Prezentacja „Zachowania agresywne u dzieci”

Zachowania agresywne u dzieci
lek. Adela Nurczy ska
lek. Anna akowska
lek. Sebastian Wo niak
Definicja wg psychiatrii
Zachowanie powstaj ce w wyniku
interakcji
mi dzy
wrodzonymi
czynnikami psychobiologicznymi a
rodowiskiem zewn trznym
Definicja wg psychologii
• Dzia anie skierowane przeciwko
ludziom lub przedmiotom wywo uj cym
u osobnika niezadowolenie lub gniew
• Celem jest wyrz dzenie szkody
przedmiotowi agresji
• Cz sto odpowied na frustracj
Agresja
Zaszkodzenie
Przemoc
Wywarcie wp ywu
Agresja jest mierzalna!
•
•
•
•
Agresja s owna
Agresja fizyczna przeciwko przedmiotom
Agresja fizyczna przeciwko sobie
Agresja fizyczna przeciwko innym
osobom
Agresja fizyczna
• Fizyczny atak na drug osob lub jej
asno
• Najcz ciej forma bezpo rednia –
fizyczny kontakt agresora z ofiar –
bicie, kopanie, plucie
• Mo e mie charakter instrumentalny
i emocjonalny
Agresja s owna
Konsekwencj jest poczucie zagro enia,
odrzucenie i wyizolowanie drugiej osoby
z grupy
Etiologia
• Instynkt – wytworzona na drodze
ewolucji, potrzeba utrzymania
gatunku, walka o byt – dr Freud
• Reakcja na frustracje (wg Dollarda)
• Nabyty pop d – emocjonalna reakcja
gniewu
• Agresja jako nawyk – oddzia ywanie
zewn. grupy (facylitacja spo eczna)
Etiologia
czynniki
Biologiczne
rodowiskowe
Niew ciwe
stosowanie
nagród i kar
Mass-media
Gry
komputerowe
Geny
Hormony testosteron
Rozwojowe
Biologiczne
Substancje
psychoaktywne
Neuroprzeka niki
Uk ad limbiczny,
aty skroniowe urazy g owy
Genetyka
• Odkrycie – 1993 rok - Brunner i
wspó . zbadali du holendersk
rodzin , w której m czy ni
prezentowali objawy agodnej
niepe nosprawno ci intelektualnej,
byli agresywni, podejmowali próby
gwa tu i ekshibicjonizmu.
• Zmapowano gen Xp11.23
Genetyka - fakty
• Zaburzenia metabolizmu monoamin –
m.in. serotoniny, noradernaliny
• W p ynie mózgowo-rdzeniowym
dokonuj cych szczególnie okrutnych
zabójstw stwierdza si ni sze st enie
kw. 5-hydroksyindolooctowego, ni u
przest pców dzia aj cych mniej
gwa townie
Genetyka - mity
• Kariotyp XYY – „super m czyzna”
predysponuje do zachowa
przest pczych
• Rasa i kolor skóry predysponuje do
agresji
Aktualne badania nie potwierdzaj
tego!
Hormony - hipotezy
• Winne androgeny?
• wi cej dzia
z u yciem przemocy
dotyczy m czyzn
• jednak leki p/androgenowe nie
zmniejszaj zachowa agresywnych
•
doniesienia o skuteczno ci
farmakologicznego hamowania
pedofilii
Hormony c.d.
Zachowania agresywne u kobiet
próbowano wi za z zespo em
przedmiesi czkowym - brak
dowodów naukowych ale... Dlaczego
kobietom pomaga w tym czasie
czekolada??? Serotonina!
Agresja a p
• Fizyczna agresja – domena p ci
skiej
• Agresja werbalna K = M – tendencja
do n kania psychicznego przez K
Objawy agresji u m odzie y w
wieku gimnazjalnym
skierowane na rówie ników
• U ch opców
– Zamierzone zn canie si nad kolegami
– Zmuszanie do palenia, picia
– Przemoc fizyczna – bicie
–
mieszanie, zastraszanie
– Wy udzanie pieni dzy
– Szanta , gro by
Objawy agresji u m odzie y w
wieku gimnazjalnym
skierowane na rówie ników
• U dziewcz t
– Izolowanie od grupy
– Plotkowanie, przezwiska
– Oczernianie, szykanowanie
– Zastraszanie, zmuszanie do palenia,
picia
Ty, k..., b dziesz mia a przechlapane po lekcjach us ysza a szóstkoklasistka z agania od
gimnazjalistki. I zosta a pobita.
za „Gazet Lubusk ”
Objawy agresji u m odzie y w
wieku gimnazjalnym
skierowane na nauczycieli
•
•
•
•
•
•
•
Lekcewa cy stosunek do nauczycieli
Przypadki przemocy fizycznej
Agresywny, bierny opór
Niech do nauki
Arogancja
Wulgaryzmy
Gro by
Objawy agresji u m odzie y w
wieku gimnazjalnym
skierowane na rodziców
•
•
•
•
Izolowanie si od domu rodzinnego
Agresywny, bierny opór
Aroganckie zachowania
wyzwiska
Czynniki rozwojowe
• Okres dojrzewania - czas stopniowego
emancypowania z rodziny i w zwi zku
z tym d y do ustalenia nowych ról i
granic zale no ci w relacjach rodzicedziecko
• Trudno ci w tym procesie mog
prowadza do narastania agresji i
walki z rodzin
Na ladownictwo
• Odgrywa bardzo wa
rol w
powstawaniu agresji
• dzieci na laduj rodziców/opiekunów
i ucz si rozwi zywa konflikty przy
yciu si y - dziecko wychowywane
w przemocy cz sto po ni si ga!
• Zw aszcza gdy obserwuj korzystny
skutek agresywnego zachowania
Przyk ady schorze i
zaburze zwi zanych z
zachowaniami
agresywnymi
Zespó Lesch-Nyhana
• Wrodzone schorzenie – niedobór
fosforybozylotransferazy
hipoksantynowo-guanidynowej (HPRT)
• Choruj tylko ch opcy (kobiety s
nosicielkami)
• Zaburz. czynno ci neurologicznych,
poznawczych, zachowania dewiacyjne
oraz nadprodukcja kwasu moczowego
• Samookaleczenia!!!
Patologiczna agresja
Zaburzenia
psychotyczne
- choroba dwubiegunowa
(mania)
- zespo y schizofreniczne
-zespo y urojeniowe
Zaburzenia
niepsychotyczne
- okresowe wybuchy
agresji
- zespó stresu
pourazowego
- zaburzenia osobowo ci
- inne
Zaburzenia psychiczne
• Agresja mo e z nimi wspó wyst powa
• Nie jest wówczas efektem z ego
charakteru, ale skutkiem np.
do wiadcze z dzieci stwa, przebytych
chorób, urazów, zaburze
psychicznych
Inne niepsychotyczne zaburzenia
wywo uj ce agresj
• Substancje psychoaktywne (alkohol,
barbiturany, BDZ, kokaina,
amfetamina, fencyklidyna, w chanie
kleju, u ywanie steroidów)
• Organiczne uszkodzenie OUN
(szczególnie uk adu limbicznego,
padaczka skroniowa, uszkodzenia
oko oporodowe, zespó
powstrz nieniowy)
Nadpobudliwo
• Jej g ówn przyczyn jest zaburzenie
równowagi mi dzy dwoma
neuroprzeka nikami – dopamin i
noradrenalin
• ADHD – 1-2% populacji dzieci cej
• Cz ciej u ch opców
Dopamina
Noradrenalina
ciwy poziom –
pozwala odrzuci
informacje niewa ne i
utrzyma równowag na
ciwym bod cu
• Mobilizuje organizm do
dzia ania
• Niedobór – z a ocena
zagro enia
• Nadmiar – ci e
pobudzenie
Dziecko nadpobudliwe
• ADHD – Attention-Deficite/Hyperactivity Disorder
(zaburzenie hiperkinetyczne, z. nadpobudliwo ci
psychoruchowej)
• Nadmierna ruchliwo – nie jest w stanie usiedzie na
miejscu, nerwowe ruchy r k
• Brak samokontroli
• Trudno ci w koncentracji uwagi
• Impulsywno – dzia anie szybkie, bez zastanowienia
• Zaburzone relacje z rówie nikami – ch
przewodniczenia w zabawie z miernym skutkiem, brak
umiej tno ci przegrywania, nieumiej tno czekania na
swoj kolej
• Brak kontroli emocji
Nasilenie objawów ADHD
• Mniejsze w sytuacji interesuj cej dla
dziecka
• Wi ksze w sytuacji wymagaj cej
zachowania ci ej uwagi – np.
uchanie nauczyciela
Przyczyny ADHD
• Genetyczne
• Powik ania oko oporodowe –
niedotlenienie OUN
• Nieodpowiednia dieta – cukry proste
konserwanty, kofeina (coca-cola!!!)
• Przewlek e zatrucie Pb
Zachowania samobójcze
• Problem spo eczny i medyczny
• Tendencja wzrostowa
• My li samobójcze u dzieci i m odzie y nie nale do
rzadko ci – w reakcji na przeci enie stresem,
depresj , przy u ywaniu rodków psychoaktywnych –
nie zawsze powoduj próby samobójcze
• Symptomy – rozwa ania na temat mierci, my li
samobójcze, oddawanie innym w asnych, wcze niej
cenionych przedmiotów, fascynacja postaciami, które
zgin y w wyniku mierci samobójczej
Próby samobójcze
• Rozmy lne zachowania autodestrukcyjne
• Osoba podejmuj ca takie zachowania nie
mo e mie pewno ci, e prze yje,
wiadomie stworzy a zagro enie dla
asnego ycia lub s dzi a, e podj te
dzia ania zagra aj yciu
• Cz ciej podejmuj dziewcz ta
• Cz ciej gin ch opcy
• Sprzyjaj im zachowania agresywne
• Cz sto rodziny „z problemami”
Samookaleczanie
• 18% uczniów w wieku 13-19 lat si
okalecza
• Cz ciej w ród dziewcz t
• Cz sty problem nastolatków
przyjmowanych do oddzia ów
psychiatrycznych
• Skala zjawiska nieznana
Terapia
Przemoc zawsze wymaga d ugotrwa ej
terapii dwóch stron – ofiary i
agresora!!!
Zastosowanie przymusu
bezpo redniego
• Wobec osoby nieletniej – art. 95 c § 1
• Wobec osób z zaburzeniami psychicznymi - Art.
18.
• Przymus bezpo redni wobec osób z zaburzeniami
psychicznymi mo na stosowa tylko wtedy, gdy
osoby te dopuszczaj si zamachu przeciwko
yciu lub zdrowiu w asnemu, yciu lub zdrowiu
innej osoby, bezpiecze stwu powszechnemu
w sposób gwa towny niszcz przedmioty
znajduj ce si w ich otoczeniu.
Przymus bezpo redni
•
•
•
•
Przytrzymanie
Unieruchomienie
Izolacja
Przymusowe podawanie leków
Pi miennictwo
• „Psychiatria” J. H. Scully
• „Psychiatria Dzieci i M odzie y” - red. I.
Namys owska
• „Neuropediatria” - red M. Kaci ski
• „Pediatria” – red. K. Kubickiej i W. Kawalec
• „Stany nag e w psychiatrii” - Micha
Jarkiewicz
• Internetowy System Aktów Prawnych
Dzi kujemy za uwag