PROGRAMy - maciejczak.pl

Zarzą
Zarządzanie produkcją
produkcją
dr Mariusz Maciejczak
PROGRAMy
www.maciejczak.pl
Istota sterowania
W celu umożliwienia sobie realizacji złożonych
celów, każda organizacja tworzy hierarchię
planów. Plany różnią się pomiędzy sobą m.in.
stopniem szczegółowości który zależy od
długości przedziału czasowego, na który został
sporządzony plan.
1
Hierarchia planó
planów
Dziś
Czas
Strategia przedsiębiorstwa
Prognoza rynkowa
Plan lub harmonogram produkcji
Podział i przydział prac
Istota sterowania
Sterowanie obejmuje:
• Planowanie
• Dokumentowanie
• Pomiar
• Porównywanie
• Sprawozdawczość
• Korygowanie
2
Istota sterowania
1.
2.
Dział planowania i sterowania produkcją powinien
być w stanie zawsze udzielić odpowiedzi na dwa
podstawowe pytania:
Czy można się podjąć wykonania określonych
zadań, a jeśli tak, to kiedy?
Jakie jest zaawansowanie aktualnie
wykonywanych zadań?
W celu dostarczania tych odpowiedzi dział planowania
i sterowania produkcją musi najbardziej
efektywnie zorganizować wykorzystanie ludzi,
materiałów i sprzętu.
Sprzęż
enie z marketingiem
Sprzężenie
W dużym uogólnieniu można stwierdzić, że istnieją
dwa możliwe sposoby, którymi
przedsiębiorstwo uzyskuje przychody:
a) Sposób pasywny: przez otrzymywanie
zamówień, a następnie podejmowanie pracy
koniecznej do ich zrealizowania;
b) Sposób aktywny: przez akwizycję zleceń od
klientów, po czym zlecenia te realizowane są z
uprzednio nagromadzonych zapasów.
3
Sprzęż
enie z marketingiem
Sprzężenie
Większość zadań komórek planowania i
sterowania produkcją dotyczy przyszłych
działań. Dlatego też im bardziej dokładnie
można będzie przewidzieć przyszłość, tym
większą osiągnie się szansę na sporządzenie
skutecznych planów.
Schemat dział
działania dział
działu
planowania produkcją
produkcją
Prognoza rynkowa
Plan produkcji
Sterowanie
zdolnościami
produkcyjnymi
Postęp
robót
Sekcja
rozdzielcza
Sterowanie
przepływem
materiałów
Wytwarzanie
4
Czynniki wpł
wpływają
ywające na realizację
realizację
funkcji sterowania
1. Organizacja i przepływ produkcji
2. Informacja i jej przepływ
–
–
–
–
–
–
Normowane czasy obróbki, transakcji czy obsługi;
Wielkości zapasów materiałowych;
Wielkość popytu i jego rozłożenie w czasie;
Dostępność materiałów pochodzących od
dostawców zewnętrznych;
Zakres już wykonanych prac;
Zdolności produkcyjne maszyn i urządzeń.
3. Systemy planowania krótkookresowego
Czynniki wpł
wpływają
ywające na realizację
realizację
funkcji sterowania
4. Wymagania procesu technologicznego
5. Stabilność priorytetów
6. Mit wykorzystania wszystkich maszyn i
urządzeń
5
Sterowanie i komputery
Do sprawnej realizacji funkcji sterowania
przyczynić się mogą komputery, dzieje się to
wskutek ich możliwości obliczeniowych oraz
przetwarzania znacznych ilości danych.
Prognozowanie
Prognozowanie odgrywa ważną rolę w zarządzaniu
produkcją. Typowym przedmiotem prognoz są m.in.
• przyszły popyt na wyrobu lub usługi,
• zapotrzebowanie na materiały,
• terminy dostaw,
• czas trwania uszkodzeń wyposażenia produkcyjnego,
• absencja,
• procent odpadów lub braków.
6
Prognozowanie
Dwoma głównymi rodzajami sprzężeń z
zarządzaniem produkcją, gdzie wyniki
prognozowania mają duże znaczenie, są
sprzężenia: z marketingiem i z określaniem
potrzeb materiałowych.
Średnie peł
pełzają
zające
Tydzień
Zużycie
Prognoza zużycia (średnia pełzająca za
5 okresów)
1
132
2
163
3
171
4
148
5
135
6
162
(132+163+171+148+135)/5 = 149,8
7
107
(163+171+148+135+162)/5 = 155,8
8
144
(171+148+135+162+107)/5 = 146,6
9
127
(148+135+162+107+144)/5 = 139,2
7
Wartoś
Wartości rzeczywiste w poró
porównaniu
z prognozą
prognozą wedł
według średniej peł
pełzają
zającej
Waż
Ważone średnie peł
pełzają
zające
Tydzień Zużycie
Prognoza zużycia (średnia pełzająca za 5
okresów)
1
132
2
163
3
171
4
148
5
135
6
162
0,03(132)+0,07(163)+0,2(171)+0,3(148)+0,4(135)
= 147,97
7
107
0,03(163)+0,07(171)+0,2(148)+0,3(135_+0,4(162)
= 151,76
8
144
0,03(171)+0,07(148)+0,2(135)+0,3(162)+0,4(107)
=
9
127
0,03(148)+0,07(135)+0,2(162)+0,3(107)+0,4(144)
=
8
Poję
Pojęcie zdolnoś
zdolności produkcyjnych
Zdolność produkcyjna obiektu jest jego
zdolnością do wytwarzania lub czynienia
tego, czego wymaga klient.
Poziomy zdolnoś
zdolności produkcyjnej
• Potencjalna zdolność produkcyjna jest tym,
co może udostępnić w ramach swych
kompetencji najwyższe kierownictwo
przedsiębiorstwa.
• Aktualna zdolność produkcyjna jest tym, co
można udostępnić w ramach budżetu bieżącego
okresu planistycznego.
• Efektywna zdolność produkcyjna jest tym, co
jest faktycznie wykorzystywane w bieżącym
okresie planistycznym.
9
Ograniczenia aktualnych zdolnoś
zdolności
produkcyjnych
Aktualne zdolności produkcyjne ograniczone są przez:
a) wielkość instalacji i urządzeń,
b) dostępność wyposażenia produkcyjnego,
c) dostępność siły roboczej,
d) dostępność gotówki,
e) politykę finansowania,
f) politykę zaopatrzenia,
g) politykę podzlecania prac,
h) wymagania techniczne związane z zadaniami,
i) podjętą liczbę różnych zadań.
Czynniki wpł
wpł ywu na efektywne zdolnoś
zdolności
produkcyjne
Na efektywne zdolności produkcyjne mają wpływ:
a) umiejętności techniczne działów przygotowania
produkcji,
b) zdolności organizacyjne w fazie planowania,
c) fachowość zaopatrzenia,
d) umiejętności podzlecania prac,
e) umiejętności i polityka obsługi eksploatacyjnej,
f) wszechstronność siły roboczej,
g) wydajność pracy.
10
Zmiany zdolnoś
zdolności produkcyjnych zał
założenia
• Zdolność jednostki do zmiany zdolności produkcyjnych
jest bezpośrednio uzależniona od pozycji tej jednostki w
hierarchii organizacyjnej.
• Czas niezbędny do zwiększania zdolności
produkcyjnych jest wprost proporcjonalny do wielkości
tego przyrostu.
• Liczba możliwych do przyjęcia zmian w zdolnościach
produkcyjnych, realizowanych jednocześnie, jest
skończona
Miara zdolnoś
zdolności produkcyjnych
Zdolność produkcyjna, jako zdolność
doświadczenia pracy w określonym czasie, musi
być mierzona jednostkami pracy. Aby móc
obliczyć ilość pracy, należy znać:
• pracochłonność wyrobu,
• czasy pomocnicze występujące podczas jego
produkcji,
• wydajność stanowiska roboczego.
11
Planowanie terminó
terminów wykonania i
przydział
przydział pracy
Harmonogram jest graficzną prezentacją czasu
niezbędnego do wykonania zadania. Powinien
on uwzględniać związane z zadaniem
wymaganie techniczne, prognozy rynkowe i
dostępne zdolności produkcyjne.
Planowanie terminó
terminów wykonania i
przydział
przydział pracy
Podczas sporządzania harmonogramu należy
ewidencjonować na nim:
1. Nazwę wyrobu, którego dotyczy.
2. Ilość wyrobu, którą trzeba wytworzyć.
3. Oznaczenia wykonawcy prac.
12
Planowanie terminó
terminów wykonania i
przydział
przydział pracy
Proces wyspecyfikowania prac do wykonania w
każdej z wydziałów w danym okresie
planistycznym nazywamy planowaniem
kalendarzowym, a jego wynik do harmonogram,
kalendarzowy plan produkcji czy reżim pracy
fabryki dla całości zakładów produkcyjnych.
Planowanie terminó
terminów wykonania i
przydział
przydział pracy
Podczas sporządzania kalendarzowego planu produkcji
należy zatem zwrócić uwagę na:
1. Obowiązujące terminy dostaw wyrobów gotowych.
2. Plany prac wchodzących w zakres odpowiednich
zadań.
3. Zdolności produkcyjne różnych działów i wydziałów.
4. Wydajności różnych działów i wydziałów.
5. Harmonogramy obsługi eksploatacyjnej.
6. Planowane urlopy.
13
Planowanie terminó
terminów wykonania i
przydział
przydział pracy
7.
Przewidywaną absencję chorobową, nieobecności
nieusprawiedliwione, urlopy okolicznościowe.
8. Istniejące zobowiązania.
9. Dostępność surowców, komponentów, opakowań itd.
10. Zewnętrznie ustalone priorytety określonych prac.
11. Rezerwy na odpady lub powtórne wykonywanie prac.
Niekoniecznie wszystkie te informacje będą łatwo dostępne wewnątrz
danej organizacji. Dlatego uważa się za niezbędne stworzenie
systemu ewidencji danych i dokonywania odpowiednich analiz.
Przydział
eń
Przydział pac i plan obciąż
obciąże
Obciążenie to zakres prac przydzielony maszynie czy
robotnikowi, a zdolność produkcyjna to możliwość
wykonania dostępnych zadań w dogodnym okresie.
• Jeśli obciążenie jest równe zdolności produkcyjnej,to
robotnicy, wydziały czy maszyny są w pełni obciążone.
• Jeśli planowanie obciążenia przekracza zdolności
produkcyjne, obiekt jest przeciążony. Jeśli jest
odwrotnie, to mamy do czynienia z niedociążeniem
obiektu.
14
Przydział
eń
Przydział pac i plan obciąż
obciąże
Każdy pracownik powinien znać zadania, które mają być
wykonane co najmniej na jeden tydzień roboczy
naprzód. Taki sposób działania umożliwi:
• Maksymalne wykorzystanie możliwości obiektu,
wyposażenia i ludzi.
• Ustalenie i dotrzymanie terminów umownych.
• Opracowanie założeń budowy nowych obiektów lub
instalacji wyposażenia.
• Polepszenie morale pracowników.
Przydział
eń
Przydział pac i plan obciąż
obciąże
Obciążenie maszyny lub procesu może być wyrażone w
rozmaity sposób:
• w jednostkach pieniężnych (maszyna ma
wyprodukować za x zł. ba godzinę),
• masowo (maszyna ma wyprodukować x ton na
godzinę),
• długością (maszyna ma wyprodukować x metrów na
godzinę),
• ilością (proces ma przetworzyć x transakcji na godzinę).
15
Reguł
Reguł y wyznaczania terminó
terminów wykonania
operacji – reguł
reguły priorytetu
Kryterium
Reguły wyboru według:
Finansowe
największa wartość
największa marża pokrycia
Marketingowe
najkrótszy cykl przetwarzania transakcji
najmniejszy zapas czasu
Produkcyjne
najmniejszy zapas czasu na operację
najkrótszy czas przezbrojeń
(przygotowawczo-zakończeniowy)
najkrótszy czas operacji
najwcześniejszy termin przyjęcia
Analiza ścież
cieżki krytycznej
Metoda ścieżki krytycznej zakłada zbudowanie
sieci czynności z uwzględnieniem czasów ich
trwania i ustaleniem najwcześniejszych
możliwych i najpóźniejszych dopuszczalnych
terminów wystąpienia zdarzeń.
16
CPM – AON
A
0 H 2
0 A 2
2
Slack=0
0 HStart
0
0
0
0
B
Start
0 B
H 3
4
1
3
Slack=1
C
2 H 4
2 C4
2
Slack=0
D
3 HD7
8
4
4
Slack=1
FF
4 H
7
13
10
3
E
Slack=6
4 H
F 8
8
4
4
Slack=0 G
8 G
H 13
13
8
5
Slack=0
H
13 H 15
15
13
2
CPM
17