Wykaz zadań działalności statutowej wykonanych w

Transkrypt

Wykaz zadań działalności statutowej wykonanych w
National Institute
of Telecommunications
ul. Szachowa 1
PL – 04-894 Warszawa
T: [+48 22] 512 81 00
F: [+48 22] 512 86 25
E-mail: [email protected]
www.itl.waw.pl
Wykaz zadań działalności statutowej wykonanych w 2007 roku
Instytut Łączności – Państwowy Instytut Badawczy
Spis treści
ZINTEGROWANE SYSTEMY TELEKOMUNIKACYJNE I TELEINFORMATYCZNE
(W TYM PRZEZNACZONE DLA ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ), USŁUGI, SIECI
INTELIGENCJI OTOCZENIA: ASPEKTY ORGANIZACYJNE, FUNKCJONALNE,
ROZWOJOWE, BEZPIECZEŃSTWO ..................................................................................... 5
1. Koncepcja elektronizacji terenowych urzędów administracji publicznej pod kątem
świadczenia usług eGovernment. ................................................................................... 5
2. Metody wspomagania decyzji budowy infrastruktury teleinformatycznej dla
komunikacji elektronicznej urząd - obywatel. ............................................................... 5
3. Modelowanie systemów łączności elektronicznej administracji publicznej i kierowania
bezpieczeństwem państwa.............................................................................................. 6
4. Ocena QoS, opracowanie metodyki i procedur pomiarowych dla przesyłania sygnałów
wizyjnych sieciami IP. ................................................................................................... 6
5. Udostępnienie narzędzia informatycznego do prognozowania zasięgów stacji
radiowych użytkowanych we współczesnych systemach radiokomunikacyjnych i
radiodyfuzyjnych w sieci korporacyjnej i w Internecie. ................................................ 6
6. Rozwój technik szerokopasmowego dostępu do Internetu na obszarach wiejskich. ..... 6
7. Wykorzystanie radiowych technik UWB do analizy struktury materiałów................... 7
8. Rozpoznanie otoczenia radiowego w sieciach sensorowych. ........................................ 7
OPTOELEKTRONIKA I FOTONIKA NA POTRZEBY ULTRASZYBKIEJ
TELEKOMUNIKACJI: ASPEKTY FUNKCJONALNE, ROZWOJOWE I
WDROŻENIOWE ..................................................................................................................... 7
9. Symulacje komputerowe masek fazowych do nanoszenia światłowodowych siatek
Bragga. ........................................................................................................................... 7
10. Badania nad nowymi przyrządami fotonicznymi na potrzeby systemów
teleinformatycznych nowych generacji.......................................................................... 7
11. Badanie charakterystyk światłowodów dwójłomnych w warunkach środowiskowych
pod kątem budowy wzorca dyspersji polaryzacyjnej..................................................... 8
12. Analiza nowych rozwiązań technicznych szerokopasmowych sieci światłowodowych
FTTH i FTTX oraz współzależności między inwestycjami w sieci tego typu,
a regulacjami prawnymi. ................................................................................................ 8
13. Badania własności optycznych i termicznych włókien światłowodowych nowych
typów (udziału IŁ w programie UE COST-299). .......................................................... 9
14. Badania w zakresie zaawansowania infrastruktury sieci fotonicznych (COST-291). ... 9
INŻYNIERIA OPROGRAMOWANIA, WIEDZY I WSPOMAGANIA DECYZJI................ 9
15. Data mining w systemach dynamicznych. ..................................................................... 9
16. Zastosowanie Inteligentnego Systemu Nauczającego w procesie nauczania ODL
zrealizowanego w środowisku rzeczywistym. ............................................................. 10
17. Badania nad istotą informacji, jej właściwościami i stosowanymi technikami
informacyjnymi - próba systematyzacji w obszarze wiedzy o informacji. .................. 10
18. Wybrane problemy zarządzania wiedzą....................................................................... 11
19. Metody i technologie budowy hurtowni danych ze szczególnym uwzględnieniem
zapewnienia długookresowej jakości produktu............................................................ 11
20. Narzędzia monitoringu w zarządzaniu siecią teleinformatyczną i bazami danych...... 12
21. SpecVer - metodyka tworzenia oprogramowania integrująca zadania specyfikacji,
implementacji i weryfikacji modułów programów. ..................................................... 12
2
Instytut Łączności – Państwowy Instytut Badawczy
RADIOKOMUNIKACJA, GOSPODARKA WIDMEM, KOMPATYBILNOŚĆ
ELEKTROMAGNETYCZNA................................................................................................. 12
22. Aplikacje i usługi wykorzystujące system Galileo przeznaczone do zastosowań
w radiokomunikacji morskiej....................................................................................... 12
23. Opracowanie narzędzia programowego do prognozowania zasięgów stacji
brzegowych dla potrzeb radiokomunikacji morskiej. .................................................. 13
24. Kompatybilność systemów nowej generacji oraz zagadnienie kompatybilności
elektromagnetycznej w środowiskach specjalnych...................................................... 13
25. Zagadnienia implementacji telewizji i radiofonii cyfrowej w Polsce. ......................... 13
26. Opracowanie oraz analiza efektywności algorytmów ESPRIT oraz Root-MUSIC
w celu ustalenia parametrów kanału OFDM................................................................ 14
27. Szybka transmisja danych w paśmie krótkofalowym - etap III . ................................. 14
28. Prace studyjne, badania funkcjonalne i analiza uwarunkowań eksploatacyjnych
systemu śledzenia statków dalekiego zasięgu - LRIT.................................................. 14
INFRASTRUKTURA TELEKOMUNIKACYJNA: ASPEKTY ORGANIZACYJNE,
FUNKCJONALNE I ROZWOJOWE...................................................................................... 15
29. Rozbudowa funkcjonalna opracowanych i wdrożonych do eksploatacji w latach
2001 - 2006 telekomunikacyjnych systemów kontrolno - pomiarowych AWP-IŁ
oraz TBA-IŁ. ................................................................................................................ 15
30. Opracowanie narzędzi informatycznych w dziedzinie metrologii wspomaganej
komputerowo................................................................................................................ 15
31. Opracowanie procedury wzorcowania termoelementów rezystancyjnych. ................. 16
RYNEK TELEKOMUNIKACYJNY, TELEINFORMATYCZNY I POCZTOWY; USŁUGI
ŁĄCZNOŚCI ELEKTRONICZNEJ I USŁUGI POCZTOWE: ASPEKTY REGULACYJNE,
EKONOMICZNE, SPOŁECZNE ............................................................................................ 16
32. Kierunki rozwoju europejskich prac normalizacyjnych w 2007 roku i ocena ich
wpływu na rynek usług pocztowych i działania regulacyjne w Polsce........................ 16
33. Informacyjne aspekty gier konkurencyjnych na rynku usług telekomunikacyjnych. .. 16
34. Analiza wyników przeglądu regulacji rynku komunikacji elektronicznej w Unii
Europejskiej i ich wpływu na regulacje w Polsce. ....................................................... 17
35. Uwarunkowania technologiczne i regulacyjne rozwoju rynku komunikacji
elektronicznej w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem rynku mediów.................. 17
SYSTEMY ZASILANIA W TELEKOMUNIKACJI: ASPEKTY REGULACYJNE,
ROZWOJOWE I WDROŻENIOWE....................................................................................... 18
36. Telekomunikacyjny system zasilania gwarantowanego, zintegrowany na napięciu
przemiennym 230 VAC. .............................................................................................. 18
37. Rdzeń modułowego systemu czasu rzeczywistego do profesjonalnych aplikacji
hybrydowych systemów zasilania i automatycznego nadzoru..................................... 18
DZIAŁALNOŚĆ STATUTOWA - WSPOMAGAJĄCA BADANIA .................................... 18
38. Zapewnienie łączności komputerowej. ........................................................................ 18
39. Organizacja Forum TETRA. ........................................................................................ 18
40. Prace na rzecz utrzymania systemu zarządzania i rozszerzenia zakresu akredytacji
laboratorium oraz wspierające działalność naukowo - badawczą pracowni................ 19
41. Koncepcja merytoryczna projektu ”Zintegrowany System Satelitarnego
Monitorowania Floty, Teledetekcji i Rejestracji Pierwszej Sprzedaży”...................... 20
42. Koncepcja merytoryczna projektu do PO IG „Metody i narzędzia projektowania i
integracji sieci i usług telekomunikacyjnych”.............................................................. 20
3
Instytut Łączności – Państwowy Instytut Badawczy
43. Przygotowanie 9-tej Międzynarodowej Konferencji nt. Przezroczystych Sieci
Optycznych ICTON 2007. ........................................................................................... 20
44. Międzynarodowa Konferencja Wspomagania Decyzji w Telekomunikacji i
Społeczeństwie Informacyjnym - DSTIS-2007. .......................................................... 21
45. Współpraca międzynarodowa w ramach ITU-R i ITU-T. ........................................... 22
46. Publikacja Książki Józefa Wierzbołowskiego pt. „UE wobec wyzwań gospodarki
opartej na wiedzy. Ewolucja priorytetów rozwojowych Unii Europejskiej w świetle
5-7 programów ramowych”.......................................................................................... 22
47. Przegląd działań podejmowanych przez wybranych regulatorów EU......................... 23
48. Działalność Ośrodka Informacji Naukowej wspierająca naukę................................... 23
4
Instytut Łączności – Państwowy Instytut Badawczy
ZINTEGROWANE SYSTEMY TELEKOMUNIKACYJNE I TELEINFORMATYCZNE
(W TYM PRZEZNACZONE DLA ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ), USŁUGI, SIECI
INTELIGENCJI OTOCZENIA: ASPEKTY ORGANIZACYJNE, FUNKCJONALNE,
ROZWOJOWE, BEZPIECZEŃSTWO
1. Koncepcja elektronizacji terenowych urzędów administracji publicznej pod kątem
świadczenia usług eGovernment.
Celem pracy było wypracowanie modelu elektronizacji terenowych urzędów administracji
publicznej, który stanowiłby wsparcie dla organów samorządowych w procesie wdrażania usług
eGovernment w urzędach gmin oraz dla organów rządowych w ich działalności na rzecz
informatyzacji lokalnych struktur administracji publicznej. Opracowanie zawiera kompendium
wiedzy dotyczącej aspektów technicznych, ekonomicznych, organizacyjnych i prawnych
związanych z wdrażaniem usług eGovernment i elektronizacją urzędu gminy. W pracy podano
szereg informacji praktycznych, pomocnych przy podejmowaniu przez samorządy terytorialne
działań związanych z informatyzacją urzędów, dotyczących w szczególności organizacji projektu
informatyzacji gminy, warunków technicznych wdrażania usług publicznych na platformę
elektroniczną, źródeł finansowania oraz przepisów prawnych związanych z usługami komunikacji
elektronicznej. Produktem jest opracowanie zawierające koncepcję elektronizacji terenowych
urzędów administracji publicznej pod kątem świadczenia usług eGovernment,
przedstawiającą modelowe rozwiązanie elektronizacji urzędu gminy. Produkt będzie
oferowany na zasadach komercyjnych urzędom gmin oraz Departamentowi Informatyzacji MSWiA.
Wyniki pracy zostaną wykorzystane w działalności publikacyjnej.
Opracowanie ma charakter podręcznika dedykowanego pracownikom urzędów gmin i działaczom
samorządowym.
2. Metody wspomagania decyzji budowy infrastruktury teleinformatycznej dla komunikacji
elektronicznej urząd - obywatel.
Wynikiem pracy jest opracowanie składające się z trzech produktów określających zasady,
kryteria i procedury dla wspomagania decyzji podejmowanych przez jednostki administracji
publicznej w zakresie wyboru rozwiązań oraz sposobu wdrożenia infrastruktury teleinformatycznej
i jej elementów:
Produkt 1. Wybór technologii i rozwiązań teleinformatycznych, w tym:
− katalog usług teleinformatycznych dla systemów komunikacji elektronicznej,
− wyniki analizy technologii i rozwiązań teleinformatycznych pod kątem możliwości realizacji
usług teleinformatycznych w systemach komunikacji elektronicznej dla administracji
publicznej.
Produkt 2 Warunki techniczno organizacyjne budowy infrastruktury teleinformatycznej,
obejmujące:
− modelowe warunki techniczno - organizacyjne budowy infrastruktury teleinformatycznej dla
komunikacji elektronicznej urząd – obywatel,
− wymagania dla usług, sieci teleinformatycznych, dostępu do Internetu.
Produkt 3 Instrumenty wspomagania decyzji w procesie budowy infrastruktury teleinformatycznej
dla komunikacji elektronicznej urząd obywatel, w tym:
− kryteria, metody i procedury wspomagania procesu wyboru rozwiązań techniczno –
organizacyjnych,
− sposoby wdrożenia infrastruktury teleinformatycznej zgodnie z potrzebami obywateli i
wymaganiami jednostki administracji publicznej.
Przedstawiono metody oparte na technikach modelowania i symulacji do projektowania oraz
wymiarowania zintegrowanego systemu teleinformatycznego. Do szacowania wielkości ruchu
teleinformatycznego generowanego przez obywateli w kontaktach z urzędem zaproponowano
zastosowanie wskaźników oceny dostępności i poziomu elektronizacji usług administracji
publicznej uzgodnione między krajami członkowskimi Unii.
5
Instytut Łączności – Państwowy Instytut Badawczy
3. Modelowanie systemów łączności elektronicznej administracji publicznej i kierowania
bezpieczeństwem państwa.
Przedmiotem pracy były:
I. Metody i zasady modelowania systemów łączności elektronicznej.
II. Współczesne narzędzia informatyczne wspierające proces modelowania i projektowania
systemów łączności elektronicznej.
III. Model systemu łączności elektronicznej na potrzeby bezpieczeństwa i zarządzania
kryzysowego aglomeracji miejskiej, na przykładzie m. st. Warszawy.
W wyniku realizacji pracy dokonano analizy metod oraz modelowania systemów łączności
elektronicznej. Zidentyfikowano i scharakteryzowano proces modelowania, przedstawiono
podstawy i uwarunkowania modelowania systemów łączności elektronicznej. Dokonano
identyfikacji i zaprezentowano najbardziej przydatne narzędzia informatyczne wspierające proces
modelowania przedmiotowych systemów. Opracowano i przedstawiono model systemu łączności
elektronicznej na potrzeby bezpieczeństwa i zarządzania kryzysowego aglomeracji miejskiej, na
przykładzie m. st. Warszawy.
4. Ocena QoS, opracowanie metodyki i procedur pomiarowych dla przesyłania sygnałów
wizyjnych sieciami IP.
W ramach pracy przedstawiono ogólne zasady działania systemu telewizji interaktywnej
oferowanej abonentom za pomocą protokółu IP. W oparciu o Zalecenia ITU zaproponowano
klasyfikację usług i sieci IP przenoszących sygnały wizyjne oraz wymagane wartości parametrów
tej sieci. Opracowano obiektywne metody oceny parametrów sieci, procedury pomiaru tych
parametrów oraz metody subiektywne oceny usługi w domu użytkownika i odpowiednie procedury
pomiarowe. Przedstawiono także opracowaną, własną metodę ciągłej oceny jakości obrazu
przesyłanego sieciami IP w siedzibie abonenta. Metoda ta została zgłoszona jako dokument
Administracji polskiej na posiedzenie Grupy Studiów 9 (SG9) ITU-T w październiku 2007 roku.
Dokument ten został przyjęty przez Grupę Studiów i zgodnie z planem zostanie zatwierdzony na
kolejnym posiedzeniu (maj 2008). Opisano również zaprojektowany układ pomiarowy,
umożliwiający przeprowadzenie pomiarów parametrów sieci.
5. Udostępnienie narzędzia informatycznego do prognozowania zasięgów stacji radiowych
użytkowanych we współczesnych systemach radiokomunikacyjnych i radiodyfuzyjnych w
sieci korporacyjnej i w Internecie.
Praca stanowiła kontynuację budowy kompleksowego systemu informatycznego realizowanego w
latach 2003-2006. Opracowano i wdrożono bazę danych systemu i dostęp do usług poprzez
Intranet/Internet, zmodyfikowano istniejące metody obliczeniowe, zgodnie ze zmianami
wprowadzanymi przez ITU i ERO. Opracowano programy komputerowe dla celów badawczych i
projektowych.
Powstały system obliczeniowy może być wykorzystany w licznych pracach rynkowych i naukowobadawczych, jako narzędzie planistyczne i pomoc w procesie badań nad zastosowaniem i
weryfikacją metod obliczeniowych i rozwiązań technicznych, stosowanych w odniesieniu do
istniejących i planowanych systemów radiowych. Zakres prac zrealizowanych w 2007 r. umożliwia
podjęcie prac rynkowych związanych z planowaniem sieci DVB-T, DVB-H, DVB-SH (Telewizja
Polska, Operatorzy), projektowaniem optymalnych łączy radiowych oraz prowadzeniem przez IŁ prac
dotyczących m.in. opracowania różnych metod planowania sieci SFN DVB-T (Instytut Łączności jest
jedyną placówką naukową w kraju zajmującą się tą tematyką).
Wynik pracy – system obliczeniowy udostępniono w sieci korporacyjnej i wybrane opcje w
sieci Internet
6. Rozwój technik szerokopasmowego dostępu do Internetu na obszarach wiejskich.
W pracy skupiono się na innowacyjnym rozwiązaniu znanym pod nazwą ‘WiLDNet’, opracowanym
na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley. Do upowszechnienia informacji o takich rozwiązaniach,
przygotowano prezentacje (m. in. na konferencji Krajowej Konferencji Radiokomunikacji,
Radiofonii i Telewizji w Gdańsku) oraz publikacje w materiałach konferencyjnych. Nowe, tanie
technologie szerokopasmowego dostępu do Internetu są intensywnie rozwijane. Przy wprowadzaniu
innowacji na szerszą skalę, zawsze istnieje ryzyko nietrafnej decyzji. Dla zmniejszenia tego ryzyka,
nowe rozwiązania wymagają weryfikacji. W tym celu, w ramach pracy zbudowano sieć
eksperymentalną we współpracy z Międzynarodowym Centrum Fizyki Teoretycznej (ICTP) w
6
Instytut Łączności – Państwowy Instytut Badawczy
Trieście oraz z Międzynarodową Unią Telekomunikacyjną (ITU) w Genewie, sfinansowaną ze
środków ICTP. Koszt łącza sieci eksperymentalnej ICTP o długości ponad 100 km wynosi mniej niż
1% kosztów ułożenia kabla na tę odległość, nie licząc kosztów urządzeń i utrzymania sieci kablowej.
Efekty ekonomiczne upowszechnienia takich technologii dostępu do Internetu na obszarach
wiejskich będzie można oszacować dopiero po uruchomieniu konkretnej instalacji pilotowej
7. Wykorzystanie radiowych technik UWB do analizy struktury materiałów.
W pracy opisano uwarunkowania techniczne związane z wykorzystaniem ultraszerokopasmowych
(UWB) sygnałów radiowych. Rozpoznano stan techniki i aktualne europejskie uwarunkowania
regulacyjne dotyczące stosowania UWB. Przedstawiono koncepcję urządzenia wykorzystującego
sygnały UWB do analizy struktury materiałów. Opracowano podstawy metodyki pomiaru
impulsowej emisji UWB. Zaprojektowano i wykonano modele anten UWB i zbadano ich
charakterystyki.
8. Rozpoznanie otoczenia radiowego w sieciach sensorowych.
W ramach pracy rozwijana była metoda rozpoznawania otoczenia radiowego metodami analizy
funkcji korelacji sygnałów odbieranych przez węzły wyspecjalizowanej sieci sensorowej. Rozkład
maksimów funkcji korelacji sygnałów odbieranych przez kolejne węzły poddawane były obróbce
analizy matematycznej. W wyniku tej analizy uzyskiwano rozkład miejsc geometrycznych
położenia źródeł promieniowania elektromagnetycznego w określonych zakresie częstotliwości.
Kolejne obliczenia dokonywane były dla wszystkich kombinacji par węzłów sensorowych. W
wyniku nałożenia się miejsc geometrycznych wyznacza się rozmieszczenie przestrzennych źródeł
promieniowania. Opracowany został algorytm procesu geometrycznego wyznaczania
przestrzennego rozmieszczania źródeł.
OPTOELEKTRONIKA I FOTONIKA NA POTRZEBY ULTRASZYBKIEJ
TELEKOMUNIKACJI: ASPEKTY FUNKCJONALNE, ROZWOJOWE I
WDROŻENIOWE
9. Symulacje komputerowe masek fazowych do nanoszenia światłowodowych siatek Bragga.
Celem pracy było badanie rozkładu natężenia pola dyfrakcyjnego za maskami fazowymi oraz
efektu Talbota, występującego w tego typu strukturach periodycznych. Kolejnym zagadnieniem
było badanie wpływu ułożenia włókna za maską fazową na średni rozkład natężenia pola
dyfrakcyjnego w jego rdzeniu w procesie nanoszenia siatek Bragga oraz opracowanie metod
symulacji charakterystyk spektralnych apodyzowanych siatek Bragga z uwzględnieniem
ograniczeń technologicznych dotyczących skończonej ilości stopni fazowych maski (przybliżenie
profilu apodyzacji funkcją schodkową). W pracy dokonano analizy rozkładu natężenia pola
dyfrakcyjnego za maskami fazowymi: apodyzowaną i jednorodną. W oparciu o skalarną teorię
dyfrakcji i zmodyfikowany algorytm splotowy opracowano aplikacje do symulacji dyfrakcji w
maskach fazowych i do obserwacji efektu Talbota. Ponadto zasymulowano i zbadano wpływ
odległości włókno-maska i średnicy rdzenia na średni rozkład natężenia pola dyfrakcyjnego
w rdzeniu światłowodu w procesie nanoszenia siatek apodyzowanych i jednorodnych
metodą maski fazowej. Korzystając z metody macierzy przejścia opracowano metodę
obliczania charakterystyk spektralnych (transmisyjnych i odbiciowych) apodyzowanych i
jednorodnych siatek Bragga. Stworzona aplikacja uwzględnia fakt schodkowego charakteru
funkcji apodyzacji na skutek ograniczeń technologicznych w wytwarzaniu masek fazowych
(ograniczonej ilości możliwych do uzyskania wysokości stopnia fazowego). Wyznaczono
charakterystyki spektralne maski jednorodnej oraz apodyzowanej wykonanej przy pomocy maski
fazowej o profilu gaussowskim i ośmiu poziomach wysokości stopnia fazowego.
10. Badania nad nowymi przyrządami fotonicznymi na potrzeby systemów teleinformatycznych
nowych generacji.
W ramach pracy opracowana została metoda symulacji wzmocnienia promieniowania
ramanowskiego w strukturze fotonicznej. Wykonano symulacje pozwalające na określenie przerw
zabronionych w strukturze kryształu fotonicznego na bazie krzemu. Ponadto wykonano obliczenia
współczynnika wzmocnienia sygnału ramanowskiego w strukturze periodycznej w odniesieniu do
7
Instytut Łączności – Państwowy Instytut Badawczy
jednorodnego krzemu o takiej samej długości ośrodka aktywnego. Wyniki symulacji wskazują, że
kryształy fotoniczne pomagają zwiększyć wydajność procesów nieliniowych. Wszystkie ww.
symulacje wykonano w programie Matlab firmy MathWorks. Dokonano przeglądu literatury
dotyczącej optycznych grzebieni częstotliwości pod kątem zapoznania się z aktualnymi
rozwiązaniami technicznymi ze szczególnym uwzględnieniem wykorzystania światłowodowych
laserów femtosekundowych. Zbudowano stanowisko pomiarowe do przeprowadzenia
eksperymentów ze zdudnianiem sygnałów optycznych i wykonano pomiary szerokości widma
lasera DFB stabilizowanego komórką absorpcyjną. Produktami niniejszej pracy są:
o aplikacje w środowisku Matlab: do symulacji zjawisk nieliniowych w kryształach
fotonicznych
o opracowanie pt. „Badania nad nowymi przyrządami fotonicznymi na potrzeby
systemów telekomunikacyjnych nowych generacji”
Wyniki pracy mogą posłużyć w przyszłości do projektowania urządzeń opartych na materiałach
strukturalnych, które z kolei mogą zaowocować nowymi technologiami (lasery ramanowskie na
kryształach fotonicznych, optyczne grzebienie częstotliwości).
11. Badanie charakterystyk światłowodów dwójłomnych w warunkach środowiskowych pod
kątem budowy wzorca dyspersji polaryzacyjnej.
Celem projektu było zapoznanie się z właściwościami światłowodów dwójłomnych, a w
szczególności z wpływem pól zewnętrznych na wartość dyspersji polaryzacyjnej (PMD polarization mode dispersion) w tych światłowodach. Zbadanie tych wielkości pozwoliło określić
możliwość budowy stabilnego wzorca dyspersji polaryzacyjnej opartego na światłowodach
dwójłomnych. Opracowano szereg metod pomiarów, monitorowania, emulacji i kompensacji
dyspersji polaryzacyjnej. Urządzenia służące do tych celów powinny być wzorcowane w celu
zapewnienia spójności pomiarowej. W laboratorium NIST został zaprojektowany wzorzec
dyspersji polaryzacyjnej. Wzorzec ten pozwala na odwzorowanie w idealny sposób linii
światłowodowej. Jest on bardzo stabilny czasowo. Wadą tego rozwiązania jest jednak fakt, że
światło opuszcza tor światłowodu. W związku z pytaniami klientów LMEEiO dotyczącymi
wzorcowania mierników dyspersji polaryzacyjnej pojawił się pomysł wykonania całkowicie
światłowodowego wzorca dyspersji polaryzacyjnej. Wzorzec powinien wskazywać stałą wartość
dyspersji polaryzacyjnej w różnych warunkach środowiskowych. Światłowodami odpornymi na
zakłócenia zewnętrze są światłowody wysoko dwójłomne. Badania światłowodów dwójłomnych
pod kątem wpływu środowiska na wartość dyspersji polaryzacyjnej, umożliwią opracowanie w
następnych latach, całkowicie światłowodowego wzorca dyspersji polaryzacyjnej. W pracy
przeprowadzono badania dyspersji polaryzacyjnej światłowodów dwójłomnych różnych typów w
zmiennych temperaturach oraz badania starzeniowe. Uzyskane produkty to raport z badań,
który może być udostępniany producentom światłowodów.
12. Analiza nowych rozwiązań technicznych szerokopasmowych sieci światłowodowych FTTH
i FTTX oraz współzależności między inwestycjami w sieci tego typu, a regulacjami
prawnymi.
Przeanalizowano perspektywy wzrostu wymagań na szybkość dostępu szerokopasmowego,
związane z nowymi usługami w sieciach telekomunikacyjnych, n.p. wizyjnymi o wysokiej
rozdzielczości (HDTV), co pozwala spodziewać się, że standardem będą w ciągu 5-10 lat usługi
50-100 Mbit/s. Istniejąca telekomunikacyjna infrastruktura dostępowa z parami przewodów
miedzianych nie pozwala na zaoferowanie znacznej części abonentów usług o przepływności
nawet 5 Mbit/s i niezbędna jest przebudowa sieci dostępowej, z masowym wprowadzeniem
transmisji światłowodowej. Przedstawiono przegląd rozwiązań technicznych światłowodowych
(FTTH) lub światłowodowo-miedzianych (przeważnie w konfiguracji światłowód/VDSL2+,
FTTB/FTTC/FTTN) sieci dostępowych umożliwiających dostęp abonencki o przepływności w
granicach 50-1000 Mbit/s, porównano ich cechy użytkowe, podano klasyfikację i przykłady
wyposażenia. Zaprezentowano nowe typy włókien światłowodowych dla domowych instalacji
FTTH, m.in. z barierą otworkową (HAF) tolerujące silne zginanie, znormalizowane w nowym
zaleceniu ITU-T G.657 oraz kable światłowodowe specjalnie opracowane dla sieci FTTH. Ostatni
element analizy stanowią bariery regulacyjne dla budowy sieci FTTx, szczególnie silne w krajach
UE, gdzie regulatorzy narzucają operatorom dominującym „uwalnianie” nowo budowanej
infrastruktury stałej po niskich stawkach, co skutkuje hamowaniem lub ograniczaniem inwestycji.
8
Instytut Łączności – Państwowy Instytut Badawczy
13. Badania własności optycznych i termicznych włókien światłowodowych nowych typów
(udziału IŁ w programie UE COST-299).
Praca stanowiła wsparcie udziału IŁ w projekcie europejskim COST-299 “Optical Fibres for
New Challenges Facing the Information Society – FIDES” (Włókna światłowodowe
zaspakajające nowe potrzeby społeczeństwa informacyjnego), realizowanym, który jest
poświęcony konstrukcjom, badaniom i zastosowaniom nowych typów włókien światłowodowych, w
tym:
−
włóknom mikrostrukturalnym (PCF),
−
włóknom wzmacniającym wysoko domieszkowanym pierwiastkami ziem rzadkich,
−
włóknom o wysokiej nieliniowości i ich zastosowaniu do generacji i obróbki sygnałów,
−
czujnikom światłowodowym,
−
modelowaniu włókien i podzespołów światłowodowych.
Instytut Łączności włączył się w prace COST-299 w styczniu 2007 r. Udział Instytutu obejmuje
przede wszystkim badania laboratoryjne włókien specjalnych: pomiary parametrów optycznych
(tłumienność, PMD, PDL, dwójłomność, charakterystyki spektralne), badania termiczne i
starzeniowe, testy wytrzymałości mechanicznej, modelowanie komputerowe propagacji
promieniowania i standaryzację czujników światłowodowych.
W 2007 r. wykonano pomiary optyczne PMD, tłumienności spektralnej i reflektometryczne 5
próbek włókien specjalnych: PCF z IPHT Jena (Niemcy) i domieszkowanych iterbem, firmy Liekki
(Finlandia).
W IŁ przygotowywane jest stanowisko do badania wytrzymałości mechanicznej włókien
światłowodowych; pierwsze testy powinny odbyć się w pierwszym półroczu 2008 r.
14. Badania w zakresie zaawansowania infrastruktury sieci fotonicznych (COST-291).
Praca stanowiła wsparcie udziału IŁ w projekcie europejskim COST-291 "Towards Digital
Optical Networks" (Badania w zakresie zaawansowanej infrastruktury optycznych sieci
telekomunikacyjnych), który dotyczy badań mających na celu opracowanie nowej generacji
systemów i sieci.
Udział Instytutu obejmuje:
− Opracowanie modeli symulacji formatów modulacji i określenie ograniczeń spowodowanych
niedoskonałością poszczególnych elementów systemu, w tym badania właściwości
szumowych i zniekształceń nieliniowych spowodowanych efektem Kerra dla
wielopoziomowych formatów modulacji.
− Badanie efektywnych obliczeniowo metod symulacji propagacji sygnału w światłowodzie, w
tym metody błędu lokalnego oraz metody wyznaczania długości kroku z zastosowaniem
uśredniania widma i nowoopracowanej metody błędu lokalnego ze wstępną symulacją.
Badane są także metody symulacji specyficzne dla systemów WDM: zaproponowano m.in.
modyfikację wielokanałowej metody symulacji XPM
− Badania gwarantowanej jakości usług (QoS) i routingu w sieciach optycznych z komutacją
grupową pakietów (OBS), w tym:
− analiza porównawcza mechanizmów QoS pod względem funkcjonalności i wydajności.
− klasyfikacja strategii routingu dla sieci OBS: zaproponowano i zbadano dwa algorytmy
routingu izolowanego alternatywnego dla zorientowanych połączeniowo sieci E-OBS oraz
zaproponowano metodę optymalizacji routingu wielościeżkowego w oparciu o teorię
optymalizacji nieliniowej.
− analiza porównawcza architektur OBS: konwencjonalna (C-OBS) i z emulacją czasu
offsetowego (E-OBS).
INŻYNIERIA OPROGRAMOWANIA, WIEDZY I WSPOMAGANIA DECYZJI
15. Data mining w systemach dynamicznych.
Systemy dynamiczne występują powszechnie we współczesnej technice i nauce. Przykładem
mogą tu być sieci telekomunikacyjne, natężenie ruchu drogowego, a także procesy zachodzące w
organizmach żywych. Ilość danych opisujących zachowanie współczesnych systemów jest
ogromna, konieczne jest więc zastosowanie metodologii data mining. Istniejące metody nie
uwzględniają jednak dotychczasowej wiedzy o systemie, ani istniejących modeli matematycznych
9
Instytut Łączności – Państwowy Instytut Badawczy
opisujących system. W pracy opracowane zostały algorytmy omijające ten problem. Oparto się o
metodologię polegającą na budowie modelu probabilistycznego, opisującego system. Opracowane
algorytmy znajdują następnie zbiory atrybutów, których rozkład prawdopodobieństwa w danych
odbiega od tego co przewiduje model. W pracy metody te zostały dostosowane do systemów
dynamicznych. Dokonano także dalszych zastosowań i rozszerzeń tych metod m.in. do problemu
crosssellingu usług telekomunikacyjnych. Przedstawiono usystematyzowanie podejść do
modelowania z uwzględnieniem zdarzeń. Opracowane metody zastosowano do stworzenia modelu
zachowań odwiedzających stronę Instytutu Łączności na podstawie loga z serwera WWW.
Przedstawiono wstępne wyniki analizy systemów biologicznych. W systemach dynamicznych
często występują zmienne numeryczne. Algorytmy data mining działają jednak przede wszystkim
na zmiennych dyskretnych. Opracowano uogólnienia tych algorytmów na dane numeryczne.
Wyniki zostały wykorzystane do stworzenia bardzo wydajnej metody budowy klasyfikatora
maksymalizującego bezpośrednio pole pod krzywą ROC. Praca zdobyła nagrodę za najlepszy
artykuł na europejskiej konferencji poświęconej zagadnieniom data mining. Rozwinięto też
algorytm pozwalający na znajdowanie odpowiadających sobie atrybutów w różnych strumieniach
danych. W ramach pracy opracowano następujące algorytmy:
o algorytm modelowania systemów dynamicznych z wyjściami dyskretnymi
o algorytm znajdowania interesujących zbiorów atrybutów numerycznych
o algorytm budowy klasyfikatorów maksymalizujących pole pod krzywą ROC
o ulepszono algorytm znajdowania odpowiadających sobie atrybutów w strumieniach
danych (schema matching)
Opracowano prototypowe oprogramowanie pozwalające na analizę systemów
dynamicznych.
Wyniki pracy upowszechniono w kilku publikacjach.
16. Zastosowanie Inteligentnego Systemu Nauczającego w procesie nauczania ODL
zrealizowanego w środowisku rzeczywistym.
Praca stanowi kontynuację poprzednich prac prowadzonych w Instytucie Łączności dotyczących
zastosowania metod i narzędzi sztucznej inteligencji w edukacji oraz opracowania koncepcji
Inteligentnego Systemu Nauczającego zastosowanego w procesie kształcenia ODL. Inteligentny
System Nauczający stanowi nowe podejście do realizacji nauczyciela komputerowego w procesie
ODL. W ramach pracy przeprowadzono badania dotyczące działania ISN oraz jego
optymalizacja przy wykorzystaniu opracowanego środowiska symulacyjnego obejmującego
modele uczniów (o charakterze stochastycznym). Wygenerowane losowo modele tworzyły
populację modeli uczniów o rozkładach zdolności podobnych do rozkładów zdolności
występujących w populacjach uczniów rzeczywistych. Badania (trudne lub niemożliwe w
środowisku rzeczywistym) oraz optymalizacja działania ISN zostały przeprowadzone w oparciu o
sformułowane kryterium optymalizacji działania ISN zgodnie z algorytmem optymalnego
kształcenia. Przeprowadzona została analiza uzyskanych wyników badań dotyczących ISN. ISN
umożliwia indywidualizację procesu nauczania zapewniając w sposób optymalny ciągłą adaptację
do indywidualnych możliwości i potrzeb ucznia w czasie procesu nauczania ODL.
17. Badania nad istotą informacji, jej właściwościami i stosowanymi technikami
informacyjnymi - próba systematyzacji w obszarze wiedzy o informacji.
Wynikiem pracy jest książka składająca się z 6 rozdziałów: Rozdział 1 „Wstęp” jest
wprowadzeniem w tematykę zagadnienia. W Rozdziale 2 „Istota informacji” zebrano wiedzę o
formułowanych okazjonalnie definicjach informacji, przedstawiono modele formalne w oparciu o
które informacja może być definiowana w sposób systemowy i omówiono relacje pojęciowe dane –
informacja – wiedza. Rozdział 3 pt. „Charakterystyki informacji” jest poświęcony próbie
zidentyfikowania najważniejszych cech informacji, ich systematyzacji oraz ogólnej kategoryzacji
informacji pojawiającej się we współczesnym świecie. W Rozdziale 4 „Miary informacji’
przedstawiono sposoby mierzenia i waloryzowania informacji w zależności od potrzeb
użytkowników. Rozdział 5 „Techniczne środowisko informacji” zawiera omówienie głównych
technik stosowanych w operacyjnej obróbce informacji, tj. przekształcania jej postaci, ochrony
przeciwzakłóceniowej i dostępowej, a także niektórym kwestiom związanym z jej zapisem.
Rozdział ostatni, (6) „Użytkowanie informacji” odnosi się do ogólnych problemów pozyskiwania i
użytkowania informacji w dzisiejszej dobie rozwijającego się społeczeństwa informacyjnego. Pracę
uzupełnia bogate zestawienie bibliografii związanej z tematami w książce poruszanymi.
10
Instytut Łączności – Państwowy Instytut Badawczy
18. Wybrane problemy zarządzania wiedzą.
Celem pracy było opracowanie metodologii rozwiązywania zadań praktycznych,
wchodzących w skład obszernej dziedziny zwanej zarządzaniem wiedzą. Zadania te dotyczą
procedur generowania wiedzy, jej formalnej reprezentacji umożliwiającej różnorodne wykorzystanie
(ontologi) zasad wnioskowania na podstawie zgromadzonej wiedzy o zależnościach czasowych
wspomagania wyszukiwania wiedzy. Zgromadzone przez doświadczenie i opracowane metody
będą wykorzystane do rozwiązywania konkretnych zadań, związanych z działalnością Instytutu
Łączności: analizy uwarunkowań prac badawczych, struktury zgromadzonej wiedzy, oraz zasad jej
wyszukiwania i stosowania. W części „Praktyczne aspekty zarządzania wiedzą”, we współpracy z
Japan Advanced Institute of Science and Technology (JAIST), koncentrowano się na
zastosowaniach nowych rezultatów dotyczących mikro-teorii tworzenia wiedzy, obejmujących m.in.
pojęcie przestrzeni twórczej (Wierzbicki i Nakamori 2006) oraz pojęcie potrójnego helixu normalnej
akademickiej twórczości wiedzy, podkreślających odmienność akademickiego i organizacyjnego
tworzenia wiedzy. Rozwinięta w tym roku idea modelu Nanatsudaki procesów tworzenia wiedzy
(Wierzbicki i Nakamori 2007) wyraża próbę wyciągnięcia pragmatycznych wniosków z takiej
analizy i syntezy mikro-teorii tworzenia wiedzy, poprzez kombinację siedmiu spiral (określenie
celów w spirali OPEC, hermeneutyczna spirala EAIR, socjalizująca spirala SECI, spirala burzy
mózgów DCCV, spirala debaty EDIS, spirala planowania I-System, spirala eksperymentalna EEIS)
w porządku stosownym do organizacji dużych projektów badawczych. Inne wnioski z tych prac
dotyczyły metod tworzenia ontologii na potrzeby lokalne oraz metod obiektywnego rankingu.
Między innymi opracowano analizę ontologiczną 384 artykułów opublikowanych w latach 20002007 w Journal of Telecommunications and Information Technology z zastosowaniem statystyk
występowania słów, technik klasteryzacji i wizualizacji wyników. W części „Metody wnioskowania
na użytek zarządzania wiedzą z uwzględnieniem aspektów temporalnych” koncentrowano uwagę
na logikach temporalnych, które znajdują szerokie zastosowanie w informatyce, w szczególności w
temporalnych bazach danych, specyfikacji i weryfikacji oprogramowania (w tym dokumentów
multimedialnych) oraz protokołach bezpieczeństwa. Wypracowano logiczny formalizm dla
reprezentacji wiedzy o logicznych zależnościach czasowych między obiektami w systemach
informacyjnych lub między zdarzeniami, Został on wszechstronnie zbadany, zgodnie z metodologią
systemów logicznych. Skonstruowany został system wnioskowania w stylu dual tableau i
udowodniona została jego pełność oraz badana była jego rozstrzygalność. System ten umożliwia
realizację trzech podstawowych elementów dedukcji: weryfikację prawdziwości we wszystkich
modelach, weryfikację prawdziwości w ustalonym modelu oraz weryfikację spełniania w ustalonym
modelu.
19. Metody i technologie budowy hurtowni danych ze szczególnym uwzględnieniem
zapewnienia długookresowej jakości produktu.
Celem pracy było opracowanie nowatorskiej metodyki budowy Hurtowni Danych (HD). Metodyka
obejmuje procesy projektowania, wdrażania i utrzymania Hurtowni Danych. Szczególny nacisk
położono na zapewnienie długookresowej jakości hurtowni oraz procedury kontroli danych.
Hurtownie danych (HD) są złożonymi systemami informatycznymi, które przetwarzają i łączą dane
pochodzące z różnych źródeł w zunifikowane struktury, aby nadać im jakość i formę niezbędną dla
celów analitycznych. Z problemem wymiaru jakości a zwłaszcza jakości danych, który
współdecyduje o tym, czy zbudowana HD będzie dostarczać danych godnych zaufania, czy też
przedstawi ich fałszywy obraz stykają się członkowie zespołu realizującego niniejszą pracę
wdrażając i utrzymując HD. Dlatego w ramach pracy opracowano nową metodykę uzupełniającą
dotychczas stosowane metodyki budowy HD o nowe metody, które zapewnią jakość danych od
momentu ich ekstrakcji do HD aż do prezentacji użytkownikowi końcowemu. Metody te dotyczą
aspektu przetwarzania i przepływu danych w HD, dla którego istotne jest wprowadzenie
modularyzacji kolejnych kroków przetwarzania danych, powiązanie ich w łańcuchy oraz
wprowadzenie zewnętrznej aplikacji, która uruchamia kolejne moduły oraz nadzoruje
przetwarzanie, przepływy i jakość danych. W ramach pracy zaimplementowano Moduł
Sterujący w języku Java, który służy do wykonywania procesów ETL, zgodnie ze
zdefiniowanym wzorcem. Moduł Sterujący oraz raport są głównymi produktami pracy.
Głównym elementem raportu jest praktyczna metodyka budowy hurtowni danych oraz aplikacja Moduł Sterujący (MsRun). Metodyka i aplikacja są wdrażane przez zespół IŁ w pracach
wykonywanych dla klienta z sektora telekomunikacyjnego. Metodyka budowy HD oraz aplikacja
zostaną opisane w publikacjach. Wyniki pracy były prezentowane na Krajowej Konferencji
Radiokomunikacji, Radiofonii i Telewizji, Gdańsk, 13 – 15 czerwca 2007 - referat p.t.
11
Instytut Łączności – Państwowy Instytut Badawczy
„Upowszechnianie wiedzy o najlepszych praktykach w realizacji projektów współfinansowanych
przez UE” oraz artykuł pod tym samym tytułem, który został opublikowany w Zeszytach
Naukowych Wydziału Elektroniki, Telekomunikacji i Informatyki Politechniki Gdańskiej.
20. Narzędzia monitoringu w zarządzaniu siecią teleinformatyczną i bazami danych.
Celem pracy był rozwój metod automatycznego wykrywania awarii w sieciach komputerowych. W
pracy zaproponowano dwie ogólne metody wykrywania awarii, z naciskiem na zastosowanie w
sieciach komputerowych. Pierwsza bazuje na wielokryterialnej analizie histogramów sygnałów
zmierzonych w sieci, z użyciem częściowego porządkowania. Druga stanowi metametodę
integrującą metody wykrywania awarii znane z literatury. Bazuje ona na klasyfikacji za pomocą
separacji liniowej z rozwiązywaniem zadań Support Vector Machine. W integracji metod bierze się
pod uwagę analizowany metodami wielokryterialnymi kompromis między procentem awarii
przeoczonych a procentem fałszywych alarmów. Praca obejmuje również rozwój solwera
optymalizacyjnego dla zadania Support Vector Machine dla bardzo wielkiej liczby przykładów
treningowych. Przykłady nie są przechowywane jednocześnie w pamięci operacyjnej, a specjalne
mechanizmy przyspieszają przeglądanie plików. Solwer bazuje na metodzie Analytic Center
Cutting Plane Method w wariancie z wyrazem regularyzującym Nesterowa. W pracy opisano
eksperymenty przede wszystkim badające różne aspekty pracy solwera i jego porównanie z
solwerem konkurencyjnym a także eksperymenty dotyczące wybranych fragmentów
zaproponowanych metod wykrywania awarii. Uzyskane produkty i sposób wykorzystania
wyników pracy to: dwa referaty anglojęzyczne, działający program, dwie metody
wykrywania awarii.
21. SpecVer - metodyka tworzenia oprogramowania integrująca zadania specyfikacji,
implementacji i weryfikacji modułów programów.
W wyniku pracy powstały: metodyka pozwalająca na tworzenie oprogramowania wraz z
dowodem jego poprawności, wtyczka do systemu Eclipse umożliwiająca edycję plików
specyfikacji(.spec), plików weryfikacji (.verif) wraz z plikami klas (.java). Dokonano
sprawdzenia koncepcji poprzez stworzenie kompletnych projektów programistycznych, w których
znajdą się pliki specyfikacji, pliki implementacji oraz pliki weryfikacji w kolejnych iteracjach projektu.
Tworząc coraz większe programy, o coraz bardziej złożonej strukturze ryzyko katastrofy jakie jest z
tym związane rośnie co najmniej wykładniczo wraz z długością kodu. Niektórzy inwestorzy
dostrzegli problem i zamawiają oprogramowanie wraz dowodem jego poprawności. Uważamy, że
stosowane dotąd metody nie są adekwatnie dobrane do trudnego celu udowodnienia poprawności
oprogramowania. Powstają rozmaite produkty, ale to dopiero początek - nowe technologie dopiero
powstaną. Wynikiem pracy jest propozycja nowej, oryginalnej metodologii tworzenia
oprogramowania integrującej: specyfikację modułów, implementację - czyli tworzenie
oprogramowania i weryfikację otrzymanego oprogramowania względem wcześniej powstałej
specyfikacji.
RADIOKOMUNIKACJA, GOSPODARKA WIDMEM, KOMPATYBILNOŚĆ
ELEKTROMAGNETYCZNA
22. Aplikacje i usługi wykorzystujące system Galileo przeznaczone do zastosowań
w radiokomunikacji morskiej.
Celem pracy były analiza dostępnych usług i aplikacji wykorzystujących system nawigacji
satelitarnej Galileo oraz prezentacja usług i aplikacji szczególnie ukierunkowanych na
radiokomunikację i radionawigację morską oraz szeroko rozumianą tematykę bezpieczeństwa, w
tym bezpieczeństwa na morzu (maritime safety) i ochronę żeglugi (maritime security).
Wynikiem pracy jest opracowanie, w którym scharakteryzowane zostały klasy usług
przewidzianych do realizacji w systemie GALILEO, w tym klasa usług satelitarnych, usług
wspomaganych lokalnie, usług EGNOS i usług mieszanych, przedstawiono przegląd możliwości
wykorzystania systemu GALILEO w aplikacjach morskich, omówione zostały wymagania
jakościowe Międzynarodowej Organizacji Morskiej na usługi satelitarne świadczone na morzu,
które następnie odniesiono do przewidywanych parametrów konkretnych usług GALILEO. W
części poświęconej usłudze Search and Rescue, która wchodzi w skład serwisu poszukiwania i
ratownictwa COSPAS-SARSAT scharakteryzowano założenia, architekturę systemu, korzyści
12
Instytut Łączności – Państwowy Instytut Badawczy
wynikające z włączenia systemu GALILEO do COSPAS-SARSAT. Kolejne części pracy dotyczą
możliwości wykorzystania usług systemu Galileo w przyszłości, w tym: omówienie systemu AIS
(System Automatycznej Identyfikacji Statków), europejskiego projektu badawczego NAUPLIOS,
który stanowi próbę zaproponowania określonych modyfikacji „klasycznego” AIS-u i polepszenia
parametrów jego funkcjonowania, zaprezentowanie systemu nieco podobnego do AIS, jednak
ograniczonego do ruchu na wodach śródlądowych, a mianowicie systemu informacji rzecznej RIS.
Ponadto omówiono projekt GALEWAT, w ramach którego zaproponowano system skupiający
zarówno AIS, jak i RIS, m.in. poprzez wykorzystanie koncepcji EGNOS-over-AIS. oraz
przedstawiono dwa inne projekty realizowane w ramach Programu Ramowego pod patronatem
Komisji Europejskiej i organizacji GALILEO Joint Undertaking, tj. MARGAL oraz MARNIS.
23. Opracowanie narzędzia programowego do prognozowania zasięgów stacji brzegowych dla
potrzeb radiokomunikacji morskiej.
Wynikiem pracy jest narzędzie programowe oraz opracowanie zawierające: opis metody
wyznaczania zasięgów stacji radiowych w oparciu o Zalecenie ITU-R P.1546-2, opis
wykorzystanej w programie symulacyjnym wysokościowej mapy terenu – STRM-3, opis
wytworzonego w ramach pracy oprogramowania symulacyjnego wraz z podręcznikiem
użytkowania, przykładowe wizualizacje zasięgów użytecznych i zakłócających urządzeń
radiowych pracujących w morskim paśmie VHF, uzyskane za pomocą opisanego w pracy
narzędzia programowego. Rezultaty pracy stanowią autorski dorobek wykonawców w rozwój
narzędzi analitycznych dla potrzeb radiokomunikacji morskiej. Narzędzie do prognozowania
zostanie wykorzystane do projektowania stacji brzegowych przewidzianych do łączności w
niebezpieczeństwie (GMDSS), łączności operacyjnej podczas prowadzenia akcji ratunkowych
(SAR), systemów łączności dla potrzeb Morskiego Oddziału Straży Granicznej oraz Administracji
Morskich.
24. Kompatybilność systemów nowej generacji oraz zagadnienie kompatybilności
elektromagnetycznej w środowiskach specjalnych.
Praca składała się z trzech podstawowych zadań: Z-1 Opracowanie i sprawdzenie praktyczne
metodologii pomiarów EMC w środowiskach specjalnych na przykładzie kopalni. Z-2.
Opracowanie metod analizy kompatybilności sieci radiodyfuzji cyfrowej wykorzystującej nadajniki
dużej mocy z siecią wykorzystującą nadajniki małej mocy. Z-3. Analiza kierunków rozwoju
systemów radiokomunikacyjnych PMR/PAMR w celu określania ich wymagań widmowych,
kompatybilnościowych
W pracy w ramach poszczególnych trzech głównych zadań:
− scharakteryzowano zaburzenia spotykane najczęściej w podziemnych wyrobiskach kopalni i
wynikające stąd konsekwencje dla parametrów EMC pracujących urządzeń elektrycznych
/elektronicznych,
− omówiono właściwe metody pomiarowe dla typowych zaburzeń spotykanych w kopalniach,
zwracając uwagę na ograniczenia, możliwości wykorzystywania w tych pomiarach typowej
aparatury pomiarowej, wynikające ze specyfiki fizycznych właściwości środowiska kopalni
(np. duża wilgotność przy dość wysokiej temperaturze otoczenia),
− przedstawiono przykładowe wyniki pomiarów zaburzeń w kilku punktach kopalń,
− przedstawiono podstawowe zasady obowiązujące w trakcie implementacji sieci, małej mocy
na przykładzie DVB-H, przeanalizowano problemy planowania, optymalizacji i
kompatybilności systemu DVB-H,
− zaprezentowano problemy wzajemnej kompatybilności stacji dużej mocy DVB-T i sieci małej
mocy DVB-H na przykładzie wybranego obszaru Warszawy,
− przeprowadzono analizę sposobu zagospodarowania widma w Europie w odniesieniu do
kolejnych służb/systemów stanowiących źródło, a zarazem przedmiot potencjalnych
zakłóceń w stosunku do nowo wprowadzanych systemów.
Wynikiem pracy jest opracowanie.
25. Zagadnienia implementacji telewizji i radiofonii cyfrowej w Polsce.
Celem pracy była współpraca z Administracją Państwa w zakresie cyfryzacji radiofonii i telewizji, w
szczególności stworzenie podstaw technicznych umożliwiających Ministerstwu Transportu
spełnienie wymagań ustawy Prawo Telekomunikacyjne Dział V art. 123-133 oraz art. 115 pkt. 3.3.
13
Instytut Łączności – Państwowy Instytut Badawczy
W ramach pracy przygotowano opinie dla Administracji Polskiej (Ministerstwo Transportu,
Urząd Komunikacji Elektronicznej) oraz Krajowej Izby Gospodarczej Elektroniki i
Telekomunikacji. Efekty pracy zostały wykorzystanie przez organy Administracji Państwa.
26. Opracowanie oraz analiza efektywności algorytmów ESPRIT oraz Root-MUSIC w celu
ustalenia parametrów kanału OFDM.
Praca dotyczyła przygotowania do działań na rzecz systemów WLAN kolejnej generacji z
adaptacyjnymi mechanizmami ustalania parametrów transmisji.
Sygnały z modulacją OFDM stanowią podstawę cyfrowych systemów radiodyfuzyjnych DRM,
DAB, DVB-T, a także najnowszych wersji sieci WLAN, WiFi oraz docelowego systemu
bezprzewodowej komunikacji LTE (Long Term Evolution). Postęp w technice bezprzewodowych
systemów związany jest ze stosowaniem adaptacyjnych mechanizmów transmisji.
W pracy przeprowadzono weryfikację możliwości adaptacyjnego ustalania długości przedziału
ochronnego symboli OFDM przez zastosowanie algorytmów systemów DOA (Direction-of-Arrival),
i wykazano ich analogię z systemami OFDM. Weryfikację optymalnie wybranych algorytmów,
adaptowanych do potrzeb estymacji sygnałów OFDM, przeprowadzono za pomocą symulacji
komputerowej dla wskazanych parametrów sygnału, transmisji oraz algorytmów. Porównano
wyniki estymacji symulowanych czasów opóźnień ścieżek sygnałów OFDM z wykorzystaniem
algorytmów MUSIC, Root-MUSIC oraz ESPRIT. Najważniejszym rezultatem pracy jest
stwierdzenie, że czasy opóźnień sygnału OFDM mogą być estymowane na bieżąco dla zakresów
czasów opóźnień przekraczających założony przedział ochronny lecz nie dłużej, niż długość
części użytecznej ramki OFDM. Wyniki pracy znajdą zastosowanie w pracy nad optymalizacją
pracy systemów DRM, adaptacją przedziału ochronnego w systemach WLAN oraz estymacją
kanału w przyszłych systemach z wieloantenowymi siatkami MIMO (Multiple In Multiple Out).
Wynikiem pracy jest opracowanie.
27. Szybka transmisja danych w paśmie krótkofalowym - etap III .
Celem pracy było opracowanie i wykonanie uniwersalnej platformy programowej modelu modemu,
pracującego w wąskopasmowym kanale krótkofalowym, w oparciu o uzyskane rezultaty z
pierwszego i drugiego etapu oraz integracja warstwy sprzętowej i programowej modelu modemu.
Wynikiem pracy jest opracowanie zawierające: koncepcję warstwy programowej radia
programowalnego, która została wykorzystana do implementacji tejże warstwy w modemie
krótkofalowym, szczegółowy opis implementacji poszczególnych bloków funkcjonalnych
zrealizowanego modelu modemu, sprawozdanie z przeprowadzonych badań,
potwierdzających poprawność działania modelu modemu. Dwa załączniki do opracowania
zawierają podstawy teoretyczne i szczegóły implementacyjne miękkodecyzyjnego algorytmu
SOVA, wydruki recenzowanych artykułów opublikowanych w Zeszytach Naukowych Wydziału
Elektroniki, Telekomunikacji i Informatyki Politechniki Gdańskiej i Akademii Marynarki Wojennej w
Gdyni.
28. Prace studyjne, badania funkcjonalne i analiza uwarunkowań eksploatacyjnych systemu
śledzenia statków dalekiego zasięgu - LRIT.
Celem pracy jest rozeznanie otoczenia prawno legislacyjnego nowego systemu śledzenia statków
dalekiego zasięgu LRIT oraz w ograniczonym zakresie analiza uwarunkowań eksploatacyjnych, a
także śledzenie prac związanych z definicją standardów technicznych systemu oraz uczestnictwo
w tworzeniu standardów. W opracowaniu zaprezentowano podstawy historyczne ustaleń
międzynarodowych dotyczących tworzenia standardu systemu śledzenia statków dalekiego
zasięgu LRIT (Long Range Identification and Tracking of ships) oraz jego ostateczną architekturę.
Przedstawiono również szczegółową strukturę poszczególnych elementów systemu.
Zaprezentowano i omówiono strukturę wiadomości przesyłanych w systemie, struktury logiczne
przepływu i przechowywania informacji LRIT, autoryzacji użytkowników systemu, rejestrowania i
bilingu oraz rodzaj i charakter łączy telekomunikacyjnych w systemie. Poruszono również
problematykę bezpieczeństwa transmisji wiadomości LRIT. W podsumowaniu poddano krytycznej
ocenie standard techniczny systemu i zwrócono uwagę na istotne elementy systemu nie objęte
standardem. Wynikiem pracy jest opracowanie.
14
Instytut Łączności – Państwowy Instytut Badawczy
INFRASTRUKTURA TELEKOMUNIKACYJNA: ASPEKTY ORGANIZACYJNE,
FUNKCJONALNE I ROZWOJOWE
29. Rozbudowa funkcjonalna opracowanych i wdrożonych do eksploatacji w latach 2001 - 2006
telekomunikacyjnych systemów kontrolno - pomiarowych AWP-IŁ oraz TBA-IŁ.
W ramach rozbudowy funkcjonalnej ww. systemów opracowano:
1. „nowe rozwiązania odzewnika/ekspandera PMX-IŁ i próbnika PM5-IŁ dla systemu
AWP-IŁ”. Opracowano i sprawdzono nową wersję urządzenia PMX, które obok realizacji
funkcji ekspandera dla urządzeń PM5 zyskało funkcję odzewnika dla eksploatowanego w
UKE (i w TP SA) systemu badaniowego A8620 opartego o głowice pomiarowe TRU firmy
Alcatel. Opracowano nową wersję urządzenia PM5, tańszą i prostszą konstrukcyjnie od
poprzedniego modelu, a także wzbogaconą o „szerokopasmowy dostęp do Internetu”
poprzez radiowy modem GPRS/UMTS, zawarty w nowym (2-krotnie tańszym od
stosowanego dotychczas) palmofonie, sterującym pracą urządzenia, co wymagało
opracowania interfejsu USB-RS232 dla komunikacji z modułem modemu telefonicznego.
2. „stacjonarne urządzenia TBA14 i TBA30 do kontrolnego rozładowywania i ładowania
akumulatorów 48V”. Opracowano model urządzenia TBA14 i TBA30, co daje możliwość
szybkiego stworzenia ekonomicznych rozwiązań po pojawieniu się zainteresowania lub gdy
będą zamówienia na kolejne urządzenia przenośne.
W pełni zrealizowano:
− cel komercyjny „opracowane elementy systemów zostaną sprzedane w kolejnych latach
operatorom telekomunikacyjnym i do UKE”; – w 2007 r. UKE rozbudowuje system AWP-IŁ o
500 nowych odzewników PMX oraz 100 próbników PM5, podpisano też umowę na dalszą
rozbudowę funkcjonalną systemu do połowy 2008 r.
− cel poznawczy – wyniki uzyskiwane w trakcie pracy i w trakcie eksploatacji powstałych
rozwiązań poszerzają wiedzę o nowoczesnych technikach/technologiach i o długookresowym
zachowaniu badanych "obiektów";
− cel promocyjny IŁ – uzyskane rozwiązania dot. podtematu „1” były prezentowane wszystkim
operatorom telekomunikacyjnym, a bardzo szybka i istotna rozbudowa systemu AWP-IŁ
przyczyniła się do pozyskania innych tematów z UKE; ponadto TP SA kupiła kilka wykonanych
wcześniej urządzeń TBA2 po zapewnieniu, że IŁ kontynuuje prace z tego zakresu.
30. Opracowanie narzędzi informatycznych w dziedzinie metrologii wspomaganej
komputerowo.
Celem pracy była automatyzacja procesów wzorcowań przyrządów pomiarowych będących w
zakresie akredytacji LMEEiO, przygotowanie programów komputerowych, dokumentacji zgodnej z
systemem jakości (algorytmy, instrukcje), a także innych narzędzi informatycznych w celu
ciągłego podnoszenia poziomu jakości i konkurencyjności oferowanych usług. Zakres pracy objął
automatyzację wzorcowania przyrządów pomiarowych w dziedzinie czasu i częstotliwości,
administrację bazą i serwisem WWW SEDLAB oraz przygotowanie podstaw merytorycznych i
sprzętowych do wzorcowania kart pomiarowych w standardzie PXI. W przypadku programów
wzorcujących, praca wykonana została w oparciu o posiadaną w laboratorium aparaturę i
oprogramowanie LabVIEW/LabWindows, zgodnie z wymaganiami zawartymi w dokumentacji
metrologicznej obowiązującej w Laboratorium i zatwierdzonej przez audytorów technicznych
Polskiego Centrum Akredytacji. Administracja bazą oraz serwisem WWW SEDLAB jest
powodowana potrzebą ciągłego monitorowania tych aplikacji, wymaganiami użytkowników oraz
bieżącymi potrzebami. Wykorzystanie metod i technik komputerowych w procesie automatyzacji
wzorcowań stwarza możliwość ciągłego podnoszenia poziomu jakości i konkurencyjności
oferowanych usług. Opracowany w LMEEiO standard automatyzacji do wzorcowania urządzeń
pomiarowych pozwala na rozszerzenie możliwości wzorcowania o dodatkowe przyrządy
pomiarowe. Automatyzacja pozwala na: istotne skrócenie czasu wzorcowania przy jednoczesnym
zwiększeniu zdolności pomiarowej, zmniejszenie pomyłek przez osoby wykonujące wzorcowania,
zmniejszenie kosztów wzorcowania.
Produkty pracy:
1. Zmodyfikowane stanowiska do wzorcowania przyrządów w dziedzinie czasu i
częstotliwości:
o rozbudowa programu GENIUSZ do wzorcowania mocy, częstotliwości oraz
tłumienności harmonicznych,
15
Instytut Łączności – Państwowy Instytut Badawczy
rozbudowa programu GEN_ERM do wzorcowania generatorów częstotliwości
oraz analizatorów transmisji cyfrowej PDH/SDH.
2. Stanowisko do wzorcowania kart pomiarowych w standardzie PXI.
Wszystkie produkty/wyniki pracy są wykorzystywane w codziennej pracy laboratorium.
o
31. Opracowanie procedury wzorcowania termoelementów rezystancyjnych.
Celem pracy było opracowanie procedur i metodyki pomiarowej wzorcowania termoelementów i
czujników termometrów rezystancyjnych a następnie dokonanie walidacji metod wzorcowania i
wyznaczenie najlepszych możliwości pomiarowych, a w konsekwencji rozszerzenie zakresu
akredytacji LMEEiO o wzorcowanie ww. elementów. W ramach zadania wykonano następujące
prace:
− uruchomiono kontrolne przyrządy pomiarowe (piece kalibracyjne),
− opracowano metody i zaprojektowano stanowiska pomiarowe,
− przeprowadzono pomiary testujące ,
− opracowano projekt dokumentacji metrologicznej wzorcowania termoelementów i
czujników termometrów rezystancyjnych czyli procedurę pomiarową, metodykę
pomiarową i opis stanowiska pomiarowego, spełniające wymagania systemu
zarządzania w laboratorium.
Metodyka zawiera szczegółowy opis - wraz ze schematami ideowymi i wzorami - metod
pomiarowych zastosowanych przy wzorcowaniu termoelementów i czujników termometrów
rezystancyjnych. Oprócz opisów metod pomiarowych, podany został sposób oceny niepewności
wyników pomiarów w oparciu o zalecenia dokumentu EA -4/02 (European co-operation for
Accreditation).
Procedura zawiera opis czynności, jakie należy wykonać w związku z przeprowadzeniem
wzorcowania termoelementów i czujników termometrów rezystancyjnych według metod opisanych
w metodyce, podano programy pomiarów, sposoby wyznaczania poprawek i ich niepewności.
W opisie stanowiska przedstawione są szczegółowe schematy montażowe układów pomiarowych
zastosowanych w stanowiskach do wzorcowani.
Wynikiem pracy jest projekt dokumentacji (procedura, metodyka, opis stanowiska) wzorcowania
termoelementów i czujników termometrów rezystancyjnych.
RYNEK TELEKOMUNIKACYJNY, TELEINFORMATYCZNY I POCZTOWY;
USŁUGI ŁĄCZNOŚCI ELEKTRONICZNEJ I USŁUGI POCZTOWE: ASPEKTY
REGULACYJNE, EKONOMICZNE, SPOŁECZNE
32. Kierunki rozwoju europejskich prac normalizacyjnych w 2007 roku i ocena ich wpływu na
rynek usług pocztowych i działania regulacyjne w Polsce.
Omówiono prowadzone w CEN-TC331 Postal service w 2007 roku prace normalizacyjne i
dotyczące jakości usług pocztowych. Szczególną uwagę zwrócono na:
•
Problemy związane z nowelizacją normy EN13850:2002 Postal services – Quality of service
– Measurement of the transit time of end-to-end services for single piece priority mail and
first class mail, a także problemy związane z jej stosowaniem w warunkach uwolnionego
rynku pocztowego i przez operatorów działających na ograniczonym obszarze w jednym lub
kilku krajach.
•
Stwierdzone problemy ze stosowaniem, w Polsce i innych krajach europejskich, normy EN
13724:2002 Postal services - Apertures of private letter boxes and letter plates Requirements and test methods i przemawiające za nowelizacją tej normy. Omówiono także
niespójności krajowych regulacji prawnych z opisywaną normą.
Wynikiem pracy jest raport, który wspomoże MI oraz UKE w zakresie działań regulacyjnych
rynku pocztowego. Pozwoli także na tworzenie krajowych regulacji prawnych w pełni spójnych z
europejskimi normami. Udział w pracach normalizacyjnych CEN wpłynie na lepsze dostosowanie
europejskich norm do warunków krajowych.
33. Informacyjne aspekty gier konkurencyjnych na rynku usług telekomunikacyjnych.
Praca stanowi kontynuację badań nad tematyką strategicznych gier rynkowych. Dokonano analizy
źródeł niepewności i ryzyka oraz związanych z nimi ograniczeń informacyjnych w
16
Instytut Łączności – Państwowy Instytut Badawczy
konkurencyjnych i poddanych regulacji grach rynkowych. Zaproponowano sposób modelowego
ujęcia ograniczeń informacyjnych w grach rynkowych. Dokonano analizy podejścia do gier z
niepełną informacją zaproponowaną przez J.C. Harsanyi i pokazano jego ograniczenia.
Uzupełniono podejście Harsanyi o elementy analizy ograniczeń informacyjnych typowych dla
konkurencyjnych gier rynkowych. Wynikiem pracy jest opracowanie.
34. Analiza wyników przeglądu regulacji rynku komunikacji elektronicznej w Unii Europejskiej i
ich wpływu na regulacje w Polsce.
W pracy przedstawiono zarys polityki regulacyjnej UE w sektorze komunikacji
elektronicznej, ze szczególnym uwzględnieniem pakietu regulacyjnego 2002, oraz
szczegółowo omówiono wstępne konsultowane propozycje zmian w tym pakiecie. Na
podstawie udostępnionych w internecie wypowiedzi uczestników konsultacji publicznej
opracowano przegląd stanowisk wobec propozycji Komisji, wskazując na znaczne rozbieżności
poglądów w wielu kwestiach dotyczących regulacji sektorowej przy stosowaniu instrumentów
wspierania konkurencji usługowej. Zwrócono szczególną uwagę na kwestie inwestycji
infrastrukturalnych, które decydują o tempie rozwoju rynku usług szerokopasmowego internetu.
Według propozycji Komisji Europejskiej najbardziej istotne zmiany mają nastąpić w zarządzaniu
częstotliwościami. Ten sektor rynkowy ma funkcjonować w warunkach zliberalizowanych, z
uwzględnieniem zasady neutralności technologicznej oraz zasady neutralności usługowej. W
szczególności przewiduje się otwarcie wtórnego rynku częstotliwości. Te propozycje zmian
stanowią odrębną, bardzo obszerną część zagadnień w całości prac przeglądowych i dlatego
zostały przeanalizowane w wyodrębnionej części pracy. Dokumentacja pracy składa się z dwóch
części. Część I „Przegląd obowiązujących ram prawnych dla sektora komunikacji elektronicznej w
Unii Europejskiej” (z wyłączeniem problematyki widma radiowego) obejmuje następujące
zagadnienia: charakterystyka ogólna polityki regulacyjnej UE wraz regulacją konkurencji na rynku
komunikacji elektronicznej; przegląd ram regulacyjnych; wstępne konsultowane propozycje zmian
w pakiecie regulacyjnym 2002; konsultacja publiczna propozycji zmian; propozycje reform
regulacyjnych 2007. W części II „ Zarządzanie spektrum radiowym’ omówiono wstępne
stanowisko KE w kwestii zarządzania widmem radiowym; poddano analizie statystycznej i
merytorycznej wyniki konsultacji oraz przestawiono propozycje reform 2007 w odniesieniu do
gospodarki częstotliwościami.
35. Uwarunkowania technologiczne i regulacyjne rozwoju rynku komunikacji elektronicznej w
Polsce ze szczególnym uwzględnieniem rynku mediów.
W opracowaniu przedstawiona została analiza tendencji rozwojowych krajowego rynku
komunikacji elektronicznej - telekomunikacji (stacjonarnej i mobilnej, w tym Internetu) oraz mediów
elektronicznych (telewizji i radiofonii). Analiza ta odnosi się do programowej telewizji naziemnej
wobec perspektywy cyfryzacji sygnałów telewizyjnych. W odniesieniu do rynku
telekomunikacyjnego analiza obejmuje telekomunikację stacjonarną (usługi telefoniczne i
internetowe) oraz telekomunikację komórkową, zarówno w aspekcie usług głosowych jak i
transmisji danych. W podsumowaniu podkreślono, że w odniesieniu do telekomunikacji w 2007
roku w ocenie zmian w strukturze rynku dominowały aspekty regulacyjne ukierunkowane na
zwiększenie czynnika konkurencyjności tego rynku. Co się tyczy telekomunikacji komórkowej
podkreślić należy spektakularny wzrost tego rynku w Polsce wyrażający się osiągnięciem
wskaźnika w wartości przekraczającej 100%. Rynek mediów znajduje się w całkowitej stagnacji, a
oczekiwana cyfryzacja naziemnej telewizji o radiofonii programowej nadal znajduje się w
zawieszeniu. Nadal brak jest koncepcji i decyzji odnoszących się do tego zagadnienia. W ramach
pracy został opracowany (w języku angielskim) artykuł odnoszący się do perspektywy
cyfryzacji sygnałów telewizyjnych, który został wygłoszony jako referat w pierwszym dniu
Kongresu FITC.
17
Instytut Łączności – Państwowy Instytut Badawczy
SYSTEMY ZASILANIA W TELEKOMUNIKACJI: ASPEKTY REGULACYJNE,
ROZWOJOWE I WDROŻENIOWE
36. Telekomunikacyjny system zasilania gwarantowanego, zintegrowany na napięciu
przemiennym 230 VAC.
Praca jest bezpośrednią kontynuacją wcześniejszych badań prowadzonych w Zakładzie
Systemów Zasilania Instytutu Łączności z zakresu zastosowania nowych elektrochemicznych
źródeł energii. W telekomunikacyjnych systemach zasilania gwarantowanego powszechnie
stosowane są baterie akumulatorów ołowiowo-kwasowych. Baterie te stanowią źródło zasilania
rezerwowego na wypadek zaniku napięcia sieciowego. Rozwiązanie takie jest stosowane
powszechnie i zapewnia podwyższoną niezawodność zasilania urządzeń telekomunikacyjnych. W
tego typu systemach zasilających występuje szereg trudności eksploatacyjnych związanych
bezpośrednio z bateriami akumulatorów. Podstawową trudnością jest pomiar ładunku
dysponowanego baterii (pojemności rzeczywistej). Nowoczesne zaawansowane metody pomiaru
pojemności metodą konduktometryczną są kosztowne, ich cena nie jest adekwatna w stosunku do
wartości (ceny nowej) baterii VRLA [1]. Inne tańsze metody pomiarowe są nieefektywne lub
obarczone dużym błędem pomiarowym. W wyniku trudności eksploatacyjnych związanych z
zastosowaniem w telekomunikacyjnych systemach zasilania baterii ołowiowo-kwasowych w
Instytucie Łączności prowadzone są od kilku lat badania mające na celu wykorzystanie nowych
elektrochemicznych źródeł energii do celów telekomunikacyjnych i innych. W wyniku
prowadzonych prac został opracowany i zbadany eksperymentalnie model układu siłowni
telekomunikacyjnej z zastosowaniem ogniw paliwowych z membraną wymiany protonów
zasilanych wodorem (Proton Exchange Membrane Fuel Cell).
37. Rdzeń modułowego systemu czasu rzeczywistego do profesjonalnych aplikacji
hybrydowych systemów zasilania i automatycznego nadzoru.
Celem pracy było opracowanie rdzenia systemu przeznaczonego dla systemów klasy embeded.
Rdzeń umożliwi łączenie aplikacji sprzętowych i programowych. System tej klasy ma pozwolić na
integrację różnych aplikacji w warstwie interfejsu (czyli na poziomie różnych magistral). Analiza
szeroko dostępnych tanich procesorów RSIC i platform sprzętowych, pozwoli na opracowanie
uniwersalnego taniego systemu skalowalnego do potrzeb odbiorców. Stworzy też platformę
uniwersalną dla systemów zasilania i automatycznego nadzoru. Rozbudowanie i modyfikacja
wybranego systemu czasu rzeczywistego o otwartym kodzie źródłowym pozwala na spełnienie
wymagań hybrydowych systemów zasilania i systemów automatycznego nadzoru. Koniecznym jest
rozeznanie i implementacja testowej wersji rdzenia systemu na bazie ogólnodostępnego systemu
klasy RTOS o otwartym kodzie. Przewiduje się wykonanie modelu sterownika zawierającego
opracowany rdzeń systemu umożliwiający weryfikację przyjętych założeń.
Uzyskane produkty i sposób wykorzystania wyników pracy to:
o System czasy rzeczywistego oparty na rdzeniu RTOS przeznaczony do
mikrokontrolerów stosowanych do hybrydowych systemów zasilania.
o Wymagania i założenia dla systemów czasu rzeczywistego wykorzystywanych w
aplikacji hybrydowych systemów zasilania i systemów automatycznego nadzoru.
o Platforma sprzętowo programowa do technicznych realizacji aplikacji (HSZS).
DZIAŁALNOŚĆ STATUTOWA - WSPOMAGAJĄCA BADANIA
38. Zapewnienie łączności komputerowej.
Środki przeznaczone były na dofinansowanie połączenia do sieci rozległej sieci komputerowych
Instytutu Łączności – Państwowego Instytutu Badawczego. Zostały one podzielone pomiędzy
siedziby Instytutu w Warszawie, Wrocławiu i Gdańsku. Utrzymanie tych połączeń jest istotne, nie
tylko ze względu na to, że zapewniają one dostęp do sieci Internet, ale także umożliwiają
transmisję danych pomiędzy samymi oddziałami.
39. Organizacja Forum TETRA.
Przedmiotem niniejszego przedsięwzięcia były dwa spotkania dotyczące:
1) Planowania i badania systemu TETRA.
18
Instytut Łączności – Państwowy Instytut Badawczy
2) TETRA 2007 – aktualności, nowe rozwiązania.
W trakcie realizacji projektu, w dniu 15.03.07 r. odbyło się trzecie spotkanie, a w dniu 28.06.07 r.
czwarte spotkanie Forum TETRA Polska, w których uczestniczyło odpowiednio po około 80 i 50
osób, przedstawicieli: aktualnych i przyszłych użytkowników systemu TETRA, w tym: administracji
rządowej (MSWiA, MT, UKE, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Biura Bezpieczeństwa
Narodowego), służb (Komendy Policji, Komendy Straży Pożarnej, Straży Granicznej, Służb
Miejskich, Biura Ochrony Rządu), administracji terenowej (Urzędów Wojewódzkich, Urzędów
Miejskich), przedsiębiorstw i stowarzyszeń (energetycznych, komunikacyjnych), producentów
i dostawców urządzeń systemu TETRA (zasadniczych elementów systemu, dodatkowego sprzętu,
oprogramowania, usług itp.), środowiska naukowego i badawczo-rozwojowego: szkół i uczelni
(Politechniki Gdańskiej, Wojskowej Akademii Technicznej), jednostek naukowo–badawczych
(Wojskowego Instytutu Łączności, Instytutu Technik Telekomunikacyjnych i Informatycznych,
Naukowej Akademickiej Sieci Komputerowej) oraz Instytutu Łączności. Na spotkaniu Forum
TETRA Polska w dniu 15.03.07 r., przedstawiono następujące zagadnienia: metody badania
pokrycia sygnałem radiowym, migrację z sieci analogowych do standardu TETRA na przykładzie
systemu TetraFlex i rozwiązań wielkoobszarowych, osiągnięcie właściwego pokrycia obszaru w
sieci TETRA, rozwiązania pomiarowe typu „Driver Test” firmy Anite dla systemu TETRA oraz
badanie jakości transmisji w systemie TETRA. Na spotkaniu Forum TETRA Polska w dniu
28.06.07 r., przedstawiono: nowości z Kongresu TETRA w Madrycie w relacji firmy Motorola –
przegląd wybranych prezentacji, nowe produkty i rozwiązania firmy Motorola, nowości EADS
Secure Networks na Światowym Kongresie TETRA 2007 r. w Madrycie, system TETRA w pełni
oparty o infrastrukturę IP zaprezentowany publicznie na kongresie w Madrycie, nowości
technologiczne i nowatorskie rozwiązania w realizowanych projektach oraz zarządzanie kryzysami
– TETRA i współdziałanie z innymi technologiami.
40. Prace na rzecz utrzymania systemu zarządzania i rozszerzenia zakresu akredytacji
laboratorium oraz wspierające działalność naukowo - badawczą pracowni.
Celem pracy było:
− utrzymanie systemu zarządzania zgodnie z wymaganiami dokumentów normatywnych
opisanymi w Księdze Jakości i Procedurach systemowych laboratorium
− przedłużenie akredytacji do 2011 r. i rozszerzenie zakresu akredytacji LMEEiO
− uczestnictwo pracowników w szkoleniach i konferencjach
Produktem pracy jest:
o dokumentacja systemu zarządzania w laboratorium i dokumentacja dotycząca
wzorcowań.
o przedłużenie certyfikatu akredytacji do 2011 r. i rozszerzenie zakresu akredytacji LMEEiO
o nowe przyrządy pomiarowe.
Od 1999 roku Laboratorium posiada akredytację, początkowo Prezesa Głównego Urzędu Miar, a
obecnie Polskiego Centrum Akredytacji (PCA), i uczestniczy w krajowym systemie akredytacji
laboratorium wzorcującego. Zakres tematyczny niniejszej pracy został podporządkowany celowi
nadrzędnemu, jakim jest doskonalenie i utrzymanie systemu zarządzania oraz przedłużenie
akredytacji do 2011 r. i rozszerzenie zakresu akredytacji Laboratorium Metrologii Elektrycznej,
Elektronicznej i Optoelektronicznej (CIPT-P12) zgodnie z wymaganiami norm i dokumentów
PCA.
Zakres wykonanych prac objął następujące działania:
− współpracę z Polskim Centrum Akredytacji
− bieżącą aktualizację dokumentacji systemu zarządzania w Laboratorium
− prace nad doskonaleniem systemu zarządzania obowiązującym w Laboratorium (działania
zapobiegawcze, korygujące, odstępstwa, nadzór nad wyposażeniem laboratorium, audity
wewnętrzne systemu i personelu)
− wyznaczenie najlepszych możliwości pomiarowych stanowisk
− przygotowanie dokumentacji i laboratorium do przeglądu Dyrekcji i auditu w nadzorze PCA
przedłużającego akredytację i rozszerzenie zakresu
− utrzymanie własnych stanowisk pomiarowych i wzorców odniesienia
− kontrolę jakości wzorcowań zgodnie z planami na 2007 r.
− szkolenia wewnętrzne i uczestnictwo w konferencjach zgodnie z planem szkoleń
19
Instytut Łączności – Państwowy Instytut Badawczy
41. Koncepcja merytoryczna projektu ”Zintegrowany System Satelitarnego Monitorowania
Floty, Teledetekcji i Rejestracji Pierwszej Sprzedaży”.
Celem pracy było przygotowanie zespołu pod względem merytorycznym do przyszłej realizacji
projektu „Zintegrowanego Systemu Satelitarnego Monitorowania Floty, Teledetekcji i Rejestracji
Pierwszej Sprzedaży”, a wcześniej w celu właściwego pod względem merytorycznym
przygotowania opisu technicznego, stanowiącego część wystąpienia o uzyskanie finansowania
projektu w ramach SPO Rybołówstwo i Przetwórstwo Ryb 2004-2006 "Działania innowacyjne i
inne" 4.6.
W ramach pracy wykonano analizę możliwości realizacyjnych projektu, określono zakres
merytoryczny i zakres prac głównego wykonawcy IŁ-PIB, podwykonawców/dostawców, strukturę
kosztów i merytoryczny opis Projektu.
W wyniki realizacji projektu uzyskano następujące zasadnicze produkty:
o merytoryczny opis Projektu, podział na grupy tematyczne i poszczególne zadania,
o określenie zespołu merytorycznych wykonawców poszczególnych bloków tematycznych,
o wstępne deklaracje dostawców/wykonawców zewnętrznych,
o konfiguracja sprzętowa dla prototypu systemu,
o zakres prac Centrum Operacyjnego w IŁ-PIB, analiza konieczności doposażenia Centrum
stosownie do zakresu prac.
42. Koncepcja merytoryczna projektu do PO IG „Metody i narzędzia projektowania i integracji
sieci i usług telekomunikacyjnych”.
W ramach pracy opracowano spójny i prawidłowy pod względem merytorycznym opis projektu pt.:
„Metody i narzędzia projektowania i integracji sieci i usług telekomunikacyjnych” do realizacji w
ramach PO-IG. W wyniku akceptacji propozycji opracowane zostały materiały merytoryczne
stanowiące bazę do przygotowania studium wykonalności Projektu. Ponadto w ramach pracy
dokonano analizy wykonalności Projektu, w tym analizy możliwości realizacyjnych projektu,
zakresu merytorycznego i udziału w realizacji projektu członków konsorcjum tj. wykonawców
projektu: IŁ-PIB, Politechniki Warszawskiej, Politechniki Gdańskiej, Politechniki Wrocławskiej.
Dokonano również analizy struktury kosztów oraz oceny przygotowania merytorycznego
i organizacyjnego planu realizacji Projektu. Opracowane zostały opisy merytoryczne i plany
finansowe poszczególnych zadań w projekcie.
W wyniku pracy powstały:
o Plan merytoryczny całego projektu,
o Plany merytoryczne zadań:
− „Koncepcja Wirtualnej Platformy Współpracy”.
− „Metody i narzędzia przeznaczone do projektowania elementów warstwy optycznej sieci
teletransmisyjnych integrujących szerokie spektrum usług związanych z przesyłanych
wszelkiego rodzaju danych”.
− „System informacyjny o krytycznej infrastrukturze teleinformatycznej państwa”.
− „Metody projektowania systemów teleinformatycznych na potrzeby zabezpieczenia imprez
masowych”.
− „Eksploracja, zarządzanie i przetwarzanie dużych zbiorów heterogenicznych danych dla
usług sieci nowej generacji”.
− „Analiza właściwości i badanie zastosowań światłowodów mikrostrukturalnych”.
− „Doskonalenie metod i narzędzi służących do projektowania sieci bezprzewodowych z
uwzględnieniem aspektów kompatybilności elektromagnetycznej i świadczenia usług
multimedialnych”.
− „Opracowanie i przygotowanie do wdrożenia bezprzewodowego systemu monitorowania
zagrożeń w polskiej strefie przybrzeżnej”.
− „Oprogramowanie portalu Wirtualnej Platformy Współpracy”.
43. Przygotowanie 9-tej Międzynarodowej Konferencji nt. Przezroczystych Sieci Optycznych
ICTON 2007.
Dziewiąta międzynarodowa konferencja nt. Przezroczystych Sieci Optycznych ICTON 2007
zorganizowana i przeprowadzona przez Instytut Łączności w Rzymie odniosła niekwestionowany
sukces w skali międzynarodowej, gromadząc 350 uczestników oraz zawierając tyle samo
komunikatów. Konferencję uświetnili swoją obecnością Prezydent IEEE Lasers & Electro-Optics
Society Alan Willner, dwaj ministrowie Rządu Republiki Włoskiej Paolo Gentiloni, Ministry of
20
Instytut Łączności – Państwowy Instytut Badawczy
Communications, oraz Luigi Nicolais, Ministry of the Innovation in the Public Administration.
Konferencja ugruntowała rolę IŁ jako partnera w projektach COST, które organizowały swoje
spotkania przy ICTON w Rzymie – COST 288, COST 291, COST 293, a także jako wnioskodawcy
nowej Akcji COST – P11 follow-up.
W ramach konferencji odbyły się również następujące spotkania naukowe:
− Sympozjum ESPC, dotyczące kryształów fotonicznych (6th European Symposium on Photonic
Crystals, 2-4.07.2007);
− Warsztaty WAOR, dotyczące routingu w pełni optycznego (6th Workshop on All-Optical
Routing, 2-5.07.2007);
− Seminarium GOWN, dotyczące globalnych sieci optycznych i radiowych (4th Global Optical &
Wireless Networking Seminar, 4.07.2007);
− Warsztaty RONEXT, dotyczące problemów niezawodności sieci (3rd Workshop on Reliability
Issues in Next Generation Optical Networks, 3-4.07.2007);
− Warsztaty PICAW, dotyczące zintegrowanych elementów fotonicznych i ich zastosowań (3rd
Photonic Integrated Components & Applications Workshop, 4.07.2007)
− Warsztaty NAON, dotyczące nanofotoniki dla potrzeb sieci całkowicie optycznych
nd
(2 Nanophotonics for All-Optical Networking Workshop, 2-5.07.2007), organizowane w
ramach COST 288;
− Konferencja GRAAL, dotycząca zastosowań teorii grafów w sieciach telekomunikacyjnych
nd
(2 Conference on Graphs and Algorithms in Communication Networks, 2.07.2007),
organizowana w ramach COST 293;
Sesje specjalne:
− Microresonators and Photonic Molecules: trapping, harnessing and releasing light
– poświęcona badaniom mikrorezonatorów optycznych, 2-3.07.2007;
− Industrial – poświęcona współpracy środowisk naukowych z producentami urządzeń i
podzespołów stosowanych w Sieciach Optycznych Nowej Generacji, 3.07.2007;
− Novel Glasses for photonic devices – poświęcona nowej generacji szkieł stosowanych w
fotonice, 4.07.2007;
− Broadband Access: making use of optical transparency for user access – poświęcona
szerokopasmowym optycznym sieciom dostępowym, 5.07.2007.
44. Międzynarodowa Konferencja Wspomagania Decyzji w Telekomunikacji i Społeczeństwie
Informacyjnym - DSTIS-2007.
Celem pracy była organizacja 6. Międzynarodowej konferencji „Wspomaganie Decyzji w
Telekomunikacji i Społeczeństwie Informacyjnym - DSTIS-2007” (6th International Conference on
Decision Support for Telecommunications and Information Society). Konferencja stanowi forum
wymiany informacji dotyczących komputerowego wspomagania decyzji w telekomunikacji i
społeczeństwie informacyjnym. Jest to jedyna konferencja na świecie, która skupia naukowców
zajmujących się wspomaganiem decyzji w telekomunikacji, gdyż praktycznie nie ma innych
konferencji na świecie o tematyce skoncentrowanej na wspomaganiu decyzji w zastosowaniach
telekomunikacyjnych i społeczeństwa informacyjnego; około 50% (12 na 25) referatów pochodziło
od autorów spoza Polski.
Ocena konferencji przez uczestników była wysoka. W 2008 r. IŁ zamierza zorganizować podobną
konferencję, połączoną satelitarnie z konferencją Grupy Roboczej VEAM IFIP.
Konferencja odbyła się w okresie 18 do 21 lipca. Tematyka Konferencji została podzielona na 7
sesji:
- Session I. Modelling Fundamentals
- Session II. Game Theory and Applications
- Session III. Economics and Decisions
- Session IV. Routing and Traffic Control
- Session V. Multicriteria Tools
- Session VI. Telecommunication Markets
- Session VII. Knowledge Engineering
Autorzy wystąpień udzielili zgody na publikacje ich prezentacji w internecie. Wszystkie wystąpienia
zostały umieszczone pod adresem: http://www.itl.waw.pl/konf/dstis/2007/program.pdf
21
Instytut Łączności – Państwowy Instytut Badawczy
45. Współpraca międzynarodowa w ramach ITU-R i ITU-T.
Genezą pracy jest konieczność wypełnienia przez dr inż. Alinę Karwowską-Lamparską zobowiązań
wynikających z pełnienia przez nią niżej wymienionych funkcji:
−
w ITU-R SG 6: wiceprzewodniczącej Grupy Roboczej WP 6Q (Quality);
−
w ITU-T SG9: specjalnego reportera Programu Studiów 2/9 (Quality);
−
przewodniczącej Grupy Roboczej WG 5 (Quality).
1.
Współpraca w ramach ITU-R obejmowała:
• Udział w Posiedzeniach:
− Grupy Roboczej WP6Q w dniach 02.05.-04.05.2007, w Genewie;
− Komitetu Sterującego w dniu 03.05.2007, w Genewie.
• Przygotowanie dokumentu dla CCV.
W odpowiedzi na przekaz od CCV (komitetu koordynacyjnego ds. słownictwa) do wszystkich
Grup Studiów (Doc.6/250) Grupa Studiów SG 6 podjęła się opracowania listy terminów i
definicji zawartych w Zaleceniach i Sprawozdaniach leżących w zakresie tematyki grupy i
wyznaczyła reporterów odpowiedzialnych za wykonanie tego zadania w poszczególnych
grupach roboczych (WP).
Reporterem grupy roboczej WP 6Q została wybrana dr inż. Alina Karwowska-Lamparska,
która opracowała dokument (6Q/192) zawierający 246 terminów łącznie z definicjami. Został
on przekazany do ITU-R WP6Q jako wkład Administracji Polskiej na posiedzenie w maju
2007. Podczas posiedzenia, po dyskusji, opracowano na bazie zgłoszonych dokumentów
roboczych: polskiego i ukraińskiego ostateczną wersję wykazu terminów i definicji zawartych
w Zaleceniach i Sprawozdaniach opracowanych przez WP 6Q. Dokument ten (6Q/Temp?125)
został przekazany do reportera SG 6 ds. słownictwa.
2.
Współpraca w ramach ITU-T obejmowała:
• udział w Posiedzeniach;
• opracowanie projektów Zaleceń;
• opracowanie uwag do nowej wersji Zalecenia J.61.
Obrady odbywały się na posiedzeniach plenarnych oraz w grupach roboczych. Rozpatrzono
136 zgłoszonych dokumentów na Posiedzeniu plenarnym oraz w 9 powołanych Grupach
Roboczych. Podczas obrad plenarnych zatwierdzono 2 Zalecenia według procedury AAP, w
tym Zalecenie J.61rev1 i jeden Załącznik zgodnie z Zaleceniem A1, przyjęto 9 Zaleceń
zgodnie z procedurą AAP i jedno Zalecenie zgodnie z TAP (Rezolucja 1). Zgłoszone przez
delegowaną uwagi i zastrzeżenia dotyczące nowelizacji Zalecenia J 61 zostały w ostatecznej
wersji tego Zalecenia, przekazanej do ustanowienia uwzględnione. Ponadto opracowano 20
przekazów do innych organizacji oraz Grup Studiów, a także 9 sprawozdań z prac Grup
Roboczych. Grupa Robocza WG5 była prowadzona przez dr. inż. A. Karwowską łącznie z
przewodniczącym delegacji USA - A. Websterem. Przedyskutowano 19 dokumentów
wejściowych, zawierających wyniki prac własnych oraz propozycje nowych Zaleceń. Na ich
podstawie zaproponowano 4 Zalecenia do dalszych prac, w tym 2 projekty zaleceń zgłoszone
przez Administrację polską J.Saimp i J.Noref. Grupa opracowała również 6 przekazów, które
zostały zatwierdzone przez GS9 na posiedzeniu plenarnym.
46. Publikacja Książki Józefa Wierzbołowskiego pt. „UE wobec wyzwań gospodarki opartej na
wiedzy. Ewolucja priorytetów rozwojowych Unii Europejskiej w świetle 5-7 programów
ramowych”.
Celem pracy było wydanie książki Józefa Wierzbołowskiego "Unia Europejska wobec
wyzwań gospodarki opartej na wiedzy. Ewolucja priorytetów rozwojowych w świetle
piątego, szóstego i siódmego programu ramowego badań naukowych i rozwoju
technicznego”, przygotowanej w ramach pracy statutowej prowadzonej w 2006 r. W celu
przeprowadzenia właściwego procesu wydania pracy statutowej w formie książkowej, niezbędne
było uzyskanie opinii niezależnego eksperta, który ocenił celowość wydania pracy oraz sposób
ujęcia tematu. O opinię został poproszony prof. dr inż. Andrzej P. Wierzbicki. Pozytywna opinia
pozwoliła na rozpoczęcie prac wydawniczych.
Dokument został poddany korekcie redaktorskiej. Zostały zaproponowane m.in. zmiany językowe,
terminologiczne, formatowanie, prezentacja tablic, układ edytorski, zmiana tytułu.
22
Instytut Łączności – Państwowy Instytut Badawczy
47. Przegląd działań podejmowanych przez wybranych regulatorów EU.
Celem działań były prace przygotowawcze do pozyskania zlecenia z UKE na monitorowanie
bieżących prac dotyczących rynku komunikacji elektronicznej podejmowanych przez
wybranych regulatorów z krajów UE, a tym samym poznanie przyszłych potencjalnych problemów
polskiego regulatora, opracowanie co najmniej 10 miesięcznych raportów informacyjnych, analiza
istniejącego zakresu działań wybranych regulatorów krajowych i wskazanie kierunku przyszłych
prac regulacyjnych dotyczących rynku polskiego oraz przegląd i analiza działań wybranych
regulatorów opracowane dla UKE.
48. Działalność Ośrodka Informacji Naukowej wspierająca naukę.
Praca obejmowała działalność Biblioteki Naukowej, Informacji Naukowej, Normalizacji, Redakcji.
Ośrodka Kształcenia oraz działania wspierające m.in. udział IŁ w 6PR.
23

Podobne dokumenty