krajobrazy świata -tajga
Transkrypt
krajobrazy świata -tajga
TAJGA CO TO JEST TAJGA? Tajga, lasy borealne – formacja roślinna klimatu umiarkowanego chłodnego na półkuli północnej występujące w północnej części Europy, Azji oraz Ameryki Północnej (Kanada). Na północy tajga przechodzi w lasotundrę, a następnie w tundrę; na południu natomiast w lasy mieszane strefy umiarkowanej lub w step. TAJGA WARUNKI KLIMATYCZNE TAJGI Tajga leży w klimacie strefy umiarkowanej chłodnej. Lato jest krótkie i dość chłodne (średnia temp. miesięczna w lipcu waha się w granicach 10 - 20ºC) , zima jest długa i mroźna (temp. może spadać do -50ºC gdy napływa zimne arktyczne powietrze z północy). Cecha charakterystyczna gleby tajgi jest występowanie wiecznej zmarzliny - głębokie przemarzniecie gruntu. Rozmarznięciu ulega jedynie zewnętrzna warstwa o grubości 1 metra, czyli warstwa czynna. Zamarznięty grunt uniemożliwia infiltracje wody do podłoża, co wiąże się z jej zaleganiem na powierzchni - taka jest przyczyna tworzenia się rozległych bagien na obszarze tajgi. FLORA TAJGI Na obszarach tajgi rosną głównie drzewa iglaste: świerki, sosny, sosny limby, jodły syberyjskie, modrzewie, ale także – najczęściej drobnolistne – liściaste: brzozy, osiki, olsze, jarzęby, topole, wierzby. Drzewa szpilkowe są bardzo dobrze przystosowane do panujących tu warunków klimatycznych. Mogą rosnąć aż do tych obszarów, na których zaledwie przez 30 dni w roku średnia temperatura przekracza 10 °C, a w dwóch następnych miesiącach nie ma mrozu. Gruba, woskowa okrywa szpilek chroni je przed mrozami. Ukształtowanie koron drzew nie powoduje także szkód okiścią śnieżną. Drzewostany w borealnej strefie lasów iglastych półkuli północnej są z reguły jednowarstwowe, zwarte, ciemne, albo też zbudowane dość luźno. Im dalej na północ, tym są one bardziej luźne i bardziej ubogie gatunkowo. Luźna forma tych lasów związana jest przede wszystkim ze zmianą pokroju koron drzew, które na tych szerokościach geograficznych są węższe, bardziej strzeliste. Ma to swoje ekologiczne uzasadnienie, gdyż wąskie i wysokie korony pozwalają na lepsze wykorzystanie promieni słonecznych podczas niskiego położenia słońca. Warstwa krzewów w borealnych lasach iglastych jest bardzo słabo wykształcona. Składają się na nią przeważnie pojedyncze egzemplarze młodych drzewek, ale najczęściej reprezentowany jest jałowiec. W runie występują liczne gatunki grzybów, mszaków, mchów oraz rośliny z rodziny wrzosowatych: borówka, żurawina błotna, gruszyczka. ROŚLINY TAJGI Limba Borówki Modrzew Jodła Mech FAUNA TAJGI W tajdze można spotkać takie ptaki jak: sikory, jemiołuszki, głuszce, mysikróliki, sikory, sójki, krogulce i jastrzębie. Niektóre z nich, np. jemiołuszki, uciekają przed zimą, odlatując na południe, do strefy lasów liściastych. Na obszarze tajgi spotyka się wędrujące stada reniferów. Występuje tam także wiele innych gatunków ssaków, takich jak łosie, łasice, gronostaje, wiewiórki, rosomaki, borsuki, rysie, lisy, wilki, niedźwiedzie i kuny, sobole, wiewiórki, czy zające. Niektóre z nich, np. rosomaki i niedźwiedzie brunatne, na okres zimy zapadają w stan odrętwienia. W okresie lata w lasach tych pojawiają się duże ilości komarów, a także kleszczy i mrówek. Rzeki są bogate w ryby np. jesiotry, łososie. ZWIERZĘTA TAJGI SYBERYJSKIEJ Rosomak Kuna Gronostaj Ryś Krogulec MIESZKAŃCY Otajgi są słabo zurbanizowane - chłodny klimat panujący w tym rejonie kuli ziemskiej nie sprzyja osadnictwu ani egzystencji ludności. Największy dochód ludności dostarcza wyrąb drewna to stąd czerpany jest materiał do produkcji papieru na całym globie ziemskim. Głównie jest on sprowadzany z Syberii, - czyli północnej części Rosji. Syberia słynie również dziś z eksploatacji bogatych złóż ropy naftowej, węgla, złota i rud metali (tylko obszar wydobycia charakteryzuje się ogromnym udziałem terenów zurbanizowanych o specjalizacji przemysłowej). Drugim środkiem dochodu jest również łowiectwo. Ofiarą tego staje się duża liczba gronostajów, lisów i innych zwierząt futerkowych, głownie w Kanadzie i na Alasce.