docwymagania edukacyjne _kl.3b
download 
Reklamacja Transkrypt
wymagania edukacyjne _kl.3b
Rok szkolny 2015/16 Sylwester Gieszczyk Wymagania edukacyjne w technikum FIZYKA ROZSZERZONA – kl. 3b Temat (rozumiany jako lekcja) Dział 1. Elektrostatyka 1.1. Ładunek elektryczny. Elektryzowanie ciał Wymagania konieczne (ocena dopuszczająca) Wymagania podstawowe (ocena dostateczna) uczeń: • definiuje terminy ładunek i ładunek elementarny; • definiuje pojęcie jon; • rozróżnia ładunki jednoi różnoimienne; • definiuje zjawisko elektryzowania ciał; • wymienia sposoby elektryzowania ciał; • formułuje zasadę zachowania ładunku; • definiuje terminy izolator, przewodnik, półprzewodnik . uczeń: • wyjaśnia mechanizm elektryzowania się ciał; • opisuje sposoby elektryzowania ciał; • oblicza ilość elektronów na podstawie wartości ładunku całkowitego; • wykorzystuje zasadę zachowania ładunku w sytuacjach typowych; • opisuje budowę elektroskopu; • zapisuje jednostkę ładunku Wymagania rozszerzające (ocena dobra) Wymagania dopełniające (ocena bardzo dobra) Wymagania wykraczające (ocena celująca) uczeń: uczeń: uczeń: • wyjaśnia • opisuje elektron • wyjaśnia jako cząstkę mechanizm znaczenie zasady elektryzowania; elementarną; zachowania ładunku w • wykorzystuje • projektuje sytuacjach zasadę zachowania doświadczenia praktycznych; ładunku w prezentujące różne sposoby sytuacjach • opisuje własności elektryzowania się przewodników, problemowych. ciał. izolatorów i półprzewodników; • wyjaśnia zasadę działania elektroskopu. 1 Rok szkolny 2015/16 1.2. Prawo Coulomba Sylwester Gieszczyk uczeń: • definiuje terminy przenikalność elektryczna i stała dielektryczna; • formułuje prawo Coulomba; • definiuje termin ładunek punktowy. 1.3. Pole elektryczne. uczeń: Natężenie pola • definiuje pojęcie elektrostatycznepola elektrycznego; go • definiuje źródło pola; • definiuje pojecie pola elektrostatycznego; elektrycznego za pomocą jednostek podstawowych układu SI. uczeń: • opisuje metody zastosowania substancji o różnej przenikalności elektrycznej; • opisuje oddziaływanie elektryczne pomiędzy ciałami naładowanymi jednoimiennie i różnoimiennie; • zapisuje zależność opisującą prawo Coulomba; • wykorzystuje prawo Coulomba w sytuacjach typowych. uczeń: • definiuje termin dipol; • opisuje pole dipolowe; • rysuje linie pola elektrycznego w sytuacjach uczeń uczeń: uczeń: • wyjaśnia znaczenie • wykorzystuje • rozwiązuje zadania wartości prawo Coulomba w problemowe wykraczające poza przenikalności sytuacjach wymagania elektrycznej problemowych; różnych substancji; • zaznacza wektor dopełniające. siły Coulomba. • podaje przykłady materiałów o różnej przenikalności elektrycznej. uczeń: uczeń: uczeń: • opisuje natężenie • definiuje termin • przedstawia graficznie pole pola elektrycznego moment dipolowy i dipolowe; jako wielkość zapisuje zależność wektorową; określającą • rysuje linie pola wielkość momentu elektrycznego w • oblicza natężenie sytuacjach pola elektrycznego dipolowego; problemowych; w sytuacjach • wykorzystuje 2 Rok szkolny 2015/16 1.4. Badanie kształtu linii pola elektrycznego 1.5. Praca i energia potencjalna w polu Sylwester Gieszczyk • wskazuje ładunek podstawowych; źródłowy; • korzysta z pojęcia • definiuje termin pola elektrycznego natężenie pola do opisywania pola w zadanej sytuacji; elektrycznego. • oblicza natężenie pola elektrycznego w sytuacjach typowych; • kreśli wykres natężenia pola elektrycznego od odległości od źródła dla ładunku punktowego. uczeń: uczeń: • sporządza szkice • porównuje linii pól sporządzone przez elektrycznych siebie szkice linii badanych w pól elektrycznych doświadczeniu. badanych w doświadczeniu z przewidywaniami teoretycznymi; • formułuje wnioski na temat zgodności otrzymanych wyników z przewidywaniami. uczeń: uczeń: • charakteryzuje • poprawnie energię i pracę w posługuje się zasadę problemowych; • wykorzystuje superpozycji pól zasadę superpozycji • wykorzystuje zasadę superpozycji elektrycznych do pól elektrycznych obliczania pól elektrycznych do obliczania natężenia pola, w do obliczania natężenia pola, w sytuacjach kiedy natężenia pola w sytuacjach kiedy kierunki wektorów kierunki wektorów sytuacjach, kiedy natężeń leżą pod natężenia są zgodne; kierunki wektorów dowolnym kątem; natężeń są • kreśli wykres • rozwiązuje zadania prostopadłe. natężenia pola problemowe elektrycznego od wykraczające poza odległości od źródła wymagania dla naładowanej dopełniające. powłoki kulistej. uczeń: • poprawnie organizuje stanowisko pomiarów; • formułuje wnioski na temat zgodności otrzymanych wyników z przewidywaniami. uczeń: • sporządza samodzielnie sprawozdanie z przeprowadzonego doświadczenia. uczeń: • samodzielnie przeprowadza doświadczenie i sporządza dokumentację. uczeń: • wyjaśnia pojęcie zachowawczości uczeń: • oblicza wartości energii i pracy w uczeń: • rozwiązuje zadania problemowe 3 Rok szkolny 2015/16 elektrostatyczny m Sylwester Gieszczyk polu elektrycznym; • definiuje termin pole zachowawcze. 1.6. Potencjał pola uczeń potrafi: elektrostatyczne • definiuje termin go i potencjał potencjał pola przewodnika elektrycznego; • definiuje termin napięcie elektryczne; • definiuje pojęcie powierzchni ekwipotencjalnych. pojęciami energii i pola elektrycznego; pracy w polu • wskazuje wielkość elektrycznym; pracy w polu elektrycznym na • zapisuje zależności pozwalające wykresie wartości obliczyć energię i siły od odległości; pracę w polu • kreśli wykresy elektrycznym; zależności energii potencjalnej w • oblicza wartości energii i pracy w centralnym polu polu elektrycznym elektrycznym. w sytuacjach typowych. uczeń: • posługuje się pojęciem potencjału pola w sytuacjach typowych; • wskazuje powierzchnie ekwipotencjalne; • oblicza wartość potencjału pola w sytuacjach typowych; • kreśli wykres potencjału pola uczeń: • posługuje się pojęciem potencjału pola w sytuacjach problemowych; • kreśli wykres potencjału pola elektrycznego od odległości od źródła dla naładowanej powłoki kulistej; • wykorzystuje zasadę superpozycji pól elektrycznych polu elektrycznym wykraczające poza w sytuacjach wymagania problemowych; dopełniające. • wyprowadza zależność określającą wartość pracy w polu elektrycznym; • wyprowadza warunek zachowawczości pola elektrycznego; • wyprowadza zależność określającą wartość energii potencjalnej w polu elektrycznym. uczeń: uczeń: • oblicza wartość • rozwiązuje potencjału pola w zadania sytuacjach problemowe problemowych; wykraczające poza wymagania • wykorzystuje dopełniające. zasadę superpozycji pól elektrycznych do obliczania potencjału pola w sytuacjach problemowych; • wyprowadza zależność 4 Rok szkolny 2015/16 uczeń: 1.7. Rozmieszczenie ładunków na • rozumie, że ładunek przewodniku w przewodniku gromadzi się na zewnętrznej powierzchni; • rozumie, że rozmieszczenie ładunku na przewodniku nie zawsze jest równomierne; • opisuje wpływ pola elektrycznego na ładunek zgromadzony w przewodniku; • definiuje termin klatka Faradaya; Sylwester Gieszczyk elektrycznego od odległości od źródła dla ładunku punktowego; • zapisuje jednostkę potencjału pola elektrycznego za pomocą jednostek podstawowych układu SI; • definiuje termin elektronowolt jako jednostkę energii. uczeń: • definiuje termin powierzchniowa gęstość ładunku; • opisuje rozmieszczenie ładunku w przewodniku; • wyjaśnia wpływ krzywizny przewodnika na rozmieszczenie ładunku; • wyjaśnia znaczenie wpływu pola elektrycznego naładunek zgromadzony w przewodniku; do obliczania potencjału pola w sytuacjach typowych; • zamienia wartości energii zapisanej w elektronowoltach na wartości energii zapisane w dżulach i odwrotnie. pomiędzy pracą w polu elektrycznym a napięciem. uczeń: • wyjaśnia znaczenie powierzchniowej gęstości ładunku; • wykorzystuje pojecie powierzchniowej gęstości ładunku w sytuacjach typowych; • oblicza powierzchniową gęstość ładunku w sytuacjach typowych; • wyjaśnia zasadę działania klatki Faradaya i piorunochronu; uczeń: • wykorzystuje pojecie powierzchniowej gęstości ładunku w sytuacjach problemowych; • wykorzystuje zależność natężenia pola elektrycznego na powierzchni przewodnika od powierzchniowej gęstości ładunku; • wykorzystuje wielkość potencjału do obliczania ładunku zgromadzonego na uczeń: • wyprowadza zależność natężenia pola elektrycznego na powierzchni przewodnika od powierzchniowej gęstości ładunku; • projektuje doświadczenie prezentujące rozmieszczenie ładunku elektrycznego na przewodniku kulistym; • rozwiązuje zadania 5 Rok szkolny 2015/16 Sylwester Gieszczyk przewodniku w • definiuje termin • opisuje potencjał • zapisuje zależność sytuacjach piorunochron. pola elektrycznego natężenia pola problemowych; na powierzchni elektrycznego na przewodnika. powierzchni • wyjaśnia zjawisko przewodnika od wiatru powierzchniowej elektronowego; gęstości ładunku; • wyjaśnia mechanizm • wykorzystuje wielkość potencjału wyładowań do obliczania atmosferycznych. ładunku zgromadzonego na przewodniku w sytuacjach typowych. 1.8. Pojemność elektryczna przewodnika problemowe wykraczające poza wymagania dopełniające. uczeń: uczeń: uczeń: uczeń: uczeń: • definiuje termin • wyjaśnia znaczenie • oblicza wymiary • oblicza pojemność • rozwiązuje pojemność wartości zadania przewodnika na elektryczną i elektryczna pojemności problemowe podstawie wartości wymiary przewodnika; elektrycznej; pojemności w przewodnika w wykraczające sytuacjach sytuacjach poza wymagania • definiuje termin • zapisuje zależność typowych. problemowych. dopełniające. elektrometr. określającą wielkość pojemności elektrycznej; • oblicza pojemność elektryczną przewodnika w sytuacjach typowych; 6 Rok szkolny 2015/16 1.9. Kondensatory. Energia naładowanego kondensatora Sylwester Gieszczyk uczeń: • definiuje terminy kondensator i kondensator płaski; • wskazuje okładki kondensatora płaskiego; • definiuje termin powierzchnia czynna kondensatora płaskiego; • definiuje termin dielektryk jako izolator umieszczany między okładkami kondensatora. • zapisuje jednostkę pojemności elektrycznej za pomocą jednostek podstawowych układu SI. uczeń: • zapisuje zależność opisującą pojemność kondensatora; • oblicza pojemność elektryczną kondensatora w sytuacjach typowych; • wskazuje powierzchnię czynną kondensatora płaskiego; • zapisuje zależność opisującą pojemność kondensatora płaskiego; • oblicza pojemność elektryczną kondensatora płaskiego w sytuacjach typowych; uczeń: • oblicza wymiary kondensatora płaskiego oraz przenikalność elektryczną dielektryka w sytuacjach typowych; • oblicza napięcie pomiędzy okładkami kondensatora w sytuacjach typowych; • opisuje wpływ dielektryka włożonego pomiędzy okładki kondensatora na pole elektryczne w kondensatorze • oblicza energię kondensatora i pracę potrzebna do naładowania uczeń: uczeń: • oblicza pojemność • wyprowadza elektryczną zależność kondensatora i opisującą energię kondensatora kondensatora; płaskiego w • rozwiązuje sytuacjach zadania problemowych; problemowe wykraczające • oblicza napięcie pomiędzy poza wymagania okładkami dopełniające. kondensatora w sytuacjach problemowych; • oblicza natężenie pola elektrycznego w kondensatorze w sytuacjach problemowych; • oblicza energię kondensatora i pracę potrzebną do naładowania kondensatora w sytuacjach problemowych. 7 Rok szkolny 2015/16 Sylwester Gieszczyk kondensatora w • opisuje pole sytuacjach elektryczne w typowych. kondensatorze; • rysuje linie pola elektrycznego w kondensatorze; •oblicza natężenie pola elektrycznego w kondensatorze w sytuacjach typowych. uczeń: uczeń: uczeń: uczeń: uczeń: 1.10. Łączenie kondensatorów • rozpoznaje sposoby • oblicza pojemność • wyjaśnia różnice w • oblicza pojemność • oblicza zastępczą zachowaniu ładunku zastępczą pojemność łączenia kondensatora połączonych w kondensatorze połączonych kondensatorów: płaskiego szeregowe i kondensorów włączonym i nie kondensorów w włączonym do sytuacjach częściowo równoległe; połączonych obwodu; problemowych. wypełnionego szeregowo lub • definiuje równolegle w • oblicza pojemność dielektrykiem lub pojemność wypełnionego sytuacjach zastępczą zastępczą. różnymi typowych. połączonych dielektrykami kondensorów połączonych w • rozwiązuje zadania sposób mieszany w sytuacjach problemowe wykraczające typowych. poza wymagania dopełniające. uczeń: uczeń: uczeń: uczeń: 1.11. Ruch cząstki uczeń: naładowanej w • opisuje tor ruchu • wykorzystuje • wyznacza równanie • wykorzystuje • rozwiązuje polu cząstki naładowanej prawo Coulomba toru ruchu cząstki prawo Coulomba zadania elektrostatyczny w polu oraz wielkości naładowanej w polu oraz wielkości problemowe 8 Rok szkolny 2015/16 Sylwester Gieszczyk elektrycznym; m. Lampa oscyloskopowa • definiuje akcelerator cząstek naładowanych; • podaje przykłady zastosowania lampy oscyloskopowej; Dział 2. Prąd stały 2.1. Prąd elektryczny. Źródła napięcia uczeń: • definiuje termin prąd elektryczny; • definiuje termin nośnik prądu; • definiuje termin źródło napięcia; • definiuje termin siła elektromotoryczna; • definiuje termin obwód elektryczny; • wskazuje umowny opisujące pole do opisujące pole do elektrycznym w wyznaczania wyznaczania sytuacjach parametrów ruchu parametrów ruchu typowych; cząstki naładowanej • opisuje cząstki naładowanej obrazy w polu w polu uzyskane na ekranie elektrycznym w elektrycznym w lampy sytuacjach sytuacjach oscyloskopowej dla typowych; problemowych; różnych przebiegów napięć. • wyjaśnia • wyznacza równanie podstawową zasadę toru ruchu cząstki działania naładowanej w polu akceleratora cząstek elektrycznym w naładowanych; sytuacjach problemowych. • definiuje termin lampa oscyloskopowa; • wyjaśniać zasadę działania lampy oscyloskopowej. uczeń: • opisuje elektrony i jony jako nośniki prądu; • definiuje termin elektrolit; • wyjaśnia mechanizm przepływu prądu; • podaje przykłady źródeł napięcia; • zapisuje zależności uczeń: • opisuje budowę ogniwa Volty; • opisuje budowę baterii oraz akumulatora; • oblicza wartość siły elektromotorycznej; • wskazuje poprawny sposób włączania mierników do obwodu uczeń: • wyjaśnia zasadę działania ogniwa Volty; • wyjaśnia zasadę działania baterii oraz akumulatora; • uzasadnia poprawny sposób włączania mierników do obwodu wykraczające poza wymagania dopełniające. uczeń: • oblicza szybkość unoszenia w sytuacjach problemowych; • wyjaśnia niedokładności pomiarowe wynikające z budowy mierników elektrycznych; • rozwiązuje zadania 9 Rok szkolny 2015/16 2.2. Praca prądu i kierunek przepływu określające wartość amperomierza i prądu w obwodzie; siły woltomierza; elektromotorycznej • definiuje • definiuje terminy termin ; woltomierz i szybkość unoszenia. amperomierz; • rozumie różnicę miedzy kierunkiem • definiuje termin ruchu elektronów i natężenie prądu umownym elektrycznego. kierunkiem przepływu prądu; • opisuje zastosowania i sposób wykorzystania amperomierza i woltomierza; • zapisuje zależność określająca wartość natężenia prądu • definiuje termin amper ; • oblicza natężenie prądu elektrycznego w sytuacjach typowych; • definiuje termin prąd stały. uczeń: uczeń: moc uczeń: • definiuje termin • posługuje się • wyjaśnia zbeczenie odbiornik energii wartością napięcia wartości elektrycznej; w obwodzie sprawności Sylwester Gieszczyk amperomierza i woltomierza; • oblicza natężenie prądu elektrycznego w sytuacjach problemowych; • wykorzystuje pojęcie natężenia prądu w sytuacjach problemowych; • oblicza szybkość unoszenia w sytuacjach typowych. problemowe wykraczające poza wymagania dopełniające. uczeń: uczeń: • posługuje się • rozwiązuje zadania wartością napięcia problemowe w obwodzie wykraczające poza 10 Rok szkolny 2015/16 Sylwester Gieszczyk elektrycznym w urządzeń elektrycznym w wymagania • definiuje terminy sytuacjach elektrycznych; sytuacjach dopełniające. praca i moc prądu typowych; problemowych; elektrycznego; • oblicza sprawność urządzeń • oblicza pracę i moc • definiuje termin • oblicza pracę i moc prądu elektrycznych; prądu sprawność elektrycznego w • zamienia wartości elektrycznego w urządzeń sytuacjach sytuacjach elektrycznych. energii wyrażone w typowych; problemowych; kilowatogodzinach na wartości • wykorzystuje • definiuje termin kilowatogodzina wyrażone w zależności jako jednostkę dżulach i pomiędzy pracy prądu odwrotnie; napięciem, elektrycznego. natężeniem, pracą i • oblicza koszty mocą prądu w energii sytuacjach elektrycznej. problemowych. uczeń: uczeń: uczeń: uczeń: 2.3. Prawo Ohma. uczeń: Opór elektryczny • definiuje termin • opisuje budowę • wyjaśnia znaczenie • wykorzystuje • projektuje opór elektryczny; opornika; oporu prawo Ohma do doświadczenie elektrycznego; obliczania oporu, prezentujące • definiuje termin • zapisuje jednostkę napięcia, natężenia, zjawisko oporu opornik; oporu • kreśli pracy i mocy prądu elektrycznego i elektrycznego za charakterystyki • formułuje prawo elektrycznego w prawo Ohma; pomocą jednostek prądowoOhma; sytuacjach podstawowych napięciowe w • wyjaśnia • opisuje problemowych; układu SI; zadanych niedokładności charakterystykę sytuacjach; technicznej • wykorzystuje • wykorzystuje prądowopojecie oporu metody pomiaru prawo Ohma do • wykorzystuje napięciową; właściwego do oporu wynikające obliczania oporu, pojecie oporu • definiuje termin obliczania z różnych napięcia, natężenia, właściwego do opór właściwy. parametrów sposobów pracy i mocy prądu obliczania przewodnika w podłączenia elektrycznego w parametrów sytuacjach mierników sytuacjach przewodnika w 11 Rok szkolny 2015/16 2.4. Badanie charakterystyk prądowonapięciowych Sylwester Gieszczyk uczeń: • przeprowadza pomiar wartości napięcia i natężenia prądu dla rożnych wartości oporu opornika; • notuje wyniki pomiarów w tabeli pomiarowej bez typowych; • opisuje charakterystykę prądowonapięciową; • opisuje przewodniki, izolatory i półprzewodniki za pomocą oporu właściwego; • zapisuje zależność wartości oporu przewodnika od jego oporu właściwego i wymiarów; • zapisuje zależność pomiędzy temperaturą a oporem przewodnika. uczeń: • oznacza niepewności wykonanych pomiarów bezpośrednich; • notuje wyniki pomiarów w tabeli pomiarowej z uwzględnieniem sytuacjach problemowych; typowych; • wykorzystuje prawo Ohma i • wyjaśnia zależność pomiędzy pojecie oporu temperaturą a właściwego w oporem sytuacjach przewodnika; problemowych; • wykorzystuje • wykorzystuje zależność pomiędzy zależność temperaturą a pomiędzy oporem temperaturą a przewodnika w oporem sytuacjach przewodnika w typowych; sytuacjach problemowych. • wyjaśnia techniczną metodę pomiaru oporu. elektrycznych; • opisuje zjawisko nadprzewodnictw a; • rozwiązuje zadania problemowe wykraczające poza wymagania dopełniające. uczeń: uczeń: uczeń: • poprawnie • formułuje wnioski • samodzielnie na temat oceny przeprowadza organizuje błędów doświadczenie, stanowisko pomiarowe; pomiarowych; dokonuje obliczeń i sporządza wykresy. • poprawnie łączy • sporządza elementy obwodu samodzielnie elektrycznego; sprawozdanie z przeprowadzonego • poprawnie doświadczenia. podłącza 12 Rok szkolny 2015/16 Sylwester Gieszczyk uwzględnienia niepewności pomiarowych. uczeń: 2.5. Łączenie oporników. • definiuje termin Pierwsze prawo opór zastępczy Kirchhoffa obwodu; • rozpoznaje różne sposoby łączenia oporników w obwodzie elektrycznym: szeregowe i równoległe; • definiuje termin bezpiecznik; • podaje przykłady zastosowania bezpieczników; • formułuje pierwsze prawo Kirchhoffa; • wskazuje węzły w obwodzie. niepewności pomiarowych. uczeń: • wyznacza opór zastępczy w obwodach prądu stałego połączonych szeregowo lub równolegle w sytuacjach typowych; • analizuje schematy prostych obwodów elektrycznych i na ich podstawie wyznacza wartości opisujące przepływ prądu w sytuacjach typowych; • opisuje budowę i zasadę działania amperomierz i woltomierz w obwodzie; • sporządza charakterystykę prądowonapięciową; • formułuje wnioski na temat zgodności otrzymanych wyników z przewidywaniami. uczeń: uczeń: uczeń: • wyznacza opór • wyznacza opór • analizuje zastępczy w zastępczy w schematy obwodach prądu obwodach prądu obwodów stałego połączonych stałego w elektrycznych o w sposób mieszany sytuacjach średnim stopniu w sytuacjach problemowych; skomplikowania i typowych; na ich podstawie • wykorzystuje wyznaczać pierwsze prawo • rysuje schematy wartości prostych obwodów Kirchhoffa do opisu opisujące obwodu prądu elektrycznych; przepływ prądu w stałego w • wyjaśnia zasadę sytuacjach sytuacjach działania problemowych; problemowych; bezpiecznika. • analizuje schematy • rozwiązuje zadania prostych obwodów problemowe elektrycznych i na wykraczające ich podstawie poza wymagania wyznacza wartości dopełniające. opisujące przepływ 13 Rok szkolny 2015/16 Sylwester Gieszczyk 2.6. Prawo Ohma uczeń: całego dla obwodu • definiuje termin ciepło Joule’a ; • formułuje prawo Joule’aLenza; • definiuje termin opór wewnętrzny ogniwa; • formułuje prawo Ohma dla całego obwodu. 2.7. Drugie prawo uczeń: Kirchhoffa • formułuje drugie bezpiecznika, opisuje zastosowania bezpieczników; • wykorzystuje pierwsze prawo Kirchhoffa do opisu obwodu prądu stałego w sytuacjach typowych. uczeń: • wyjaśnia znaczenie oporu wewnętrznego ogniwa; • wyznacza siłę elektromotoryczną, opór wewnętrzny, moc i sprawność źródła w sytuacjach typowych; • wyznacza całkowity opór obwodu elektrycznego za pomocą pierwszego prawa Ohma w sytuacjach typowych. uczeń: • wykorzystuje prądu w sytuacjach problemowych. uczeń: uczeń: uczeń: • wyjaśnia prawo • wyznacza siłę • rozwiązuje Joule’a-Lenza; elektromotoryczną, zadania opór wewnętrzny, problemowe • przedstawia na moc i sprawność wykraczające wykresie i wyjaśnia źródła w sytuacjach poza wymagania zależność napięcia problemowych; dopełniające. miedzy biegunami ogniwa od natężenia • wyznaczać prądu płynącego w całkowity opór obwodzie; obwodu elektrycznego za • wyjaśnia zjawisko pomocą pierwszego zwarcia. prawa Ohma w sytuacjach problemowych. uczeń: • wyjaśnia uczeń: zasady • wykorzystuje uczeń: • projektuje proste 14 Rok szkolny 2015/16 Sylwester Gieszczyk prawo Kirchhoffa; • wskazuje oczka w obwodzie. • Dział 3. Magnetyzm 3.1. Magnesy. Pole uczeń: magnetyczne • definiuje termin magnes; • definiuje terminy bieguny magnesu i dipol magnetyczny; • podaje przykłady zastosowania magnesu; • definiuje termin pole magnetyczne; • ma świadomość istnienia pola magnetycznego Ziemi; • wskazuje bieguny magnetyczne Ziemi. łączenia źródeł siły drugie prawo drugie prawo elektromotorycznej; Kirchhoffa do opisu Kirchhoffa do obwodu prądu opisu obwodu • oblicza parametry stałego w prądu stałego w zastępcze układów sytuacjach sytuacjach źródeł siły typowych; problemowych; elektromotorycznej. • analizuje obwody analizuje obwody prądu stałego w prądu stałego w sytuacjach sytuacjach typowych. problemowych. uczeń: uczeń: uczeń: • opisuje właściwości • kreśli linie pola • wyjaśnia znaczenie magnesów i dipoli magnetycznego pola magnetycznych; wokół magnetycznego prostoliniowego i Ziemi; • wyjaśnia znaczenie kołowego własności • wyjaśnia zasadę przewodnika z magnesów; działania kompasu. prądem; • opisuje właściwości • kreśli linie pola pola magnetyczne magnetycznego; Ziemi. • kreśli linie pola magnetycznego wokół i wewnątrz magnesów trwałych; • podaje przykłady źródeł pola magnetycznego; • opisuje pole magnetyczne Ziemi; obwody elektryczne dla zadanych parametrów. uczeń: • projektuje doświadczenie prezentujące zjawisko pola magnetycznego wokół magnesu trwałego i przewodnika z prądem. 15 Rok szkolny 2015/16 uczeń: 3.2. Badanie kształtu linii pola • rysuje linie pola magnetycznego magnetycznego wokół magnesów trwałych, przewodnika z prądem oraz cewki na podstawie wykonanego doświadczenia. 3.3. Siła Lorentza. uczeń: Wektor indukcji • definiuje termin siła magnetycznej Lorentza; • definiuje termin indukcja magnetyczna; • korzystać z pojęcia siły Lorentza w sytuacjach Sylwester Gieszczyk • poprawnie oznacza bieguny pola magnetycznego Ziemi. uczeń: uczeń: • poprawnie • wykorzystuje udostępnione organizuje materiały i stanowisko pomiarowe; przyrządy do uzyskania kształtów • wykorzystuje linii pola udostępnione magnetycznego materiały i wokół magnesu przyrządy do trwałego. uzyskania kształtów linii pola magnetycznego wokół przewodnika z prądem; • formułuje wnioski na temat zgodności otrzymanych wyników z przewidywaniami. uczeń: uczeń: • wyjaśnia znaczenie • definiuje termin siły Lorentza; indukcja magnetyczna jako • zapisuje zależność wektor; określającą wartość siły Lorentza; • wyznacza zwrot, kierunek i wartość • posługuje się wektora siły indukcją pola Lorentza za pomocą magnetycznego w uczeń: • sporządza samodzielnie sprawozdanie z przeprowadzonego doświadczenia. uczeń: • samodzielnie przeprowadza doświadczenie i sporządza rysunki. uczeń: uczeń: • posługuje się • definiuje termin indukcją pola siła Lorentza jako magnetycznego w iloczyn wektorowy sytuacjach i analizuje problemowych; działanie tej siły; • wyznaczać zwrot, • rozwiązuje zadania kierunek i wartość problemowe wektora siły wykraczające poza 16 Rok szkolny 2015/16 Sylwester Gieszczyk problemowych. 3.4. Pole magnetyczne przewodników prądem uczeń • ma świadomość z istnienia pola magnetycznego wokół przewodnika z prądem; • podaje przykłady zastosowania pola magnetycznego wokół przewodnika z prądem. sytuacjach reguły lewej dłoni typowych; w sytuacjach typowych. • zapisuje jednostkę indukcji magnetycznej z pomocą jednostek podstawowych układu SI; • korzysta z pojęcia siły Lorentza w sytuacjach typowych. uczeń: uczeń: • zapisuje zależności • wyznacza zwrot i określające wartość kierunek wektora indukcji indukcji magnetycznej magnetycznej wokół przewodnika wokół prostoliniowego, prostoliniowego kołowego oraz we przewodnika z wnętrzu zwojnicy; prądem oraz przewodnika • oblicza wartość kołowego za indukcji pomocą reguły magnetycznej prawej dłoni; wokół przewodnika prostoliniowego, • wyznacza zwrot i kołowego oraz we kierunek wektora wnętrzu zwojnicy w indukcji sytuacjach magnetycznej we typowych. wnętrzu zwojnicy za pomocą reguły prawej dłoni. Lorentza za pomocą reguły lewej dłoni w sytuacjach problemowych; • korzysta z pojęcia siły Lorentza w sytuacjach problemowych. wymagania dopełniające. uczeń: uczeń: • oblicza wartość • rozwiązuje zadania indukcji problemowe magnetycznej wykraczające poza wokół przewodnika wymagania prostoliniowego, dopełniające. kołowego oraz we wnętrzu zwojnicy w sytuacjach problemowych ; • opisuje pole magnetyczne przewodnika z prądem w sytuacjach problemowych. 17 Rok szkolny 2015/16 3.5. Ruch cząstki uczeń: naładowanej w • opisuje tor ruchu polu cząstki naładowanej magnetycznym. w jednorodnym Cyklotron polu magnetycznym; • definiuje termin cyklotron; • definiuje termin spektrometr masowy; • opisuje budowę i zasadę działania spektrometru masowego; • ma świadomość związku pola magnetycznego Ziemi ze zjawiskiem zorzy polarnej. Sylwester Gieszczyk uczeń: • oblicza wartość indukcji pola oraz siły Lorentza działającej na ładunek poruszający się w jednorodnym polu magnetycznym oraz wartość prędkości ładunku w sytuacjach typowych; • oblicza parametry ruchu ładunku w jednorodnym polu magnetycznym w sytuacjach typowych; • opisuje budowę cyklotronu; • opisuje budowę spektrometru masowego; • definiuje termin częstotliwość cyklotronowa; • opisuje oddziaływanie pola magnetycznego Ziemi na cząstki pochodzące z uczeń: • wyznacza kierunek i zwrot siły Lorentza działającej na ładunek poruszający się w jednorodnym polu magnetycznym, prędkości cząstki oraz indukcji magnetycznej w sytuacjach typowych; • wykorzystuje pole elektryczne i magnetyczne do opisu ruchu cząstki naładowanej w cyklotronie; • wyjaśnia znaczenie częstotliwości cyklotronowej; • wyjaśnia podstawową zasadę działania cyklotronu; • wyjaśnia zasadę działania spektrometry masowego; • wskazuje kierunek i zwrot poruszania uczeń: uczeń: • oblicza wartość • wyznacza indukcji pola oraz równanie toru siły Lorentza ruchu cząstki działającej na naładowanej w ładunek jednorodnym polu poruszający się w magnetycznym; jednorodnym polu • rozwiązuje zadania magnetycznym oraz problemowe wartość prędkości wykraczające poza ładunku w wymagania sytuacjach dopełniające. problemowych; • wyznacza kierunek i zwrot siły Lorentza działającej na ładunek poruszający się w jednorodnym polu magnetycznym, prędkości cząstki oraz indukcji magnetycznej w sytuacjach problemowych; • oblicza parametry ruchu ładunku w jednorodnym polu magnetycznym w sytuacjach problemowych; • wyprowadza 18 Rok szkolny 2015/16 3.6. Właściwości magnetyczne substancji Sylwester Gieszczyk uczeń: • definiuje terminy ferromagnetyki, diamagnetyki i paramagnetyki; • podaje przykłady ferromagnetyków, diamagnetyków i paramagnetyków; • definiuje terminy przenikalność magnetyczna i względna przenikalność magnetyczna. uczeń: 3.7. Siła elektrodynamiczna • definiuje termin siła . Silnik elektrodynamiczną; elektryczny • definiuje termin silnik elektryczny; • podaje przykłady zastosowania siły elektrodynamicznej wiatru słonecznego; się cząstek naładowanych w • wyjaśnia polu mechanizm magnetycznym powstawania zorzy Ziemi. polarnej. uczeń: uczeń: • wyjaśnia znaczenie • opisuje własności przenikalności magnetyczne ferromagnetyków: magnetycznej; rysuje pętlę • opisuje wpływ histerezy oraz materiału na pole definiuje termin magnetyczne; punkt Curie; • definiuje termin • oblicza wartość moment momentu magnetyczny. magnetycznego w sytuacjach typowych; • wyjaśnia mechanizm magnesowania jako porządkowanie domen magnetycznych. uczeń: uczeń: • wyjaśnia znaczenie • wyznacza kierunek, zwrot siły siły elektrodynamicznej elektrodynamicznej ; za pomocą reguły lewej dłoni; • oblicza wartość siły elektrodynamicznej • oblicza parametry w sytuacjach pracy silnika zależność opisującą częstotliwość cyklotronową. uczeń: • opisuje własności magnetyczne ferromagnetyków: omawia pętlę histerezy oraz wyjaśnia znaczenie punktu Curie; • oblicza wartość momentu magnetycznego w sytuacjach problemowych. uczeń: • oblicza wartość siły elektrodynamicznej oraz wyznacza jej kierunek i zwrot w sytuacjach problemowych; • oblicza parametry uczeń: • definiuje terminy orbitalny moment magnetyczny i spinowy moment magnetyczny; • definiuje termin wypadkowy moment magnetyczny atomu; • wyjaśnia mechanizm magnesowania; • rozwiązuje zadania problemowe dotyczące własności ferromagnetyków. uczeń: • definiuje termin siła elektrodynamiczna jako iloczyn wektorowy i analizuje dzianie tej siły; 19 Rok szkolny 2015/16 Sylwester Gieszczyk . Dział 4. Indukcja elektromagnetyczna uczeń: 4.1. Zjawisko indukcji • definiuje termin elektromagnetyczn prąd indukcyjny; ej • podaje przykłady wykorzystania zjawiska indukcji elektromagnetyczne j; • definiuje termin strumień indukcji elektromagnetyczne j. typowych; elektrycznego w pracy silnika • projektuje sytuacjach elektrycznego w doświadczenie • zapisuje zależność typowych; sytuacjach opisującą wartość pokazujące problemowych; siły działanie siły • opisuje zasadę elektrodynamicznej działania silnika • oblicza wartość elektrodynamicznej ; elektrycznego; siły, z jaką ; przewodniki • opisuje • rozwiązuje zadania • opisuje zasadę działają na siebie w problemowe oddziaływanie działania sytuacjach wykraczające poza dwóch mierników problemowych. równoległych wymagania elektrycznych; przewodników z • oblicza dopełniające. wartość prądem; siły, z jaką przewodniki • opisuje budowę silnika działają na siebie w elektrycznego. sytuacjach typowych. uczeń: uczeń: uczeń: • opisuje zjawisko • opisuje zjawisko • oblicza napięcie na indukcji indukcji końcach elektromagnetyczne magnetycznej na przewodnika j; podstawie poruszającego się w przewodnika jednorodnym polu • wyjaśnia znaczenie poruszającego się w magnetycznym ze zjawiska indukcji jednorodnym polu stałą prędkością w elektromagnetyczne magnetycznym ze sytuacjach j; stałą prędkością; problemowych; • oblicza napięcie na • formułuje warunek • oblicza warność końcach powstania prądu strumienia indukcji przewodnika indukcyjnego. elektromagnetyczne poruszającego się w j w sytuacjach jednorodnym polu problemowych. magnetycznym ze uczeń: • projektuje doświadczenie prezentujące zjawisko indukcji elektromagnetycz nej; • definiuje strumień indukcji elektromagnetycz nej jako iloczyn skalarny; • rozwiązuje zadania problemowe 20 Rok szkolny 2015/16 uczeń: 4.2. Siła elektromotoryczna • definiuje termin siła indukcji elektromotoryczna indukcji; • formułuje prawo indukcji Faradaya; • formułuje prawo Ohma dla prądu indukcyjnego. Sylwester Gieszczyk stałą prędkością w wykraczające sytuacjach poza wymagania typowych; dopełniające. • oblicza warność strumienia indukcji elektromagnetyczne j w sytuacjach typowych; • zapisuje jednostkę strumienia indukcji magnetycznej za pomocą jednostek podstawowych układu SI. uczeń: uczeń: uczeń: uczeń: • wyjaśnia znaczenie • opisuje zjawiska • oblicza wartość siły • wyprowadza prawa indukcji zachodzące podczas elektromotorycznej zależność Faradaya; ruchu magnesu indukcji w opisująca wartość wewnątrz sytuacjach siły • zapisuje zależność problemowych; elektromotorycznej solenoidu, przez opisującą wartość indukcji; który płynie prąd siły • wykorzystuje elektryczny. elektromotorycznej prawo Ohma dla • rozwiązuje zadania indukcji; prądu indukcyjnego problemowe w sytuacjach wykraczające poza • oblicza wartość siły problemowych. wymagania elektromotorycznej dopełniające. indukcji w sytuacjach typowych; • wykorzystuje prawo Ohma dla prądu indukcyjnego w sytuacjach 21 Rok szkolny 2015/16 Sylwester Gieszczyk typowych. 4.3. Reguła Lenza 4.4. Zjawisko samoindukcji uczeń: uczeń: uczeń: uczeń: uczeń: • formułuje regułę • wyznacza kierunek • opisuje zjawisko • wyznacza kierunek • projektuje powstawania przepływu prądu Lentza; przepływu prądu doświadczenie prądów wirowych. indukcyjnego na indukcyjnego na prezentujące • definiuje termin podstawie reguły podstawie reguły regułę Lentza; prąd wirowy; Lentza w • rozwiązuje Lentza w • podaje przykłady sytuacjach sytuacjach zadania zastosowania problemowych; typowych. problemowe prądów wirowych. wykraczające • wyjaśnia znaczenie zjawiska poza wymagania powstawania dopełniające. prądów wirowych; • opisuje przykładowe sposoby przeciwdziałania powstawaniu prądów wirowych; uczeń: uczeń: uczeń: uczeń: uczeń: • definiuje termin siła • opisuje zjawisko • kreśli wykres • oblicza wartość siły • projektuje elektromotoryczna samoindukcji; elektromotorycznej doświadczenie zależności natężenia samoindukcji; prądu indukcyjnego samoindukcji w prezentujące • wskazuje kierunek zjawisko od czasu; sytuacjach • definiuje termin przepływu prądu samoindukcji; problemowych. prąd samoindukcyjnego; • wyjaśnia znaczenie samoindukcyjny; wartości • rozwiązuje • wyjaśnia znaczenia zadania indukcyjności. zjawiska • definiuje termin problemowe indukcyjność. samoindukcji; wykraczające • oblicza wartość siły poza wymagania elektromotorycznej dopełniające. samoindukcji w 22 Rok szkolny 2015/16 4.5. Prądnica prądu przemiennego 4.6. Prąd przemienny Sylwester Gieszczyk sytuacjach typowych; • przedstawia jednostkę indukcyjności za pomocą jednostek podstawowych układu SI. uczeń: uczeń: • opisuje budowę • opisuje zasadę prądnicy prądu działania prądnicy przemiennego; prądu przemiennego; • opisuje siłę elektromotoryczną • opisuje przemiany indukcji energii podczas powstającej pracy prądnicy podczas pracy prądu prądnicy; przemiennego. • rozwiązuje typowe zadania dotyczące prądnicy prądu przemiennego. uczeń: uczeń: • zapisuje zależności • projektuje opisujące doświadczenie przemiany energii prezentujące podczas pracy pracęprądnicy prądnicy prądu prądu przemiennego; przemiennego; • rozwiązuje zadania • wyprowadza problemowe zależność dotyczące prądnicy opisującą siłę prądu elektromotoryczn przemiennego; ą powstającą w prądnicy; • kreśli wykresy zależność natężenia • rozwiązuje prądu zadania elektrycznego w problemowe prądnicy od czasu. wykraczające poza wymagania dopełniające. uczeń: uczeń: uczeń: uczeń: uczeń: • definiuje termin • opisuje wielkości • opisuje zależności • oblicza wielkości • rozwiązuje zadania prąd przemienny; charakteryzujące napięcia i natężenia charakteryzujące problemowe prąd przemienny: prądu prąd przemienny w dotyczące prądu • definiuje terminy okres, przemiennego od sytuacjach zmiennego; charakteryzujące uczeń: • definiuje termin prądnica prądu przemiennego; • podaje przykłady zastosowania prądnicy prądu przemiennego. 23 Rok szkolny 2015/16 Sylwester Gieszczyk prąd przemienny: częstotliwość, czasu; problemowych; okres, częstość kołową, • na podstawie • wykorzystuje częstotliwość, amplitudę; zależności napięcia terminy napięcie, częstość kołowa, • zapisuje zależności i natężenia prądu natężenie i moc amplituda i faza; napięcia i natężenia przemiennego od skuteczna w prądu czasu określa sytuacjach • definiuje terminy napięcie i natężenie przemiennego od wartości okresu, problemowych; skuteczne; czasu; częstotliwości, • rozróżnia prąd częstości kołowej, zmienny i • definiuje moc • wyjaśnia znaczenie amplitudy, fazy skuteczną; wartości napięcia i przemienny; oraz wartości • rozwiązuje proste natężenia • formułuje prawo chwilowe; skutecznego; Ohma dla obwodów zadania dotyczące prądu prądu zmiennego. • zapisuje zależności • opisuje zależności pracy i mocy prądu przemiennego. pracy i mocy prądu przemiennego od przemiennego od czasu; czasu; podstawie • wyjaśnia znaczenie • na zależności pracy i mocy skutecznej; mocy prądu • rozumie sposób przemiennego od opisu urządzeń czasu określa prądu wartości okresu, przemiennego częstotliwości, zamieszczony na częstości kołowej, tabliczkach amplitudy oraz znamionowych; wartości chwilowe; • oblicza wielkości • odczytuje wartości charakteryzujące wielkości prąd przemienny w charakteryzujących sytuacjach pracę urządzeń typowych; prądu • wykorzystuje przemiennego z terminy napięcie, • rozwiązuje zadania problemowe wykraczające poza wymagania dopełniające. 24 Rok szkolny 2015/16 Sylwester Gieszczyk natężenie i skuteczna sytuacjach typowych. 4.7. Obwody prądu uczeń: przemiennego • wymienia i definiuje terminy oznaczające elementy obwodów RLC - opornik, cewka, kondensator; • definiuje terminy opór omowy, opór indukcyjny i opór pojemnościowy oraz zawada; • formułuje prawo Ohma dla obwodów RLC • definiuje częstotliwość rezonansową. moc w uczeń: • opisuje elementy obwodów RLC opornik, cewkę, kondensator; • zapisuje zależności napięcia, natężenia i mocy prądu od czasu w elementach obwodu RLC; • oblicza opór indukcyjny cewki i opór pojemnościowy kondensatora; • wykorzystuje prawo Ohma dla obwodów prądu przemiennego w sytuacjach problemowych; • oblicza wartości skuteczne napięcia, natężenia i mocy prądu w obwodach tabliczek znamionowych; • rysuje wykresy przebiegu napięcia i natężenia prądu przemiennego w czasie. uczeń: • poprawnie sporządza wykresy wskazowe w zadanych sytuacjach; • wykorzystuje wykresy wskazowe do obliczania zawady obwodu RLC oraz zapisywania zależności napięcia, natężenia i mocy prądu od czasu w obwodach RLC; • opisuje zjawisko rezonansu napięć. uczeń: uczeń: • wykorzystuje • rozwiązuje prawo Ohma dla zadania obwodów prądu problemowe przemiennego w wykraczające sytuacjach poza wymagania problemowych; dopełniające. • rysuje wykresy zależności napięcia, natężenia i mocy prądu od czasu w obwodach RLC; • oblicza wartości skuteczne napięcia, natężenia i mocy prądu w obwodach RLC w sytuacjach problemowych; • oblicza częstotliwość rezonansową w sytuacjach problemowych. 25 Rok szkolny 2015/16 4.8. Transformator Sylwester Gieszczyk uczeń: • definiuje termin transformator; • definiuje termin przekładnia transformatora; • podaje przykłady zastosowania transformatora. 4.9. Półprzewodniki uczeń: . Dioda • definiuje termin półprzewodnikowa półprzewodnictwo samoistne; RLC w sytuacjach typowych; • oblicza częstotliwość rezonansową w sytuacjach typowych. uczeń: • opisuje budowę transformatora; • wskazuje uzwojenie wtórne i pierwotne; • wyjaśnia znaczenie przekładni transformatora; • oblicza natężenia prądu i napięcie na uzwojeniu wtórnym i pierwotnym oraz przekładnię transformatora w sytuacjach typowych; • oblicza moc na uzwojeniach transformatora w sytuacjach typowych. uczeń: • opisuje mechanizm półprzewodnictwa samoistnego; uczeń: uczeń: uczeń: • opisuje zasadę • oblicza natężenia • projektuje działania prądu i napięcie na doświadczenie transformatora; uzwojeniu wtórnym prezentujące i pierwotnym oraz działanie • oblicza sprawność przekładnię transformatora; transformatora. transformatora w • rozwiązuje sytuacjach zadania problemowych; problemowe wykraczające • oblicza moc na uzwojeniach poza wymagania transformatora w dopełniające. sytuacjach problemowych. uczeń: uczeń: • opisuje półprzewodnik • rysuje schematy domieszkowy typu układów uczeń: • projektuje doświadczenie prezentujące 26 Rok szkolny 2015/16 n, podaje przykłady • termin definiuje • wskazuje nośniki domieszek; półprzewodnictwo prądu w domieszkowe; półprzewodniku; • opisuje półprzewodnik • definiuje termin • opisuje budowę domieszkowy typu dioda diody p, podaje przykłady półprzewodnikowa; półprzewodnikowej domieszek; ; • podaje przykłady zasadę zastosowania diody • opisuje budowę • opisuje działania diody półprzewodnikowej prostownika. półprzewodnikowej ; ; • definiuje termin • rysuje dioda charakterystykę prostownicza; napięciowo• podaje przykłady prądową diody zastosowania prostowniczej; prostownika. • opisuje zasadę działania prostownika. Dział 5. Fale elektromagnetyczne i optyka uczeń: uczeń: uczeń: 5.1. Prawa Maxwella. Fale • definiuje termin • wyjaśnia zjawisko • wyjaśnia znaczenie elektromagnetyczn pole wirowe i fal praw Maxwella; e opisuje działanie elektromagnetyczny • wyjaśnia zjawisko ch; tego pola; drgań; elektromagnetyczny • formułuje prawa • opisuje istotę fal Maxwella; elektromagnetyczny ch ch jako złożenia • wyjaśnia zjawisko • definiuje termin wzajemnie rezonansu fale prostopadłych pól elektromagnetyczne elektromagnetyczne elektrycznego i ; go; magnetycznego; • definiuje terminy • opisuje wielkości Sylwester Gieszczyk prostowniczych i wyjaśnia zasadę ich działania; • wyjaśnia zjawisko półprzewodnictwa za pomocą modelu bodowy atomu i pasm energetycznych. działanie diody półprzewodnikow ej; • wyjaśnia zasady włączania diody prostowniczej do obwodu; • wyjaśnia zasadę działania filtrów pojemnościowych ; • rozwiązuje zadania problemowe wykraczające poza wymagania dopełniające. uczeń: uczeń: • formułuje wnioski • opisuje działanie płynące z praw anteny radiowej; Maxwella; • rozwiązuje zadania • opisuje przemiany energii w obwodzie problemowe wykraczające drgającym; poza wymagania • oblicza wartości dopełniające. energii drgań elektromagnetyczny ch; • rozwiązuje zadania 27 Rok szkolny 2015/16 charakteryzujących • opisuje obwód fale drgający LC; elektromagnetyczne • rozwiązuje typowe : długość fali, zadania dotyczące częstotliwość; obwodów • podaje przykłady drgających; zastosowań fal • zapisuje zależność elektromagnetyczny natężenia pola ch. elektrycznego i indukcji pola magnetycznego tworzących falę elektromagnetyczną od położenia i czasu. uczeń: 5.2. Przegląd fal uczeń: elektromagnetyczn • wymienia rodzaje • opisuje widmo fal ych fal elektromagnetyczny elektromagnetyczny ch; ch; • opisuje różne rodzaje fal • potrafi uszeregować fale; elektromagnetyczny elektromagnetyczne ch: wymienia ich pod względem zastosowania, długości; występowanie, własności; • podaje przykłady źródeł różnych fal • opisuje znaczenie elektromagnetyczny fal ch. elektromagnetyczny ch w przyrodzie i technice. Sylwester Gieszczyk charakteryzujące fale elektromagnetyczne : długość fali, częstotliwość. problemowe dotyczące obwodów drgających. uczeń: uczeń: uczeń: • rozpoznaje rodzaje • opisuje mechanizm • opisuje działanie fal widzenia światła łączności elektromagnetyczny radiowej; białego; ch na podstawie • szacuje długość fali • rozwiązuje długości fali; świetlnej w zadania zależności od problemowe • opisuje istotę światła białego jako barwy światła. wykraczające fali poza wymagania elektromagnetyczne dopełniające. j o określonym zakresie długości fali; • opisuje widmo światła białego; • wyjaśnia, iż światło białe jest sumą fal 28 Rok szkolny 2015/16 Sylwester Gieszczyk uczeń: uczeń: 5.3. Wyznaczanie wartości prędkości • podaje wartość • wyjaśnia wnioski światła prędkości światła; płynące z jednego z doświadczeń • opisuje przebieg mających na celu jednej z metod wyznaczenie wyznaczania prędkości światła prędkości światła (doświadczenie (doświadczenie Roemera, Roemera, doświadczenie doświadczenie Fizeau Fizeau doświadczenie doświadczenie Foucaulta). Foucaulta). 5.4. Dyfrakcja interferencja światła świetlnych o różnych długościach. uczeń: • opisuje przebieg doświadczenia Galileusza; • wyjaśnia wnioski płynące z doświadczenia Galileusza; • wyjaśniać znaczenie wartości prędkości światła; • wyjaśniać znaczenie znajomości wartości prędkości światła dla współczesnej nauki. uczeń: uczeń: i uczeń: • opisuje zjawiska • opisuje zjawiska • wyjaśnia znaczenie dyfrakcji i dyfrakcji i zasady Huygensa interferencji; interferencji światła dla światła białego. widzialnego; • podaje przykłady dyfrakcji i • podaje przykłady uczeń: uczeń: • wyjaśnia przyczyny • podaje przykłady niepowodzenia doświadczeń doświadczenia mających na celu Galileusza; wyznaczenie prędkości światła • wymienia nie objętych doświadczenia wymaganiami mające na celu dopełniającymi. wyznaczyć prędkość światła; • opisuje przebieg i wyjaśnia wniosku płynące z doświadczeń mających na celu wyznaczenie prędkości światła (doświadczenie Roemera, doświadczenie Fizeau doświadczenie Foucaulta). uczeń: uczeń: • przedstawia • projektuje graficznie zjawiska doświadczenie dyfrakcji i prezentujące interferencji. zjawisko dyfrakcji i 29 Rok szkolny 2015/16 Sylwester Gieszczyk interferencji światła w życiu codziennym; • formułuje zasadę Huygensa dla światła białego. 5.5. Doświadczenie Younga uczeń: • definiuje termin fale spójne; • definiuje termin światło jednobarwne (monochromatyczn e); • definiuje termin punktowe źródło światła; • opisuje przebieg doświadczenia Younga oraz wyjaśnia płynące z niego wnioski; • definiuje termin siatka dyfrakcyjna; • definiuje termin stała siatki dyfrakcyjnej. zastosowania zjawisk dyfrakcji i interferencji w technice. uczeń: uczeń: • podaje przykłady • wyjaśnia równanie źródeł światła siatki dyfrakcyjnej; jednobarwnego; • przedstawia graficznie przejęcie • wyjaśnia istotę i znaczenie falowej światła natury światła; jednobarwnego przez siatkę • podaje przykłady dyfrakcyjną. zjawisk, które dowodzą falowej natury światła; • wyjaśnia wnioski płynące z doświadczenia Younga; • zapisuje zależność opisująca stałą siatki dyfrakcyjnej; • zapisuje równanie siatki dyfrakcyjnej; • wykorzystuje równanie siatki dyfrakcyjnej w sytuacjach typowych. interferencji światła białego. uczeń: • zapisuje zależności definiujące fale spójne; • wykorzystuje równanie siatki dyfrakcyjnej w sytuacjach problemowych; • opisuje przejście światła białego przez siatkę dyfrakcyjną. uczeń: • projektuje doświadczenie prezentujące zjawisko dyfrakcji i interferencji światła białego. 30 Rok szkolny 2015/16 uczeń: 5.6. Badanie dyfrakcji światła • mierzy odległości na siatce prążków dyfrakcyjnej i dyfrakcyjnych od płycie CD prążka zerowego w obu sytuacjach pomiarowych; • mierzy odległość siatki dyfrakcyjnej od ekranu w obu sytuacjach pomiarowych; • notuje wyniki pomiarów w tabeli pomiarowej bez uwzględnienia niepewności pomiarowych. uczeń: 5.7. Polaryzacja światła • definiuje terminy światło niespolaryzowane i światło spolaryzowane; • definiuje zjawisko polaryzacji światła; • definiuje termin polaryzator; • podaje przykłady polaryzatorów; • definiuje termin kąt Brewstera. Sylwester Gieszczyk uczeń: uczeń: • oznacza • poprawnie niepewności organizuje wykonanych stanowisko pomiarów pomiarowe; bezpośrednich; • formułuje wnioski na temat zgodności • notuje wyniki pomiarów w tabeli otrzymanych pomiarowej z wyników z uwzględnieniem przewidywaniami. niepewności pomiarowych; • wyznacza wielkość stałej siatki dyfrakcyjnej w obu sytuacjach pomiarowych. uczeń: uczeń: • oblicza błąd • samodzielnie pomiaru przeprowadza pośredniego stałej doświadczenie, siatki dyfrakcyjnej; dokonuje obliczeń i • formułuje wnioski sporządza na temat oceny wykresy. blędów pomiarowych; • sporządza samodzielnie sprawozdanie z przeprowadzonego doświadczenia. uczeń: uczeń: uczeń: uczeń: • opisuje zjawisko • opisuje znaczenie • wyprowadza • projektuje polaryzacji światła; polaryzacji światła zależność opisującą doświadczenie w technice. kąt Brewstera; prezentujące • opisuje różne zjawisko metody • oblicza kąt polaryzacji uzyskiwania światła Brewstera w światła; spolaryzowanego; sytuacjach problemowych. • rozwiązuje • zapisuje zależność zadania opisującą kąt problemowe Brewstera; wykraczające • oblicza kąt poza wymagania Brewstera w dopełniające. sytuacjach typowych. 31 Rok szkolny 2015/16 5.8. Odbicie i uczeń: załamanie światła • wymienia podstawowe założenia optyki geometrycznej; • definiuje termin promień światła; • formułuje prawo odbicia dla fal świetlnych; • formułuje prawo załamania dla fal świetlnych; • podaje przykłady występowania zjawisk odbicia i załamania światła; • definiuje termin współczynnik załamania światła; • definiować termin kąt graniczny; • podaje przykłady wykorzystania zjawisk odbicia i załamania oraz całkowitego wewnętrznego odbicia światła w technice. Sylwester Gieszczyk uczeń: uczeń: • opisuje zjawisko • wyjaśnia znaczenie odbicia światła; współczynnika załamania i • wykorzystuje względnego prawo odbicia dla współczynnika fal świetlnych w załamania światła; sytuacjach typowych; • opisuje działanie światłowodu. • opisuje zjawisko załamania światła; • wykorzystuje prawo załamania dla fal świetlnych w sytuacjach typowych; • wyznaczać współczynnik załamania światła dla rożnych ośrodków w sytuacjach typowych; • opisuje zjawisko całkowitego wewnętrznego odbicia; • zapisuje zależność opisującą wartość kąta granicznego; • oblicza wartość kąta granicznego w uczeń: uczeń: • wykorzystuje • projektuje prawo odbicia dla doświadczenie fal świetlnych w prezentujące sytuacjach zjawisko problemowych; całkowitego wewnętrznego • wykorzystuje odbicia; prawo załamania dla fal świetlnych w • rozwiązuje sytuacjach zadania problemowych; problemowe wykraczające • wyznaczać poza wymagania współczynnik dopełniające. załamania światła dla rożnych ośrodków w sytuacjach problemowych; • wyprowadza zależność opisującą wartość kąta granicznego; • oblicza wartość kąta granicznego w sytuacjach problemowych. 32 Rok szkolny 2015/16 Sylwester Gieszczyk 5.9. Wyznaczanie współczynnika załamania światła uczeń: • mierzy promień widocznego okręgu oraz wysokość warstwy wody; • notuje wyniki pomiarów w tabeli pomiarowej bez uwzględnienia niepewności pomiarowych. 5.10. Zwierciadła płaskie i kuliste uczeń: • definiuje termin zwierciadło; • definiuje terminy zwierciadło płaskie oraz zwierciadło kuliste (wklęsłe i wypukłe); • wymienia cechy obrazu; • wymienia pojęcia i wielkości opisujące zwierciadła kuliste: oś zwierciadła, ogniskowa, promień sytuacjach typowych. uczeń: • oznacza niepewności wykonanych pomiarów bezpośrednich; • notuje wyniki pomiarów w tabeli pomiarowej z uwzględnieniem niepewności pomiarowych; • wyznacza wielkość współczynnika załamania światła. uczeń: • opisuje zwierciadło płaskie oraz kuliste (wklęsłe i wypukłe); • konstruuje obrazy w zwierciadle płaskim; • opisuje cechy obrazu; • charakteryzuje pojęcia i wielkości opisujące zwierciadła kuliste: oś zwierciadła, uczeń: uczeń: • oblicza błąd • poprawnie pomiaru organizuje pośredniego stanowisko pomiarowe; współczynnika załamania światła; • formułuje wnioski na temat zgodności • formułuje wnioski otrzymanych na temat oceny bledów wyników z pomiarowych; przewidywaniami. • sporządza samodzielnie sprawozdanie z przeprowadzonego doświadczenia. uczeń: uczeń: • rozpoznaje cechy • wyznacza obrazu na ogniskową i promień krzywizny podstawie rysunku zwierciadła w zadanej sytuacji; kulistego w • wyjaśnia zasadę sytuacjach działania problemowych; peryskopu. • wyznacza zdolność skupiającą zwierciadła kulistego w sytuacjach problemowych; • wyjaśnia pojecie uczeń: • samodzielnie przeprowadza doświadczenie, dokonuje obliczeń i sporządza wykresy. uczeń: • rozwiązuje zadania problemowe wykraczające poza wymagania dopełniające. 33 Rok szkolny 2015/16 ogniskowa, promień krzywizny; krzywizny; • wskazuje oś zwierciadła • wyznacza kulistego; ogniskową i promień krzywizny • definiuje termin zwierciadła zdolność kulistego w skupiająca. sytuacjach typowych; • wyznacza zdolność skupiającą zwierciadła kulistego w sytuacjach typowych; • zapisuje jednostkę zdolności skupiającej za pomocą jednostek podstawowych układu SI; • opisuje budowę peryskopu. uczeń: uczeń: uczeń: 5.11. Konstruowanie obrazów w • definiuje termin • zapisuje równanie • określa cechy zwierciadłach powiększenie; zwierciadła obrazu w kulistych kulistego; zwierciadle • formułuje zasady kulistym na konstruowania • zapisuje zależność podstawie rysunku obrazów w opisującą oraz na podstawie zwierciadłach. powiększenie; wyników • wykorzystuje obliczeniowych w równanie Sylwester Gieszczyk aberracji sferycznej zwierciadła. uczeń: uczeń: • rozwiązuje • wykorzystuje zadania równanie zwierciadła problemowe kulistego oraz wykraczające pojęcie poza wymagania dopełniające. powiększenia w sytuacjach problemowych; 34 Rok szkolny 2015/16 5.12. Soczewki sferyczne Sylwester Gieszczyk uczeń: • definiuje termin soczewka; • wymienia pojęcia i wielkości opisujące soczewki: oś soczewki, ogniskowa, promień krzywizny, zdolność zwierciadła kulistego oraz pojęcie powiększenia w sytuacjach typowych; • rozumie zasady konstruowania obrazów w zwierciadłach; • poprawnie oznacza na rysunku zwierciadło, oś zwierciadła, ogniskową i obiekt; • konstruuje obrazy w zwierciadłach kulistych (wklęsłych i wypukłych) przy różnych położeniach obiektu. uczeń: • charakteryzuje pojęcia i wielkości opisujące soczewki: oś soczewki, ogniskowa, promień krzywizny, zdolność skupiająca; • opisuje rodzaje sytuacjach typowych; • korzysta z podobieństwa trójkątów do obliczania odległości i wysokości obrazu i obiektu w zwierciadle kulistym; • rysuje wykres zależności odległości obrazu od odległości obiektu w zwierciadle kulistym. • określa cechy obrazu w zwierciadle kulistym na podstawie rysunku oraz na podstawie wyników obliczeniowych w sytuacjach problemowych. uczeń: uczeń: • rozpoznaje rodzaje • wyjaśnia znaczenie soczewek na względnego podstawie ich współczynnika własności; załamania w równaniu • wyjaśnia znaczenie soczewkowym; wzoru soczewkowego. • wyznacza ogniskową i uczeń: • wyjaśnia pojecie aberracji chromatycznej; • opisuje układ achromatyczny; • rozwiązuje zadania problemowe 35 Rok szkolny 2015/16 soczewek skupiająca; sferycznych: • wymienia rodzaje dwuwypukle, soczewek płasko-wypukle, sferycznych: płasko-wklęsłe, dwuwypukle, dwuwklęsłe, płasko-wypukle, płasko-wypukłe; płasko-wklęsłe, dwuwklęsłe, • opisuje własności płasko-wypukłe. soczewek skupiających i rozpraszających; • zapisuje wzór soczewkowy; • wyznacza ogniskową i zdolność skupiającą soczewki w sytuacjach typowych. uczeń: uczeń: uczeń: 5.13. Konstruowanie obrazów w • formułuje zasady • zapisuje równanie • określa cechy soczewkach konstruowania soczewki; obrazu w obrazów w • wykorzystuje soczewkach na soczewkach. podstawie rysunku równanie soczewki oraz na podstawie oraz pojęcie wyników powiększenia w obliczeniowych w sytuacjach sytuacjach typowych; typowych; • rozumie zasady • korzysta z konstruowania podobieństwa obrazów w trójkątów do soczewkach; Sylwester Gieszczyk zdolność skupiającą soczewki w sytuacjach problemowych; • wyjaśnia pojecie aberracji sferycznej soczewki. wykraczające poza wymagania dopełniające. uczeń: uczeń: • wykorzystuje z • rozwiązuje zadania równanie soczewki problemowe oraz pojęcie powiększenia w wykraczające sytuacjach poza wymagania problemowych. dopełniające. 36 Rok szkolny 2015/16 Sylwester Gieszczyk • poprawnie oznacza na rysunku soczewkę, oś soczewki, ogniskową i obiekt; • konstruuje obrazy w soczewkach skupiających i rozpraszających przy różnych położeniach obiektu. uczeń: uczeń: 5.14. Badanie obrazów • mierzy położenie • oznacza otrzymywanych obiektu i obrazu; niepewności za pomocą • notuje wykonanych wyniki soczewek pomiarów pomiarów w tabeli bezpośrednich; pomiarowej bez uwzględnienia • notuje wyniki niepewności pomiarów w tabeli pomiarowych. pomiarowej z uwzględnieniem niepewności pomiarowych; • sporządza rysunki z wykonanego doświadczenia; • oblicza ogniskową soczewki oraz powiększenie. uczeń: uczeń: 5.15. Przechodzenie obliczania odległości i wysokości obrazu i obiektu w soczewkach. uczeń: uczeń: uczeń: • oblicza błąd • poprawnie • samodzielnie pomiarów organizuje przeprowadza stanowisko pośrednich doświadczenie, pomiarowe; ogniskowej dokonuje soczewki oraz obliczeń i • formułuje wnioski powiększenia; sporządza na temat zgodności rysunki. otrzymanych • formułuje wnioski wyników z na temat oceny przewidywaniami. bledów pomiarowych; • sporządza samodzielnie sprawozdanie z przeprowadzonego doświadczenia. uczeń: uczeń: uczeń: 37 Rok szkolny 2015/16 przez • definiuje termin • opisuje zjawisko • opisuje mechanizm pryzmat; rozszczepienia powstawania światła za pomocą zjawiska • definiuje termin widma światła rozszczepiania rozszczepienie białego; światła w (dyspersja) światła; pryzmacie; wartość • definiuje termin kąt • oblicza kąta łamiącego i • wyznacza łamiący i kąt parametry fali rozpraszającego odchylający. świetlnej po pryzmatu. przejściu przez pryzmat w sytuacjach typowych; • opisuje zjawisko rozszczepienia światła w sytuacjach problemowych; • opisuje mechanizm powstawania tęczy. uczeń: uczeń: uczeń: 5.16. Przyrządy optyczne • opisuje metody • opisuje budowę oka • wyjaśnia korekcji wad ludzkiego; mechanizm wzroku; powstawania • opisuje budowę obrazu w oku • wymienia aparatu ludzkim; podstawowe fotograficznego; przyrządy • opisuje budowę • wyjaśnia przyczyny optyczne; wad wzroku: lupy i mikroskopu; krótkowzroczności, • podaje przykłady • opisuje budowę dalekowzroczności zastosowania lunety i lornetki i astygmatyzmu; rożnych pryzmatycznej; przyrządów zasadę • opisuje budowę • opisuje światła pryzmat Sylwester Gieszczyk • wyznacza parametry fali świetlnej po przejściu przez pryzmat w sytuacjach problemowych; • wyjaśnia, w jaki sposób przedmioty uzyskują kolor. • projektuje doświadczenie prezentujące zjawisko rozszczepienia światła; • rozwiązuje zadania problemowe wykraczające poza wymagania dopełniające. uczeń: • oblicza odległość dobrego widzenia oraz zdolności skupiającej soczewek korekcyjnych; • oblicza powiększenie lupy i mikroskopu; • oblicza powiększenie uczeń: • wyjaśnia mechanizm akomodacji oka; • opisuje sposoby korekcji astygmatyzmu; • rozwiązuje zadania problemowe wykraczające poza wymagania 38 Rok szkolny 2015/16 Sylwester Gieszczyk optycznych. teleskopu zwierciadlanego. Dział 6. Kwanty promieniowania elektromagnetycznego uczeń: uczeń: 6.1. Zjawisko fotoelektryczne • definiuje termin • opisuje zjawisko zewnętrzne. zjawisko fotoelektryczne w Fotokomórka fotoelektryczne; sytuacjach typowych; • definiuje termin natężenie • wyjaśnia znaczenie promieniowania; częstotliwości granicznej; • definiuje termin częstotliwość • rysuje graniczna; charakterystykę prądowo• definiuje terminy napięciową prąd nasycenia i fotokomórki; napięcie hamowania; • oblicza wielkości fizyczne • formułuje towarzyszące doświadczalne zjawisku prawa fotoemisji. fotoelektrycznemu zewnętrznemu w działania aparatu kątowe lunety, fotograficznego; lornetki i teleskopu; • opisuje zasadę • oblicza zdolność działania lupy i rozdzielczą mikroskopu; przyrządów optycznych; • opisuje zasadę działania lunety i • oblicza parametry lornetki przyrządów optycznych w pryzmatycznej; sytuacjach • opisuje zasadę problemowych. działania teleskopu zwierciadlanego; uczeń: • wyjaśnia zjawisko fotoelektrycznego; • opisuje charakterystykę prądowonapięciową fotokomórki; • wskazuje prąd nasycenia i napięcie hamowania na charakterystyce prądowonapięciowej fotokomórki; • opisuje i wyjaśnia zasadę działania fotokomórki. dopełniające. uczeń: uczeń: • opisuje zjawisko • rozwiązuje fotoelektryczne w zadania sytuacjach problemowe problemowych; wykraczające poza wymagania • oblicza wielkości dopełniające. fizyczne towarzyszące zjawisku fotoelektrycznemu zewnętrznemu w sytuacjach problemowych; • wyjaśnia niezgodność zjawiska fotoelektrycznego z falową teoria promieniowania. 39 Rok szkolny 2015/16 6.2. Kwantowa teoria promieniowania Sylwester Gieszczyk uczeń: • wymienia założenia kwantowej teorii promieniowania; • definiuje termin foton; • definiuje termin praca wyjścia; • podaje przykłady zjawisk, w których ujawnia się kwantowa natura światła; • podaje przykłady wykorzystania kwantowej natury światła w technice. 6.3. Dwoista natura uczeń: światła i cząstek • wymienia założenia materii teorii dualizmu korpuskularnofalowego; sytuacjach typowych; • wyjaśnia znaczenie doświadczalnych praw fotoemisji; • opisuje budowę fotokomórki. uczeń: • zapisuje zależność opisującą energię fotonu; • wyjaśnia znaczenie wartości pracy wyjścia; • zapisuje równanie EinsteinaMillikana; • zapisuje zależność pomiędzy pracą wyjścia a częstotliwością graniczną; • wykorzystuje równanie EinsteinaMillikana w sytuacjach typowych. uczeń: • opisuje założenia teorii dualizmu korpuskularnofalowego; uczeń: • wyjaśnia zależność opisującą energię fotonu; • wyjaśnia zjawisko fotoelektryczne na podstawie kwantowej teorii promieniowania; • wyprowadza zależność pomiędzy pracą wyjścia a częstotliwością graniczną; • wyjaśnia znaczenie kwantowej teorii promieniowania. uczeń: uczeń: • wykorzystuje • rozwiązuje równanie Einsteinazadania Millikana w problemowe sytuacjach wykraczające problemowych; poza wymagania dopełniające. • wyprowadza zależność pomiędzy energią fotonu a długością fali; • rysuje zależność energii kinetycznej fotoelektronów od częstotliwości światła. uczeń: uczeń: uczeń: • opisuje przebieg • wyjaśnia wnioski • opisuje doświadczenia płynące z doświadczenie Davissona i doświadczenia myślowe Germera; Davissona i Schrödingera (kot 40 Rok szkolny 2015/16 6.4. Budowa atomu Sylwester Gieszczyk • definiuje termin • zapisuje zależność • opisuje znaczenie fala de Broglie'a; opisującą długość teorii dualizmu fali de Broglie'a; korpuskularno• wyznacza długość falowego w fali de Broglie'a; • korzysta z pojęcia technice; fali de Broglie'a w • wymienia sytuacjach • wyjaśnia, dlaczego przykłady typowych; nie obserwujemy zastosowań teorii fal materii w dualizmu • formułuje zasadę sytuacjach korpuskularnonieoznaczoności codziennych; falowego. Heisenberga. • wyznacza granicę dokładności pomiarów podlegających zasadzie nieoznaczoności Heisenberga w sytuacjach typowych. uczeń: uczeń: uczeń: • wymienia postulaty • opisuje atom • wyjaśnia postulaty Bohra; wodoru zgodnie Bohra; modelem Bohra; • wyjaśnia • wyjaśnia znaczenie ograniczenia modelu atomu • zapisuje zależności modelu atomu opisujące wodoru Bohra; dozwolone wartości • opisuje wodoru Bohra; serię energii oraz • definiuje terminy Lymana i serię promienie orbit linie widmowe i Balmera; elektronowych w • oblicza serie widmowe; atomie wodoru; dopuszczalne • definiuje termin stan energia jonizacji • opisuje wartości energii podstawowy i stany atomu; elektronu oraz Germera; Schrödingera); • korzysta z pojęcia • opisuje zjawisko fali de Broglie'a w efektu sytuacjach tunelowego i jego problemowych; konsekwencje; • wyznacza granicę • rozwiązuje dokładności zadania pomiarów problemowe podlegających wykraczające zasadzie poza wymagania nieoznaczoności dopełniające. Heisenberga w sytuacjach problemowych; • formułuje wnioski płynące z zasady nieoznaczoności Heisenberga. uczeń: uczeń: • podaje wnioski • wymienia cząstki płynące z modelu elementarne atomu wodoru zgodnie z Bohra; Modelem Standardowym: • oblicza długości fal rozróżnia świetlnych hadrony, leptony i odpowiadających bozony; zmianom stanu energetycznego • rozwiązuje elektronu w atomie zadania wodoru w problemowe sytuacjach wykraczające 41 Rok szkolny 2015/16 Sylwester Gieszczyk • definiuje termin wzbudzenie optyczne. uczeń: 6.5. Emisja wymuszona. Laser • definiuje terminy emisja spontaniczna i emisja wymuszona; • definiuje termin laser; • podaje przykłady zastosowania wzbudzone atomu wodoru zgodnie z postulatami Bohra; • zapisuje wzór Blamera-Rydberga; • oblicza długości fal świetlnych odpowiadających zmianom stanu energetycznego elektronu w atomie wodoru w sytuacjach typowych; • oblicza energię jonizacji atomu. promienie orbit problemowych poza wymagania elektronowych w • wyprowadza dopełniające. atomie wodoru zależności zgodnie z określające postulatami Bohra. dopuszczalne wartości energii elektronu oraz promienie orbit elektronowych w atomie wodoru zgodnie z postulatami Bohra; • wykorzystuje założenia modelu atomu wodoru Bohra w sytuacjach problemowych; • opisuje zadania, podstawowe założenia i znaczenie mechaniki kwantowej. uczeń: uczeń: uczeń: uczeń: • opisuje zjawisko • wykorzystuje • opisuje właściwości • rozwiązuje emisji zjawisko emisji światła laserowego. zadania spontanicznej na wymuszonej do problemowe wykraczające podstawie modelu wyjaśniania poza wymagania budowy atomu teoretycznych Bohra; podstaw działania dopełniające. lasera; • wyjaśnia mechanizm emisji • wyjaśnia zasadę 42 Rok szkolny 2015/16 Sylwester Gieszczyk lasera. 6.6. Promieniowani uczeń: e rentgenowskie • definiuje termin promieniowanie rentgenowskie; • definiuje termin zjawisko selektywnego odbicia; • definiuje termin promieniowanie hamowania; • podaje przykłady zastosowania promieniowania rentgenowskiego. wymuszonej; • opisuje budowę lasera; • wyjaśnia znaczenie lasera w technice. uczeń: • opisuje własności promieniowania rentgenowskiego; • oblicza natężenie promieniowania rentgenowskiego w sytuacjach typowych; • opisuje zjawisko selektywnego odbicia; • opisuje budowę lampy rentgenowskiej; • wyjaśnia znaczenie promieniowania rentgenowskiego w technice i medycynie. działania lasera. uczeń: uczeń: uczeń: • opisuje widmo • oblicza natężenie • rozwiązuje promieniowania promieniowania zadania rentgenowskiego; rentgenowskiego w problemowe sytuacjach wykraczające • opisuje problemowych; poza wymagania mechanizmy dopełniające. powstawania • wyjaśnia wnioski promieniowania wynikające ze rentgenowskiego; zjawiska Comptona. • wyjaśnia zasadę działania lampy rentgenowskiej; • opisuje zjawisko Comptona. 43 Rok szkolny 2015/16 Sylwester Gieszczyk Podczas pracy na lekcjach kształcimy u uczniów umiejętność: • opisywania obserwowanych zjawisk; • przeprowadzania doświadczeń i wyciągania wniosków z otrzymanych wyników; • rozwiązywania prostych zadań obliczeniowych; • analizy przeczytanych tekstów (w tym popularnonaukowych). Proponujemy różne metody pracy na lekcjach: • praktyczne, np. eksperymenty, projekty, wycieczki do placówek badawczych i naukowych; • poszukujące, np. dyskusje, obserwacje, pomiary, gry dydaktyczne; • podające, np. pogadanki, wykłady, pracę z tekstem. Przy ocenie ucznia bierzemy pod uwagę jego wiadomości teoretyczne, umiejętności i działania. Trudno będzie ocenić ucznia, prowadząc lekcje w wymiarze tylko jednej godziny w tygodniu. Oprócz wiadomości i umiejętności znaczący wpływ na ocenę ucznia powinna mieć jego systematyczna praca, przygotowanie do lekcji i aktywne w niej uczestnictwo, wykonywanie doświadczeń w szkole i w domu, udział w wycieczkach naukowych. Wymagania konieczne Uczeń: • zna podstawowe pojęcia fizyczne; • opanował podstawowe wiadomości teoretyczne; • potrafi opisać doświadczenia; • potrafi omówić zjawiska fizyczne. Wymagania podstawowe Uczeń: • opanował wiadomości teoretyczne; • zna podstawowe pojęcia fizyczne, wzory i jednostki; • potrafi rozwiązywać zadania o średnim stopniu trudności; • potrafi planować, wykonywać i opisywać doświadczenia; • rozumie zależności pomiędzy wielkościami fizycznymi; 44 Rok szkolny 2015/16 • Sylwester Gieszczyk potrafi odczytywać i sporządzać wykresy. Wymagania rozszerzające Uczeń spełnia wymagania podstawowe, a ponadto: • potrafi poprawnie analizować przyczyny i skutki zdarzeń, wyciągać wnioski; • potrafi rozwiązywać zadania obliczeniowe; • potrafi samodzielnie prowadzić obserwacje i pomiary; • potrafi samodzielnie rozwiązywać typowe zadania teoretyczne i praktyczne. Wymagania dopełniające Uczeń spełnia wymagania podstawowe i rozszerzające, a ponadto: • potrafi samodzielnie rozwiązywać trudniejsze zadania teoretyczne i praktyczne; • aktywnie uczestniczy w lekcjach; • potrafi projektować i wykonywać doświadczenia; • potrafi opracowywać i interpretować wyniki doświadczeń; • potrafi samodzielnie korzystać z różnych źródeł informacji. Wymagania wykraczające Uczeń spełnia wymagania dopełniające, a ponadto: • uczestniczy w konkursach fizycznych; • samodzielnie prowadzi badania, obserwacje i opracowuje wyniki swoich działań. Kryteria oceny uczniów Ocena dopuszczająca (2) – uczeń spełnia 50% wymagań koniecznych i podstawowych. Ocena dostateczna (3) – uczeń spełnia 80% wymagań koniecznych i podstawowych. Ocena dobra (4) – uczeń spełnia wymagania konieczne, podstawowe i część rozszerzających. Ocena bardzo dobra (5) – uczeń spełnia wymagania konieczne, podstawowe, rozszerzające i dopełniające. Ocena celująca (6) – uczeń spełnia wymagania konieczne, podstawowe, rozszerzające, dopełniające i wykraczające. 45
