PROTOKÓŁ KONTROLI DORAŹNEJ Przeprowadzonej w Gminnym

POMORSKI URZĄD WOJEWÓDZKI W GDAŃSKU
WYDZIAŁ POLITYKI SPOŁECZNEJ
PROTOKÓŁ KONTROLI DORAŹNEJ
NR PS-II.431.4.1.2014
Przeprowadzonej w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Zblewie
Gdańsk 26 czerwca 2014 r.
1
I.
Warunki organizacji kontroli
Jednostka kontrolowana;
Kontrolę przeprowadzono w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej (GOPS) w Zblewie
z siedzibą przy ul. Głównej 17A.
Kierownik GOPS: - Anna Wojak
Jednostka kontrolująca:
Kontrolę prowadził Zespół Inspektorów Wydziału Polityki Społecznej Pomorskiego Urzędu
Wojewódzkiego w Gdańsku w składzie:
- Ewa Szczypior – starszy inspektor wojewódzki - kierująca zespołem inspektorów upoważnienie PS-II.0030.173.2014 z dnia 12 czerwca 2014 r.
- Jolanta Ostrowska – inspektor wojewódzki – upoważnienie PS-II.0030.174.2014 z dnia
12 czerwca 20014 r.
Termin kontroli: Kontrolę przeprowadzono w trybie doraźnym w dniu 26 czerwca 2014 r.
Okres podlegający kontroli: realizacja działań wspierających i pomocowych wobec rodziny
pani Barbary Jakusz – Gostomskiej.
Podstawy prawne przeprowadzonej kontroli:
 Ustawa z dnia 23 stycznia 2009 r. o wojewodzie i administracji rządowej
w województwie (Dz. U. z 2009 r. nr 31, poz. 206 z późn. zm.)
 Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2013 poz. 182 z późn.
zm.)
 Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U z 2011 r.
Nr 231, poz. 13752 z późn. zm.)
 Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 grudnia 2010 r.
w sprawie środowiskowych domów samopomocy (Dz. U. z 2010 r. Nr 238, poz. 1586)
 Rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej z dnia 23 marca 2005 r. w sprawie
nadzoru i kontroli w pomocy społecznej (Dz. U. Nr 61, poz. 543 z późn. zm.)
Zakres kontroli doraźnej:
Analiza i ocena działań wspierających, pomocowych, podejmowanych wobec pani Barbary
Jakusz – Gostomskiej i jej rodziny. Weryfikacja adekwatności udzielanego wsparcia,
ze szczególnym uwzględnieniem wydania decyzji w sprawie skierowania jej do korzystania
z usług Środowiskowego Domu Samopomocy (ŚDS) w Kleszczewie Kościerskim.
Osoby udzielające wyjaśnień:
 p.o. kierownika GOPS – pani Beata Szwoch – starszy pracownik socjalny, na mocy
upoważnienia Wójta Gminy Zblewo (załącznik nr 1)
 pracownik socjalny – pani Emilia Glich – Burczyk,
 Wójt Gminy Zblewo – pan Krzysztof Trawicki,
 Sekretarz Gminy Zblewo – pani Sylwia Peka
 Kierownik GOPS – pani Anna Wojak – na podst. § 14 Rozporządzenia Ministra
Polityki Społecznej z dnia 23 marca 2005 r. w sprawie nadzoru i kontroli w pomocy
społecznej. Korzystając z obecności kierownika GOPS (pani Anna Wojak przebywa
2
na zwolnieniu lekarskim) na terenie jednostki, zespól inspektorów zdecydował
o zasadności przyjęcia dopełniających wyjaśnień, dotyczących przedmiotu kontroli.
Przed przystąpieniem do czynności kontrolnych dokonano wpisu do zeszytu kontroli GOPS w Zblewie oraz
poinformowano pracownika zastępującego kierownika GOPS podczas jego nieobecności i upoważnionego
do udzielania wyjaśnień do kontroli o prawie odmowy podpisania protokołu i obowiązku złożenia na piśmie
do Dyrektora Wydziału Polityki Społecznej Pomorskiego Urzędu Wojewódzkiego w Gdańsku, w terminie 7 dni
od dnia otrzymania protokołu, wyjaśnień przyczyn tej odmowy oraz umotywowanych zastrzeżeń, dotyczących
ustaleń zwartych w protokole. W przypadku zgłoszenia zastrzeżeń do protokołu, o których mowa powyżej, termin
odmowy podpisania protokołu wraz z podaniem jej przyczyn biegnie od dnia doręczenia stanowiska Dyrektora
Wydziału Polityki Społecznej wobec zastrzeżeń. Odmowa podpisania protokołu kontroli nie stanowi przeszkody
do podpisania protokołu przez zespół inspektorów i sporządzenia zaleceń pokontrolnych (§ 16 Rozporządzenia
Ministra Polityki Społecznej z dnia 23 marca 2005r w sprawie nadzoru i kontroli w pomocy społecznej (Dz. U.
z 2005 r. Nr 61 poz. 543 z późn. zm.).
II. Podstawa do ustaleń kontroli:
Ustaleń do protokołu dokonano na podstawie:
 Analizy i oceny działań wspierających, pomocowych, podejmowanych wobec pani
Barbary Jakusz – Gostomskiej i jej rodziny.
 Weryfikacji adekwatności udzielanego wsparcia i pomocy.
 Analizy dokumentacji indywidualnej klientki, zgromadzonej w przebiegu procesu
decyzyjnego o skierowanie do ŚDS w Kleszczewie Kościerskim w roku 2014.
 Wyjaśnień i informacji przekazanych przez pracowników Gminnego Ośrodka Pomocy
Społecznej w Zblewie w związku z wystosowanymi w skardze zarzutami.
 Uzupełniających wyjaśnień udzielonych przez kierownika GOPS.
 Informacji udzielonych przez Wójta i Sekretarza Gminy Zblewo, dotyczących
poziomu współpracy z realizatorem zadania publicznego z zakresu pomocy społecznej
na prowadzenie Środowiskowego Domu Samopomocy dla osób z upośledzeniem
umysłowym w Kleszczewie Kościerskim.
III. Ustalenia kontrolne:
W trakcie czynności kontrolnych, na podstawie ustnych wyjaśnień udzielonych przez
pracowników GOPS oraz przedłożonej dokumentacji, obrazującej przebieg pomocy
i wsparcia pani Barbary Jakusz – Gostomskiej i jej rodziny ustalono, że została ona
zdiagnozowana, jako rodzina dysfunkcyjna, wymagająca pomocy i wsparcia. Dotknięta jest
problemem ubóstwa, bezrobocia, niewydolności opiekuńczo – wychowawczej, problemem
uzależnienia jednego z małżonków oraz ogólnej niezaradności życiowej. W obszarze
wsparcia i pomocy udzielanej przez GOPS w Zblewie pozostaje od wielu lat. Przedłożona
do wglądu karta świadczeń rodziny, figurującej w GOPS pod nr 00320 wskazuje na okres
od stycznia 1990 roku i kontynuowana jest obecnie nadal. Poszczególni członkowie rodziny
na przestrzeni wielu lat korzystali i nadal korzystają ze świadczeń rodzinnych przyznawanych
decyzjami administracyjnymi w formie: zasiłków celowych na zakup żywności, opału,
kosztów remontu, zakupu odzieży, pokrycia kosztów leków i leczenia, oraz zaspakajania
innych potrzeb m.in. dofinansowania do wyposażenia dziecka do szkoły. Pani Barbara
otrzymywała również specjalny zasiłek celowy oraz zasiłek stały i zasiłek stały wyrównawczy
dla osoby całkowicie niezdolnej do pracy z powodu wieku lub inwalidztwa. Mężowi
przyznawany był zasiłek stały dla osoby w rodzinie oraz okresowy z powodu bezrobocia.
Dzieci korzystały z posiłków dla dzieci i młodzieży w okresie nauki w szkole, a później
z pomocy w zakresie dożywiania w ramach programu „Pomoc państwa w zakresie
dożywiania”oraz z zasiłku okresowego z powodu niepełnosprawności. Rodzina korzystała z
usług opiekuńczych w zaspakajaniu codziennych potrzeb życiowych oraz specjalistycznych
3
usług opiekuńczych w zakresie uczenia i rozwijania umiejętności niezbędnych
do samodzielnego życia już w roku 2007 oraz usług świadczonych osobom z zaburzeniami
psychicznymi. Dla potrzeb prowadzonej kontroli załączono dokumenty obrazujące zakres
udzielanych świadczeń rodzinie w latach 2013/2014 wraz z potwierdzeniem obioru pomocy
rzeczowej (załącznik nr 2).
Państwo Jakusz – Gostomscy wykazywali dużą dysfunkcyjność w zakresie opiekuńczo –
wychowawczym, względem czwórki swoich małoletnich dzieci. Postanowieniem Sądu
Rejonowego III Wydział Rodzinny i Nieletnich w Starogardzie Gdańskim umieszczono dzieci
w Szpitalu św. Jana w Starogardzie Gdańskim (sygn. akt III RNsM 105/02) ze względu
na znaczne zaniedbania zagrażające życiu i zdrowiu małoletnich (załącznik nr 3).
Ograniczono tym samym władzę rodzicielska rodzicom poprzez nadzór kuratora sądowego.
Kolejnym postanowieniem Sądu Rejonowego III Wydział Rodzinny i Nieletnich
w Starogardzie Gdańskim z dnia 25 czerwca 2007 r. zdecydowano o umieszczeniu czwórki
dzieci w rodzinie zastępczej, pogotowiu opiekuńczym lub placówce opiekuńczo wychowawczej (sygn. akt III RNsM 191/07) ze względu na dalsze znaczne zaniedbania
opiekuńcze nad małoletnimi dziećmi (załącznik nr 4). Pani Barbara w roku 2009 i 2011,
urodziła kolejne dwie córki, z których jedna jest dzieckiem niepełnosprawnym, realizującym
naukę wczesnoszkolną w Ośrodku Rehabilitacyjno - Edukacyjno – Wychowawczym. Pod
opieką rodziców pozostaje też 3 letnia córka Alinka, która jak wynika z dokumentacji
diagnostycznej, zawartej w indywidualnej teczce rodziny, pozostaje w normie rozwojowej.
Rodzina państwa Jakusz – Gostomskiech dotknięta jest również problemem uzależnienia. Pan
Piotr nadużywa alkoholu, nie posiada stałego zatrudnienia, a tylko czasowo podejmuje
dorywcze zajęcia zarobkowe. W roku 2010, na mocy postanowienia sądu przebywał
w szpitalu celem leczenia odwykowego (załącznik nr 5). Po opuszczeniu szpitala nadal
nadużywał alkoholu, co zostało potwierdzone przez wizyty pracowników socjalnych.
Załącznik nr 6 zawiera jedną z notatek służbowych pracownika socjalnego z roku 2010,
w której przedstawiono niepokojący sposób codziennego funkcjonowania pana Piotra. Pani
Barbara skierowała wniosek z dnia 2.09.2013 r. do Pełnomocnika ds. Profilaktyki
i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Gminie Zblewo, o skierowanie męża
na ponowne leczenie odwykowe (załącznik nr 7).
Jak wynika z informacji przekazanych przez pracownika socjalnego – panią Emilię Glich
– Burczyk, obecnie pan Piotr nadal nadużywa alkoholu, nie podejmuje też (pomimo ciągłego
motywowania), leczenia odwykowego ani uczestnictwa w oddziaływaniach terapeutycznych
i wspierających (na terenie gminy funkcjonuje klub AA). Okresowo przyjmuje dorywcze
zajęcia zarobkowe. Pani Barbara nie pracuje, opiekuje się dwójką małoletnich dzieci i nadal
korzysta ze wsparcia i pomocy GOPS. Ze względu na dużą niezaradność życiową obojga
rodziców, przejawiającą się szczególnie w problemach organizacji życia codziennego oraz
pełnienia ról rodzicielskich, poza szeroko prowadzoną pracą socjalną, na wniosek pracownika
socjalnego, rodzina objęta została opieką i wsparciem asystenta rodziny. Od 2.05. 2012
do 9.06.2013 r. asystentem była pani Emilia Glich – Burczyk. Od 10.06.2013 r. do chwili
obecnej obowiązki te wykonuje pani Natalia Glich. Asystent rodziny prowadzi indywidualną
teczkę rodziny, którą przedłożono do wglądu podczas kontroli. W teczce tej zgromadzono
następujące dokumenty, obrazujące przebieg pracy z rodziną:
 wniosek pracownika socjalnego z dnia 2.05. 2012 r. o objęcie rodziny opieką
asystenta,
 indywidualne plany pracy z rodziną, ustalane na okres roczny i weryfikowane
na końcu okresu pracy. Z dokonanej przez zespół inspektorów analizy okazanych
dokumentów wynikało, że nie zawierają one jasno wskazanego okresu, na który
4
został opracowany plan. Fakt ten stanowi utrudnienie, co do identyfikacji czasu
przeznaczonego na jego realizację.
 karty wizyt w środowisku rodzinnym,
 notatki bieżące, sporządzane przez asystenta rodziny, dotyczące przebiegu
współpracy, wyników, trudności i obserwacji dotyczących funkcjonowania
rodziny w codziennym życiu. Podsumowanie przebiegu pracy asystenta z rodziną
w roku 2013 przedstawia (załącznik nr 8).
 opinię dziecka (Opinia Nr PPP–20/MKr/-190-12/13), wydaną w dniu 1.03.2013 r.
przez Poradnię Psychologiczno – Pedagogiczną w Starogardzie Gdańskim,
w sprawie wczesnego wspomagania rozwoju, określającą m.in. wskazania, co do
formy realizacji obowiązku szkolnego Magdaleny Jakusz – Gostomskiej.
 analizę stanu zdrowia dwójki dzieci państwa Jakusz – Gostomskich, wydaną przez
lekarza Podstawowej Opieki Zdrowotnej z dnia 1.03.2013r.
W ocenie pracowników socjalnych GOPS w Zblewie, udzielających wyjaśnień do kontroli –
pani Beaty Szwoch, Emilii Glich – Burczyk oraz kierownika pani Anny Wojak podejmowane
działania w formie zarówno pracy socjalnej jak i wsparcia asystenta rodziny oraz nadzoru
kuratora sądowego przynoszą niewielkie, ale systematyczne efekty. Pani Barbara,
stymulowana i motywowana do podejmowania aktywności w realizacji obowiązków dnia
codziennego oraz czynności opiekuńczych w stosunku do dzieci, podnosi swoje umiejętności
prowadzenia gospodarstwa domowego i pełnienia ról rodzicielskich. Pan Piotr motywowany
do zmiany swoich postaw, w tym powstrzymywania się od spożywania alkoholu i podjęcia
terapii, wykazuje okresowo zaangażowanie w sprawy domowe i wychowawcze. Szczególnie
istotny jest, w ocenie zespołu inspektorów jak i pracowników GOPS, nacisk na pracę
z rodziną w miejscu zamieszkania i środowisku lokalnym, prowadzoną pod kątem
zapewnienia dobra i bezpieczeństwa małoletnich dzieci, pozostających pod opieką rodziców.
Ogromną rangę zyskują tu doskonalenie i nabywanie umiejętności rodziców w sprawowaniu
opieki i troski o odpowiednie warunki bytowe, zdrowotne i rozwojowe swoich dzieci, jak
również odpowiednią atmosferę wychowawczą.
Przebieg podejmowanych działań w procesie ubiegania się o skierowanie Pani
Barbary Jakusz – Gostomskiej do Środowiskowego Domu Samopomocy w Kleszczewie
Kościerskim
Informacji udzielali:
Pani Emilia Glich – Burczyk – pracownik socjalny
Pani Beata Szwoch – starszy pracownik socjalny
Uzupełniająco pani Anna Wojak – kierownik GOPS
Jak wynika z udzielonych wyjaśnień, pani Barbara od lutego 2014 r., z inicjatywy
Stowarzyszenia Osób Niepełnosprawnych „POGODA” uczestniczyła, jako osoba oczekująca,
w zajęciach Środowiskowego Domu Samopomocy (ŚDS) w Kleszczewie Kościerskim,
prowadzonym na zlecenie Gminy Zblewo przez wskazane wyżej Stowarzyszenie. Do ŚDS
dowożona była samochodem Stowarzyszenia wraz z 3 letnią córką Alinką. W dniu
23.04.2014 r. do GOPS w Zblewie wpłynęło pismo informujące o korzystania z tego rodzaju
wsparcia środowiskowego wraz z prośbą o wydanie decyzji kierującej do stałego
uczestnictwa w zajęciach ŚDS (załącznik nr 9). Do wniosku załączono niezbędne dokumenty
zgodnie z §7.1 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 grudnia 2010 r.
w sprawie środowiskowych domów samopomocy (załącznik nr 10). Ustalono, że zgodnie
z art. 106 pkt.1, pkt. 4 ustawy o pomocy społecznej oraz §2.1 Rozporządzenia Ministra Pracy
i Polityki Społecznej z dnia 8 czerwca 2012 r. w sprawie rodzinnego wywiadu
5
środowiskowego (Dz. U. 2012, poz. 712), pracownicy socjalni - pani Beata Szwoch oraz
Emilia Glich – Burczyk udały się w dniu 8.05.2014 r. do miejsca zamieszkania pani Barbary
Jakusz – Gostomskiej, celem przeprowadzenia wywiadu środowiskowego na okoliczność
ubiegania się o skierowanie do ŚDS oraz udzielenia pomocy finansowej na zakup żywności.
W efekcie przeprowadzonego wywiadu pracownicy uzyskali oświadczenia państwa Barbary
Jakusz – Gostomskiej oraz jej męża Piotra o rezygnacji z ubiegania się o uczestnictwo
w zajęciach Środowiskowego Domu Samopomocy (załącznik nr 11). Z przebiegu wizyty
w środowisku sporządzony został protokół (załącznik nr 12). Na podstawie uzyskanego
oświadczenia kierownik GOPS w Zblewie wydała w dniu 14. 05.2014 r. Decyzję
OPS.460.um.p.7.2014 o umorzeniu postępowania w sprawie przyznania pomocy w formie
skierowania do ŚDS w Kleszczewie Kościerskim. Kopię decyzji i potwierdzenie jej
osobistego odbioru przez panią Barbarę zawiera załącznik nr 13. W trakcie analizy
zgromadzonych dokumentów, zespół inspektorów zapoznał się z kolejnym pismem
podpisanym przez panią Barbarę z dnia 26.05.2014 r. Zostało ono skierowane do kierownika
GOPS w Zblewie o ponowne wydanie decyzji kierującej do ŚDS (załącznik nr 14). Z analizy
dat potwierdzających przepływ dokumentów wynika, że pani Jakusz – Gostomska skierowała
w/w pismo po otrzymaniu i zapoznaniu się z decyzją umarzającą proces kierowania z dnia
14.05.2014 r.
Kolejnym dokumentem przedstawionym zespołowi inspektorów było pismo wystosowane
przez Przewodniczącego Stowarzyszenia Osób Niepełnosprawnych „POGODA” – pana
Wojciecha Klońskiego z dnia 27.05.2014 r., skierowane do kierownika GOPS w Zblewie
o wydanie decyzji kierującej do ŚDS dla pani Jakusz – Gostomskiej (załącznik nr 15).
W piśmie tym pan Wojciech Kloński kwestionuje zasadność wydanej decyzji odmownej pani
Barbarze. Zgodnie ze stanem faktycznym, wydana decyzja była decyzją umarzającą a nie
odmową o udzieleniu świadczenia. Z treści kierowanego pisma nie wynika też fakt, że pani
Barbara uczestniczyła w zajęciach ŚDS wraz ze swoim 3 letnim dzieckiem. Z formalnego
punktu widzenia, zgodnie z §2.pkt. 5 Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej
z dnia 9 grudnia 2010 r. w sprawie środowiskowych domów samopomocy, wsparcie ŚDS
kierowane jest do osób pełnoletnich, wykazujących określone zaburzenia psychiczne.
Określenie „opinia psychologiczna” o załączeniu, której informuje pan Kloński, w ocenie
zespołu inspektorów, nie stanowi efektu diagnozy psychologicznej w rozumieniu
postępowania diagnostycznego, którego celem jest przygotowanie materiału informacyjnego
i zaleceń do terapii oraz sformułowanie prognozy. Do pisma została dołączona jedynie
notatka psychologa sporządzona w formie ogólnych zaleceń, opartych na obserwacji
poczynionej w bliżej nieokreślonym przedziale czasowym. Z treści pisma pana Klońskiego
nie wynika, że posiada on upoważnienie lub chociażby prośbę ze strony samej
zainteresowanej pani Barbary do występowania osób trzecich w jej imieniu. W końcowej
sentencji pisma, wnioskujący jednoznacznie wskazuje na podejmowanie dalszych czynności
w organach wyższego szczebla wobec GOPS w Zblewie, w razie nieprzychylenia się
do pozytywnego rozpatrzenia jego prośby.
W tym samym dniu 27.05.2014 r. wpłynęło odwołanie od decyzji OPS.460.um.p.7.2014
z dnia 14.05.2014 r. do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Gdańsku, podpisane
przez panią Barbarę Jakusz – Gostomską (załącznik nr 16).
Z informacji przekazanych przez panią Annę Wojak - kierowniczkę GOPS i pracownika
socjalnego – panią Emilię Glich – Burczyk wynika, że ze względu na argumenty przytoczone
w odwołaniu, dotyczące stosowania szantażu i przymusu wobec pani Barbary przez
pracowników GOPS, postanowiono o wyjaśnieniu zarzutu w bezpośredniej rozmowie z panią
Barbarą. Pracownik socjalny GOPS, pani Emilia Glich – Burczyk poinformowała panią
Barbarę o planowanej rozmowie i zaprosiła ją telefonicznie do przybycia do GOPS wraz
z mężem. Zaproszenie (załącznik nr 17), skierowane do pana Piotra o przybycie do GOPS
6
w dniu 29.05.2014 r. miało na celu poczynienie uzgodnień, dotyczących podjęcia leczenia
odwykowego, na spotkanie przyszła także pani Barbara. Przebieg rozmowy z panem Piotrem
stanowi protokół z dnia 20.05.2014r.(załącznik nr 18). Zespół pracowników GOPS
w składzie: kierownik, prawnik, 2 pracowników socjalnych, rozmawiał także z panią Barbarą
na okoliczność wyjaśnienia zarzutów zawartych w odwołaniu od decyzji (załącznik nr 19).
W dniu 3.06.2014 r. pani Barbara złożyła do GOPS prośbę o umorzenie odwołania
od Decyzji OPS.460.um.p.7.2014 z dnia 14.05.2014 r.(załącznik nr 20) skierowaną
do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Gdańsku z dnia 27.05.2014 r. Jak
poinformowała kierowniczka GOPS – pani Anna Wojak odwołanie, wraz z prośbą
o umorzenie i pełną dokumentacją sprawy, zostało przekazane do organu odwoławczego
w dniu 9.06.2014 (załącznik nr 21).
W związku z rozpatrywaniem kolejnego wniosku pani Barbary z dnia 26.05 2014 r.
o skierowanie do ŚDS, GOPS wystąpił do Zespołu Kuratorskiej Służby Sądowej przy Sądzie
Rejonowym w Starogardzie Gdańskim o nadesłanie informacji dotyczącej funkcjonowania
rodziny w ocenie sprawowanego nadzoru kuratorskiego (załączniki nr 22). Informacje
te miały charakter uzupełniające w ramach procesu decyzyjnego o ponowne skierowanie pani
Barbary do ŚDS. Odpowiedź nadesłana została w dniu 30.05.2014 r. (załącznik nr 23).
Po dokonaniu analizy sytuacji rodzinnej i indywidualnej pani Barbary, uwzględniając zakres
i celowość oferowanej pomocy i wsparcia w środowisku rodzinnym, pani Beata Szwoch –
starszy pracownik socjalny, działając z upoważnienia Wójta Gminy Zblewo z dnia
14.10.2009 r. (załącznik nr 24), wydała decyzję nr OPS.ŚDS.ODM. 4627.1.2014 z dnia
3.06.2014 r., odmawiającą skierowania pani Barbary Jakusz – Gostomskiej do ŚDS
w Kleszczewie Kościerskim wraz ze szczegółowym umotywowaniem. (załącznik nr 25).
Wyjaśnień do kontroli udzielili również Wójt Gminy Zblewo oraz Sekretarz Gminy.
Dotyczyły one, jakości współpracy i poziomu porozumienia Gminy, a także pracowników
GOPS ze Stowarzyszeniem Osób Niepełnosprawnych „POGODA” zarówno w przebiegu
podejmowanych działań wobec pani Barbary Jakusz – Gostomskiej jak i realizacji zleconego
zadania na prowadzenie ŚDS w Kleszczewie Kościerskim. Z uzyskanych wyjaśnień
wynikało, że współpraca ta pogarsza się na przestrzeni kolejnych lat. Oskarżenia kierowane
przez Stowarzyszenie dotyczyły działań podejmowanych przez pracowników GOPS wobec
pani Barbary oraz braku wsparcia działalności Stowarzyszenia przez Gminę. W lutym 2014 r.
Wójt Gminy rozpatrywał zarzuty zawarte w skardze (PS-II.1410.3.2014.AS), przekazanej
do Wydziału Polityki Społecznej Pomorskiego Urzędu Wojewódzkiego w Gdańsku
(załącznik nr 26), na działania podejmowane przez GOPS w Zblewie wobec pani Barbary
Jakusz – Gostomskiej oraz poziom współpracy z władzami samorządowymi. Skarga została
wystosowana przez Stowarzyszenie Osób Niepełnosprawnych „POGODA”. Wyjaśnień w tej
sprawy udzielił kierowniczka GOPS – pani Anna Wojak (załącznik nr 27). Stanowisko
Urzędu Gminy Zblewo pan Wójt przekazał do Wydziału Spraw Społecznych pismem z dnia
26.02.2014 r. (załącznik nr 28). Zważywszy na brak efektywnego porozumienia i współpracy
ze Stowarzyszeniem, podjęta została też decyzja o przeprowadzeniu audytu wewnętrznego
w zakresie realizacji umowy zawartej pomiędzy Gminą Zblewo a Stowarzyszeniem Osób
Niepełnosprawnych „POGODA”. Audyt przeprowadzono w kwietniu 2014 r. (załącznik
nr 29). Informacja o wynikach audytu skierowana została do Wójta Gminy Zblewo pismem
z dnia 28.04.2014 r.(załącznik nr 30).
Z wyjaśnień udzielonych przez pana Wójta oraz kierownika i pracowników socjalnych
GOPS wynika także, że do Urzędu Gminy i GOPS w Zblewie wpływały również informacje
i prośby o interwencje w sprawach związanych z poziomem porozumienia pomiędzy osobami
kierującymi ŚDS a rodzinami, opiekunami uczestników zajęć. Dotyczyły one m.in. jakości
realizowanego transportu uczestników do ŚDS zapewnianego przez Stowarzyszenie, braku
7
porozumienia z rodzinami i opiekunami uczestników, odwoływania zajęć bez informowania
rodzin uczestników, ogrzewania pomieszczeń ŚDS w trakcie realizacji zajęć, sposobu
porozumienia się pomiędzy panem przewodniczącym Stowarzyszenia - Wojciechem
Klońskim, a kierującą ŚDS – panią Barbara Klońską, wpływających niekorzystnie
na uczestników, jak też ostatniej spornej kwestii w sprawie aktualizacji listy uczestników,
zgodnie z wystawionymi decyzjami administracyjnymi. Zarówno Urząd Gminy jak
i pracownicy GOPS inicjowali spotkania z osobami reprezentującymi Stowarzyszenie
i rodzinami zgłaszającymi niepokojące informacje. Efekty tych działań trudno uznać
za zadawalające. Znaczną część podejmowanych działań dokumentuje załącznik nr 31.
W ocenie zespołu inspektorów brak dalszego, konstruktywnego porozumienia, może
niekorzystnie odbijać się na uczestnikach zajęć ŚDS, którzy ze względu na posiadane
dysfunkcje, wymagają stabilnej atmosfery zajęć, pozbawionej niepotrzebnych napięć.
Wnioski z kontroli:
1. W wyniku postępowania kontrolnego, nie stwierdzono nieprawidłowości
w przebiegu procesu decyzyjnego dotyczącego skierowania pani Barbary Jakusz –
Gostomskiej do Środowiskowego Domu Samopomocy w Kleszczewie
Kościerskim.
2. Zakres oferowanego wsparcia oraz pomocy dla rodziny i samej pani Barbary
został oparty na dokonanej diagnozie potrzeb i dostosowany do realnych,
indywidualnych możliwości osiągnięcia założonych celów.
3. Pomoc oferowana pani Barbarze, szczególnie prowadzona w formie pracy
socjalnej i wsparcia asystenta rodziny w jej środowisku domowym,
ma na względzie zapewnienie odpowiednich warunków do opieki i wychowania
małoletnich dzieci pozostających pod opieką obojga rodziców jak również
doprowadzenia do podniesienia zaradności życiowej oraz wystarczająco dobrego
wypełniania ról rodzicielskich.
4. Z analizy zapisów Orzeczenia nr 3187/2009 o Stopniu Niepełnosprawności,
wydanego przez Powiatowy Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności
w Starogardzie Gdańskim z dnia 03.08 2009 r., w kontekście diagnozowanych
potrzeb pani Barbary w obszarze funkcjonowania w życiu codziennym i pełnienia
ról rodzicielskich oraz realizowanej oferty wsparcia i pomocy, należałoby podjąć
formalne działania ukierunkowane na ewentualną weryfikację zapisów Orzeczenia
w punkcie 7.
5. Rodzina korzystała i korzysta z różnorodnych form wsparcia i pomocy.
6. Przebieg kontaktów pracowników GOPS z panią Barbarą oceniony na podstawie
wyjaśnień pracowników, składanych oświadczeń przez panią Barbarę,
sporządzanych protokołów i notatek nie daje podstaw do negatywnej oceny.
7. Ze względu na stwierdzone u pani Barbary dysfunkcje w sferze zdrowotnej
i funkcjonowania
w
życiu
codziennym,
powodujące
niepewność
w podejmowanych decyzji, brak odwagi do przeciwstawiania się i prezentowania
własnego zdania w określonych sytuacjach oraz podatność na manipulacje
i wykorzystanie, kontynuacja wsparcia w formie dostępu do pomocy
specjalistycznej w zależności od pojawiających się potrzeb, prowadzenia pracy
socjalnej i asystentura rodzinna, może przyczynić się do znacznego zmniejszenia
potencjalnych zagrożeń w codziennym funkcjonowaniu i wzmocnić pozytywną
stronę osobowości pani Barbary.
8. Wszystkie podejmowane działania w procesie decyzyjnym przeprowadzane były
zgodnie z przepisami prawa i z zachowaniem terminowości.
8
9. Dokumentacja dotycząca pracy z panią Barbarą Jakusz – Gostomską i jej rodziną
prowadzona była chronologicznie, czytelnie i starannie.
10. Przebieg kontaktów z pracownikami Stowarzyszenia Osób Niepełnosprawnych
„POGODA”, w świetle okazanych do kontroli dokumentów i relacji
przedstawicieli samorządu gminnego oraz pracowników Gminnego Ośrodka
Pomocy Społecznej w Zblewie, nie może być zaliczony do prawidłowych
i konstruktywnych. Pomimo podejmowanych rozmów ze strony GOPS
i samorządu nie udaje się uzyskać efektywnego porozumienia.
11. Podczas czynności kontrolnych ustalono, że GOPS nie posiada wewnętrznie
opracowanych procedur (zgodnych z obowiązującymi przepisami prawnymi),
związanych z ubieganiem się osób o przyjęcie do ŚDS, jak również opracowanych
w związku z tym formularzy wnioskowych. Podjęcie takich działań
zminimalizowałoby sytuacje, w których wnioskujący podpisuje wniosek
zawierający z góry przygotowaną treść, nie zawsze dla niego jasną i zrozumiałą.
Na tym czynności kontrolne zakończono. Z uwagi na pozytywny wynik kontroli
odstąpiono od wydania zaleceń pokontrolnych.
Ewa Szczypior
Jolanta Ostrowska
(podpisy członków Zespołu Inspektorów)
(podpis Kierownika GOPS/ osoby upoważnionej)
(miejsce i data podpisania protokołu)
Protokół sporządza się w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach – jeden dla kierownika jednostki
kontrolowanej, drugi dołączony zostanie do akt kontroli WPS PUW w Gdańsku.
9