borelioza z Lyme -

Borelioza z Lyme – wieloukładowa choroba zakaźna, wywołana przez krętki Borellia
burgdorferi, zakażenie odzwierzęce przenoszone przez kleszcze.
W przebiegu choroby wyróżniamy stadia. W pierwszym stadium charakterystycznym objawem
jest rumień wędrujący (erythema migrans), który pojawia się na skórze po 7 – 10 dniach od
kontaktu z kleszczem, w ciągu następnych dni powiększa się tworząc czerwona lub
sinoczerwoną plamę. Zmianie tej towarzyszą często objawy uogólnione: zmęczenie, gorączka,
ból głowy. Drugie stadium związane jest z zakażeniem układu nerwowego (neuroborelioza),
układu kostno-szkieletowego lub układu krążenia. Wczesne objawy neuroboreliozy to
najczęściej limfocytarne zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, zapalenie nerwów
czaszkowych, zapalenie nerwów obwodowych, zapalenie korzeniowo-nerwowe. Borelioza
układu kostno-stawowego charakteryzuje się nawracającymi zapaleniami stawów. Borelioza
układu krążenia objawia się ostrym przebiegiem, znacznymi zaburzeniami przewodnictwa,
zaburzenia rytmu.
Rezerwuarem Borellia burgdorferi może być każdy żywiciel kleszcza. Głównym rezerwuarem są
gryzonie, ale krętki stwierdzano również u zajęcy, jeży, saren, jeleni u ptaków wróblowatych,
bażantów, mew a także jaszczurek. Borellia burgdorferi nie wykazały powinowactwa do
wybranych gatunków, są one wykrywane u wszystkich gatunków kręgowców lądowych,
będących żywicielami kleszczy.
Zakażenie szerzy przez przenosicieli (wektor). Podstawowym wektorem są kleszcze z rodzaju
Ixodes. Zakażony kleszcz żerując przekazuje krętki swojemu żywicielowi, jak również pobierając
krew zakażonego żywiciela sam ulega zakażeniu. Bakterie wraz z ślina kleszcza przedostają się
przez skórę do ustroju żywiciela.
Zapobiegania i zwalczanie – unieszkodliwienie źródła zakażenia i przecięcie dróg szerzenia.
Możliwość zapobiegania oraz zwalczania jest ograniczona do unikania kontaktu z kleszczami
poprzez:
• noszenie odpowiedniego ubioru (koszula z długimi rękawami, długie spodnie i zakryte
buty)
• unikanie wypraw w rejony, w których jest dużo kleszczy
•
unikanie chodzenia w wysokiej trawie i krzakach
•
niesiadanie na zwalonych pniach drzewnych
•
stosowanie środków odstraszających kleszcze,
•
sprawdzanie ciała po pobycie w lesie.
Jeśli znajdziemy kleszcza, należy od razu usunąć go np. pęsetą. Kleszcza trzeba schwycić tuż przy
skórze i delikatnie, ale zdecydowanie wyciągnąć. Trzeba uważać aby głowa kleszcza nie
pozostała w skórze. Miejsce po ukąszeniu należy zdezynfekować, a ręce dokładnie umyć.
Nie wolno kleszcza wyciskać, smarować czymkolwiek np. benzyną, spirytusem czy tłuszczem, bo
może w czasie tych zabiegów wypluć bakterie do skóry.
Państwowa Inspekcja Sanitarna sprawuje nadzór nad bezpieczeństwem zdrowotnym
mieszkańców, w tym również prowadzi nadzór nad zachorowaniami na boreliozę z Lyme.
Art. 27 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r o zapobieganiu oraz zwalczaniu chorób zakaźnych u ludzi
nakłada na lekarzy obowiązek zgłaszania chorób zakaźnych. Na podstawie zgłoszeń
otrzymanych od lekarzy sporządzane są meldunki, raporty oraz dokonywana jest ocena sytuacji
epidemiologicznej powiatu.
Sytuacje epidemiologiczna boreliozy w powiecie cieszyńskim przedstawiają poniższe wykresy
Rys. 1 współczynnik zapadalności na boreliozę z Lyme w powiecie cieszyńskim w latach 2002-2011
Rys. 2 współczynnik zapadalności na boreliozę z Lyme w Polsce, woj. śląskim i powiecie cieszyńskim
w latach 2002-2011
Rys. 3 współczynnik zapadalności na boreliozę z Lyme powiecie cieszyńskim w 2011
Rys. 4 współczynnik zapadalności na boreliozę z Lyme powiecie cieszyńskim od 1stycznia do 31 maja 2012
Literatura
1.
Choroby zakaźne i pasożytnicze – epidemiologia i profilaktyka. Wiesław Magdzik,
Danuta Naruszewicz-Lesiuk, Andrzej Zieliński