Czy izolacje ze spienionego kauczuku wymagają dodatków - K-Flex

Czy izolacje ze spienionego kauczuku wymagają dodatków - K-Flex

IK Group
magazine
Innowacja
Innovation
Raport:
Czy izolacje ze spienionego kauczuku
wymagają dodatków przeciwbakteryjnych?
1
Report:
Does elastomeric insulation need antimicrobial
Additives?
W niniejszym artykule spróbujemy wyjaśnić, dlaczego izolacje
wykonane z produktów ze spienionego kauczuku nie potrzebują
specjalnych dodatków przeciw rozprzestrzenianiu się
drobnoustrojów. Zobaczymy także, że w rzadkich przypadkach, w
których materiał izolacyjny może stać się siedliskiem namnażania
się bakterii, odpowiednia ochrona powierzchniowa (płaszcz) i
zabiegi oczyszczające oraz sanifikacja są niezbędne i bardziej
skuteczne niż jakakolwiek inna ochrona materiału.
Our aim in this article is to explain why elastomeric insulation
products do not need antimicrobial additives. We will also
see that in rare situations where the insulation could be
the site of bacterial growth, adequate surface protection
(cladding) combined with cleaning and sanitation measures
are necessary and more effective than any protection of the
material.
Możliwość zanieczyszczenia środowiska w wyniku bakterii i/lub
grzybów związana z izolacją termiczną kanałów i przewodów,
jest często podnoszonym w dyskusji argumentem, który wzbudza
nowe zainteresowanie w związku z pojawianiem się na rynku
produktów zawierających przeciwbakteryjne dodatki.
The possibility of environmental contamination due to the
spread of bacteria and/or fungi conveyed by thermally
insulated pipes and ducting, is a topic often discussed, and
which has aroused new interest with the arrival on the market
of products containing antibacterial additives.
W celu obiektywnej oceny problemu należy zadać kilka pytań,
a mianowicie czy problematyka zanieczyszczenia izolacji
termicznej w ogóle istnieje, i czy w tym przypadku izolacja ze
spienionego kauczuku jest mniej lub bardziej narażona. Następnie
zasadne jest zadanie pytania, czy użycie produktów
przeciwbakteryjnych jest skuteczne w przypadku zanieczyszczenia,
jakie substancje są naprawdę skuteczne i jakie są korzyści i
zagrożenia z nimi powiązane.
In order to assess the matter objectively, the following points
should be considered: namely whether there actually is a
contamination problem with thermal insulation, and if so,
whether or not elastomeric insulation is implicated. Then
it is useful to ask whether the use of antibacterial products
is effective in the case of contamination; which substances
are actually effective and what are the associated benefits
and risks.
Materiał do izolacji termicznej może zostać zanieczyszczony
przez bakterie?
Pierwsze istotne wyjaśnienie polega na tym, iż zanieczyszczenia
są problemem związanym z obiektami lub środowiskiem a nie z
izolacją termiczną. Jeśli wyobrazimy sobie wnętrze pomieszczenia
mieszkalnego i uwzględnimy możliwe zjawiska polegające na
zanieczyszczeniu przez pleśń lub bakterie, przychodzą nam
zaraz na myśl określone pomieszczenia: kuchnia, łazienka,
piwnica, garaż, a zatem wszystkie te miejsca w których panuje
duża wilgotność. Instalacje wodne nie są siedliskami
zanieczyszczeń pod warunkiem, że są szczelne. Natomiast
szerszej analizy wymagają izolacja kanałów wentylacyjnych.
Is thermal insulation being contaminated by bacteria?
The first thing to clarify is that the contamination is a
problem related to objects, or environments and not the
thermal insulation. If we imagine the inside of a house,
and hypothesize possible phenomena of contamination by
mould or bacteria, we immediately think of specific locations
such as the kitchen, bathroom, basement, garage - all those
places that can be very humid. The pipework systems are
not the cause of contamination, unless they are losing water,
but we need to look more closely at insulation systems with
regard to air conditioning ducting.
Zgodnie z tym co stwierdzono powyżej należy odnotować ważną
informację: problemy zanieczyszczenia bakteryjnego są
zawsze ściśle związane z obecnością wilgoci. Nie tylko wilgoć
jest główną przyczyną zanieczyszczeń, ale jest ona
jednocześnie jedynym parametrem, który może być
„kontrolowanym” pod warunkiem przeprowadzania zabiegów
konserwacyjnych, w celu zapobiegania zjawiskom polegającym na
zanieczyszczeniu:
From the above, it is important to note that the problems
of bacterial contamination are always closely linked to
the presence of moisture. Not only is moisture the main
cause of contamination, it is also the only parameter that
can be “managed” in order to prevent the occurrence of
contamination:
“Jedynym czynnikiem, który może być kontrolowany jest
wilgoć” US National Association of Home Builders (NAHB)
deklaracja dotycząca kontroli pleśni.
“Środkiem pozwalającym kontrolować rozwój pleśni w
budynkach mieszkalnych jest kontrola wilgotności.” the U.S.
Environmental Protection Agency.
“The only factor that can be controlled is humidity,” US
National Association of Home Builders (NAHB) declaration
on the control of mould.
“The way to control the growth of mold in homes is
moisture control.” The US Environmental Protection
Agency.
IK Group Magazine
IK Group
magazine
Innowacja
Innovation
Zarodniki grzybów, drożdży i bakterie znajdują się praktycznie
wszędzie, i mogą stać się niebezpieczne w momencie
uzyskania zdolności do namnażania się tzn. w odpowiednich
warunkach:
- temperatura (4° - 60°)
- wysoka wilgotność
- tlen (obecność lub brak , w zależności od rodzaju
bakterii )
- obecność pożywki (substrat wzrostu)
- kwasowość (ph od 4,6 do 7)
Pleśń i drożdże wymagają wilgotności powyżej 50%,
a najlepiej ponad 70%
Należy wziąć zatem pod uwagę następujące źródła infekcji
bakteryjnej:
- skażenie wody
- skażenie żywności
- kontakty pomiędzy ludźmi lub ze zwierzętami domowymi
- kontakty ze skażonym środowiskiem
Co ma to wspólnego z izolacją termiczną?
Absolutnie nic: wprost przeciwnie, odpowiednia izolacja budynku
mieszkalnego może przyczynić się do stworzenia miejscowych
warunków wilgotności, które uniemożliwią rozwój zarodników i
bakterii ; odpowiedni poziom czystości i higiena pozwalają usunąć
brud i pozostałości organiczne, które ułatwiają rozwój bakterii i bez
których nie mogą one przetrwać. A zatem:
- rury i gorące powierzchnie nie stanowią idealnych warunków
dla rozwoju pleśni i bakterii, które preferują wilgotne powierzchnie
i temperatury około 37°C, a zatem na rurach grzewczych nie
znajdziemy nigdy zanieczyszczeń;
- temperatury poniżej 10°C uniemożliwiają namnażanie bakteryjne;
izolacje chłodnicze jeśli tylko nie występuje na nich zjawisko
skraplania związane z niewłaściwym montażem lub
niewłaściwym zaprojektowaniem. nie są idealnym miejscem
powstawania zanieczyszczenia.
Fungi and yeast spores and bacteria are found almost
everywhere, and can become dangerous when they multiply,
which only takes place in certain situations:
- Temperature (4° - 60°)
- Elevated humidity
- Oxygen (presence or absence of, depending
on the type of bacteria)
- Presence of foodstuffs (growth medium)
- Acidity (ph 4.6 - 7)
Moulds and yeasts require a humidity level in excess of 50%,
and preferably more than 70%
The following sources of bacterial infection should be
considered:
- Water contamination
- Food contamination
- Personal contact or contact with pets
- Contact with contaminated environments
What does this have to do with insulation? Absolutely
nothing. More to the point, efficient thermal insulation of
buildings can help establish local conditions of humidity
which should prevent the development of spores and
bacteria; proper cleaning and hygiene will remove the dirt
and organic debris which support the growth of germs, and
without which germs can not survive. Therefore:
- Pipes and hot surfaces are not ideal conditions for the
development of mould and bacteria, which prefer damp
areas and temperatures around 37°C, thus contamination
is never present on insulated heating pipes;
- Temperatures below 10°C inhibit the multiplication of
bacteria; therefore cooling insulation does not promote
contamination – so long as there is no condensation
present, due to poor design or assembly.
Ważną kwestią wartą rozważenia jest potencjalne
zanieczyszczenie kanałów wentylacyjnych. Po raz
pierwszy mieliśmy do czynienia z tym zjawiskiem w 1976 roku,
kiedy to 18 z 4000 delegatów na konwencję amerykańską
zmarło w wyniku zanieczyszczenia rozprzestrzeniającego się
poprzez instalację klimatyzacyjną, które w 1977 roku zostało
przypisane bakterii Legionella. Obecnie szacuje się, że infekcja ta
każdego roku dotyka około 18 000 osób w Stanach Zjednoczonych
Ameryki, z odsetkiem śmiertelności, który waha się od 5 do 15%;
ostatnie badania dowodzą, iż 30% populacji Australijczyków posiada
przeciwciała zwalczające tą infekcję. Inną powszechnie znaną
możliwą infekcją wywoływaną przez te same bakterie Legionella
jest gorączka Pontiac, która przeradza się w zwykłe
przeziębienie lub objawy grypy bez poważnych konsekwencji.
"Do zakażenia Legionellą dochodzi drogą oddechową poprzez
wdychanie aerozoli zawierających Legionellę lub cząstek
powstających w wyniku wyschnięcia. Kropelki mogą powstawać
zarówno poprzez rozpylanie wody co prowadzi do powstawania
pęcherzyków powietrza jak i oddziaływanie na ciała stałe. Im
mniejsze są rozmiary tych kropli, tym są one niebezpieczniejsze.
An important subject for consideration is the potential
contamination resulting from air conditioning ducting. We
first became aware of this phenomenon in 1976 when 18
out of 4000 delegates at an American convention died of
contamination spread through the air conditioning system,
and in 1977 this was attributed to the Legionella bacterium.
Currently it is estimated that this infection affects about
18,000 people each year in the uS, with a mortality rate of
between 5 and 15%; recent studies show that over 30% of the
Australian population have antibodies against this infection.
Another possibleinfection from the same Legionella
bacterium, is Pontiac fever, which usually degenerates into a
common cold or flu with no severe consequences.
“Legionnaires’ disease typically enters the respiratory system
through the inhalation of aerosol containing Legionella
or dried particles. The droplets can be formed either by
spraying the water which creates air bubblles or by impact
on solid surfaces. The smaller these droplets are, the more
dangerous. Drops of less than 5µ in diameter can reach
the lower respiratory tract more easily. While most of the
first cases of Legionnaires’ disease have been attributed
IK Group Magazine
2
IK Group
magazine
Innowacja
Innovation
Krople o średnicy poniżej 5µ przedostają się łatwiej do dolnych
dróg oddechowych, podczas gdy większość pierwszych
przypadków Legionelli przypisywano substancjom
rozprzestrzeniającym się drogą powietrzną zawierającym bakterie
pochodzące z wież chłodniczych, kondensatorów pary
lub sekcji nawilżających uzdatniania powietrza. Ostatnie zakażenia
są wywoływane także przez zanieczyszczenie instalacji
uzdatniających wodę pitną, aparatury sanitarnej, nawilżaczy
ultradźwiękowych Główne systemy wytwarzające aerozol związane
z przenoszeniem choroby obejmują ujęcia wody, instalacje
klimatyzacji powietrza (wieże chłodnicze, systemy wentylacji i
klimatyzacji powietrza, itd.) aparaturę terapii wspomagająca
oddychanie i hydromasaże." (Kierunki rozwoju zapobiegania i
kontroli legionelli, Ministerstwo Zdrowia Włoch).
Również w tym przypadku żadne badanie nie udowadnia, że
izolacja termiczna jest powodem, lub przyczynia się ewentualnego
zakażenia, którego zasadniczą przyczyną jest skażona
woda wykorzystywana przez instalację kontrolującą wilgoć.
Zważywszy w każdym razie, że systemy klimatyzacyjne dostarczają
świeże powietrze do domów, do stanowisk pracy, do budynków
użyteczności publicznej, jest bardziej niż uzasadnione pytanie co
można zrobić, by być pewnym jakości powietrza i zapobiec
zakażeniom bakteryjnym. Temu celowi EPA (Agencja Ochrony
Środowiska) poświęciła długi dokument, zatytułowany "Czy
powinniście czyścić kanały klimatyzacji powietrza w waszych
domach?
to substances dispersed in the air containing bacteria from
cooling towers, evaporative condensers or humidification
sections of air handling units, the most recent infections
have also been caused by contamination of drinking water
systems, sanitary installations, fountains and ultrasonic
humidifiers. The main aerosol generating systems that have
been associated with transmission of the disease include
water systems, industrial cooling systems (cooling towers,
ventilation and air conditioning systems, etc.), equipment for
assisted breathing therapy and hydromassage whirlpools.
(Guidelines for the Prevention and Control of Legionnaires’
Disease, Italian Ministry of health).
Here again, there is no evidence to show that thermal
insulation is the cause or contributing factor in contamination,
which is essentially due to contaminated water used by
plants to control humidity.
Taking into consideration, however, that air-conditioning
systems feed cool air into homes, workplaces and public
buildings, it is more pertinent to ask what must be done to
ensure that the air quality is safe and to prevent bacterial
contamination. To this end, the EPA (uS Environmental
Protection Agency) has produced a lengthy document
entitled “Should you have the air ducts in your home
cleaned?”
Dokument ten podkreśla wszystkim, że najskuteczniejszą formą
zabiegania jest właściwa konserwacja instalacji: wymiana
i czyszczenie filtrów, kontrola wilgotności. W dokumencie znajduje
się dokładna odpowiedź na pytanie, czy powierzchnie inne niż
metalowe ( w Stanach Zjednoczonych powszechna jest praktyka
stosowania izolacji termicznej wewnątrz kanałów wentylacyjnych)
są bardziej narażone na zanieczyszczenie. Odpowiedź ta jest
następująca :
This document states at the outset that the best prevention
is proper maintenance of equipment: replacement and
cleaning of filters and humidity control. The document
responds specifically to the question of whether different
metal surfaces (in the US it is common practice to have
thermal insulation inside the cooling ducts) are more
susceptible to contamination; see below (excerpt):
“Wiele kanałów posiadających izolację termiczną (od wewnątrz)
działało przez wiele lat bez widocznych oznak namnażania się
grzybów. Wskazane jest utrzymywanie ich w czystości i aby były
suche. Jest przedmiotem dyskusji, czy porowate materiały izolacyjne
(wełna szklana i skalna) są bardziej podatne na zanieczyszczenie
od ścianek metalowych nieosłoniętych. Jeżeli do systemu
izolacyjnego przedostanie się wystarczająca ilość zanieczyszczeń
i kurzu nie ma zasadniczej różnicy pomiędzy namnażaniem bakterii
w kanałach wentylacyjnych zaizolowanych i niezaizolowanych,
nawet jeśli oczywistym jest, że oczyszczanie nieosłoniętego metalu
i zastosowanie biocydów na jego powierzchni jest łatwiejsze. Gdy
zanieczyszczona zastanie izolacja włóknista, czyszczenie nie jest
wystarczające w celu zapobiegnięcia ponownemu namnażaniu i nie
ma zarejestrowanych biocydów, które można zastosować do
materiałów porowatych. EPA i organizacje narodowe producentów
kanałów izolacyjnych i producentów materiałów izolacyjnych
zalecają wymianę izolacji włóknistych zanieczyszczonych lub
zawilgoconych.
“Many insulated duct systems have operated for years
without supporting significant mold growth. Keeping them
reasonably clean and dry is generally adequate. however,
there is substantial debate about whether porous insulation
materials (e.g., fibre glass) are more prone to microbial
contamination than bare sheet metal ducts. If enough
dirt and moisture are permitted to enter the duct system,
there may be no significant difference in the rate or extent
of microbial growth in internally lined or bare sheet metal
ducts. however, treatment of mold contamination on bare
sheet metal is much easier. Cleaning and treatment with an
EPA-registered biocide are possible. Once fiberglass duct
liner is contaminated with mold, cleaning is not sufficient
to prevent re-growth and there are no EPA-registered
biocides for the treatment of porous duct materials.” The
EPA and national associations of insulation ducting and
insulation manufacturers all recommend the replacement of
contaminated or wet fibrous insulation material.
”
3
IK Group Magazine
IK Group
magazine
Innowacja
Innovation
Czy izolacje ze spienionego kauczuku mogą zostać
zanieczyszczone?
Stanowisko amerykańskiej EPA jest jasne: wątpliwości dotyczą
tylko izolacji włóknistych. Izolacja z pianki ze spienionego kauczuku
(FEF) o zamknięto komórkowej strukturze. nie będąc materiałem
porowatym i zaprojektowanym do zapobiegania kondensacji,
nie jest odpowiednim czynnikiem podatnym na wzrost
zanieczyszczenia.
Ważne jest również aby przypomnieć, że zwykle materiał włóknisty
wyposażony jest w powłokę z papieru kraft: materiał ten na bazie
tektury może w przypadku uszkodzenia mechanicznego stworzyć
przestrzeń i pożywkę dla zanieczyszczenia.
Nie dzieje się tak w przypadku materiałów ze spienionego kauczuku,
które produkowane są na bazie sztucznych polimerów, zwykle NBR,
PVC, EPDM. Rozkład polimerów w wyniku działania bakterii, lub
ochrona polimerów przez produkty chemiczne są przedmiotem
odrębnych badań, których ustalenia są interesujące.
Badanie przeprowadzone przez instytut badań nad kauczukiem
malezyjskim (porównaj Amir-Hashim, Enviromental advantage of
natural latex products", Maiaysian Rubber Board): przeanalizowało
naturalny rozkład poszczegónych materiałów polimerowych w
glebach zawierających dużą ilość bakterii. Poniższe zdjęcie
prezentuje zachowanie kauczuku naturalnego, neoprenu, NBR,
PVC i tektury poddanych działaniu dwóch gleb przez 40
tygodni.
KN
Neopren
Can elastomeric insulation be contaminated?
The US EPA’s position is quite clear: the only questions
arise in relation to fibrous insulation. Elastomeric insulation
(FEF) is a closed cell construction which is not porous and
is designed to prevent condensation, the growth medium
is not condusive to contamination. It is also important to
remember that fibrous insulation is often coated with kraft
paper: this paper-based material can – if damaged - provide
space and food for contamination.
This is not the case with elastomeric insulation, which is
made from artificial polymers, such as Nbr, PvC and EPDM.
The decay of polymers through bacterial action, namely
the protection of polymers by chemicals, are the subject
of extensive studies, and the conclusions make interesting
reading.
A study conducted by the rubber research Institute of
Malaysia (cf. Amir-hashim, “The Environmental Advantage of
Natural rubber Latex products”, Malaysian rubber board:)
studied the natural decay of different polymeric materials in
soils with a high bacterial content. The photo below shows
the behaviour of natural rubber, neoprene, Nbr, PvC and
paper exposed to two different soils for 40 weeks.
Nitryl
Winyl
Papier
Manilia
Wysokie
Niskie
Kontrolowane
Po 40 tygodniach oddziaływania
IK Group Magazine
4
IK Group
magazine
5
Innowacja
Innovation
Jak można się przekonać, NBR i PVC praktycznie nie ucierpiały
pomimo długiego kontaktu w warunkach wysokiego
zanieczyszczenia, podczas gdy kauczuk naturalny praktycznie
uległ degradacji.
It is clear to see that the Nbr and PvC remain practically
unchanged despite the long contact conditions of extreme
contamination, while the natural rubber virtually disappears.
Potwierdzają to inne dane: badanie przeprowadzone przez
Uniwersytet w Munster, Niemcy (por. Alexander Linos
Alexander Steinbuchel, Institut fur Microbiologie, Weftalische
Wilhwlms-Universitat Munster, “Biodegradation of natural
and synthetic rubber”), którego podsumowanie znajduje się
poniżej :
This is confirmed by other sources: a study from the university
of Munster, Germany (cf. Alexander Linos Alexander
Steinbuchel, Institut für Mikrobiologie, Westfälische
Wilhelms-universität Münster, “Biodegradation of natural
and synthetic rubber”) concludes as follows:
“Ze względu na obecność tego samego łańcucha polimerowego
w naturze (mówimy o kauczuku naturalnym) nie jest rzeczą
zaskakującą, że wiele raportów wskazuje go jako słaby punkt, w
porównaniu z raportami dotyczącymi kauczuków syntetycznych
lub pochodzenia nie naturalnego , takich jak butadien, SBR,
guma nitrylowa NBR i inne które należną do materiałów
„biologicznie odpornych ”.
Oporność materiałów K-Flex na bazie NBR była wielokrotnie
sprawdzana przy pomocy testów zgodnych z normą ASTM G21:
potwierdzają one brak lub śladowe powstawanie pleśni bez
korzystania ze specjalnych dodatków. Dalsze testy
przeprowadzone w ramach uczestnictwa w amerykańskim
programie Greenguard w celu zakwalifikowania materiałów
do zastosowania w szkolnictwie potwierdzają, iż nasze materiały
są odporne na działanie bakterii i rozwój grzybów.
“Given the existence of the same polymer chain in nature
(refers to natural rubber) it is not surprising that many reports
show that it is weak, in contrast with reports on synthetic
rubber or synthetic sources such as butadiene, SBR NBR
rubber and other materials that appear to be “biologically
recalcitrant”
In K-FLEX the resistance of NBR-based products has
been repeatedly proven by testing to ASTM G21 standard,
confirming that there is little or no fungal growth without
using any special additives. Further tests carried out through
our participation in the American GREENGUARD programme
(for the approval of materials for use in the education sector)
confirms that our materials are resistant to bacteria and
fungal growths.
Używanie produktów przeciwbakteryjnych jest skuteczne w
przypadku zanieczyszczenia?
Zakładając, że w normalnych warunkach użytkowania
izolacja ze spienionego kauczuku nie tylko nie przyczynia się, ale
także nie ulega potencjalnemu zanieczyszczeniu
należy stwierdzić, iż izolacje termiczne mogą być poddane
działaniu wysokiej wilgotności, która może prowadzić do zjawiska
zanieczyszczenia: baseny kryte, strefy prysznicowe kompleksów
sportowych, instalacje podsufitowe wewnątrz pomieszczeń
kuchennych, w których gotowana jest żywność są tylko niektórym
przypadkami „ekstremalnych warunków”.
Są także inne obszary, charakteryzujące się nie tak ekstremalnymi
warunkami eksploatacyjnymi, ale w przypadku których łączne
zmniejszenie ilości bakterii może być pożądane: szpitale,
przemysł spożywczy i farmaceutyczny i inne. Można zatem
przypuszczać, iż w tych obszarach zastosowanie produktów
przeciwbakteryjnych może być pożądane.
Pierwsza odpowiedź wynika z analizy trendów rynkowych
produktów należących do biocydów w sektorze tworzyw
sztucznych: w 2005 roku rynek północnoamerykański biocydów
wykorzystywanych w sektorze tworzyw sztucznych szacowany
był na 150 milionów $. Głównymi zastosowaniami były i są
stabilizacja półproduktów przemysłowych: (lateks, roztwory i
emulsje polimerów, lakiery na bazie wodnej, w produktach
tworzyw sztucznych /kauczuku wykorzystywanych w przemyśle
spożywczym i do zastosowań biomedycznych, w produktach z
tworzyw sztucznych/kauczuku do użytku codziennego lub odzieży
(ubrania, buty, telefony komórkowe, myszki komputerowe, itd.)
a zatem narażonych na częste zanieczyszczenia.
Jeżeli chodzi o tzw. produkty „konsumenckie”, oczywista jest
użyteczność produktów, które pozwolą uniknąć uciążliwych
zapachów ubrań lub przedmiotów codziennego użytku,
Is the use of antibacterial products effective against
contamination?
Given that - in normal circumstances - elastomeric insulation
not only helps, but resists contamination, it would indicate
that thermal insulation may be used in very humid conditions
which can lead to contamination: indoor swimming pools,
sports facility shower areas and ducting in kitchen ceilings
are a few extreme examples.
There are other areas with less extreme conditions, but
where the overall reduction of bacteria may be desirable,
such as hospitals, pharmaceutical and food industries, etc.
It could therefore be speculated that the use of antibacterial
products may be desirable in these environments.
An initial response may come from the analysis of market
trends in biocidal products in the plastics sector. In 2005,
the North American usage of biocidal products in plastics
amounted to uS$150 million. The main applications were,
and still are, the stabilisation of intermediate industrial
products such as latex, polymer solutions and emulsions;
water-based paints, plastic and rubber products used in
the food industry and biomedical applications, and plastic/
rubber products which are handled or worn (clothing,
shoes, phones, mice etc.) and therefore subject to frequent
contamination.
With regard to so-called “consumer” items, it is clear that
products are being used to prevent the development of
odours on clothing or in objects that are frequently handled,
or to prevent the growth of bacteria or mould in medical
equipment, machines in contact with food, products
intended for manual use, especially in wet environments
IK Group Magazine
IK Group
magazine
Innowacja
Innovation
i które zapobiegną rozwojowi bakterii lub pleśni w urządzeniach
such as bathrooms, showers, swimming pools and gardens.
medycznych, w maszynach mających kontakt z żywnością, w
Less obvious is the possible effect on products that are not
produktach przeznaczonych do użytkowania przez osoby i
handled: the Modern Plastic handbook (see Charles harper
użytkowanych w środowiskach bardzo zawilgoconych, jak łazienki, “Modern Plastic Handbook”, McGraw-Hill Handbooks)
prysznice, baseny, ogrody. Mniej oczywisty jest możliwy wpływ
provides us with some useful definitions:
na produkty, które nie są dotykane: The Modern Plastic Handbooks”. “biocides are additives that provide protection against fungi,
(por. Charles Harper “The Modern Plastic Handbook), który
yeast and bacterial growth in materials. Without biocides,
dostarcza nam kilka przydatnych definicji:
under certain conditions polymeric materials may support
“Biocydy są dodatkami, które zapewniają ochronę przeciw
surface growth and the development of spores that cause
rozwojowi grzybów, drożdży, namnażaniu bakteryjnemu
allergic reactions, unpleasant odours and premature loss
w materiałach. Bez biocydów materiały polimerowe w pewnych
of performance. It is important to note that the biocide
warunkach mogą być narażone na namnażanie powierzchniowe,
protects the material, and not the user of the product. Most
rozwój zarodników wywołujących reakcje alergiczne,
biocides are used in PvC plastic and polyurethane foams.
rozprzestrzenianie się nieprzyjemnych zapachów i przedwczesną Applications that contain biocides are: flooring, garden
utratę właściwości użytkowych. Należy zaznaczyć, iż biocyd chroni hoses, wall coverings, pool borders etc. biocides used in the
materiał, a nie osoby, która z niego korzysta. Większość biocydów plastics sector grow by 7% annually. Most of this growth can
jest stosowana w PVC uplastycznionym i w piankach
be attributed to the greater awareness of customers who
poliuretanowych. Zastosowania wykorzystujące biocydy to:
demand products that traditionally do not contain biocides
which “protect” against germs. Consumers appear to be,
podłogi, węże ogrodowe, tapety, brzegi basenów i inne.
Ilość biocydów używanych w sektorze produktów plastikowych
in some cases, uninformed of the true function of biocides,
wzrasta corocznie o 7% każdego roku. Znaczna część tego wzrostu which are used to protect the plastic and not the consumer.
przypisywana jest większej świadomości klientów, którzy wymagają Suppliers should be cautious in making claims about the
aby produkty, które dotychczas ich nie zawierały, posiadały biocydy performance of their products, so as to avoid giving incorrect
aby te chroniły ich przed zarodnikami. Konsumenci ulegają często information”.
dezinformacji co do właściwej roli biocydów, które mają chronić
With that in mind, it is important to refer to the workings
tworzywo sztuczne a nie konsumenta. Dostawcy muszą być
of u.S. law (see Tracy Lantz “regulation of Antimicrobials
uważni jeśli chodzi o deklarowanie właściwości użytkowych, w
and Associated risk of use in heating, ventilation, Air
celu uniknięcia podawania nieprawdziwych informacji”.
Conditioning, and refrigeration Systems”, uS Environmental
Biorąc pod uwagę powyższe spostrzeżenie, należy wspomnieć o
Protection Agency Office of Pesticide Programs
sposobie funkcjonowania prawodawstwa Stanów Zjednoczonych. Antimicrobials Division 2007).
( por. Tracy Lantz “Regulation of Antymicrobals and Associated
Risk of Use in Heating, Ventilation, Air Condictioning and
Refrigeration Systems.”
U. S. Environmental Protection Agency office of Pesticide
Programs Antimicrobials Division 2007).
Używanie produktów należących do “pestycydów” w USA
jest ściśle regulowane: substancje te mogą być niebezpieczne i
przeznaczone są do ściśle określonych celów. Jeśli producent
potwierdza, że jego produkt spełnia funkcję pestycydu (np.
powstrzymuje rozwój grzybów, niszczy organizmy wywołujące
choroby, uniemożliwia rozwój drożdzy, dezynfekuje,
sterylizuje, eliminuje namnażanie się bakterii, itd.), produkt
musi być zarejestrowany i certyfikowany przez EPA lub Food
and Drug Administration, w zależności od jego zastosowania, w
taki sposób, że deklaracje odpowiadają rzeczywistemu zachowaniu
się produktu. Działa to także w drugą stronę: jeśli jakiś produkt nie
jest zarejestrowany w EPA lub FDA do konkretnego zastosowania
nie może być reklamowany jako pestycyd.
The use of pesticide products in the uS is strictly regulated:
these substances can be dangerous and are subject to an
authorised code of practice. If a manufacturer claims that
their product performs a pesticide function (eg, controls the
growth of fungi, destroys organisms that cause disease,
inhibits the growth of yeasts, disinfects, sterilises, eliminates
bacterial growth, etc.), the product must be registered and
certified by EPA or the FDA, according to its use, so that any
claims correspond to the actual behaviour of the product.
Equally, the opposite applies: if a product is not registered
with the EPA or the FDA for a specific use, it cannot be
advertised as a pesticide.
EPA nakazała w 1997 firmie Hasbro zmienić reklamę
zabawek Playskool, w której twierdziła, iż metoda wykorzystująca
produkty Microban mogła chronić dzieci przed infekcją.
Na podstawie tego i innych wyroków, firmy takie jak Microban
zmieniły w niezwykle ostrożny sposób składane deklaracje,.
Na stronie samej firmy można przeczytać:
For example, in 1997 the EPA made the company hasbro
change their advertising of Playskool toys, in which they
alleged that treatment with Microban products could protect
children from infection. based on this and other rulings,
companies such as Microban have rewritten their claims,
in an extremely careful way. The Microban website, for
example, states that:
IK Group Magazine
6
IK Group
magazine
Innowacja
Innovation
“ Obecność mikrobów w domach jest źródłem wzrastającego
zaniepokojenia konsumentów. Istnienie wilgoci czyni
prawdopodobnym rozwój pleśni w domach oraz obszarach
użyteczności publicznej. Niestety, nie ma skutecznych sposobów
pozwalających całkowicie wyeliminować zarodniki pleśni; jednakże
możliwe jest zredukowanie ilości tych mikroorganizmów w budynku
kontrolując wilgotność i wykorzystując materiały budowlane odporne
na działanie pleśni.
Technologia przeciwbakteryjna Microban® oddziaływuje w sposób
ciągły uniemożliwiając rozwój szkodliwej pleśni, gwarantując
dodatkowy poziom ochrony trwający przez cały okres eksploatacji
materiałów izolacyjnych.”
“Today’s homeowners are increasingly concerned about the
presence of microbes in their homes. Mold, in particular, is
a part of our environment and there are no practical ways
to completely eliminate mold spores. The best defense
against mold in a home is to prevent it from taking hold
through moisture control and the use of mold resistant
building materials. Microban® antimicrobial technology
works continuously to inhibit the growth of damaging mold
for an added level of protection that lasts the lifetime of the
insulation.”
Wszystkie te stwierdzenia są prawdziwe, ale sformułowane w
ten sposób sugerują, iż zastosowanie "topowej" metody na
określonych powierzchniach wywołuje kompleksowe, dobroczynne
efekty. Przyjrzymy się kilku detalom sekcji pytania&odpowiedzi":
These statements, one by one, are correct, but are placed
to suggest that “topical” treatment in some specific areas
can be beneficial overall. Let’s see some details in the
“Questions & Answers”:
P: Jaką korzyść uzyskają moi klienci dzięki produktom
wykorzystującym ochronę Microban®?
O: Ochrona Microban® zwalcza w sposób ciągły namnażanie się
niebezpiecznych mikroorganizmów, które mogą doprowadzać do
powstawania zabrudzeń, brzydkich zapachów, degradacji
produktów i kontaminacji. Ochrona Microban® sprawia, że produkty
są łatwiejsze do zmywania i utrzymuje je w większej czystości
pomiędzy poszczególnymi zabiegami oczyszczającymi.
Q: What benefit do I get from products with Microban®
antimicrobial protection?
A: Microban® protection continuously fights the growth
of microbes that can cause stains, odors and product
degradation. Microban® protection makes the products
in your home easier to clean and keeps them cleaner and
fresher between cleanings.
Q: Does this mean I don’t have to clean my products as
much or as carefully?
A:No. Microban® protection provides continuous
antimicrobial protection that protects the products in your
home, helping to make them easier to clean and keeping
them cleaner between cleanings. however, normal cleaning
practices recommended by the product manufacturer
should be maintained.
P: Chce Pan powiedzieć, że nie muszę czyścić moich produktów
dokładnie i często?
O: Nie. Ochrona Microban® zapewnia ciągłą ochronę, która
sprawia, że produkty są bardziej czyste pomiędzy jednym cyklem
czyszczenia i kolejnym.
W każdym razie standardowe zabiegi czyszczące muszą być
przeprowadzane.
Powyższe stwierdzenia stają się bardziej zrozumiałe czytając
adnotację w sekcji "czym są bakterie", znajdującą się w
angielskiej wersji językowej (i pominiętej we włoskiej i francuskiej
wersji językowej):
These statements assume greater clarity when reading the
section “What is a microbe”, present in the English language
(and omitted in the Italian and French translations):
*Microban® antimicrobial product protection is
engineered to protect products from bacteria, mold
and in some cases algae that can cause stains, odors
and product deterioration. Microban protection is
not designed to protect users from disease causing
microorganisms.
*Microban® antimicrobial product protection is
engineered to protect products from bacteria, mold
and in some cases algae that can cause stains, odors
and product deterioration. Microban protection is
not designed to protect users from disease causing
microorganisms.
Czyli: “Ochrona przeciwbakteryjna produktów Microban® została
opracowana w celu ochrony produktów przed bakteriami,
grzybami i w niektórych przypadkach algami, które mogą
powodować powstawanie plam, brzydkich zapachów, degradację
produktów.
Ochrona Microban® nie jest zaprojektowana w celu ochrony
konsumentów przed chorobami wywoływanymi przez
mikroorganizmy”.
Biorąc metodę Microban® za przykład technologii
wykorzystywanej do ochrony materiałów, warto podkreślić, że
różnica pomiędzy metodą Microban® i innymi metodami nie polega
na dodanych produktach chemicznych, lecz sposobie ich
wprowadzenia do materiału, który według Microban®
7
In considering Microban treatment as significant example
of technology used for the protection of materials, it is
worthwhile noting that the difference between Microban
treatment and other treatments is not in the chemicals
added but in the way it is incorporated into the materials,
which - according to Microban – renders it effective for a
very long time. The active ingredients used are the same
as those made by leading companies in this industry: Akzo,
IK Group Magazine
IK Group
magazine
Innowacja
Innovation
zapewnia jej skuteczność przez długi czas. Wykorzystane czynniki
aktywne to te same produkty czołowych firm sektora: Akzo, Morton
Ferro, Huels, Olin, Ciba Rohm&Haas,Witco, Zeneca,
Thomson Research.
Morton, Ferro, huels, Olin, Ciba rohm & haas, Witch,
Zeneca. Thomson research.
W celu przeanalizowania różnic pomiędzy produktami typu
biocydy i bakteriostatycznymi lub w celu wykazania właściwości
każdego pojedynczego czynnika aktywnego konieczne byłoby
napisanie raczej książki niż artykułu, ale łączna ocena związana z
izolacją ze spienionego kauczuku nie byłaby odmienna.
Tak jak to przedstawiono w poprzednich paragrafach, technologie
te są z pewnością użyteczne w celu poprawy jakości życia:
ograniczenia powstawania brzydkich zapachów w butach lub
w strojach gimnastycznych, udzielenia dodatkowej gwarancji co do
sterylności rękawiczek medycznych, przedłużenia żywotności
profili lub szklanych paneli wykorzystywanych w bardzo wilgotnych
miejscach, ale są mało użyteczne jeśli umieścimy je w produkcie
nie będącym .oczywistym nośnikiem zanieczyszczenia.
To analyse the differences between bacteriostatic and
biocidal products, or to highlight the specific nature of each
active ingredient, it would be necessary to write a book
rather than an article, but the overall assessment in relation
to elastomeric insulation would be no different. As explained
above, this technology is certainly helpful for improving
the quality of life: reducing unpleasant smells in shoes or
tracksuits, providing additional guarantees for the sterility
of medical gloves, and increasing the length of modular
sections or viewing panels used in very wet areas, but it
does little or nothing if incorporated into products that are
not obvious vehicles of contamination.
Lista potencjalnie użytecznych zastosowań biocydów mogłaby być
bardzo długa, ale nie można uznać za użyteczne
lub konieczne umieszczanie wszędzie produktów
przeciwbakteryjnych. Nawet bez zasięgania opinii ekologów
liczne są opinie przeciwne nieograniczonemu stosowaniu
biocydów w przedmiotach codziennego użytku lub odmienne
punkty widzenia związane z problemami higieny i sanifikacji.
:
• Korzystanie ze środków przeciwbakteryjnych nie może
zastąpić dobrej praktyki utrzymania, czystości i sanifikacji, które
są wydajne w przypadku ewentualnie nagromadzonych
zanieczyszczeń stanowiących prawdziwe źródło infekcji.
W takiej sytuacji, jak ta przedstawiona poniżej środek
przeciwbakteryjny zawarty w izolacji jest zupełnie nieprzydatny.
.
The list of potentially useful applications for biocides could be
lengthy, but it is neither useful nor necessary to incorporate
antibacterial products eveywhere. Even without recourse
to ecological reviews, many are opposed to the
indiscriminate use of biocides in everyday objects, and
opinions differ with respect to matters of hygiene and
sanitation:
• The use of antimicrobials cannot replace good
housekeeping practice, cleanliness and sanitation, which
are effective on any dirt deposits that are the true sources
of infection. In a situation like those below, an antibacterial
protection in the insulation is totally useless.
Przed czyszczeniem
IK Group Magazine
8
IK Group
magazine
Innowacja
Innovation
• The connection between asthma, allergies and the
• Związek pomiędzy astmą, alergiami i obecnością pleśni jest
presence of mould is the subject of much discussion,
dyskusyjny, podczas gdy obecność pleśni w 70%
while it is estimated that the presence of mould in 70% of
amerykańskich mieszkań związana z materiałami budowlanymi
American homes is due to construction materials and not
a nie systemami klimatyzacyjnymi jest najbardziej wiarygodną
air conditioning systems (cf. “Correcting Mold
oceną. (por. “Correcting molds disinformation “ Ronald E. Gots,
Misinformation” ronald E. Gots, MD, PhD, International
Md, Phd, International Center for Toxicology and Medicine USA).
Center for Toxicology and Medicine uSA). here, taking
W tych przypadkach podjęcie środków zapobiegawczych
tylko wobec systemu klimatyzacyjnego jest bezskuteczne, jeśli nie preventative measures on air-conditioning systems alone
is useless if you do not deal with all sources of
uwzględnimy wszystkich przyczyn zanieczyszczenia.
contamination.
• “There is no single activity, material, or precaution that
• “Nie istnieje żadne działanie, materiał lub środek zapobiegawczy,
you can take to prevent mold from growing in an indoor
który można przedsięwziąć aby zapobiec powstawaniu pleśni
environment. Mold prevention and management begins
wewnątrz budynku. Zapobieganie i kontrola pleśni
before the first brick is laid and extends throughout the
zaczyna się zanim zostanie wmurowana pierwsza cegła
life of the building”, “Insulation’s ability to help manage
i trwa przez cały okres eksploatacji budynku”, “Zdolność
temperature and moisture makes it one of the most
izolacji termicznej do kontroli temperatury i wilgoci
powerful preventative tools”Listenread phonetically (cfr.
czyni ją najbardziej efektywnym systemem zapobiegania” (por.
Michael Andrew, Molou Huges, Bryan Ligma, NIA
Michael Andrew, Molou Huges, Bryan Ligma, NIA National
National Insulation Association uSA, “Insulating Against
Insulation Association USA, “Insulating Against Mold
Mold Growth”)
Growth”)
• “Preventing mold problems should be easy. We know how
• “Zapobieganie powstawaniu pleśni powinno być prostym
to design/specify insulation systems, select the appropriate
problemem . Wiemy jak wykonywać systemy izolacyjne,
products, manage the installation process, and effectively
dobrać właściwe produkty i nadzorować procesy
operate and maintain our buildings; however, we frequently
montażu, sprawdzać i konserwować konstrukcje.
fail to coordinate and integrate these processes” (Wayne
Niestety, niekiedy nie udaje się koordynacja i integracja tych
r. Thomann, “Insulated Cold systems and the negative
procesów. ” (Wayne R. Thomann, “Insulated
effect of mold growth”, Insulation Outlook)
Cold Systems and the negative effect of mold growth”,
Insulation Outlook)
• Użycie biocydów, lub sterylizacja (por. Environmental
• The use of biocides, or sterilization (cf. US Environmental
Protection Agency Usa ““A Brief Guide to Mold, Moisture,
Protection Agency’s “A brief Guide to Mold, Moisture, and
and Your Home”) nie jest zalecane, z wyjątkiem przypadków, w
Your Home”) are not recommended except in cases where
których w których w pomieszczeniach przebywają osoby z
immune-compromised individuals are present .
obniżoną odpornością immunologiczną.
• The indiscriminate use of biocides in situations where
• Niekontrolowane używanie biocydów w sytuacjach, w których
it is not absolutely necessary can lead to the phenomena
nie jest to bezwzględnie konieczne może prowadzić do
of adaptation in bacteria (cf. “Consumer Antibacterial
adaptacji bakterii (por. “Consumer Antibacterial
soaps: effective or just risky?”, Clinical Infectious Diseases
soaps: effective or just risky?”, Clinical Infectious Diseases
2007, “Tackling Antibacterial Resistance in Europe, EUSAC
2007, “Tackling Antibacterial Resistance in Europe, EUSAC
European Academies Science Advisory Council 2007)
European Academies Science Advisory Council 2007)
• biocides are often hazardous to the environment or
• Biocydy to zwykle substancje niebezpieczne dla środowiska
dangerous to human health. In Europe, many governments
lub zdrowia człowieka. W Europie wiele rządów, (na przykład
(eg Denmark, Finland, Germany) discourage the daily
Dania, Finlandia, Niemcy) odradzają codzienne używanie
use of biocides (see “Triclosan hazards” by John Kepner,
biocydów (por. “Triclosand Hazards“ by John Kepner, “Pesticides
“Pesticides and you,” vol 24). For example one of the
and you” vol 24), Na przykład używanie jednego z najczęściej
most commonly used antibacterials, Triclosan, used in
wykorzystywanych środków antybakteryjnych, Triklosan
some of the systems proposed by Microban, was
obecnego w kilku systemach proponowanych przez Microban,
recently banned from plastics intended for contact with
zostało zakazane w tworzywach sztucznych mających kontakt z
food (see European Commission Decision of 19 March
żywnością (por. Decyzja Komisji Europejskiej 19 marzec 2010,
2010, 2010/169/Eu). This substance is chemically similar
2010/169/Eu). Substancja ta jest chemicznie podobna do
to some dioxins, and has already been included in the SIN
niektórych dioksyn, i została już włączona do SIN List, z propozycją List as a suspected hazard, with a proposal for inclusion
umieszczenia na liście SVHC (substancji wzbudzających
in SvhCs (substances of very high concern) of the
szczególnie duże obawy ) europejskiej Normy REACH.
European legislation Reach
Opinie te nie pochodzą od aktywistów ruchu “zielonych”, ale od
stowarzyszeń medycznych, organizacji narodowych i
międzynarodowych, specjalistów. Rozważając aspekt
9
These opinions do not come from “green” activities but
from medical associations, national and international
organisations and professionals. When considering matters
IK Group Magazine
IK Group
magazine
środowiskowy i ekologiczny, jest rzeczą niewątpliwą, iż
dodawanie produktów chemicznych, kiedy nie są one konieczne
to z pewnością praktyka trudna do przyjęcia z punktu widzenia
ekologii, podczas gdy oczywistym jest, iż włączenie dodatków
przeciwbakteryjnych do masy izolacji ze spienionego kauczuku nie
prowadzi do znacznej poprawy w zakresie ochrony i sanifikacji
budynku.W tym momencie, dochodzimy do następujących
wniosków:
• Materiały izolacyjne ze spienionego kauczuku nie przyczyniają
się, ze względu na ich naturę, do powstawania zanieczyszczeń.
Instalacja z izolacją ze spienionego kauczuku ze względu na
zamknięto komórkową strukturę i niską przenikalność nie
jest siedliskiem zanieczyszczenia: na czystej izolacji ze
spienionego kauczuku nic się nie namnaża.
• W przypadku zabrudzonego materiału, z nagromadzonym
kurzem lub zanieczyszczeniami, nie ma różnic co do zachowania
poszczególnych materiałów, nawet jeśli zastosowano produkty
przeciwgrzybiczne, ponieważ zabieg taki chroni materiał
(a nie nagromadzony brud). Jak mogliśmy zobaczyć,
izolacja ze spienionego kauczuku jest naturalnie odporna na
zanieczyszczenia.
• Wyeliminowanie zanieczyszczeń jest możliwe tylko działając
na ich źródło : kontrola wilgotności, wyeliminowanie
przecieków wody, jej odkażenie, odpowiednia konserwacja.
Innowacja
Innovation
relating to environment and ecology, there is no doubt that
the inclusion of these chemicals is unnecessary and is hardly
a practice to be associated with an ecological approach,
while it is clear that the inclusion of anti-microbial additives
in the mass of elastomeric insulation will not lead to any
significant improvement in the prevention or cleanliness of a
building. At this point, we can reach some conclusions:
• Elastomeric insulation materials do not by their nature
promote contamination. Elastomeric insulation with
its closed cell structure and its low permeability is not an
ideal source of contamination; nothing will grow on clean
elastomeric insulation.
• Where the material is dirty, with deposits of dust or
debris, there is no difference in behaviour between
different materials, even if they have been treated with
antimicrobial products, because the treatment protects
the material (and not the dirt upon it). As we have seen,
however, elastomeric insulation does not need to be
protected because it is naturally resistant to contamination.
• The removal of contaminants is possible only by acting on
the origin of the contamination: humidity control,
elimination and decontamination of water leaks, and good
maintenance practice.
• Izolacja kanałów klimatyzacyjnych powinna być wykonana
• Air conditioning ducting is best insulated on the outside.
od zewnętrznej strony. Gdyby zaistniała konieczność
Where it is necessary to insulate from the inside,
zaizolowania od wewnątrz, preferowane jest użycie produktów
elastomeric products are preferable to fibrous products.
ze spienionego kauczuku, a nie materiałów włóknistych.
• Where it is necessary to insulate pipes or ducting in areas
• Gdy konieczne jest zaizolowanie rur lub kanałów w miejscach
where the presence of moisture is unavoidable, all
w których nie da się uniknąć wilgoci, wszystkie powierzchnie
surfaces, not just the insulation can be subject to mould
i nie tylko materiał izolacyjny mogą być narażone na powstawanie
and bacteria: the use of mechanical protection (cladding)
pleśni i bakterii: wykorzystanie ochrony mechanicznej
facilitates cleaning with harsh chemicals, steam, and
(cladding) pozwala utrzymać czystość przy użyciu agresywnych
then periodic sanitising without the risk of damaging the
substancji chemicznych, pary i okresowej sanifikacji
insulation. Milder cleaning products such as detergents
bez ryzyka uszkodzenia warstwy materiału izolacyjnego.
and ozone do not damage elastomeric insulation, even
. Sanifikacja przy użyciu niegresywnych produktów, detergentów,
though it is not mechanically protected.
ozonu nie niszczy izolacji ze spienionego kauczuku, gdy
ta ostatnia nie posiada on ochrony mechanicznej.
• W „normalnym” budynku mieszkalnym, kiedy wilgotność
• In a “normal” house, where humidity levels are kept below
utrzymywana jest poniżej poziomu 60%, bez przecieków wody
60%, with no water leakage, contamination problems do
nie wystepują problemy zanieczyszczenia. Korzystanie z
not exist. using products that contain antimicrobials
produktów zawierających środki przeciwbakteryjne, gdy nie jest to where it is not necessary is no different from needlessly
konieczne, niczym nie różni się od niepotrzebnej dezynfekcji rąk
disinfecting hands several times a day: to prevent
wiele razy na dzień: celu uniknięcia infekcji nie jest konieczna
infection, there is no point in using disinfectant, washing
with normal soap is quite sufficient.
dezynfekcja, ale wystarczy mycie rąk zwykłym mydłem.
.
Dr. Ing. Andrea Marenghi
Technology Manager
IK Group Magazine
10