Giovanni Boccacio - Epoki

Giovanni Boccacio
Giovanni Boccaccio (1313 ? 1375) Wybitny wczesnorenesansowy włoski pisarz i humanista,
przyjaciel Petrarcy. Był synem włoskiego kupca i większość życia spędził we Florencji.
Studiował prawo, odbył praktykę handlową a później przebywał na dworze królewskim. Będąc
samoukiem poznał twórczość pisarzy klasycznych oraz współczesnych mu twórców włoskich i
francuskich. Pisał utwory po łacinie i włosku. W jego dorobku znajdują się poematy epickie,
powieści miłosne (romanse), wiersze, dzieło
Żywot Dantego z
komentarzem do jego piekła. W latach 1349-1351 powstał zbiór 100 wierszy pt
Dekameron
(z gr. deka ? sto, hameron ?dzień). Zapisał się w dziejach literatury europejskiej jako twórca
reguł noweli i humanista.
Dekameron:
Akcja rozgrywa się w 1348r., gdy we Florencji panowała największa w średniowieczu epidemia
dżumy. Miejscem akcji jest podmiejska willa, jednak akcja poszczególnych opowiadań toczy się
w różnym miejscu i czasie. Autor prezentuje 10 osób, 7 niewiast i 3 kawalerów ? mieszkańców
Florencji, którzy po wybuchu dżumy w 1348r. uciekli z miasta i schowali się na wsi. Cała
dziesiątka spotkała się we wtorek rano w kościele Santa Maria Novella. Najstarsza panna nie
ukończyła 28 lat a najmłodsza miała 19. Autor nie chce ujawniać ich nazwisk toteż nadaje im
imiona stosowane do ich natur
: Pampinae, Fiammetta, Filomena, Emilia, Lauretta, Neifile, Eliza. To Pampinea jest
pomysłodawczynią wyjazdu na wieś. Nieco później do kościoła przychodzi 3 mężczyzn: Panfilo,
Filostrato i Dioneo. Znają panny i są z niektórymi spokrewnieni i zaprzyjaźnieni. Następnego
dnia całą grupą udają się na wieś, zabierają także służbę. Na miejscu ustalają, że każdego dnia
będą spośród siebie wybierać króla i królową, którzy będą przewodzić grupie. Pierwszego dnia
królową zostaje Pampinea i to ona proponuje by czas spędzić na opowiadaniu różnych przygód.
Po zakończeniu kwarantanny każde z nich wraca do Florencji.
Bohaterowie przebywają kwarantannę i umilają sobie czas: przez 10 dni każde z nich opowiada
kolejno jedną historyjkę. Opowiadają o miłości, mądrości życiowej, szlachetności uczuć i
ludzkich namiętnościach. Tematyka jest zatem typowo renesansowa, przedstawia zmieniającą
się obyczajowość i mentalność. Dzięki opowieściom Boccacio mógł ukazać człowieka w
sytuacjach tragicznych i śmiesznych.Utwór rozpoczyna się dedykacją, w której autor poleca je
damom, które miłości poznały
dla zabawy i nauki.Jedną z takich historyjek był
Sokół
.
Opowiadania skupiają się najczęściej na miłości, zdarzeniach losowych, pochwale humoru,
1/3
Giovanni Boccacio
mądrości i sprytu, potępienie słabostek ludzi bogatych, zwycięstwo cnoty. Bohaterami są ludzie
różnych stanów i zawodów: rzemieślnicy, arystokraci, złodzieje, królowie, zakonnicy, duchy.
Najważniejszą wartością pozostaje jednak miłość, która bywa frywolna i zmysłowa a także
wzniosła i poważna. Kobiety są najczęściej młode i piękne, damy są szlachetne i wzniosłe,
skłonne do flirtu i figlów. Mimo, że charakterystyki postaci są krótkie to bardzo trafne,
przedstawiają ich najważniejsze cechy.
Inspirację dla Boccaciego stanowiły anegdoty krążące po Florencji, pieśni trubadurów ,
opowieści arabskie czy relacje podróżników. Przez co nowele opisują ludzi współczesnych,
przeżycia miłosne, co zapewniło im popularność ale także fakt, że znalazły się w indeksie ksiąg
zakazanych.
Sokół:
Gatunek: nowela ? utwór epicki o zwartej akcji, w której centralny motyw często
umieszczonym jest w tytule, pojawia się potem w każdej fazie fabuły. To utwór o małej ilości
postaci, pozbawiony opisów, komentarzy i bezpośredniej charakterystyki. Budowa typowa dla
dramatu: wstęp, zawiązanie (rozwinięcie) akcji, punkt kulminacyjny, zakończenie. Wydarzenie
poukładane chronologicznie, powikłania tragiczne, Dominuje narracja, mało dialogów, Wyraźne
zakończenie, puenta. Występuje tzw. sokół noweli
Sokół noweli ? motyw wokół którego skupiają się wszystkie wątki akcji.
Nowela Sokół jest klasycznym wzorem tego gatunku. Od jej tytułu teorię dotyczącą charakteru
noweli nazywa się teorią sokoła. To teoria klasycznie skomponowanej noweli, w której istotny
dla danego utworu motyw występuje w każdej fazie fabuły.
O Sokole:
Historię o sokole opowiada Fiammetta, która była królową piątego dnia pobytu i opowiadała
tego dnia dziewiątą historię. We Florencji mieszkał stary człowiek imieniem Coppo di Borhese
Domenichi, który słynął z opowiadania znajomym różnych historyjek. Jedną z nich była
opowieść o najodważniejszym florenckim rycerzu Federigo delgli Alberighi, który zakochał się
w najpiękniejszej damie w mieście Monnie Giovannie.
Plan wydarzeń Sokoła:
2/3
Giovanni Boccacio
1. Młody włoski szlachcic Federigo zakochuje się bez wzajemności w zamężnej damie
florenckiej Monnie Giavannie, która słynęła z dobrego serca i wierności mężowi.
2. Roztrwonienie majątku przez Federiga na wystawne uczty urządzane ku czci ukochanej,
obdarowuje Monnę drogimi prezentami.
3. Zrezygnowany i zubożały młodzieniec zamieszkuje na prowincji i utrzymuje się z polowań
z sokołem
4. Spisanie testamentu, śmierć męża Monny
5. Wyjazd Monny i jej syna do posiadłości, położonej blisko siedziby Federiga
6. Przyjaźń Federiga i syna Monny. Chłopiec marzy o pięknym sokole, którego właścicielem
jest sąsiad
7. Choroba syna Monny
8. Matka udaje się w gościnę do sąsiada aby zdobyć ptaka
9. Federigo nie mając co podać gościowi zabija sokoła i gotuje z niego potrawę na obiad
10. Wyznanie prawdy przez Federgia o sokole
11. Śmierć syna Monny
12. Związek Federiga i Monny, którą wzruszyło postępowanie sąsiada
Wnioski:
- Monna pocztowo nie kochała Federiga. Poświęcił przyjaciela (sokoła) dla kobiety.
- Z miłości człowiek jest w stanie zrobić wszystko
- W życiu nie liczą się dobra materialne, tylko uczucia. Lepiej kochać niż być otoczonym
dobrami materialnymi.
Renesansowe cechy utworu Sokół:
- Gama uczuć: miłość, rozpacz, cierpienie wynikające z choroby dziecka, uczucia
macierzyńskie, poświęcenie, radość.
- Utwór ukazuje przeciętne sytuacje życiowe, zwyczaje pozbawione patosu (wzniosłości).
- Nie pojawia się wiele elementów religijnych.
- Szczęśliwe zakończanie.
- Człowiek żyjący w harmonii z naturą.
- Język utworu - powściągliwy i wytworny
3/3