JAK MÓWIĆ ŻEBY DZIECI NAS SŁUCHAŁY I

JAK MÓWIĆ, ŻEBY DZIECI NAS SŁUCHAŁY I ZNAMI WSPÓŁPRACOWAŁY?
Bardzo często zadajemy sobie pytanie: Dlaczego moje dziecko mnie nie
słucha? Dlaczego nie wykonuje moich poleceń? Zwracamy uwagę, uciszamy,
zachęcamy do sprzątania. Jak to zrobić nie krzycząc? Jednak nie daje to żadnego
rezultatu Jeśli tak jest, za twoje niepowodzenie może odpowiadać sposób, w jaki
mówisz do dziecka.
Jedną z przyczyn niewykonywania przez nasze dzieci poleceń, które do nich
kierujemy jest szum poleceniowy to znaczy wydawanie kilku poleceń naraz.
Trudno egzekwować ich wykonanie, jeśli sami ich nie pamiętamy.
Innym błędem popełnianym przez dorosłych jest niedopilnowanie i
niesprawdzenie ustalonych wcześniej obowiązków lub umów.
Podobny problem występuje w przypadku poleceń wypowiadanych przez
rodzica z krzesła, fotela czy innego pokoju, których ani dziecko nie ma szans w
pełni usłyszeć, przyswoić, zrozumieć czy adekwatnie wykonać, ani rodzic
sprawdzić
Aby nasze pol
polecenia były skuteczne, należy
należy postępować wg sześciu etapów:
l. Po
Podejdź
jdź do dziecka.
ecka.
2. Zdobą
Zdobądź jeg
jego
ego uw
uwagę (dotk
(dotknij go, spójr
spójrz
pójrz w oczy,
zy, zawoł
awoła
ołaj po
po imie
imieniu)
niu).
3. Wydaj jednozna
jednoznaczne
czne polece
polecen
ecenie w 2 - 3 słowac
łowach.
wach.
4. Popr
Poproś
proś dziecko
ecko, by powtór
tórzyło pol
poleceni
ecenie
nie - upewni
pewnia
niamy si
się, że dz
dziecko
ecko do
dobrze
brze
nas
nas usłyszał
yszało
ało i zroz
zrozumi
ozumiał
umiało
ało komu
omunikat
nikat.
at.
5. Po
Powtó
wtórz polecenie ty
tyle razy ile
ile założ
założyłe
ożyłeś
yłeś, pop
poproś by
by dziecko je powtórzyło.
6. Dopilnuj jego
jego wyk
wykonania
nia (Nie
(Nie odchodź od
od dziecka
dziecka,
ecka, aż nie skońc
kończy!).
y!).
W dzisiejszych czasach kiedy dziecko jest atakowane wieloma bodźcami z
zewnątrz starajmy się pamiętać o:
• nie wypowiadajcie poleceń, kiedy nie jesteście gotowi do ich
wyegzekwowania!
• postarajcie się zmniejszyć ilość czynników w jakikolwiek sposób
odwracających uwagę dziecka, zanim wypowiecie polecenie!
• zatroszczcie się o to, aby dziecko z uwagą wysłuchało waszego
polecenia!
• wypowiadajcie swoje polecenia zdecydowanie a nie w formie próśb!
• w danej chwili możecie wydać tylko jedno polecenie!
• poproście dziecko, aby powtórzyło usłyszane polecenie!
• pozostańcie w bezpośrednim sąsiedztwie waszego dziecka, aby mieć
pewność, że rzeczywiście stosuje się do waszych poleceń!
• skoncentrujcie się początkowo na niewielkiej ilości poleceń.
• ograniczcie liczbę zakazów do minimum.
Wiele dzieci musi mieć bardzo jasno powiedziane, że polecenie to nie prośba i
nie ma dowolności w jego wykonaniu. Tutaj trzeba być niestety stanowczym i
konsekwentnym. Jeśli nie mamy siły wyegzekwować polecenia najlepszą rzeczą,
jaką możemy zrobić, to nie wydać go.
Niektóre starsze dzieci, zwłaszcza te z zachowaniami
opozycyjno buntowniczymi, potrzebują kilku minut, by wewnętrznie przekonać się do
konieczności wykonania polecenia. Tutaj pomaga sztuczka, która zastępuje
niepotrzebną dyskusję – „masz dwie minut
minuty na wykonanie pole
polecenia”
cenia”.
Na raz warto jest wydać -tylko jedno polecenie. U dzieci z dużymi zaburzeniami
koncentracji uwagi, trzeba unikać poleceń złożonych typu „zrób to i to" Zamiast
np. „Odłóż samochód i przynieś kredki”. powiedź „Odnieś samochód”
samochód”, a po
wykonaniu polecenia „przynieś kredki”
kredki”.
Aby polecenia były jeszcze skuteczniejsze, należy dbać o to, jak je formułujemy.
Przede wszystkim powinny być pozbawione słowa NIE,
NIE gdyż ono skutecznie
zniechęca dziecko do podjęcia właściwych działań, a nawet kusi, żeby
spróbować, co się stanie, jak się nie posłucha np. zamiast „nie rysuj po
ścianach"" powiedz:
powiedz: „ścia
ciany nie
nie są do pisania,
pisania, służy
służy do te
tego papi
papier"
er"
Kolejnym ważnym elementem jest rezygnacja z żartów, ironii czy kąśliwych
uwag, np. „zabawki same się nie posprzątają" lub „Ale masz dzisiaj porządek na
biurku, naprawdę niesamowite ... ".
Można również stworzyć wizualne plany aktywności, w postaci tablic z
obrazkami, napisami lub z jednym i drugim, pozwalających planować zarówno
całe dni (tygodnie), jak i poszczególne zajęcia oraz czynności dzieci.
Zwracając się do dziecka należy
• używać słów
słów kluczy:
kluczy: oczekuję, że ... ; zależy mi na tym, żebyś ... ; potrzebuję
twojej pomocy w... ; chcę, żebyś ...
• określać
kreślać uczucia dziecka - Nazywaj dziecku uczucia, które aktualnie
przeżywa np. możesz powiedzieć: „widzę, że złości cię, że każę ci posprzątać
klocki, zanim pójdziemy na plac zabaw"
• uważnie słuchaj co mówi Twoje dziecko.
Chcąc zachęcić
dziecko do współpracy opisujemy, co widzimy lub
przedstawiamy problem (bez wskazywania winnego) zamiast: „znowu nie
posprzątaliście kredek ze stołu", należy powiedz: „nie mogę dać
dać Ci puzzl
uzzli dopóki
dopóki
kredki są porozr
orozrzucane
zrzucane na stole".
e".
Możemy również wykorzystać zabawę i zamiast: „masz natychmiast pozbierać
zabawki do pudełka" pow
powiedz: „zobacz Twoje misie bawią si
się na pl
placu zabaw, ale
chyba zbl
zbliża się burza - pomóżcie misiom do
dotrze
trzeć do domku,
domku, ratujci
atujcie je
je szy
szybko,
ko, bo
strasz
strasznie
nie zmokną - wrz
wrzućcie
cie
szybko wszystkie do pudełka! Brawo - uratowaliście wszystkie misie!"
Drodzy Rodzice
Pamiętajcie więc: Jeśli chcecie, aby dzieci Was słuchały
• Musicie stworzyć zasady,
asady,
• Musicie chwal
walić , nagradzać
nagradzać swoje pociechy.
• Musicie być konsek
onsekwe
ekwentni,
wentni,
• Musicie wydawać skuteczne
skuteczne polecenia
Opracowała: Krystyna Dzieciuch
Bibliografia:
Artykuł mgr Agnieszka Kotowicz - „Żeby było, jak ma być – zwracanie uwagi,
uciszanie, zachęcenie do sprzątania, ale jak? I bez krzyku?”