Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny z przedmiotu fizyka
Transkrypt
Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny z przedmiotu fizyka
Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny z przedmiotu fizyka i astronomia w zakresie podstawowym przy realizacji programu i podręcznika „Odkrywamy na nowo” rok szkolny 2015/2016 Temat lekcji Ocena dopuszczająca. Uczeń: Dział 1. Grawitacja i elementy astronomii 1.1. Kosmos i świat rozumie pojęcia mikroskopowy. makroświat i mikroświat Magia wielkich i wymienia obiekty małych liczb należące makro- i do mikroświata wymienia podstawowe metody badania makro- i mikroświata przedstawia rys historyczny dotyczący badań mikroi makroświata definiuje pojęcie promieniowanie reliktowe wymienia jednostki długości używane w astronomii: jednostkę astronomiczną, rok świetlny, parsek 1.2. Ruch jednostajny po okręgu definiuje ruch jednostajny po okręgu podaje przykłady ruchu jednostajnego po okręgu definiuje parametry Ocena dostateczna. Uczeń: Ocena dobra. Uczeń: wyjaśnia pojęcia makroświat i mikroświat porównuje obiekty należące makro- i do mikroświata podaje przykłady przyrządów służących do obserwacji makro- i mikroświata opisuje podstawowe metody badania makro- i mikroświata omawia zależność pomiędzy jednostkami długości używanymi w astronomii (jednostką astronomiczną, rokiem świetlnym, parsekiem) a metrem wyjaśnia znaczenie okresu i częstotliwości w ruchu jednostajnym po okręgu oblicza parametry Ocena bardzo dobra. Uczeń: wyjaśnia znaczenie promieniowania reliktowego dla teorii budowy wszechświata posługuje się jednostkami długości używanymi w astronomii: jednostką astronomiczną, rokiem świetlnym, parsekiem zamienia jednostki długości używane w astronomii na metry opisuje i przedstawia graficznie zmiany kierunku wektora prędkości w ruchu jednostajnym po Ocena celująca. Uczeń: zamienia jednostki długości używane w astronomii (jedne na drugie) porównuje wielkości charakteryzujące makro- i mikro świat do wielkości obiektów z życia codziennego porównuje różne przyrządy służące do obserwacji makro- i mikroświata opisuje promenowanie reliktowe oraz historię jego odkrycia wymienia szczególne obiekty astronomiczne: najbliższe Ziemi, największe z obserwowanych itp. oblicza parametry ruchu jednostajnego po okręgu w sytuacjach problemowych wyprowadza zależności pomiędzy szybkością liniową a okresem i częstotliwością w ruchu jednostajnym po okręgu 1 1.3. Siły w ruchu po okręgu ruchu jednostajnego po okręgu: okres i częstotliwość formułuje zależność pomiędzy okresem a częstotliwością zapisuje zależności pomiędzy szybkością liniową a okresem i częstotliwością w ruchu jednostajnym po okręgu definiuje siłę dośrodkową definiuje przyspieszenie dośrodkowe wykorzystuje pojęcia siły dośrodkowej i przyspieszenia dośrodkowego do obliczania parametrów ruchu po okręgu ruchu jednostajnego po okręgu w sytuacjach typowych wyjaśnia znaczenie siły dośrodkowej w ruchu po okręgu wyznacza graficznie siłę wypadkową działającą na ciało poruszające się po okręgu oblicza wartość siły dośrodkowej, posługując się zależnością pomiędzy silą dośrodkową a szybkością i promieniem okręgu wyjaśnia znaczenie przyspieszenia dośrodkowego oblicza wartość przyspieszenia dośrodkowego w sytuacjach typowych okręgu wyjaśnia znaczenie zmian kierunku wektora prędkości w ruchu jednostajnym po okręgu wskazuje siłę pełniącą rolę siły dośrodkowej w sytuacjach typowych oblicza wartość siły dośrodkowej w sytuacjach typowych wykorzystuje pojęcia siły dośrodkowej i przyspieszenia dośrodkowego do obliczania parametrów ruchu po okręgu w sytuacjach typowych wyznacza wartość siły wypadkowej, posługując się zależnościami geometrycznymi wskazuje siłę pełniącą funkcję siły dośrodkowej w sytuacjach problemowych oblicza wartość siły dośrodkowej w sytuacjach problemowych oblicza wartość przyspieszenia dośrodkowego w sytuacjach problemowych wykorzystuje pojęcia siły dośrodkowej i przyspieszenia dośrodkowego do obliczania planuje i wykonuje doświadczenie ukazujące zmiany kierunku wektora prędkości w ruchu jednostajnym po okręgu rozwiązuje zadania problemowe wykraczające poza wymagania dopełniające planuje i wykonuje doświadczenie ukazujące działanie sił w ruchu po okręgu wyprowadza zależności pomiędzy silą dośrodkową a okresem i częstotliwością w ruchu jednostajnym po okręgu rozwiązuje zadania problemowe wykraczające poza wymagania na ocenę bardzo dobrą 2 1.4. Oddziaływania grawitacyjne definiuje siłę grawitacji jest świadomy powszechności występowania siły grawitacji formułuje prawo powszechnego ciążenia wyjaśnia tożsamość pomiędzy siłą grawitacji a siłą dośrodkową podczas ruchu ciał niebieskich po orbitach wyjaśnia znaczenie prawa powszechnego ciążenia 1.5. Stan przeciążenia, niedociążenia nieważkości i definiuje siłę nacisku i siłę sprężystości podłoża rozumie zasadę działania wagi sprężynowej opisuje zjawiska przeciążenia, niedociążenia i nieważkości podaje przykłady występowania stanu przeciążenia, niedociążenia i nieważkości zaznacza graficznie siłę nacisku i siłę sprężystości podłoża wyjaśnia znaczenie siły nacisku i siły sprężystości podłoża zgodnie z trzecią zasadą dynamiki wykorzystuje zasadę działania wagi sprężynowej w sytuacjach typowych wykorzystuje tożsamość pomiędzy siłą grawitacji a siłą dośrodkową podczas ruchu ciał niebieskich po orbitach w sytuacjach typowych oblicza parametry ruchu ciał po orbitach pod wpływem siły grawitacji w sytuacjach typowych wykorzystuje prawo powszechnego ciążenia w sytuacjach typowych oznacza graficznie siły działające na ciało zgodnie z pierwszą zasadą dynamiki oznacza graficznie siły działające na ciało w układzie odniesienia poruszającym się ze stałym przyspieszeniem wyjaśnia zjawiska przeciążenia, niedociążenia i nieważkości na parametrów ruchu po okręgu w sytuacjach problemowych wykorzystuje tożsamość pomiędzy siłą grawitacji a siłą dośrodkową podczas ruchu ciał niebieskich po orbitach w sytuacjach problemowych oblicza parametry ruchu ciał po orbitach pod wpływem siły grawitacji w sytuacjach problemowych wykorzystuje prawo powszechnego ciążenia w sytuacjach problemowych oblicza wskazania wagi sprężynowej w układzie odniesienia poruszającym się ze stałym przyspieszeniem w sytuacjach problemowych wykorzystuje zjawiska przeciążenia, niedociążenia i nieważkości w sytuacjach problemowych przytacza i wyjaśnia dowód słuszności prawa powszechnego ciążenia sformułowany przez Newtona opisuje metody wyznaczania stałej grawitacji rozwiązuje zadania problemowe wykraczające poza wymagania na ocenę bardzo dobrą opisuje działające siły oraz stany przeciążenia, niedociążenia i nieważkości w statku kosmicznym podczas startu, lądowania i ruchu po orbicie planuje i wykonuje doświadczenie ukazujące stan nieważkości rozwiązuje zadania problemowe wykraczające poza wymagania na ocenę bardzo dobrą 3 1.6. Ruch satelitów. Pierwsza prędkość kosmiczna 1.7. Zjawiska związane z ruchem naszego naturalnego satelity – Księżyca definiuje satelitę sztucznego i satelitę naturalnego podaje przykłady satelitów Ziemi definiuje pierwszą prędkość kosmiczną definiuje satelitę geostacjonarnego podaje przykłady zastosowań satelitów geostacjonarnych formułuje trzecie prawo Keplera definiuje sondę kosmiczną definiuje ciało niebieskie definiuje księżyc jako naturalnego satelitę planety opisuje Księżyc jako jedynego naturalnego satelitę Ziemi wymienia fazy Księżyca definiuje miesiąc oblicza szybkość orbitalną satelitów, promień orbity oraz okres obiegu w sytuacjach typowych wyjaśnia znaczenie pierwszej prędkości kosmicznej wyjaśnia znaczenie sond kosmicznych w badaniach kosmosu definiuje pojęcie paralaksy opisuje ruch Księżyca po orbicie Ziemi opisuje mechanizm powstawania faz Księżyca opisuje mechanizm powstawania podstawie zasad dynamiki oblicza wskazania wagi sprężynowej w układzie odniesienia poruszającym się ze stałym przyspieszeniem w sytuacjach typowych wyjaśnia położenie orbity geostacjonarnej nad równikiem Ziemi oblicza promień orbity geostacjonarnej oraz szybkość orbitalną i okres obiegu satelity geostacjonarnego wykorzystuje trzecie prawo Keplera do rozwiązywania zadań w sytuacjach typowych wyjaśnia zasadę wykorzystania kąta paralaksy do obliczania odległości Księżyca od Ziemi oblicza parametry ruchu Księżyca po orbicie Ziemi przedstawia graficznie oblicza szybkość orbitalną satelitów, promień orbity oraz okres obiegu w sytuacjach problemowych wyprowadza zależność opisującą pierwszą prędkość kosmiczną wykorzystuje trzecie prawo Keplera do rozwiązywania zadań w sytuacjach problemowych wyprowadza trzecie prawo Keplera rozwiązuje zadania problemowe wykraczające poza wymagania na ocenę bardzo dobrą podaje przykłady wyjaśnia zasadę wykorzystania kąta sposobów pomiaru paralaksy do obliczania odległości Księżyca od odległości planet Układu Ziemi Słonecznego od Ziemi oblicza przyspieszenie rozwiązuje zadania grawitacyjne oraz problemowe wykraczające ciężar danego ciała na poza wymagania na ocenę bardzo dobrą Księżycu wykorzystuje znane 4 synodyczny zaćmienia Słońca zaćmienia Księżyca i 1.8. Obserwacje nocnego nieba definiuje gwiazdę i gwiazdozbiór wymienia przykłady najważniejszych gwiazdozbiorów definiuje planetę, planetę karłowatą i planetoidę wymienia planety Układu Słonecznego definiuje kometę definiuje meteoroidę, meteor i meteoryt omawia geocentryczną i heliocentryczną teorię budowy Wszechświata wskazuje najważniejsze gwiazdy i gwiazdozbiory na mapie nieba wyjaśnia różnice pomiędzy planetą, planetą karłowatą i planetoidą wyjaśnia różnice pomiędzy meteoroidą, meteorem i meteorytem definiuje paralaksę heliocentryczną zaćmienie Słońca i zaćmienie Księżyca wykorzystuje znane informacje na temat ruchu Księżyca wokół Ziemi do rozwiązywania zadań w sytuacjach typowych wymienia planety Układu Słonecznego w kolejności od Słońca podaje najważniejsze cechy planet Układu Słonecznego opisuje metody określania wieku Układu Słonecznego omawia problemy geocentrycznej i heliocentrycznej teorii budowy Wszechświata wyjaśnia metodę wykorzystania paralaksy heliocentrycznej do wyznaczania odległości ciał niebieskich wykorzystuje trzecie prawo Keplera do wyznaczania informacje na temat ruchu Księżyca wokół Ziemi do rozwiązywania zadań w sytuacjach problemowych opisuje planety Układu Słonecznego wyjaśnia mechanizm powstawania warkocza komety wykorzystuje trzecie prawo Keplera do wyznaczania parametrów ruchu ciał niebieskich poruszających się po orbitach w sytuacjach problemowych wyjaśnia pojęcie ekliptyki wskazuje położenie planet Układu Słonecznego na mapie nieba planuje i wykonuje obserwacje nieba, wskazuje widoczne obiekty astronomiczne 5 1.9. Elementy kosmologii Dział 2. Fizyka atomowa 2.1. Zjawisko fotoelektryczne. Fotokomórka wyjaśnia, czym zajmuje się kosmologia formułuje prawo Hubble'a jest świadomy zjawiska rozszerzania się Wszechświata definiuje gęstość krytyczną definiuje ciemną materię opisuje historyczne teorie dotyczące natury światła wymienia podstawowe założenia falowej teorii światła podaje wartość prędkości światła w próżni formułuje zależność pomiędzy prędkością światła a długością fali świetlnej opisuje budowę fotokomórki wyjaśnia znaczenie prawa Hubble'a wyjaśnia znaczenie wartości gęstości krytycznej dla przyszłości Wszechświata wyjaśnia podstawowe założenia falowej teorii światła opisuje doświadczenie Younga wykorzystuje zależność pomiędzy prędkością światła a długością fali świetlnej w sytuacjach typowych opisuje zjawisko fotoelektryczne parametrów ruchu ciał niebieskich poruszających się po orbitach w sytuacjach typowych wykorzystuje w zadaniach jednostki długości używane w astronomii formułuje wnioski płynące z prawa Hubble'a wyjaśnia znaczenie wartości stałej Hubble'a wyjaśnia rolę ciemnej materii we Wszechświecie wyjaśnia znaczenie doświadczenia Younga i teorii Maxwella dla przyjęcia falowej teorii światła wyjaśnia zasadę działania fotokomórki wyjaśnia wpływ natężenia światła na prąd nasycenia i napięcia hamowania na fotokomórki wykorzystuje zależność opisującą formułuje wnioski płynące ze zjawiska rozszerzania się Wszechświata opisuje model Wielkiego Wybuchu podaje hipotezy na temat natury ciemnej materii opisuje i wyjaśnia model inflacyjny Wielkiego Wybuchu wyjaśnia znaczenie wartości prędkości światła wykorzystuje zależność pomiędzy prędkością światła i długością fali świetlnej w sytuacjach problemowych kreśli charakterystykę prądowo-napięciową fotokomórki wykorzystuje zależności opisujące wyprowadza zależność opisującą maksymalna szybkość fotoelektronów rozwiązuje zadania problemowe wykraczające poza wymagania na ocenę bardzo dobrą 6 definiuje prąd nasycenia i napięcie hamowania definiuje natężenie światła 2.2. Kwantowa teoria światła formułuje wnioski wynikające ze zjawiska fotoelektrycznego rozumie sprzeczność pomiędzy falową teorią światła a wpływem natężenia światła na napięcie hamowania fotokomórki wymienia podstawowe założenia kwantowej teorii światła definiuje foton definiuje pracę wyjścia fotoelektronów zapisuje równanie Einsteina-Millikana wymienia podstawowe założenia teorii dualizmu korpuskularno-falowego maksymalną szybkość fotoelektronów w sytuacjach typowych kreśli charakterystykę prądowo-napięciową fotokomórki wskazuje wartości prądu nasycenia i napięcia hamowania na charakterystyce prądowo-napięciowej fotokomórki oblicza natężenie światła wyjaśnia sprzeczność pomiędzy falową teorią światła a wpływem natężenia światła na napięcie hamowania fotokomórki opisuje kwantową teorię światła wyjaśnia zgodność kwantowej teorii światła z zależnością pomiędzy natężeniem światła a napięciem hamowania fotokomórki podaje najważniejsze cechy fotonu oblicza energię fotonu w sytuacjach typowych wyjaśnia znaczenie wyjaśnia znaczenie fotonu w kwantowej teorii światła wykorzystuje elektronowolt jako jednostkę energii zamienia elektronowolty na dżule i odwrotnie wykorzystuje równanie EinsteinaMillikana do rozwiązywania zadań w sytuacjach typowych natężenie światła, prąd nasycenia i napięcie hamowania w sytuacjach problemowych wykorzystuje zależność opisującą maksymalną szybkość fotoelektronów do rozwiązywania zadań w sytuacjach problemowych oblicza energię fotonu w sytuacjach problemowych wykorzystuje równanie Einsteina-Millikana do rozwiązywania zadań w sytuacjach problemowych rozwiązuje zadania problemowe wykraczające poza wymagania na ocenę bardzo dobrą 7 2.3. Widma światła wysyłanego przez ciała stałe, ciecze i gazy definiuje widmo promieniowania definiuje widmo ciągłe światła białego podaje przykłady cieczy i ciał stałych jako źródeł widma ciągłego opisuje promieniowanie podczerwone i nadfioletowe podaje przykłady urządzeń służących do obserwacji i badania widma promieniowania definiuje widmo liniowe podaje przykłady gazów jako źródeł widma liniowego podaje przykłady zastosowania analizy widmowej zapisuje wzór Balmera wyjaśnia znaczenie wzoru Balmera definiuje serię widmową wielkości pracy wyjścia fotoelektronów opisuje teorię dualizmu korpuskularnofalowego opisuje widmo ciągłe światła białego formułuje zależność szybkości rozchodzenia się fali świetlnej od jej długości podaje przykłady działania promieniowania podczerwonego i nadfioletowego podaje przykłady zastosowań zjawiska rozszczepienia i widma promieniowania opisuje budowę i działanie spektroskopu opisuje mechanizm rozszczepienia światła i przedstawia go graficznie wyjaśnia zasadę działania spektroskopu opisuje zjawisko linii widmowych opisuje technikę analizy widmowej jako metody wyznaczania składu substancji opisuje zjawisko widma emisyjnego i absorpcyjnego wykorzystuje wzór Balmera do rozwiązywania zadań w sytuacjach typowych opisuje podstawowe serie widmowe za pomocą wzoru Balmera opisuje mechanizm powstawania linii emisyjnych i absorpcyjnych opisuje mechanizm powstawania serii widmowych rozwiązuje zadania problemowe wykraczające poza wymagania na ocenę bardzo dobrą 8 2.4. Model budowy wodoru Bohra atomu formułuje Bohra formułuje płynące z Bohra postulaty wnioski postulatów Dział 3. Fizyka jądrowa 3.1. Budowa materii. definiuje Jądro atomowe cząsteczkę/molekułę, atom, pierwiastek i związek chemiczny definiuje jądro atomowe definiuje nukleon i wymienia nukleony definiuje izotop definiuje oddziaływania silne wyjaśnia znaczenie postulatów Bohra wyjaśnia znaczenie istnienia poziomów energetycznych elektronu w atomie wodoru wyjaśnia mechanizm emisji kwantów światła podczas zmiany poziomów energetycznych oblicza promień orbity oraz energię elektronu w atomie wodoru w sytuacjach typowych opisuje strukturę układu okresowego pierwiastków opisuje własności protonu i neutronu opisuje budowę jadra atomowego wykorzystuje liczbę atomową i masową do oznaczania składu jąder atomowych wskazuje izotopy danego pierwiastka wymienia ograniczenia modelu Bohra atomu wodoru wyjaśnia zgodność modelu Bohra budowy atomu wodoru ze wzorem Balmera opisuje znaczenie układu okresowego pierwiastków korzysta z układu okresowego pierwiastków do odczytywania informacji o pierwiastkach wykorzystuje jednostkę masy atomowej w zadaniach zamienia jednostkę masy atomowej na kilogramy oblicza promień orbity oraz energię elektronu w atomie wodoru w sytuacjach problemowych wykorzystuje model Bohra budowy atomu wodoru do rozwiązywania zadań w sytuacjach problemowych opisuje oddziaływania silne wyjaśnia znaczenie oddziaływań silnych rozwiązuje zadania problemowe wykraczające poza wymagania na ocenę bardzo dobrą opisuje doświadczenie Rutherforda 9 3.2. Rozmiary i masy jąder atomowych rozumie, jakie rzędy wielkości służą do opisywania rozmiarów jąder atomowych definiuje jądrowy deficyt masy definiuje energię wiązania jądra atomowego definiuje właściwą energię wiązania 3.3. Promieniowanie jądrowe. Rozpady promieniotwórcz e definiuje promieniotwórczość naturalną definiuje promieniowanie jądrowe podaje przykłady pierwiastków promieniotwórczych definiuje opisuje metody oznaczania rozmiarów jąder atomowych w czasie zderzenia z cząstką α porównuje rozmiary jąder atomowych do rozmiarów obiektów życia codziennego rozumie zależność pomiędzy jądrowym deficytem masy a energią wiązania jądra atomowego wyjaśnia znaczenie energii wiązania jądra atomowego wyjaśnia znaczenie właściwej energii wiązania oblicza właściwą energię wiązania, znając wartość energii wiązania jądra atomowego opisuje podstawowe własności promieniowania jądrowego opisuje własności promieniowania α, β i γ wykorzystuje zależności pomiędzy liczbą masową a promieniem jadra atomowego w sytuacjach typowych posługuje się zależnością pomiędzy jądrowym deficytem masy a energią wiązania jądra atomowego w sytuacjach typowych wyjaśnia zależność energii wiązania jądrowego od liczby nukleonów oblicza właściwą energię wiązania w sytuacjach typowych wykorzystuje energię pola elektrostatycznego do wyznaczenia promienia jadra wykorzystuje zależności pomiędzy liczbą masową a promieniem jadra atomowego w sytuacjach problemowych posługuje się zależnością pomiędzy jądrowym deficytem masy a energią wiązania jądra atomowego w sytuacjach problemowych oblicza właściwą energię wiązania w sytuacjach problemowych wyjaśnia znaczenie wykresu przedstawiającego zależności energii wiązania przypadającej na jeden nukleon od liczby masowej rozwiązuje zadania problemowe wykraczające poza wymagania na ocenę bardzo dobrą zapisuje reakcje rozpadu α i rozpadu β opisuje podstawowe szeregi promieniotwórcze zapisuje reakcje rozpadów w szeregach promieniotwórczych zapisuje reakcje rozpadu α i rozpadu β+ rozwiązuje zadania problemowe wykraczające poza wymagania na ocenę bardzo dobrą 10 3.4. Prawo rozpadu promieniotwórcz ego 3.5. Reakcje jądrowe promieniowanie α, β i γ definiuje szereg promieniotwórczy definiuje czas połowicznego rozpadu oraz stałą rozpadu promieniotwórczego podaje przykłady zastosowań metody datowania radiowęglowego definiuje aktywność źródła promieniowania definiuje reakcję jądrową podaje przykłady technik wywoływania reakcji jądrowych definiuje neutrony wtórne wymienia zasady zachowania podczas reakcji jądrowych podaje przykłady sztucznych izotopów promieniotwórczych formułuje prawo rozpadu promieniotwórczego za pomocą czasu połowicznego rozpadu i za pomocą stałej rozpadu promieniotwórczego opisuje metodę datowania radiowęglowego wyjaśnia znaczenie aktywności źródła promieniowania opisuje przebieg reakcji wybicia opisuje przebieg reakcji przekazu opisuje przebieg reakcji rozszczepienia opisuje przebieg reakcji syntezy opisuje warunki konieczne do zaistnienia reakcji syntezy opisuje zasady zachowania podczas reakcji jądrowych wyjaśnia mechanizm tworzenia sztucznych wykorzystuje prawo rozpadu promieniotwórczego do rozwiązywania zadań w sytuacjach typowych oblicza aktywność źródła promieniowania wykorzystuje prawo rozpadu promieniotwórczego do rozwiązywania zadań w sytuacjach problemowych rozwiązuje zadania problemowe wykraczające poza wymagania na ocenę bardzo dobrą zapisuje równanie reakcji wybicia zapisuje równanie reakcji przekazu zapisuje równanie reakcji rozszczepienia wyjaśnia mechanizm powstawania neutronów wtórnych oraz ich znaczenie w reakcji rozszczepienia zapisuje równanie reakcji syntezy wyjaśnia znaczenie zasad zachowania podczas reakcji jądrowych wykorzystuje zasady zachowania podczas reakcji jądrowych do rozwiązywania zadań w sytuacjach problemowych oblicza energię wydzielaną podczas reakcji jądrowych do rozwiązywania zadań w sytuacjach problemowych rozwiązuje zadania problemowe wykraczające poza wymagania na ocenę bardzo dobrą 11 izotopów promieniotwórczych 3.6. Energetyka jądrowa definiuje reakcję łańcuchową definiuje współczynnik powielania neutronów definiuje masę krytyczną podaje przykłady zastosowań reaktorów jądrowych opisuje korzyści i zagrożenia energetyki jądrowej podaje warunki konieczne do wydzielenia energii podczas reakcji jądrowej opisuje przebieg reakcji łańcuchowej opisuje budowę bomby atomowej i bomby wodorowej opisuje budowę reaktora jądrowego wyjaśnia znaczenie energetyki jądrowej we współczesnym świecie 3.7. Wpływ definiuje wyjaśnia zasięg znaczenie wykorzystuje zasady zachowania podczas reakcji jądrowych do rozwiązywania zadań w sytuacjach typowych wyjaśnia mechanizm wydzielania i pobierania energii podczas reakcji jądrowych oblicza energię wydzielaną podczas reakcji jądrowych w sytuacjach typowych wyjaśnia znaczenie współczynnika powielania neutronów i masy krytycznej dla zaistnienia i podtrzymania reakcji łańcuchowej wyjaśnia zasadę działania bomby atomowej i bomby wodorowej wyjaśnia zasadę działania reaktora jądrowego opisuje reakcje jądrowe zachodzące w gwiazdach wyjaśnia mechanizm opisuje budowę i zasadę działania elektrowni jądrowej zapisuje równania reakcji jądrowych podczas cyklu protonowoprotonowego rozwiązuje zadania problemowe wykraczające poza wymagania na ocenę bardzo dobrą oblicza rozwiązuje dawkę zadania 12 promieniowania jądrowego na materię i na organizmy żywe promieniowania wymienia zjawiska występujące w materii pod wpływem promieniowania α, β i γ definiuje dawkę pochłoniętą, dawkę równoważną i dawkę skuteczną definiuje współczynnik wagowy promieniowania i współczynnik wagowy tkanki wymienia źródła promieniowania naturalnego wymienia zadania dozymetrii wymienia metody ochrony przed promieniowaniem 3.8. Wykrywanie promieniowania jądrowego wymienia metody śladowe detekcji promieniowania wymania jonizacyjne detektory promieniowania jonizującego opisuje budowę i zasadę zasięgu promieniowania opisuje zasięg promieniowania α, β i γ wyjaśnia znaczenie dawki pochłoniętej, dawki równoważnej i dawki skutecznej oblicza dawkę pochłoniętą, dawkę równoważną i dawkę skuteczną w sytuacjach typowych wyjaśnia znaczenie pojęć współczynnika wagowego promieniowania, współczynnika wagowego tkanki opisuje skutki napromieniowania dla organizmów żywych opisuje metody ochrony przed promieniowaniem opisuje zastosowanie metod śladowych detekcji promieniowania jądrowego wyjaśnia zasadę działania jądrowej kliszy fotograficznej zjawiska jonizacji wywołanej przez promieniowanie α i β opisuje zjawisko promieniowania hamowania opisuje zjawisko Comptona opisuje zjawisko tworzenia par elektron – pozyton opisuje wielkości promieniowania naturalnego opisuje źródła promieniowania, na które człowiek jest narażony w życiu codziennym pochłoniętą, dawkę równoważną i dawkę skuteczną w sytuacjach problemowych porównuje dawki promieniowania przyjmowane przez człowieka ze źródeł naturalnych i sztucznych wyjaśnia zasadę działania metod śladowych detekcji promieniowania jądrowego wyjaśnia zasadę działania jonizacyjnych wyjaśnia zasadę działania komory Wilsona i komory pęcherzykowej wyjaśnia zasadę działania licznika Geigera-Müllera i licznika scyntylacyjnego problemowe wykraczające poza wymagania na ocenę bardzo dobrą potrafi zademonstrować działanie licznika GeigeraMüllera i licznika scyntylacyjnego zna i opisuje inne metody detekcji promieniowania 13 działania licznika Geigera-Müllera i licznika scyntylacyjnego wymienia cele dokonywania pomiarów promieniowania 3.9. Zastosowania promieniowania jądrowego wymienia medyczne zastosowania promieniowania jądrowego wymienia techniczne zastosowania promieniowania jądrowego opisuje budowę komory Wilsona i komory pęcherzykowej opisuje zastosowania jonizacyjnych detektorów promieniowania jonizującego opisuje budowę licznika GeigeraMüllera i licznika scyntylacyjnego opisuje metody radioterapii opisuje metody defektoskopii przy pomocy promieniowania jądrowego opisuje zastosowania promieniowania jądrowego w życiu codziennym detektorów promieniowania jonizującego opisuje zastosowania promieniowania jądrowego w rolnictwie rozumie znaczenie promieniowania jądrowego dla współczesnego świata opisuje ogniwo izotopowe jako niezawodne źródło zasilania wyjaśnia znaczenie promieniowania jądrowego dla współczesnego świata opisuje metody diagnostyki medycznej z zastosowaniem promieniowania jądrowego opisuje budowę ogniwa izotopowego wyjaśnia korzyści i zagrożenia płynące z powszechnego stosowania promieniowania jądrowego 14