przeczytaj sprawozdanie - Naczelna Rada Adwokacka

Sprawozdanie z Sesji Plenarnej CCBE w Edynburgu
w dniach 11-12 maja 2007 r.
Obrady otworzył Colin Tyre Prezydent CCBE. Obecne były delegacje 31 państw oraz
obserwatorzy z Chorwacji i Turcji.
Następnie głos zabrał Dawid Edward, były Prezydent CCBE i sędzia Europejskiego
Trybunału Sprawiedliwości w Luksemburgu. W swoim wystąpieniu przypomniał prace
CCBE w czasie, gdy Europejska Wspólnota Gospodarcza składała się zaledwie z 6 państw.
Wtedy nie było Ŝadnych większych róŜnic między korporacjami adwokackimi w tych sześciu
państwach. Wspominał czasy przed uchwaleniem Dyrektyw prawniczych, kiedy
zastanawiano się, czy zasada swobody przemieszczania się pracowników dotyczy takŜe
prawników. Odnosząc się do obecnych czasów podkreślił rolę CCBE jako reprezentanta
europejskich prawników, który działa nie tylko w interesie prawników, lecz takŜe w interesie
publicznym. Podkreślił konieczność efektywnego dyscyplinowania prawników, niezaleŜnie
od państwa, w którym praktykują.
Realizując pierwszy punkt porządku obrad, zebrani przyjęli protokół poprzedniej Sesji
Plenarnej, która odbyła się w listopadzie 2006 r. w Brukseli.
Następnie Louis Bernand Buchman omówił realizację budŜetu CCBE w 2006 roku,
wskazując, Ŝe wydatki wyniosły 1 097 745 Euro i były o 83 128 Euro mniejsza niŜ
planowano, dzięki czemu rok obrachunkowy zakończył się nadwyŜką.
W kolejnym punkcie porządku obrad Aldo Bulgarelli omówił proponowane zmiany
Statutu CCBE: pierwszą polegającą na rozróŜnieniu „członków stowarzyszonych” od
„obserwatorów” i drugą dotyczącą sposobu wyborów Prezydenta CCBE w sytuacji, gdy o to
stanowisko ubiega się więcej niŜ dwóch kandydatów – zgodnie z praktyką wypracowaną w
czasie wyborów w 2005 i 2006. Członkiem stowarzyszonym moŜe być korporacja prawnicza
z państwa będącego w trakcie oficjalnych negocjacji w sprawie przystąpienia do Unii
Europejskiej. Obserwatorem moŜe być kaŜda korporacja przyjęta uchwałą Sesji Plenarnej
CCBE. Zarówno członkowie stowarzyszeni, jak i obserwatorzy, nie mają prawa głosu.
Zaproponowane zmiany w zakresie wprowadzenia nowej kategorii członków
stowarzyszonych zostały przyjęte. Sposób wyboru Prezydenta CCBE wywołał dyskusję.
Przedstawiono dwie propozycje. Zgodnie z pierwszą gdy o wybór ubiega się wielu
kandydatów odbywa się wiele rund, a w kaŜdej rundzie odpada kandydat który uzyskał
najmniejszą liczbę głosów. Zgodnie z drugą propozycją przedstawioną przez delegację
francuską jeŜeli Ŝaden z kandydatów nie uzyska większości w pierwszej rundzie odbywa się
druga runda między dwoma kandydatami, którzy uzyskali największą liczbę głosów.
PoniewaŜ Ŝadna z przedstawionych propozycji nie uzyskała poparcia większości delegacji
głosowanie przełoŜono na następny dzień.
Następnie omówiono wniosek rumuńskich radców prawnych o przyjęcie do CCBE.
Ich sytuacja jest identyczna jak polskiej Krajowej Rady Radców Prawnych, która została
1
przyjęta do CCBE mimo Ŝe członkiem CCBE była juŜ wcześniej Naczelna Rada Adwokacka.
Rumuńska adwokatura sprzeciwia się przyjęciu rumuńskich radców prawnych do CCBE.
Pozycja rumuńskich radców prawnych jest obecnie badana przez wyznaczonego przez CCBE
przedstawiciela.
Realizując kolejny punkt porządku obrad omówiono opracowany ostatnio komentarz
do podstawowych zasad europejskich zawodów prawniczych, które zostały przyjęte przez
Sesję Plenarną CCBE w listopadzie 2006 r. Komisja deontologiczna opracuje do końca maja
2007 r. komentarz wskazujący wzajemne relacje między „Podstawowymi zasadami
europejskich zawodów prawniczych” a „Zasadami etyki CCBE”.
Następnie omówiono postępy w tworzeniu regulacji lobbingu na poziomie
europejskim. 21 marca 2007 r, Komisja Europejska zdecydowała utworzyć publiczny rejestr
lobbistów działających w instytucjach europejskich. Rejestr ma zacząć działać wiosną 2008
roku i zawierać informację o wielkości środków przeznaczonych na działalność lobbingową
w instytucjach europejskich. Problemy pojawiają się juŜ przy definicji lobbisty. O ile Komisja
Europejska prawdopodobnie nie zgodzi się na zmianę tej przyjętej juŜ definicji1, w dalszym
ciągu moŜliwe jest uzupełnienie jej o przypis, Ŝe lobbingiem nie jest udzielenie porady
prawnej, nawet w zakresie prawa konkurencji czy prawa antymonopolowego. CCBE zostało
zaproszone na 22 maja 2007 r. do udziału w spotkaniu z przedstawicielami Komisji
Europejskiej w tej sprawie. Delegaci dyskutowali czy przedstawiciele CCBE powinni wziąć
udział w tym spotkaniu Ŝeby przedstawić swoje postulaty: potrzebę zdefiniowania lobbisty,
czy konieczność rejestracji lobbistów-prawników nie zagraŜa tajemnicy zawodowej,
konieczność opracowania zasad etyki lobbistów Ŝeby nie był on sprzeczny z zasadami etyki
obowiązującymi prawników – w sytuacji w której dotychczas stanowisko CCBE było
ignorowane. Zdaniem Pierwszego Wiceprezydenta CCBE nie powinniśmy brać udział w
takim spotkaniu, na które zostały zaproszone wyłącznie organizacje reprezentujące lobbistów,
Ŝeby nie utoŜsamiano prawników z lobbistami. Odmiennie delegacja angielska i niemiecka –
uwaŜają Ŝe naleŜy walczyć do końca i wpływać na kształt tej regulacji, jeŜeli moŜe ona
dotyczyć prawników.
Na początku drugiego dnia obrad wystąpił Michael Napier – oficer kontaktowy i
doradca rządu Wielkiej Brytanii zajmujący się pracą pro bono. Pierwsza regulacja prawa
ubogich w Wielkiej Brytanii pochodzi z 1498 roku. Zdaniem Michaela Napiera zadaniem
korporacji prawniczych powinno być umoŜliwienie uzyskania pomocy prawnej ludziom,
których na nią nie stać. Praca pro bono powinna być dobrowolna. Zdarza się, Ŝe spółka
organizująca przetarg na obsługę prawną pyta o pracę pro bono prawników kancelarii. Praca
pro bono pomaga zrównowaŜyć złą reputację prawników w społeczeństwie. Na przykład z
pomocą Law Society wynajęto autobus na pokładzie którego prawnicy udzielali porad
prawnych podróŜując w odległe zakątki kraju. Komisja składająca się z przedstawicieli
korporacji prawniczych oraz organizacji pozarządowych, zajmujących się prawem ubogich
spotyka się dwa razy w roku Ŝeby ustalić strategię dalszej pracy. Niektórzy prawnicy pracują
Lobbistami są nie tylko firmy konsultingowe, lecz takŜe kancelarie prawnicze i organizacje
pozarządowe.
1
2
pro bono wspierając pracę uniwersyteckich klinik, w których studenci udzielają bezpłatnych
porad prawnych. Kliniki działają w 53 % z 85 wydziałów prawa w Wielkiej Brytanii. Wielu
innych udziela takiej pomocy regularnie w poniedziałkowe wieczory lub udziela porad przez
telefon. Praca pro bono moŜe polegać takŜe na przekazywaniu informacji o prawie uczniom
szkół średnich. Praca pro bono uczy członków społeczeństwa nie tylko odpowiedzialności,
lecz takŜe ich obowiązków. Jest to szczególnie istotne w rozwijających się demokracjach.
Rząd i korporacje prawnicze powinny wspierać pracę pro bono. Koszty zasądzone w procesie
tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego wykonywanego przez prawnika
pracującego pro bono stanowią przychód organizacji charytatywnych. Dalsze informacje
moŜna znaleźć w Internecie pod adresem www.ProBonoUK.net. Strona nie zawiera parad
prawnych, ale wskazówki co zrobić Ŝeby taką pomoc uzyskać.
W kolejnym punkcie porządku obrad Julian Lonbay – Przewodniczący Podkomisji ds.
Szkolenia Prawników przedstawił prace nad Rekomendacją CCBE w sprawie rezultatów
kształcenia prawników. Celem tej Rekomendacji jest sprecyzowanie wiedzy i kompetencji,
jaka jest współcześnie wymagana od europejskiego prawnika. Bez doprecyzowania tych
kwestii korporacje prawnicze nie będą w stanie przyjąć na aplikację osób wykształconych w
innych państwach członkowskich lub osób, które w innym państwie rozpoczęły aplikację – do
czego prawo europejskie je zobowiązuje. Sprawozdając przebieg prac podkomisji, Julian
Lonbay poinformował obecnych, Ŝe szczególne kontrowersje wywołała kwestia zakresu
Rekomendacji – a mianowicie czy powinna ona obejmować wymagania stawiane
absolwentom prawa, co moŜe zostać odebrane przez środowiska akademickie jako wtrącanie
się w nie swoje sprawy. TakŜe zaproponowany podział dokumentu na wymagania w zakresie
wiedzy, kompetencji i umiejętności nie został zaakceptowany poniewaŜ nie ma wyraźnej
róŜnicy pomiędzy kompetencjami a umiejętnościami. W rezultacie dyskusji powołano
podkomisję, która opracuje nową wersję projektu Rekomendacji.
Następnie Julian Lonbay przedstawił program konferencji poświęconej kształceniu
prawników, która odbędzie się w Warszawie w dniach 25-27 września 2007 r.
Współorganizatorem konferencji będzie Krajowa Rada Radców Prawnych. Będzie to okazja
do spotkania korporacji prawniczych z przedstawicielami Wydziałów Prawa.
Prace podkomisji ds. dostępu do wymiaru sprawiedliwości nad konsultacją Komisji
Europejskiej dotyczącą utworzenia w całej Europie jednolitego bezpłatnego numeru
rozpoczynającego się od 116, pod którym moŜna będzie uzyskać bezpłatną pomoc prawną
bądź informacje gdzie moŜna ją uzyskać, przedstawił Helge Aarseth. Takie linie telefoniczne
funkcjonują juŜ w Irlandii, Holandii, Norwegii, Hiszpanii i Wielkiej Brytanii. Jednolity
europejski numer 116000 został zarezerwowany dla poszukiwań zaginionych dzieci, 116116
zagubionych lub skradzionych kart kredytowych itp. CCBE w swojej odpowiedzi
zdecydowało się poprzeć tę inicjatywę Komisji Europejskiej z zastrzeŜeniem, Ŝe korporacje w
poszczególnych krajach same zdecydują, czy będą w stanie utworzyć centra telefoniczne w
których będą udzielane bezpłatne porady prawne, czy teŜ tylko będzie przekazywana
informacja gdzie taką pomoc moŜna uzyskać i jakie warunki trzeba spełnić. PoniewaŜ numery
te mają być bezpłatne dla dzwoniących, koszty tych rozmów będzie musiał pokrywać ich
odbiorca, czyli korporacja prawnicza, która zdecyduje się zorganizować taką linię – chyba, Ŝe
3
otrzyma na ten cel dotację. Finansowanie tego projektu musi być zorganizowana w
poszczególnych państwach.
Następnie Jose Maria Davo Fernandez przypomniał, Ŝe termin zgłaszania przez
delegacje krajowe poszczególnych państw kandydatów do Nagrody CCBE w dziedzinie praw
człowieka upływa 31 maja 2007 r. Wyboru dokona Komitet Sterujący CCBE we wrześniu
2007 roku. Nagroda zostanie wręczona podczas sesji plenarnej CCBE w Brukseli w
listopadzie 2007 roku.
W kolejnym punkcie porządku obrad Jean-Michael Darrois przedstawił prace
podkomisji prawa spółek nad wzorcowym statutem European Private Company. Hans Jurgen
Helwig podkreślił, Ŝe brak elementu transgranicznego przekreśla moŜliwość tworzenia tego
typu spółek w ramach prawa europejskiego. Podkomisja wypracowała projekt stanowiska
CCBE, w którym podkreśla się konieczność utrzymania wymogu udziału wspólnikow lub
wkładów granicznych. W braku takiego wymogu ani Komisja, ani Parlament Europejski nie
będą umocowane do decydowania o kształcie takiej spółki, przy czym istnieje
niebezpieczeństwo, Ŝe ktoś moŜe podjąć próbę utworzenia takiej spółki bez udziału
zagranicznego elementu, poszerzając tym samym katalog spółek jakie mogą być utworzone
zgodnie z prawem danego państwa członkowskiego. Sesja Plenarna CCBE po krótkiej
dyskusji przyjęła to stanowisko.
Następnie Bernard Vatier przedstawił przebieg prac Podkomisji ds. Przeciwdziałania
Praniu Brudnych Pieniędzy. CCBE wzięła udział w konsultacji zorganizowanej przez
Financial Action Task Force. W rezultacie spotkania, które odbyło się w listopadzie 2006
roku, zidentyfikowano zagadnienia wymagające dalszych prac, między innymi konieczność
porównania rozwiązań w zakresie tajemnicy zawodowej prawników obowiązujących w
poszczególnych państwach,
Pierwszy Wiceprezydent CCBE Peter Koves przedstawił prace Podkomisji PECO.
Rahela Dosen z Holandii została wybrana Dyrektorem European Foundation on Rule of Law.
Wybrana kandydatka pracuje obecnie w holenderskim Ministerstwie Sprawiedliwości.
Omówiono takŜe wniosek rumuńskich radców prawnych o przyjęcie do CCBE. PoniewaŜ
rumuńska adwokatura sprzeciwia się temu wnioskowi, CCBE wyznaczyło swojego
przedstawiciela celem zbadania sytuacji tego zawodu w Rumunii. CCBE wspiera takŜe
starania o środki europejskie celem realizacji projektu „Civil Society Dialogue” w Turcji.
Prezydent CCBE Colin Tyre przedstawił przebieg spotkania CCBE z Union
International des Advocats, American Bar Association i International Bar Organization.
Spotkały się więc cztery największe na świecie organizacje reprezentujące prawników.
Zawody prawnicze na całym świecie stoją przed takimi samymi wyzwaniami tak więc ich
dalsza współpraca jest jaknajbardziej wskazana miedzy innymi w zwalczaniu negatywnego
odbioru zawodu prawnika w społeczeństwie i zmniejszającego się pola samoregulacji
zawodów prawniczych. Postanowiono nawiązać robocze kontakty zarówno na szczeblu
Prezydentów tych organizacji, jak równieŜ pomiędzy ich sekretariatami celem koordynacji
podejmowanych działań, biorąc pod uwagę, Ŝe wspólne wystąpienia wszystkich tych
organizacji mają większą wymowę.
4
W ostatnim punkcie porządku obrad Michael Irvine przedstawił prace Podkomisji ds.
Kancelarii Prawniczych z wielu jurysdykcji (Multi-jurisdictional Law Firms). Komisja
postanowiła opracować kwestionariusz i rozesłać go we wrześniu 2007 r. celem
zdiagnozowania obecnej sytuacji w tym zakresie.
5