Utrata wartości aktywów Wartość końcowa w umowach leasingu
Transkrypt
Utrata wartości aktywów Wartość końcowa w umowach leasingu
www.pwcacademy.pl Utrata wartości aktywów Wartość końcowa w umowach leasingu 3 listopada 2011 Zakres zagadnień Utrata wartości – MSR 36: • Czym jest utrata wartości? • Jakich aktywów dotyczy utrata wartości? • Kiedy istnieje obowiązek przeprowadzenia testu? • Ośrodek wypracowujący środki pieniężne • Etapy testowania Utrata wartości wg Ustawy o rachunkowości Wartość końcowa w umowach leasingu: • Leasing finansowy • Leasing operacyjny Akademia PwC PwC 2 Czym jest utrata wartości? • Aktywo utraciło swoją wartość jeśli jego wartość bilansowa jest wyższa niż jego wartość odzyskiwalna • Wartość bilansowa powinna być zmniejszona do wartości odzyskiwalnej utrata wartości wartość odzyskiwalna to większa z: wartość godziwa minus koszty zbycia Wartość bilansowa Akademia PwC Wartość odzyskiwalna wartość użytkowa 3 Jakich aktywów dotyczy utrata wartości? Sprawozdanie finansowe spółki ABC na dzień 31 grudnia 2009 r. Bilans na dzień 31 grudnia Aktywa trwałe Testowane na utratę wartości zgodnie z MSR 36 Testowane na utratę wartości na podstawie innych standardów Akademia PwC Wartości niematerialne Rzeczowe aktywa trwałe Nieruchomości inwestycyjne Inwestycje w: Jednostkach zależnych Jednostkach stowarzyszonych Długoterminowe aktywa finansowe Razem aktywa trwałe Aktywa obrotowe Zapasy Aktywa przeznaczone do sprzedaży Należności handlowe i pozostałe Aktywa finansowe wyceniane wg wartości godziwej Środki pieniężne i ich ekwiwalenty Razem aktywa obrotowe 31 grudnia 2009 31 grudnia 2008 234 470 7 949 529 450 767 324 556 6 988 776 344 888 1 235 990 557 988 78 990 10 507 734 1 235 990 557 988 84 555 9 536 753 3 223 455 980 223 2 675 890 450 000 125 990 7 455 558 3 112 665 678 333 2 345 551 389 000 56 478 6 582 027 4 Kiedy istnieje obowiązek przeprowadzania testu? Na każdą datę bilansową Corocznie Kiedy wystąpią przesłanki Nakład prac Pozostałe aktywa trwałe Wartość firmy Wartość firmy Wartości niematerialne o nieokreślonym czasie użytkowania Wartości niematerialne o nieokreślonym czasie użytkowania Wartości niematerialne, które nie są jeszcze dostępne do użytkowania Wartości niematerialne, które nie są jeszcze dostępne do użytkowania Testowanie Testowanie Analiza przesłanek Częstotliwość Akademia PwC 5 Ośrodek wypracowujący środki pieniężne Cash Generating Unit (CGU) Grupa Definicja CGU Najmniejsza możliwa do określenia grupa aktywów, której dalsze użytkowanie prowadzi do wystąpienia wpływów środków pieniężnych, będących w znacznym stopniu niezależnymi od wpływów środków pieniężnych pochodzących z innych aktywów lub ich grup. Segment 1 Segment 2 Dywizja 1 BU 1 Segment 3 Dywizja 2 Dywizja 3 Region 1 BU 2 Region 1 BU 3 Segment 4 Region 2 Kraj 1 Kraj 2 Region 2 Aktywo Aktywa bez alokowanej wartości firmy Wartość firmy • Jak zarząd monitoruje działalność jednostki • Jak jednostka monitoruje wartość firmy dla celów wewnętrznej sprawozdawczości zarządczej • Jak zarząd podejmuje decyzje o kontynuowaniu działalności lub też jej sprzedaży • Aktywny rynek na produkty / usługi Akademia PwC • Nie wyżej niż segment operacyjny przed agregacją 6 Ośrodek wypracowujący środki pieniężne przykłady Cash Generating Unit (CGU) Poziom Przykład Cały region Sieć telefonii komórkowej w Polsce Jednostka prawna Spółka, przedsiębiorstwo Segment działalności Produkcja stolarki okiennej, Usługi CFM Linia produkcyjna / usługowa Telewizyjny kanał tematyczny Pojedyncze aktywo Statek, przedmiot leasingu Akademia PwC 7 Etapy testu na utratę wartości Szacowanie wartości odzyskiwalnej i porównanie z wartością bilansową Analiza przesłanek Akademia PwC Ujęcie odpisu 8 Analiza przesłanek Możliwe przesłanki utraty wartości Zewnętrzne Wewnętrzne kapitalizacja rynkowa < wartość bilansowa netto aktywów jednostki dowody na to, że nastąpiła utrata przydatności danego składnika aktywów lub jego fizyczne uszkodzenie większa utrata wartości rynkowej niż utrata wartości w wyniku upływu czasu i zwykłego użytkowania wystąpienie znaczących i niekorzystnych dla jednostki zmian dotyczących zakresu lub sposobu użytkowania (przyszłego lub przewidywanego) wzrost rynkowych stóp procentowych ekonomiczne osiągi danego składnika lub innych rynkowych stóp zwrotu z aktywów mniejsze od oczekiwanych inwestycji wystąpienie niekorzystnych zmian o charakterze technologicznym, rynkowym, gospodarczym lub prawnym w otoczeniu jednostki gospodarczej Akademia PwC 9 Szacowanie wartości odzyskiwalnej Spółka CGU CGU Wartość bilansowa Wartość odzyskiwalna większa z: wartość godziwa minus koszty zbycia wartość użytkowa CGU Akademia PwC 10 Ustalenie wartości godziwej minus koszty zbycia Hierarchia wartości godziwej Cena z wiążącej umowy sprzedaży Bieżąca cena rynkowa na aktywnym rynku Cena z ostatnich porównywalnych transakcji w tej samej branży Szacunek przy użyciu metod dyskontowych Wyceny rynkowe (np. mnożniki w oparciu o ceny transakcyjne, kapitalizację rynkową) Wyceny dochodowe (np. DCF) Akademia PwC 11 Ustalenie wartości użytkowej 2010 2011 2012 … RV przepływy w okresie prognoz + wartość końcowa Szacunki uwzględniają Szacunki nie uwzględniają • prognozy przyszłych wpływów środków • inwestycje w udoskonalenie lub pieniężnych wynikające z użytkowania aktywów zwiększenie zdolności produkcyjnych/sprzedaży usług • prognozy przyszłych wypływów środków pieniężnych • działalność finansowa • przepływy środków pieniężnych netto, które zostaną uzyskane z tytułu zbycia składnika aktywów • podatek dochodowy • wydatki na utrzymanie zdolności operacyjnej aktywa (bieżące remonty) • przyszłe oszczędności z tytułu restrukturyzacji • wydatki na ukończenie środków trwałych w budowie Akademia PwC 12 Ustalenie wartości użytkowej Na co zwracać uwagę? ZAŁOŻENIA • założenia poparte faktograficznie • większa waga - ewidencja zewnętrzna • odzwierciedlające istniejącą technologię i procesy • podczas pozostającego okresu użytkowania składnika aktywów Akademia PwC SZACUNKI • oparte na najnowszym i zatwierdzonym przez kierownictwo budżecie • spójne z dotychczasowymi wynikami • więcej niż jeden scenariusz CZASOOKRES • maksymalnie 5-letni okres (w uzasadnionych przypadkach może być dłuższy okres) • ponad 5 lat – zastosowanie stałej lub malejącej stopy wzrostu 13 Stopa dyskontowa 1 Suma zdyskontowanych przepływów pien. (1+r)n 2 Stopa dyskontowa powinna być stopą przed opodatkowaniem i odzwierciedlać: • bieżącą ocenę rynkowej wartości pieniądza w czasie • ryzyko wiążące się z danym składnikiem aktywów, o które szacunki przyszłych przepływów pieniężnych nie zostały już skorygowane 3 Stopa dyskontowana jest niezależna od struktury kapitałowej spółki oraz od sposobu, w jaki nabycie aktywa zostało sfinansowane. Akademia PwC 14 Szacowanie wartości rezydualnej Oczekiwany okres użytkowania aktywa Ekstrapolacja (stała lub malejąca stopa wzrostu) Ekstrapolacja (stała lub malejąca stopa wzrostu) albo Wartość likwidacyjna, cena sprzedaży max 5 lat w uzasadnionych przypadkach można ująć dłuższy okres Budżet Wartość rezydualna Wartość rezydualna jest obciążona największym ryzykiem błędu w całej kalkulacji Akademia PwC 15 Ujęcie odpisu z tytułu utraty wartości • Dla pojedynczych aktywów, odpis ujmowany jest w rachunku zysków i strat • Jeśli aktywo było przeszacowywane, zmniejszany jest kapitał z przeszacowania • Dla OWŚP, odpis jest alokowany: o w pierwszej kolejności do wartości firmy przyporządkowanej do OWŚP o następnie – proporcjonalnie do pozostałych aktywów trwałych, przy czym wartość aktywa nie może osiągnąć wartości niższej od najwyższej z następujących kwot: wartości godziwej minus koszty zbycia, wartości użytkowej, zera. Wartość firmy Aktywa trwałe wartość księgowa Akademia PwC Sytuacja 1 Utrata wartości Wartość odzyskiwalna aktywów trwałych Odpis wartości firmy Sytuacja 2 Utrata wartości Wartość odzyskiwalna aktywów trwałych Odpis wartości firmy Proporcjonalny odpis środków trwałych i wartości niematerialnych (nie niżej niż…) 16 Konsekwencje utraty wartości Sprawozdanie finansowe Wpływ na innych interesariuszy • Zazwyczaj duża strata księgowa netto • Wpływ na wskaźniki kredytowe (covenants) i finansowe • Zmniejszenie amortyzacji w następnych okresach zyskowność • Podatek odroczony zadłużenie • Brak wpływu na przyszłe przepływy zwrot z aktywów • Odbiór utraty wartości przez rynek Akademia PwC 17 Odwrócenie odpisu aktualizującego wartość Odwrócenie odpisu następuje jeśli istnieją przesłanki wskazujące na to, że utrata wartości nie występuje albo, że zmniejszyła się W odniesieniu do pojedynczego składnika aktywów ujmuje się Do rachunku zysków i strat Skorygowanie odpisu amortyzacyjnego dotyczącego danego składnika aktywów w ciągu pozostałego okresu jego użytkowania Akademia PwC Przypadek szczególny: przeszacowany składnik aktywów W kapitał własny (kapitał z aktualizacji wyceny) lub jako przychód, jeśli odpis z tytułu utraty wartości odniesiono w koszty 18 Odwrócenie odpisu aktualizującego wartość w odniesieniu do ośrodka wypracowującego środki pieniężne Przypisanie odwrócenia odpisu aktualizującego • do składników aktywów OWŚP (różne od wartości firmy), proporcjonalnie do udziału wartości bilansowej każdego ze składników aktywów w wartości danego ośrodka • wartość bilansowa składników aktywów, po odwróceniu odpisu aktualizującego z tytułu utraty wartości, nie powinna przekroczyć wartości bilansowej tego składnika, gdyby nie ujmowano odpisu aktualizującego z tytułu utraty wartości w latach ubiegłych. Zakaz odwracania odpisów aktualizujących dotyczących wartości firmy! Akademia PwC 19 Ustawa o rachunkowości • Art. 28 p.7 Trwała utrata wartości zachodzi wtedy, gdy istnieje duże prawdopodobieństwo, że kontrolowany przez jednostkę składnik aktywów nie przyniesie w przyszłości w znaczącej części lub w całości przewidywanych korzyści ekonomicznych. Uzasadnia to dokonanie odpisu aktualizującego doprowadzającego wartość składnika aktywów wynikającą z ksiąg rachunkowych do ceny sprzedaży netto, a w przypadku jej braku - do ustalonej w inny sposób wartości godziwej. PwC Akademia PwC 20 Ustawa o rachunkowości (cd.) • Art. 32. p.4 W przypadku zmiany technologii produkcji, przeznaczenia do likwidacji, wycofania z używania lub innych przyczyn powodujących trwałą utratę wartości środka trwałego, dokonuje się - w ciężar pozostałych kosztów operacyjnych odpowiedniego odpisu aktualizującego jego wartość. • Art. 32 p.5 Odpisy, o których mowa w ust. 4, dotyczące środków trwałych, których wycena została zaktualizowana na podstawie odrębnych przepisów, zmniejszają odniesione na kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny różnice spowodowane aktualizacją wyceny. Ewentualną nadwyżkę odpisu, o którym mowa w ust. 4, nad różnicami z aktualizacji wyceny zalicza się do pozostałych kosztów operacyjnych. PwC Akademia PwC 21 Ustawa o rachunkowości (cd.) • Art. 35c. W przypadku ustania przyczyny, dla której dokonano odpisu aktualizującego wartość aktywów, w tym również odpisu z tytułu trwałej utraty wartości, równowartość całości lub odpowiedniej części uprzednio dokonanego odpisu aktualizującego zwiększa wartość danego składnika aktywów i podlega zaliczeniu odpowiednio do pozostałych przychodów operacyjnych lub przychodów finansowych. PwC Akademia PwC 22 Specyficzne problemy w umowach leasingu Wartość końcowa / rezydualna • Leasing finansowy – niegwarantowana wartość rezydualna W przypadku obniżenia wartości końcowej konieczne ujęcie straty (w wartości zdyskontowanej) i rekalkulacja przyszłych przychodów z umowy • Leasing operacyjny – utrata wartości czy zmiana amortyzacji? PwC Akademia PwC 23 Specyficzne problemy w umowach leasingu Weryfikacja wartości rezydualnej Przykład • Spółka jest leasingodawcą w umowie leasingu finansowego: Wartość początkowa przedmiotu – 100.000 PLN Szacowana wartość rezydualna – 10.000 PLN Roczne płatności z góry – 22.490 PLN • Na koniec trzeciego roku Spółka ocenia, że wartość końcowa spadła do poziomu 8.000 PLN. • Jak należy ująć spadek wartości rezydualnej? PwC Akademia PwC 24 Specyficzne problemy w umowach leasingu Weryfikacja wartości rezydualnej Ujęcie początkowe Rok 1 Rok 2 Stan na początek roku 100 000 Raty leasingowe -22 490 -22 490 -22 490 Wartość kapitału po spłacie Odsetki Stan na koniec roku Akademia PwC 85 256 Rok 3 69 039 Rok 4 51 201 Rok 5 31 581 -22 490 -22 490 77 510 62 766 46 549 28 711 9 091 7 746 6 273 4 652 2 869 909 85 256 69 039 51 201 PwC 31 581 10 000 25 Specyficzne problemy w umowach leasingu Weryfikacja wartości rezydualnej Ujęcie zmian szacunku wartości końcowej Zmiana wartości rezydualnej = 10.000 – 8.000 = 2.000 Czynnik dyskontowy = 0,82645 Wartość bieżąca różnicy = 1.653 Wartość ujmujemy jako stratę w trzecim roku obowiązywania umowy. Następnie niezbędna będzie korekta przepływów z umowy. PwC Akademia PwC 26 Specyficzne problemy w umowach leasingu Weryfikacja wartości rezydualnej Kalkulacja po korekcie Rok 1 Rok 2 Raty leasingowe -22 490 -22 490 -22 490 -22 490 -22 490 Akademia PwC 29 763 77 510 62 766 46 549 27 058 7 273 7 746 6 273 4 652 2 704 727 Strata z tyt. wartości rezydualnej Stan na koniec roku 49 548 Rok 5 100 000 Odsetki 69 039 Rok 4 Stan na początek roku Wartość kapitału po spłacie 85 256 Rok 3 -1 653 85 256 69 039 49 548 PwC 29 763 8 000 27 Dziękujemy za uwagę! This publication has been prepared for general guidance on matters of interest only, and does not constitute professional advice. You should not act upon the information contained in this publication without obtaining specific professional advice. No representation or warranty (express or implied) is given as to the accuracy or completeness of the information contained in this publication, and, to the extent permitted by law, [insert legal name of the PwC firm], its members, employees and agents do not accept or assume any liability, responsibility or duty of care for any consequences of you or anyone else acting, or refraining to act, in reliance on the information contained in this publication or for any decision based on it. © 2011 PricewaterhouseCoopers Sp. z o.o. All rights reserved. In this document, “PwC” refers to PricewaterhouseCoopers Sp. z o.o. which is a member firm of PricewaterhouseCoopers International Limited, each member firm of which is a separate legal entity.