Boccaccio „Dekameron” - „Sokół” - opis noweli. Cechy noweli „Sokół”

Boccaccio „Dekameron” - „Sokół” - opis noweli.
Cechy noweli „Sokół”
„Dekameron” jest dziełem autorstwa Giovanniego Boccaccia. Składa
się ze stu nowel podzielonych na dziesięć części. Narracyjnie jest to
dziesięć dni, w czasie których dziesięcioro młodych ludzi (siedem kobiet
i trzech mężczyzn) opowiada sobie historie. Opowiadające osoby
schroniły się w dworku pod Florencją w obawie przed szalejącą w
mieście zarazą i – aby umilić sobie czas – wymyślają historie.
Akcja dzieje się dokładnie w roku 1348 i obejmuje dwa tygodnie, przy
czym dziesięć dni przeznaczonych jest na opowieści. Pampinea,
Fiammetta, Filomena, Emilia, Laureata, Neifila i Eliza oraz – Panfil,
Filostrat i Dioneo po kolei zostają królową lub królem dnia, mając
zabawiać resztę towarzystwa wymyślanymi opowieściami.
Ich historie najczęściej dotyczą różnych oblicz miłości: od platonicznej,
duchowej, poprzez zmysłową, po cielesną. Boccaccio, mimo iż utwór
pochodzi z wczesnego renesansu, nie ma oporów przed opisywaniem
zalotów kawalerów czy miłości kochanków. Dzięki opisywanym
historiom poznać możemy również obyczaje panujące w owych
czasach we Włoszech, dowiedzieć się sporo o kulturze i sposobie życia
ówczesnych ludzi.
Jedną z nowel „Dekameronu” jest „Sokół”, opowiadany przez Fiamettę
w piątym dniu. Jest to bardzo znana nowela, gdyż na jej podstawie Paul
Heyse sformułował motyw sokoła będący jednym z wyznaczników
noweli.
Federigo degli Alberighi, znany i szanowany młodzieniec szlacheckiego
pochodzenia, jest zakochany w pięknej Giovannie. Kobieta jednak nie
zwraca na niego uwagi, gdyż jest już mężatką. Mimo to zdesperowany
mężczyzna wydaje rauty i bankiety, urządza pojedynki i bale, byle tylko
zyskać uznanie Giovanny. Kiedy wskutek tak wystawnego trybu życia
traci prawie cały majątek, osiedla się na wsi, gdzie próbuje się utrzymać
dzięki polowaniom z ukochanym sokołem.
Niedługo potem mąż Giovanny umiera, a kobieta wraz z małym
synkiem przenoszą się w pobliże miejsca zamieszkania Federiga.
Chłopiec zaprzyjaźnia się z mężczyzną i podziwia jego sokoła. Kiedy
zapada na ciężką chorobą, wyznaje swojej matce, że jedyne, czego
pragnie i co przywrócić może mu zdrowie, to sokół Federiga. Kobieta
jest onieśmielona, gdyż pamięta wszystko, czym przysłużył się
wcześniej szlachcic, ale decyduje się go odwiedzić. Kiedy Federigo
dostaje wiadomość, iż kobieta, o której tak długo marzył, chce zjeść z
nim obiad, wpada w przerażenie. Jest bowiem bardzo biedny i nie ma
czym poczęstować swojego szanownego gościa. Decyduje się wiec na
desperacki krok i piecze sokoła podając go na główne danie.
Kiedy kobieta zwierza się ze swojej prośby, szlachcic wpada w rozpacz.
Niestety, synek umiera. Jednak jakiś czas później Giovanna decyduje
się wyjść za Federiga i są razem bardzo szczęśliwi.
Nowela ta jest w pewnym sensie wzorcowa dla swego gatunku. Jest
dość krótka i zwięzła. Zawiera prostą linię tematyczną pozbawioną
dygresji i rozgałęzień. Wraz z biegiem narracji wyraźnie wzrasta
napięcie, by doprowadzić czytelnika do punktu kulminacyjnego i puenty.
Punktem takim jest w noweli oczywiście wyjawienie przez Giovannę
celu swej wizyty i uświadomienie sobie własnego błędu przez Federiga.
Motyw przewodni noweli nazywany „sokołem” pochodzi właśnie od
opowieści Boccaccia. Sokół to element, zwykle nie pierwszoplanowy,
ale na tyle ważny, by wokół niego koncentrowała się cała akcja noweli.
To on jest czynnikiem decydującym o wydźwięku historii. Dodatkowo,
narrator pozostaje zdystansowany do opowiadanej przez siebie historii i
nie angażuje się w nią emocjonalnie.
Wszystkie wymienione powyżej cechy zawiera „Sokół” Boccaccia,
dlatego możemy traktować tę nowelę jako przykładową i modelową.