
zależność opisującą
maksymalną szybkość
fotoelektronów
do
rozwiązywania zadań
w
sytuacjach
problemowych
 oblicza energię fotonu
w sytuacjach
problemowych
 wykorzystuje równanie
Einsteina-Millikana do
rozwiązywania zadań w
sytuacjach
problemowych
 rozwiązuje zadania
problemowe wykraczające
poza wymagania na ocenę
bardzo dobrą
7

2.3. Widma światła
wysyłanego
przez ciała stałe,
ciecze i gazy











definiuje
widmo
promieniowania
definiuje widmo ciągłe
światła białego
podaje przykłady cieczy i
ciał stałych jako źródeł
widma ciągłego
opisuje promieniowanie
podczerwone
i
nadfioletowe
podaje
przykłady
urządzeń służących do
obserwacji i badania
widma promieniowania
definiuje widmo liniowe
podaje przykłady gazów
jako
źródeł
widma
liniowego
podaje
przykłady
zastosowania
analizy
widmowej
zapisuje wzór Balmera
wyjaśnia
znaczenie
wzoru Balmera
definiuje serię widmową





wielkości
pracy
wyjścia
fotoelektronów
opisuje
teorię
dualizmu
korpuskularnofalowego
opisuje widmo ciągłe
światła białego
formułuje zależność
szybkości
rozchodzenia się fali
świetlnej
od
jej
długości
podaje
przykłady
działania
promieniowania
podczerwonego
i
nadfioletowego
podaje
przykłady
zastosowań zjawiska
rozszczepienia
i
widma
promieniowania
opisuje budowę i
działanie
spektroskopu

opisuje
mechanizm
rozszczepienia światła
i przedstawia go
graficznie
 wyjaśnia
zasadę
działania
spektroskopu
 opisuje zjawisko linii
widmowych
 opisuje
technikę
analizy
widmowej
jako
metody
wyznaczania składu
substancji
 opisuje
zjawisko
widma emisyjnego i
absorpcyjnego
 wykorzystuje
wzór
Balmera
do
rozwiązywania zadań
w
sytuacjach
typowych
 opisuje podstawowe
serie widmowe za
pomocą
wzoru
Balmera


opisuje
mechanizm
powstawania
linii
emisyjnych
i
absorpcyjnych
opisuje
mechanizm
powstawania
serii
widmowych
 rozwiązuje zadania
problemowe wykraczające
poza wymagania na ocenę
bardzo dobrą
8
2.4. Model
budowy
wodoru
Bohra
atomu


formułuje
Bohra
formułuje
płynące z
Bohra
postulaty

wnioski
postulatów



Dział 3. Fizyka jądrowa
3.1. Budowa materii.  definiuje
Jądro atomowe
cząsteczkę/molekułę,
atom,
pierwiastek
i
związek chemiczny
 definiuje jądro atomowe
 definiuje
nukleon
i
wymienia nukleony
 definiuje izotop
 definiuje oddziaływania
silne
wyjaśnia
znaczenie
postulatów Bohra
wyjaśnia
znaczenie
istnienia poziomów
energetycznych
elektronu w atomie
wodoru
wyjaśnia mechanizm
emisji
kwantów
światła
podczas
zmiany
poziomów
energetycznych
oblicza
promień
orbity oraz energię
elektronu w atomie
wodoru w sytuacjach
typowych
 opisuje
strukturę
układu okresowego
pierwiastków
 opisuje
własności
protonu i neutronu
 opisuje budowę jadra
atomowego
 wykorzystuje liczbę
atomową i masową
do oznaczania składu
jąder atomowych
 wskazuje
izotopy
danego pierwiastka


wymienia
ograniczenia modelu
Bohra atomu wodoru
wyjaśnia
zgodność
modelu
Bohra
budowy
atomu
wodoru ze wzorem
Balmera
 opisuje
znaczenie
układu okresowego
pierwiastków
 korzysta z układu
okresowego
pierwiastków
do
odczytywania
informacji
o
pierwiastkach
 wykorzystuje
jednostkę
masy
atomowej
w
zadaniach
 zamienia
jednostkę
masy atomowej na
kilogramy


oblicza
promień
orbity oraz energię
elektronu w atomie
wodoru w sytuacjach
problemowych
wykorzystuje model
Bohra budowy atomu
wodoru do
rozwiązywania zadań
w sytuacjach
problemowych
 opisuje oddziaływania
silne
 wyjaśnia
znaczenie
oddziaływań silnych
 rozwiązuje zadania
problemowe wykraczające
poza wymagania na ocenę
bardzo dobrą
 opisuje doświadczenie
Rutherforda
9
3.2. Rozmiary i masy
jąder
atomowych
 rozumie, jakie rzędy
wielkości
służą
do
opisywania
rozmiarów
jąder atomowych
 definiuje jądrowy deficyt
masy
 definiuje
energię
wiązania
jądra
atomowego
 definiuje
właściwą
energię wiązania
3.3. Promieniowanie
jądrowe.
Rozpady
promieniotwórcz
e
 definiuje
promieniotwórczość
naturalną
 definiuje
promieniowanie jądrowe
 podaje
przykłady
pierwiastków
promieniotwórczych
 definiuje
 opisuje
metody
oznaczania rozmiarów
jąder atomowych w
czasie zderzenia z
cząstką α
 porównuje rozmiary
jąder atomowych do
rozmiarów obiektów
życia codziennego
 rozumie
zależność
pomiędzy jądrowym
deficytem masy a
energią wiązania jądra
atomowego
 wyjaśnia
znaczenie
energii wiązania jądra
atomowego
 wyjaśnia
znaczenie
właściwej
energii
wiązania
 oblicza
właściwą
energię
wiązania,
znając wartość energii
wiązania
jądra
atomowego
 opisuje podstawowe
własności
promieniowania
jądrowego
 opisuje
własności
promieniowania α, β i
γ
 wykorzystuje
zależności pomiędzy
liczbą masową a
promieniem
jadra
atomowego
w
sytuacjach typowych
 posługuje
się
zależnością pomiędzy
jądrowym deficytem
masy
a
energią
wiązania
jądra
atomowego
w
sytuacjach typowych
 wyjaśnia
zależność
energii
wiązania
jądrowego od liczby
nukleonów
 oblicza
właściwą
energię wiązania w
sytuacjach typowych
 wykorzystuje energię
pola
elektrostatycznego do
wyznaczenia
promienia jadra
 wykorzystuje
zależności pomiędzy
liczbą masową a
promieniem
jadra
atomowego
w
sytuacjach
problemowych
 posługuje
się
zależnością pomiędzy
jądrowym deficytem
masy
a
energią
wiązania
jądra
atomowego
w
sytuacjach
problemowych
 oblicza
właściwą
energię wiązania w
sytuacjach
problemowych
 wyjaśnia znaczenie wykresu
przedstawiającego
zależności energii wiązania
przypadającej na jeden
nukleon od liczby masowej
 rozwiązuje zadania
problemowe wykraczające
poza wymagania na ocenę
bardzo dobrą
 zapisuje
reakcje
rozpadu α i rozpadu β
 opisuje podstawowe
szeregi
promieniotwórcze
 zapisuje reakcje
rozpadów w szeregach
promieniotwórczych
 zapisuje reakcje rozpadu α
i rozpadu β+
 rozwiązuje zadania
problemowe wykraczające
poza wymagania na ocenę
bardzo dobrą
10
3.4. Prawo rozpadu
promieniotwórcz
ego
3.5. Reakcje jądrowe
promieniowanie α, β i γ
 definiuje
szereg
promieniotwórczy
 definiuje
czas
połowicznego rozpadu
oraz
stałą
rozpadu
promieniotwórczego
 podaje
przykłady
zastosowań
metody
datowania
radiowęglowego
 definiuje
aktywność
źródła promieniowania
 definiuje reakcję jądrową
 podaje przykłady technik
wywoływania
reakcji
jądrowych
 definiuje
neutrony
wtórne
 wymienia
zasady
zachowania
podczas
reakcji jądrowych
 podaje
przykłady
sztucznych
izotopów
promieniotwórczych
 formułuje
prawo
rozpadu
promieniotwórczego
za pomocą czasu
połowicznego
rozpadu i za pomocą
stałej
rozpadu
promieniotwórczego
 opisuje
metodę
datowania
radiowęglowego
 wyjaśnia
znaczenie
aktywności
źródła
promieniowania
 opisuje
przebieg
reakcji wybicia
 opisuje
przebieg
reakcji przekazu
 opisuje
przebieg
reakcji rozszczepienia
 opisuje
przebieg
reakcji syntezy
 opisuje
warunki
konieczne
do
zaistnienia
reakcji
syntezy
 opisuje
zasady
zachowania podczas
reakcji jądrowych
 wyjaśnia mechanizm
tworzenia sztucznych
 wykorzystuje prawo
rozpadu
promieniotwórczego
do
rozwiązywania
zadań w sytuacjach
typowych
 oblicza
aktywność
źródła
promieniowania
 wykorzystuje prawo
rozpadu
promieniotwórczego
do
rozwiązywania
zadań w sytuacjach
problemowych
 rozwiązuje zadania
problemowe wykraczające
poza wymagania na ocenę
bardzo dobrą
 zapisuje
równanie
reakcji wybicia
 zapisuje
równanie
reakcji przekazu
 zapisuje
równanie
reakcji rozszczepienia
 wyjaśnia mechanizm
powstawania
neutronów wtórnych
oraz ich znaczenie w
reakcji rozszczepienia
 zapisuje
równanie
reakcji syntezy
 wyjaśnia
znaczenie
zasad
zachowania
podczas
reakcji
jądrowych
 wykorzystuje zasady
zachowania podczas
reakcji jądrowych do
rozwiązywania zadań
w
sytuacjach
problemowych
 oblicza
energię
wydzielaną podczas
reakcji jądrowych do
rozwiązywania zadań
w
sytuacjach
problemowych
 rozwiązuje zadania
problemowe wykraczające
poza wymagania na ocenę
bardzo dobrą
11
izotopów
promieniotwórczych
3.6. Energetyka
jądrowa
 definiuje
reakcję
łańcuchową
 definiuje współczynnik
powielania neutronów
 definiuje masę krytyczną
 podaje
przykłady
zastosowań reaktorów
jądrowych
 opisuje
korzyści
i
zagrożenia
energetyki
jądrowej
 podaje
warunki
konieczne
do
wydzielenia
energii
podczas
reakcji
jądrowej
 opisuje
przebieg
reakcji łańcuchowej
 opisuje
budowę
bomby atomowej i
bomby wodorowej
 opisuje
budowę
reaktora jądrowego
 wyjaśnia
znaczenie
energetyki jądrowej
we
współczesnym
świecie
3.7. Wpływ
 definiuje
 wyjaśnia
zasięg
znaczenie
 wykorzystuje zasady
zachowania podczas
reakcji jądrowych do
rozwiązywania zadań
w
sytuacjach
typowych
 wyjaśnia mechanizm
wydzielania
i
pobierania
energii
podczas
reakcji
jądrowych
 oblicza
energię
wydzielaną podczas
reakcji jądrowych w
sytuacjach typowych
 wyjaśnia
znaczenie
współczynnika
powielania
neutronów i masy
krytycznej
dla
zaistnienia
i
podtrzymania reakcji
łańcuchowej
 wyjaśnia
zasadę
działania
bomby
atomowej i bomby
wodorowej
 wyjaśnia
zasadę
działania
reaktora
jądrowego
 opisuje
reakcje
jądrowe zachodzące
w gwiazdach
 wyjaśnia mechanizm
 opisuje budowę i
zasadę
działania
elektrowni jądrowej
 zapisuje równania
reakcji jądrowych
podczas cyklu
protonowoprotonowego
 rozwiązuje zadania
problemowe wykraczające
poza wymagania na ocenę
bardzo dobrą
 oblicza
 rozwiązuje
dawkę
zadania
12
promieniowania
jądrowego
na
materię i na
organizmy żywe
promieniowania
 wymienia
zjawiska
występujące w materii
pod
wpływem
promieniowania α, β i γ
 definiuje
dawkę
pochłoniętą,
dawkę
równoważną i dawkę
skuteczną
 definiuje współczynnik
wagowy promieniowania
i współczynnik wagowy
tkanki
 wymienia
źródła
promieniowania
naturalnego
 wymienia
zadania
dozymetrii
 wymienia
metody
ochrony
przed
promieniowaniem






3.8. Wykrywanie
promieniowania
jądrowego
 wymienia
metody
śladowe
detekcji
promieniowania
 wymania
jonizacyjne
detektory
promieniowania
jonizującego
 opisuje budowę i zasadę


zasięgu
promieniowania
opisuje
zasięg
promieniowania α, β i
γ
wyjaśnia
znaczenie
dawki pochłoniętej,
dawki równoważnej i
dawki skutecznej
oblicza
dawkę
pochłoniętą, dawkę
równoważną i dawkę
skuteczną
w
sytuacjach typowych
wyjaśnia
znaczenie
pojęć współczynnika
wagowego
promieniowania,
współczynnika
wagowego tkanki
opisuje
skutki
napromieniowania dla
organizmów żywych
opisuje
metody
ochrony
przed
promieniowaniem
opisuje zastosowanie
metod
śladowych
detekcji
promieniowania
jądrowego
wyjaśnia
zasadę
działania
jądrowej
kliszy fotograficznej
zjawiska
jonizacji
wywołanej
przez
promieniowanie α i β
opisuje
zjawisko
promieniowania
hamowania
opisuje
zjawisko
Comptona
opisuje
zjawisko
tworzenia
par
elektron – pozyton
opisuje
wielkości
promieniowania
naturalnego
opisuje
źródła
promieniowania, na
które człowiek jest
narażony w życiu
codziennym
pochłoniętą,
dawkę
równoważną i dawkę
skuteczną
w
sytuacjach
problemowych
 porównuje
dawki
promieniowania
przyjmowane
przez
człowieka ze źródeł
naturalnych
i
sztucznych
 wyjaśnia
zasadę
działania
metod
śladowych
detekcji
promieniowania
jądrowego
 wyjaśnia
zasadę
działania
jonizacyjnych
 wyjaśnia
zasadę
działania
komory
Wilsona i komory
pęcherzykowej
 wyjaśnia zasadę
działania licznika
Geigera-Müllera i
licznika
scyntylacyjnego





problemowe wykraczające
poza wymagania na ocenę
bardzo dobrą
 potrafi zademonstrować
działanie licznika GeigeraMüllera i licznika
scyntylacyjnego
 zna i opisuje inne metody
detekcji promieniowania
13
działania
licznika
Geigera-Müllera i licznika
scyntylacyjnego
 wymienia
cele
dokonywania pomiarów
promieniowania
3.9. Zastosowania
promieniowania
jądrowego
 wymienia
medyczne
zastosowania
promieniowania
jądrowego
 wymienia
techniczne
zastosowania
promieniowania
jądrowego
 opisuje
budowę
komory Wilsona i
komory
pęcherzykowej
 opisuje zastosowania
jonizacyjnych
detektorów
promieniowania
jonizującego
 opisuje
budowę
licznika
GeigeraMüllera i licznika
scyntylacyjnego
 opisuje
metody
radioterapii
 opisuje
metody
defektoskopii
przy
pomocy
promieniowania
jądrowego
 opisuje zastosowania
promieniowania
jądrowego w życiu
codziennym
detektorów
promieniowania
jonizującego
 opisuje zastosowania
promieniowania
jądrowego
w
rolnictwie
 rozumie
znaczenie
promieniowania
jądrowego
dla
współczesnego świata
 opisuje
ogniwo
izotopowe
jako
niezawodne
źródło
zasilania
 wyjaśnia znaczenie
promieniowania
jądrowego dla
współczesnego świata
 opisuje metody diagnostyki
medycznej
z
zastosowaniem
promieniowania jądrowego
 opisuje budowę ogniwa
izotopowego
 wyjaśnia
korzyści
i
zagrożenia
płynące
z
powszechnego stosowania
promieniowania jądrowego
14