Utrata wartości aktywów Wartość końcowa w umowach leasingu

Transkrypt

Utrata wartości aktywów Wartość końcowa w umowach leasingu
www.pwcacademy.pl
Utrata wartości aktywów
Wartość końcowa w
umowach leasingu
3 listopada 2011
Zakres zagadnień
Utrata wartości – MSR 36:
• Czym jest utrata wartości?
• Jakich aktywów dotyczy utrata wartości?
• Kiedy istnieje obowiązek przeprowadzenia testu?
• Ośrodek wypracowujący środki pieniężne
• Etapy testowania
Utrata wartości wg Ustawy o rachunkowości
Wartość końcowa w umowach leasingu:
• Leasing finansowy
• Leasing operacyjny
Akademia PwC
PwC
2
Czym jest utrata wartości?
• Aktywo utraciło swoją wartość jeśli jego wartość bilansowa jest
wyższa niż jego wartość odzyskiwalna
• Wartość bilansowa powinna być zmniejszona do wartości
odzyskiwalnej
utrata
wartości
wartość odzyskiwalna
to większa z:
wartość godziwa
minus koszty
zbycia
Wartość
bilansowa
Akademia PwC
Wartość
odzyskiwalna
wartość użytkowa
3
Jakich aktywów dotyczy utrata wartości?
Sprawozdanie finansowe spółki ABC na dzień 31 grudnia 2009 r.
Bilans na dzień 31 grudnia
Aktywa trwałe
Testowane na utratę
wartości zgodnie z
MSR 36
Testowane na utratę
wartości na
podstawie innych
standardów
Akademia PwC
Wartości niematerialne
Rzeczowe aktywa trwałe
Nieruchomości inwestycyjne
Inwestycje w:
Jednostkach zależnych
Jednostkach stowarzyszonych
Długoterminowe aktywa finansowe
Razem aktywa trwałe
Aktywa obrotowe
Zapasy
Aktywa przeznaczone do sprzedaży
Należności handlowe i pozostałe
Aktywa finansowe wyceniane wg wartości godziwej
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty
Razem aktywa obrotowe
31 grudnia 2009
31 grudnia 2008
234 470
7 949 529
450 767
324 556
6 988 776
344 888
1 235 990
557 988
78 990
10 507 734
1 235 990
557 988
84 555
9 536 753
3 223 455
980 223
2 675 890
450 000
125 990
7 455 558
3 112 665
678 333
2 345 551
389 000
56 478
6 582 027
4
Kiedy istnieje obowiązek przeprowadzania testu?
Na każdą datę bilansową
Corocznie
Kiedy wystąpią przesłanki
Nakład prac
Pozostałe aktywa trwałe
Wartość firmy
Wartość firmy
Wartości niematerialne o
nieokreślonym czasie użytkowania
Wartości niematerialne o
nieokreślonym czasie użytkowania
Wartości niematerialne, które nie są
jeszcze dostępne do użytkowania
Wartości niematerialne, które nie są
jeszcze dostępne do użytkowania
Testowanie
Testowanie
Analiza przesłanek
Częstotliwość
Akademia PwC
5
Ośrodek wypracowujący środki pieniężne
Cash Generating Unit (CGU)
Grupa
Definicja CGU
Najmniejsza możliwa do określenia grupa
aktywów, której dalsze użytkowanie
prowadzi do wystąpienia wpływów
środków pieniężnych, będących w
znacznym stopniu niezależnymi od
wpływów środków pieniężnych
pochodzących z innych aktywów lub ich
grup.
Segment 1
Segment 2
Dywizja 1
BU 1
Segment 3
Dywizja 2 Dywizja 3 Region 1
BU 2
Region 1
BU 3
Segment 4
Region 2
Kraj 1
Kraj 2
Region 2
Aktywo
Aktywa bez alokowanej wartości firmy
Wartość firmy
• Jak zarząd monitoruje działalność jednostki
• Jak jednostka monitoruje wartość firmy dla
celów wewnętrznej sprawozdawczości
zarządczej
• Jak zarząd podejmuje decyzje o kontynuowaniu
działalności lub też jej sprzedaży
• Aktywny rynek na produkty / usługi
Akademia PwC
• Nie wyżej niż segment operacyjny przed
agregacją
6
Ośrodek wypracowujący środki pieniężne przykłady
Cash Generating Unit (CGU)
Poziom
Przykład
Cały region
Sieć telefonii komórkowej w Polsce
Jednostka prawna
Spółka, przedsiębiorstwo
Segment działalności
Produkcja stolarki okiennej,
Usługi CFM
Linia produkcyjna / usługowa
Telewizyjny kanał tematyczny
Pojedyncze aktywo
Statek, przedmiot leasingu
Akademia PwC
7
Etapy testu na utratę wartości
Szacowanie wartości
odzyskiwalnej i
porównanie z wartością
bilansową
Analiza
przesłanek
Akademia PwC
Ujęcie
odpisu
8
Analiza przesłanek
Możliwe przesłanki utraty wartości
Zewnętrzne
Wewnętrzne
kapitalizacja rynkowa < wartość
bilansowa netto aktywów jednostki
dowody na to, że nastąpiła utrata
przydatności danego składnika aktywów
lub jego fizyczne uszkodzenie
większa utrata wartości rynkowej niż
utrata wartości w wyniku upływu czasu i
zwykłego użytkowania
wystąpienie znaczących i niekorzystnych dla
jednostki zmian dotyczących zakresu lub
sposobu użytkowania (przyszłego lub
przewidywanego)
wzrost rynkowych stóp procentowych ekonomiczne osiągi danego składnika
lub innych rynkowych stóp zwrotu z
aktywów mniejsze od oczekiwanych
inwestycji
wystąpienie niekorzystnych zmian o
charakterze technologicznym, rynkowym,
gospodarczym lub prawnym w otoczeniu
jednostki gospodarczej
Akademia PwC
9
Szacowanie wartości odzyskiwalnej
Spółka
CGU
CGU
Wartość
bilansowa
Wartość
odzyskiwalna
większa z:
wartość godziwa
minus koszty zbycia
wartość użytkowa
CGU
Akademia PwC
10
Ustalenie wartości godziwej minus
koszty zbycia
Hierarchia wartości godziwej
Cena z wiążącej umowy sprzedaży
Bieżąca cena rynkowa na aktywnym rynku
Cena z ostatnich porównywalnych transakcji w tej
samej branży
Szacunek przy użyciu metod dyskontowych
Wyceny
rynkowe
(np. mnożniki w oparciu
o ceny transakcyjne,
kapitalizację rynkową)
Wyceny
dochodowe
(np. DCF)
Akademia PwC
11
Ustalenie wartości użytkowej
2010
2011
2012 … RV
przepływy w okresie prognoz + wartość końcowa
Szacunki uwzględniają
Szacunki nie uwzględniają
• prognozy przyszłych wpływów środków
• inwestycje w udoskonalenie lub
pieniężnych wynikające z użytkowania aktywów
zwiększenie zdolności
produkcyjnych/sprzedaży usług
• prognozy przyszłych wypływów środków
pieniężnych
• działalność finansowa
• przepływy środków pieniężnych netto, które
zostaną uzyskane z tytułu zbycia składnika
aktywów
• podatek dochodowy
• wydatki na utrzymanie zdolności operacyjnej
aktywa (bieżące remonty)
• przyszłe oszczędności z tytułu
restrukturyzacji
• wydatki na ukończenie środków trwałych w
budowie
Akademia PwC
12
Ustalenie wartości użytkowej
Na co zwracać uwagę?
ZAŁOŻENIA
• założenia poparte
faktograficznie
• większa waga - ewidencja
zewnętrzna
• odzwierciedlające istniejącą
technologię i procesy
• podczas pozostającego okresu
użytkowania składnika
aktywów
Akademia PwC
SZACUNKI
• oparte na najnowszym i
zatwierdzonym przez
kierownictwo budżecie
• spójne z
dotychczasowymi
wynikami
• więcej niż jeden
scenariusz
CZASOOKRES
• maksymalnie 5-letni okres
(w uzasadnionych
przypadkach może być
dłuższy okres)
• ponad 5 lat – zastosowanie
stałej lub malejącej stopy
wzrostu
13
Stopa dyskontowa
1
Suma zdyskontowanych przepływów pien.
(1+r)n
2
Stopa dyskontowa powinna być stopą przed opodatkowaniem i odzwierciedlać:
• bieżącą ocenę rynkowej wartości pieniądza w czasie
• ryzyko wiążące się z danym składnikiem aktywów, o które szacunki
przyszłych przepływów pieniężnych nie zostały już skorygowane
3
Stopa dyskontowana jest niezależna od struktury kapitałowej spółki oraz od
sposobu, w jaki nabycie aktywa zostało sfinansowane.
Akademia PwC
14
Szacowanie wartości rezydualnej
Oczekiwany okres użytkowania aktywa
Ekstrapolacja (stała lub malejąca stopa wzrostu)
Ekstrapolacja (stała lub malejąca stopa wzrostu)
albo
Wartość likwidacyjna, cena sprzedaży
max 5 lat
w uzasadnionych
przypadkach można ująć
dłuższy okres
Budżet
Wartość rezydualna
Wartość rezydualna jest obciążona największym ryzykiem błędu w całej
kalkulacji
Akademia PwC
15
Ujęcie odpisu z tytułu utraty wartości
• Dla pojedynczych aktywów, odpis ujmowany jest w rachunku zysków i strat
• Jeśli aktywo było przeszacowywane, zmniejszany jest kapitał z przeszacowania
• Dla OWŚP, odpis jest alokowany:
o w pierwszej kolejności do wartości firmy przyporządkowanej do OWŚP
o następnie – proporcjonalnie do pozostałych aktywów trwałych, przy czym wartość
aktywa nie może osiągnąć wartości niższej od najwyższej z następujących kwot:
wartości godziwej minus koszty zbycia, wartości użytkowej, zera.
Wartość firmy
Aktywa
trwałe
wartość
księgowa
Akademia PwC
Sytuacja 1
Utrata
wartości
Wartość
odzyskiwalna
aktywów
trwałych
Odpis
wartości
firmy
Sytuacja 2
Utrata
wartości
Wartość
odzyskiwalna
aktywów
trwałych
Odpis
wartości
firmy
Proporcjonalny odpis
środków trwałych i
wartości
niematerialnych
(nie niżej niż…)
16
Konsekwencje utraty wartości
Sprawozdanie finansowe
Wpływ na innych interesariuszy
• Zazwyczaj duża strata księgowa netto • Wpływ na wskaźniki kredytowe
(covenants) i finansowe
• Zmniejszenie amortyzacji w
następnych okresach
 zyskowność
• Podatek odroczony
 zadłużenie
• Brak wpływu na przyszłe przepływy
 zwrot z aktywów
• Odbiór utraty wartości przez rynek
Akademia PwC
17
Odwrócenie odpisu aktualizującego wartość
Odwrócenie odpisu następuje jeśli istnieją przesłanki wskazujące na to, że
utrata wartości nie występuje albo, że zmniejszyła się
W odniesieniu do pojedynczego składnika aktywów
ujmuje się
Do rachunku zysków i strat
Skorygowanie odpisu
amortyzacyjnego dotyczącego danego
składnika aktywów w ciągu
pozostałego okresu jego użytkowania
Akademia PwC
Przypadek szczególny:
przeszacowany składnik
aktywów
W kapitał własny (kapitał z
aktualizacji wyceny) lub jako
przychód, jeśli odpis z tytułu utraty
wartości odniesiono w koszty
18
Odwrócenie odpisu aktualizującego wartość
w odniesieniu do ośrodka wypracowującego
środki pieniężne
Przypisanie
odwrócenia
odpisu
aktualizującego
• do składników aktywów OWŚP (różne od wartości
firmy), proporcjonalnie do udziału wartości
bilansowej każdego ze składników aktywów w wartości
danego ośrodka
• wartość bilansowa składników aktywów, po
odwróceniu odpisu aktualizującego z tytułu utraty
wartości, nie powinna przekroczyć wartości bilansowej
tego składnika, gdyby nie ujmowano odpisu
aktualizującego z tytułu utraty wartości w latach
ubiegłych.
Zakaz odwracania odpisów aktualizujących
dotyczących wartości firmy!
Akademia PwC
19
Ustawa o rachunkowości
• Art. 28 p.7 Trwała utrata wartości zachodzi wtedy, gdy istnieje
duże prawdopodobieństwo, że kontrolowany przez jednostkę
składnik aktywów nie przyniesie w przyszłości w znaczącej
części lub w całości przewidywanych korzyści ekonomicznych.
Uzasadnia to dokonanie odpisu aktualizującego doprowadzającego
wartość składnika aktywów wynikającą z ksiąg rachunkowych do
ceny sprzedaży netto, a w przypadku jej braku - do ustalonej w inny
sposób wartości godziwej.
PwC
Akademia PwC
20
Ustawa o rachunkowości (cd.)
• Art. 32. p.4 W przypadku zmiany technologii produkcji,
przeznaczenia do likwidacji, wycofania z używania lub innych
przyczyn powodujących trwałą utratę wartości środka
trwałego, dokonuje się - w ciężar pozostałych kosztów operacyjnych odpowiedniego odpisu aktualizującego jego wartość.
• Art. 32 p.5 Odpisy, o których mowa w ust. 4, dotyczące środków
trwałych, których wycena została zaktualizowana na podstawie
odrębnych przepisów, zmniejszają odniesione na kapitał (fundusz) z
aktualizacji wyceny różnice spowodowane aktualizacją wyceny.
Ewentualną nadwyżkę odpisu, o którym mowa w ust. 4, nad
różnicami z aktualizacji wyceny zalicza się do pozostałych kosztów
operacyjnych.
PwC
Akademia PwC
21
Ustawa o rachunkowości (cd.)
• Art. 35c. W przypadku ustania przyczyny, dla której dokonano
odpisu aktualizującego wartość aktywów, w tym również odpisu z
tytułu trwałej utraty wartości, równowartość całości lub
odpowiedniej części uprzednio dokonanego odpisu aktualizującego
zwiększa wartość danego składnika aktywów i podlega zaliczeniu
odpowiednio do pozostałych przychodów operacyjnych lub
przychodów finansowych.
PwC
Akademia PwC
22
Specyficzne problemy w umowach leasingu
Wartość końcowa / rezydualna
• Leasing finansowy – niegwarantowana wartość rezydualna
 W przypadku obniżenia wartości końcowej konieczne ujęcie straty
(w wartości zdyskontowanej) i rekalkulacja przyszłych przychodów
z umowy
• Leasing operacyjny – utrata wartości czy zmiana amortyzacji?
PwC
Akademia PwC
23
Specyficzne problemy w umowach leasingu
Weryfikacja wartości rezydualnej
Przykład
• Spółka jest leasingodawcą w umowie leasingu finansowego:
 Wartość początkowa przedmiotu – 100.000 PLN
 Szacowana wartość rezydualna – 10.000 PLN
 Roczne płatności z góry – 22.490 PLN
• Na koniec trzeciego roku Spółka ocenia, że wartość końcowa spadła
do poziomu 8.000 PLN.
• Jak należy ująć spadek wartości rezydualnej?
PwC
Akademia PwC
24
Specyficzne problemy w umowach leasingu
Weryfikacja wartości rezydualnej
Ujęcie początkowe
Rok 1
Rok 2
Stan na początek roku
100 000
Raty leasingowe
-22 490 -22 490 -22 490
Wartość kapitału
po spłacie
Odsetki
Stan na koniec roku
Akademia PwC
85 256
Rok 3
69 039
Rok 4
51 201
Rok 5
31 581
-22 490 -22 490
77 510
62 766
46 549
28 711
9 091
7 746
6 273
4 652
2 869
909
85 256
69 039
51 201 PwC
31 581 10 000
25
Specyficzne problemy w umowach leasingu
Weryfikacja wartości rezydualnej
Ujęcie zmian szacunku wartości końcowej
Zmiana wartości rezydualnej = 10.000 – 8.000 = 2.000
Czynnik dyskontowy = 0,82645
Wartość bieżąca różnicy = 1.653
Wartość ujmujemy jako stratę w trzecim roku obowiązywania umowy.
Następnie niezbędna będzie korekta przepływów z umowy.
PwC
Akademia PwC
26
Specyficzne problemy w umowach leasingu
Weryfikacja wartości rezydualnej
Kalkulacja po korekcie
Rok 1
Rok 2
Raty leasingowe
-22 490 -22 490 -22 490 -22 490 -22 490
Akademia PwC
29 763
77 510
62 766
46 549
27 058
7 273
7 746
6 273
4 652
2 704
727
Strata z tyt. wartości
rezydualnej
Stan na koniec roku
49 548
Rok 5
100 000
Odsetki
69 039
Rok 4
Stan na początek roku
Wartość kapitału po
spłacie
85 256
Rok 3
-1 653
85 256
69 039
49 548
PwC
29
763
8 000
27
Dziękujemy za uwagę!
This publication has been prepared for general guidance on matters of interest only, and does not
constitute professional advice. You should not act upon the information contained in this
publication without obtaining specific professional advice. No representation or warranty (express
or implied) is given as to the accuracy or completeness of the information contained in this
publication, and, to the extent permitted by law, [insert legal name of the PwC firm], its members,
employees and agents do not accept or assume any liability, responsibility or duty of care for any
consequences of you or anyone else acting, or refraining to act, in reliance on the information
contained in this publication or for any decision based on it.
© 2011 PricewaterhouseCoopers Sp. z o.o. All rights reserved. In this document, “PwC” refers to
PricewaterhouseCoopers Sp. z o.o. which is a member firm of PricewaterhouseCoopers
International Limited, each member firm of which is a separate legal entity.